Belleğimizde: 18 Aralık

M.Ö. 218- Trebia savaşı: Hannibal, Roma Cumhuriyeti’ne karşı büyük zafer kazandı.
1111- İslam alimi İmam Gazali öldü.
1271- Kubilay Han, imparatorluğunun adını “Yuan” olarak değiştirdi. Çin’de Yuan Hanedanı’nın hükümranlığı resmen başlamış oldu.
1865- Amerika Birleşik Devletleri köleliği kaldırdı.
1878- Gerçek adı İoseb (Yusef) Vissarionovich Cugaşvili olan Josef Stalin, Gürcistan’ın Gori kasabasında dünyaya geldi. Stalin’in babası kunduracılık yapan Besarion Jughashvili ve annesi çamaşırcılık yapan, dindar bir kişiliğe sahip olan Ketevan Geladze’dir.
1892- Pyotr İlyiç Çaykovski’nin The Nutcracker adlı balesi St. Petersburg’da ilk kez sahnelendi.
1894- Avustralya’da kadınlar seçme ve seçilme hakkını elde ettiler.
1917- Rusya ile Türkiye arasında Erzincan Antlaşması yapıldı.
1923- Yunan Kralı Konstantin, oğlu II. George lehine tahtından feragat ettiğini açıklayarak ülkesini terk etti.
1929- Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti kuruldu; cemiyetin başkanlığına Meclis Başkanı Kâzım Paşa getirildi.
1932 – Revizyonizmin teorisyeni Eduard Bernstein öldü.
1939- 2.Dünya Savaşı’nda Nazi işgali altındaki Polonya/ Krakov-Bochnia’da 56 sivil Polonyalı, Nazi askerlerince kurşuna dizildi. Katliam, “Beyaz Kartal” adlı yeraltı direniş örgütünün 2 gün öncesinde Alman polis merkezine düzenlediği saldırıya misilleme olarak yapıldı.
1946- Uluslararası Para Fonu, IMF faaliyete geçti. 27 Aralık 1945’de kurulan IMF, 32 üye ülkenin para birimlerinin altın ve Amerikan doları karşılığını ifade eden bir anlaşma ilan etti.
1954- Kıbrıs’ta Türkiye, İngiltere ve Amerika karşıtı gösteri yapan topluluğa İngiliz askerleri ateş açtı; 2 kişi vuruldu, 42 kişi tutuklandı.
1956- Japonya, Birleşmiş Milletlere kabul edildi.
1957- ”Kwai Köprüsü” (The Bridge on the River Kwai) filminin ilk gösterimi New York’ta yapıldı.
1969- İÜ Hukuk Fakültesi’nde forum yapan devrimci öğrenciler TÖS ve İLK-SEN’in Aksaray’daki merkezlerine yürüyerek boykota destek verdi. Kabataş ve İstanbul Erkek ile Beşiktaş Kız Lisesi öğrencileri derslere girmedi. Türkiye Öğretmenler Sendikası, TÖS ile İlkokul Öğretmenleri Sendikası İlk-Sen ortak boykotu sona erdi. 120 bin öğretmenin katıldığı boykot sonrası TÖS Başkanı Fakir Baykurt’a işten el çektirildi ve 2 bin öğretmen hakkında kovuşturma başlatıldı. Milli Eğitim Bakanı savcılıklardan TÖS ve İLK-SEN yöneticilerinin yargılanmasını istedi.
– Yıldız DMMA öğrencisi Battal Mehetoğlu’nun cenazesi Malatya’da toprağa verildi. Cenaze töreninde arkadaşları “devrim andı” içti. 69 deniz subayının Battal Mehetoğlu’nun öldürülmesini kınayan bildirisini çoğaltıp dağıtan İTÜ’lü ve lise öğrencisi 2 genç yakalandı.
– İngiltere parlamentosu cinayet suçlarında idam cezasını kaldırıldı.
– Yavuz zırhlısı sökülmek üzere Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumuna (MKE) satıldı.
1970- 41’ler Demokratik Parti’yi kurduklarını açıkladı. Kurucular arasında Ferruh Bozbeyli, Saadettin Bilgiç, Talat Asal, Neriman Ağaoğlu, Nilüfer Gürsoy, Mutlu ve Yüksel Menderes de yer aldı.
1976- İstanbul Barosu Başkanlığı’na “Çağdaş Avukatlar” grubunun adayı Orhan Apaydın seçildi.
– Devrimci Gençlik Dergisi İzmir Şubesi’ne yapılan polis baskınında lokalde bulunan 55 ortaokul ve lise öğrencisi gözaltına alındı.
