1810- Şili bağımsızlığını ilan etti
1851- Amerikan gazetesi New York Times yayımlanmaya başlandı.
1901- Dikiş makinası Türkiye’ye geldi.
1908- Şark Demir Yolları’nda grev başladı.
– Osmanlı Ahrar Fırkası kuruldu.
1923- Hindistan Ulusal Kongresi sivil itaatsizlik kampanyası başlattı.
1932 – Türkçe ezan, ilk olarak Fatih’te okundu.
1934- Sovyetler Birliği, Milletler Cemiyeti’ne girdi.
1937- Nyon Antlaşması 1937’de Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edildi. Nyon Antlaşması Akdeniz’de korsanlık faaliyetlerine karşı ortak önlemleri içeriyordu.
1947- Amerikan ordusunda staj gören subaylar: “Tasavvurun fevkinde hüsnükabul ve dostluk görüyoruz.”
1948- Pakistan’ın Kurucusu Muhammed Ali Cinnah öldü.
1950- Sabiha ve Zekeriya Sertel’e pasaport verildi; Serteller 1950’de Roma’ya gittiler.
1956- Efes’te 1926’dan beri sürdürülen arkeolojik kazılarda, ”Prytaneion” adı verilen bölümde, dünyaca ünlü Artemis heykeli gün ışığına çıkarıldı.
1960- Milli Birlik Komitesi’nin DP iktidar üyelerinin Yassıada’da yargılanmalarına karar vermişti. Kurulan araştırma komisyonları çalışması 1960’de sona erdi. Eski iktidara atfedilecek suçlar Anayasa’yı ihlal, vatana ihanet, 28 Nisan olayları, İsmet İnönü’ye hazırlanan suikastlar, yolsuzluklar ve döviz kaçakçılığı olarak belirlendi.
1961- Yassıada mahkumları Kayseri Cezaevi’ne nakledildi.
1962- Kıbrıs’ta Rauf Denktaş’a suikast girişiminde bulunuldu.
1968- İstanbul Üniversitesi Fakültelerarası İşgal Komitesi’nin önderliğinde bir grup öğrenci, hilafetçi bir vaiz hakkında soruşturma açılması gerektiğini söylediği için dincilerden hakaret ve tehditler alan Prof.H.Nail Kubalı’ya destek için rektörlüğe yürüdü.
1969- İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof.Dr.Orhan Aldıkaçtı’nın Merkez bina içindeki makam otomobiline molotof kokteyl atılarak hasar verildi. Okuldan atılan Deniz Gezmiş‘in durumu için kurulların toplantısı beklenirken atılan molotof kokteylden ötürü 3 öğrenci gözaltına alındı.
1970- 8 aydır tutuklu öğrenci liderleri Deniz Gezmiş ve Cihan Alptekin, Haziran’da nakledildikleri Bursa Cezaevi’nden tahliye edildiler.
– İpraş grevi milli güvenliği bozucu nitelikte görüldüğü gerekçesiyle Bakanlar Kurulu’nca 30 gün süreyle ertelendi.
– Tokat’ta Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) lokaline yürüyen 5 öğretmen Cumhuriyet Meydanı’nda sopalı kişiler tarafından dövüldü.
1971- “Dönemeç”adlı öykü kitabıyla TRT Büyük Ödülü’nü alan Ümit Kaftancıoğlu: “Okuyamayan- okula devam edemeyen milyonlarca köy çocuğu var.”
1972- Paris’teki “Dünya Sinema Müzesi”nde Türkiye’yi Yılmaz Güney’in film afişi ile Karagöz figürleri tanıtıyor.
1974- Cumhuriyet Halk partisi-Milli Selamet Partisi koalisyonu bozuldu. Bülent Ecevit başbakanlıktan istifa etti.
– Ülker Bisküvi Fabrikası’nda DİSK/Gıda-İş üyesi 1.800 işçinin, diğer sendika Tek Gıda-İş’e tanınan hakların kendilerine de tanınması talebiyle başlattığı oturma eyleminin panzerlerle kırılmasının ardından gözaltına alınan 16 işçi, “tahrik”ten DGM’de yargılanacak.
1975- Milliyetçi Cephe hükümetinin MSP’li Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nca hazırlanan 1976 yılı teşvik tedbirleri listesinden -daha önceki yıllarda sürekli teşvikten yararlanan- şarap tesisleri çıkarıldı. MSP şarap imalatına verilen teşvikleri sıklıkla eleştiriyordu.
1976– DİSK Milliyetçi Cephe’ye ve çıkarmak istediği Devlet Güvenlik Mahkemeleri (DGM) Kanunu’na karşı Beşiktaş’tan Taksim’e “araçlı yürüyüş” düzenledi, eyleme binlerce işçi katıldı. Taksim’e araçlarla gelen işçiler Anıt’a çelenk koyup saygı duruşundan sonra alandan ayrıldı. DGM’lere karşı 100 binin üzerinde işçinin başlattığı eylem, Ereğli Demir-Çelik işletmesi’ne geçti. Üretim tamamen durdu. Türk-İş içindeki “sosyal-demokrat” sendikalardan Yol-İş, Tez Büro-İş ve Petrol-İş DİSK’in direnişine karşı çıkan Genel Merkez’i eleştirdi. DİSK’in Milliyetçi Cephe ve DGM direnişi nedeniyle 3 gündür çalışma yapılmayan Aliağa Rafinerisi’nden akaryakıt dağıtımı tümüyle durdu. Rafineri yaklaşık 600 komando eri ile ablukaya alındı. Direnişte ısrar eden işçiler dışarı çıkarıldı ve savcılığa sevk edildi.
– TRT Dinsel Programlar