– Ülkü-Bir (Ülkücü Öğretmenler ve Öğretim Üyeleri Birliği Derneği) Ege Kurultayı’nda konuşan Genel Başkan Prof.Dr.Orhan Düzgüneş zorunlu din dersi ve liseler için Osmanlıca dersi konulmasını istedi.
– Sovyet rejim muhaliflerinden kalp hastası Viladimir Bukovsky (34) ile Şili’de Pinochet rejimince tutuklanan Komünist Partisi lideri Luis Corvalan (60) iki ülkenin anlaşması gereği Zürih havaalanında karşılıklı olarak takas edildi.
1978- Ziraat Mühendisleri Odası Adana Bölge Başkanı ve ADAKO Birlik Genel Müdürü Akın Özdemir ülkücülerce kurşunlanarak öldürüldü.
1980- 15 Eylül’den beri Davutpaşa Kışlası’nda gözaltında tutulan 577 DİSK yöneticisinin sorgulanmasına Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi’nce başlandı. Davada 1477 sanık vardı.
1982- Barış Derneği Davası’nda yargılanan CHP eski Denizli Milletvekili Mustafa Gazalcı: “Dünyada savaş suçluları görülmüştür, ama barış suçluları görülmemiştir.”
1983- TRT Genel Müdürü Macit Akman, Kemal Tahir’in romanından Halit Refiğ’in TRT için çektiği, 12 Eylül 1980 sonrası MGK emri ve 9 üyeli kurul kararıyla yakılan “Yorgun Savaşçı”filmi için: “Bir kopyası elimizde. Devlet kararıyla kesinlikle televizyonda gösterilmeyecek.”
– Başar Sabuncu’nun “Sade Vatandaş Şvayk Hitler’e Karşı” adlı müzikli oyunu Şan Tiyatrosu’nda sahne aldı.
1984- Abdi İpekçi cinayetini planlamak suçundan aranan Mehmet Şener İsviçre’de tutuklandı. Aynı gün Ülkücü Gençlik Dernekleri İkinci Başkanı Abdullah Çatlı ve Oral Çelik hakkında da soruşturma açıldı.
1985- Beraat kararı Yargıtay’ca bozulan Türkiye Yazarlar Sendikası’nın 18 yönetici ve 1 üyesinin yeniden yargılanmasına başlandı.
1987- Dört kişilik bir ailenin mutfak harcaması dört yılda dört kat artarak 128 bin liraya yükseldi. Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu, Türk-İş “Mutfak harcamalarındaki bu artışa karşın, asgari ücretin net 49 bin lira olması düşündürücüdür” dedi.
1988- Behice Boran ve Pertev Naili Boratav ile ”öğrencilerine solcu görüşleri empoze edip milliyetçiliği dışlamak”tan yargılanan, 1948’de Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi’ndeki kadrosu lağvedilen, 1952’de ABD’ye giden sosyolog Niyazi Berkes (80) Londra’da hayata veda etti.
1990- 1.5 aydır tutuklu bulunan Vedat Aydın, Avukat Ahmet Zeki Okçuoğlu ile tutuksuz HEP Diyarbakır İl Başkanı Avukat Mustafa Özer’in yargılanmalarına DGM’de başlandı. Kimlik tespitini ve sorgusunu Kürtçe vermekte ısrar eden V.Aydın ve A.Z.Okçuoğlu tahliye edildi.
– “Yasadışı örgüte üye olmak” iddiasıyla gözaltına alınan Kutay Meriç’e işkence yaptıkları ve darp ederek kollarını kırdıkları iddiasıyla yargılanan 2 polis, 4 yıl 2’şer ay hapis ve 2 ay 15’er gün süreyle memuriyetten men cezasına çarptırıldı.
1991- 21 Kasım’da kurulan DYP-SHP koalisyonunun Adalet Bakanlığı, hükümet programında yer alan “demokratikleşme” hedefinin en kritik ayağı olan “hukuk reformu”na yönelik ilk somut adımını attı. Hukukçuların da katkı sunduğu Komisyon, yasa taslağını son aşamaya getirdi.
– İstanbul Kocasinan Lisesi öğrencileri Tarih dersinin genelinde dini konular anlatan, kendisini uyaran öğrencileri not kırmak ve disipline vermekle tehdit eden Tarih öğretmenini okul bahçesinde protesto etti. Disiplin Kurulu 1 öğrenciye okuldan uzaklaştırma cezası verdi.
1992- Adana’da 23 Ekim’de yakalanıp Türkiye İhtilalci Komünistler Birliği (TİKB) üyesi olarak basına gösterilen ve 27 Ekim’de “beyin kanamasından öldüğü”açıklanan Remzi Basalak’ın işkenceden ölümüne sebep oldukları iddiasıyla Adana TEM Şubesi’nden 4 polis hakkında dava açıldı.
– 1991’den bu yana gözaltında kaybolanların sayısının 16’ya ulaştığını bildiren İHD Genel Başkanı Hüsnü Öndül, “kayıplar bulunsun” kampanyası başlattıklarını duyurarak, elinde belge olan herkesi İHD’ne başvuru yapmaya çağırdı.
– Ankara PTT’si “alınan talimat doğrultusunda” Sosyalist Birlik Partisi’ne (SBP) yurt dışından gelen paketleri Emniyet’e bilgi vermeden dağıtıma çıkarmıyor.
– Ankara’da birçok bakanlık personeli ile SSK ve EGO çalışanları grevli-toplu sözleşmeli sendika hakkı için öğle saatlerinde yemek boykotu yaptı.
1993- ÇGD’li gazeteciler, Özgür Gündem’e polis ve Maliye baskınları ile HBB TV’den Erhan Akyıldız ile A.Tevfik Berber’in asker kaçaklarına ilişkin programları nedeniyle Askeri Mahkeme’ce tutuklanmalarını protesto için Başbakan Çiller’e Sirkeci Postanesi’nden telgraf çekti.
1994- SHP’li eski İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Nurettin Sözen: ”Aldığımız duyuma göre Tayyip Erdoğan kaçak yapılardan para alıyor. Boğaz’daki rayicin 4-5 milyar TL arası olduğu söyleniyor. Trilyonluk bir kaçak yapıda 5 milyar verip kurtuluyorsanız, bu imar affı gibidir.”
1995- İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nce Ramazan Bayramını kutlamak amacıyla bastırılan 20 bin afiş ve 3 milyon el ilanına ilişkin ihale kararının, bir firmayla anlaşma yapıldıktan 40 gün sonra alındığı ortaya çıktı.
1996- Peru’da Tupac Amaru gerillaları Lima’da Japon büyükelçiliğini basıp İmparator’un doğum yıldönümü davetine katılan bakanlar, diplomatlar ve işadamlarının da bulunduğu 400 kişiyi rehin aldı. Rehinelere karşılık hapisteki 500’e yakın gerillanın bırakılması isteniyor.
1997- Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilen yasaya göre; özel radyo ve televizyon kuruluşları seferberlik ve savaş halinde Genelkurmayca denetlenecek.
– Dünya İnternet Konsorsiyumu (World Wide Web Consortium – W3C) HTML 4.0’ı duyurdu.
– Çin ve İngiltere, Hong Kong’un Çin’e devredilmesi konusunda anlaştılar.
1999- DSP-MHP-ANAP koalisyonunun Milli Savunma Bakanlığı, ülkücü çete lideri Sedat Peker ve M.Ali Ağca ile suç ortaklığından yargılanan ülkücü Oral Çelik’in askeri hastanelerden ardı ardına “askerliğe elverişli değildir” raporu aldıklarını açıkladı.
2000- Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na Yargıtay’daki seçimde 153 oy alan Vural Savaş’ı değil, 104 oy alan 11. Ceza Dairesi Başkanı Sabih Kanadoğlu’nu seçti.
– 15 cezaevinde 290 mahpusun katıldığı, 61.gününe giren ölüm oruçlarında 99 kişilik 1.ekipten 40 kadar mahpusun ”ölümün eşiğinde”olduğu belirtildi. Bir grup sanatçı ve yazar ölüm oruçlarının sona erdirilmesi için İstanbul Cumhuriyet Savcısı Ferzan Çitici ile görüştü.
– Marmara Üniversitesi öğrencileri, Göztepe Kampüsü’nde bıçaklı, satırlı saldırılar düzenleyen ülkücüler hakkında “baretli suç duyurusu” yaptı.
– Ülkücü katil M.Ali Ağca’ya bir kuyumcu soygunu, bir depodan para çalmak ve ticari taksi gaspı suçlarından 36 yıl ağır hapis cezası verildi; hapiste kaldığı süre ve “iyi hali” nedeniyle ceza 7 yıl 2 aya düşürüldü.
– Akdeniz anemisi hastalığını ve benzenin lösemiye yol açtığını saptayan Prof.Dr. Muzaffer Aksoy, 86 yaşında öldü.
2001- IMF’nin acil kredi talebini geri çevirdiği Arjantin’de ekonomik kriz derinleşti. Başkent Buenos Aires’te halk alışveriş merkezlerini yağmalamaya başladı. Polis yağmacıları dağıtmak için gözyaşartıcı gaz ve plastik mermi kullandı.
2002- Ankara Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Necip Hablemitoğlu, evinin önünde uğradığı silahlı saldırı sonucu öldürüldü.
– Dokunulmazlığının kaldırılması talepli tezkere Meclis’e gönderilmişken, YSK’nın Siirt seçimlerini iptal edip yenileme kararı almasıyla bağımsız milletvekilliği düşen Fadıl Akgündüz, YSK’ya yaptığı itiraz reddedilince Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.
– İÜ öğrencileri 32 kişinin hayatını kaybettiği “Hayata Dönüş” operasyonunu İÜ Merkez Kampüsü önünde protesto etti.
– Güney Kore’de devlet başkanlığı seçimini Kuzey Kore’yle diyaloğun sürmesini isteyen insan hakları savunucusu Roh Moo-Hyun yüzde 48.9 oy oranıyla kazandı.
2003- İran Atom Enerjisi Ajansı Başkanı Ali Ekber Salih, Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması’nın ek protokolünü imzaladı. Protokol, nükleer tesislerin izinsiz ve sıkı denetimine imkan veriyor.
– DİSK’in “Herkes İçin Bütün İnsan Hakları” projesi kapsamında, konfederasyona üye sendikalarda örgütlü 100 kadın işçiye insan hakları eğitimi verildi.
2004- Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 15 Ocak 1981’de çıkarılan ve aranan yurttaşların bütün resmi birimlerdeki kayıtlarına ‘Aranıyor’ işareti konulmasını öngören 24 yıllık genelgeyi yürürlükten kaldırdı.
2005- Bolivya’da devlet başkanlığı seçimini ilk turda sosyalist aday Evo Morales kazandı. Morales ülkenin ilk yerli başbakanı oldu.
2006- Demokratik Toplum Partisi’nin (DTP) Diyarbakır’dan başlattığı “Barış Yürüyüşü” Ankara’da “Barışa bir ses, çift taraflı ateşkes” sloganıyla son buldu. TBMM Başkanı Bülent Arınç heyete randevu vermedi.
2007- Kapatılması istemiyle dava açılan DTP nin Genel Başkanı Nurettin Demirtaş tutuklandı. Demirtaş, askeri gitmemek için sahte çürük raporu aldığı iddiasıyla yurtdışından gelişte gözaltına alınmıştı.
– MEB’nın yeni düzenlemesiyle ek ders ücretlerinde hak kaybı yaşanmasına karşı 3 eğitim sendikasının üyeleri ülke genelinde “sevk” alıp derslere girmedi.
2008- Genç-Sen üyeleri, üniversitelerde asistan öğrencilerin işten atılmasını protesto için Beyazıt otobüs duraklarından İÜ önüne yürüdü.
2009- TEKEL işçileri 3 gündür Abdi İpekçi Parkı’nda sürdürdükleri oturma eylemine sert polis müdahalesinin ardından eylemlerine Türk-İş Genel Merkezi önünde devam etti, Karayolları işçileri de destek ziyaretinde bulundu. Özelleştirmelerle Yaprak Tütün’e geçen 2 bin 749 işçi, buraların da kapanmasıyla 657’nin 4/C maddesindeki “Geçici Personel” kapsamına alınacak. İşçiler maaşları üçte bire düşeceği, sosyal hak kaybı olacağı, sendika-sözleşme-kıdem tazminatı olmayacağı için 4/C’ye geçmek istemiyor.
– Demokratik Toplum Partisi’nin (DTP) kapatılmasıyla “sine-i millete dönme”kararı açıklayan 19 bağımsız milletvekili, Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) çatısı altında Meclis’e devam kararı aldı. BDP, daha önce 6 partisi kapatılan Kürt siyasi hareketinin 7.partisi oldu.
2010- Karadeniz İsyandadır Platformu TBMM Araştırma Komisyonu’nun “Çernobil kanser riskini arttırmadı” yönündeki iddiasını Galatasaray Meydanı’nda “ti’ye aldı!”
– Öğrenci Kolektifi’nden 30 kadar kız öğrenci, Anadolu Üniversitesi’nin Tepebaşı semtindeki Yunus Emre Öğrenci Yurdu’nda “en geç 21:00’e kadar yurda girilmesi” zorunluluğu getirilmesini Yurd’un önünde protesto etti.
2011- Sağlık çalışanları, AKP’nin “Sağlıkta Dönüşüm Programı”na ilişkin 663 Sayılı KHK’ni protesto için Tünel’den Gezi Parkı’na siyah önlüklerle yürüdü.
– Kuzey Kore lideri Kim Jong İl, hayatını kaybetti.
2012- ODTÜ’lüler, Göktürk-2 uydusunun fırlatma töreni için gelen Başbakan Erdoğan’ı protesto etti. 2 bin polis öğrencilere gaz ve tazyikli su ile müdahale etti.
2013- Halkevleri üyeleri, ortaya saçılan rüşvet ve yolsuzluk skandalını İstanbul ve Ankara’da yürüyüşlerle protesto etti.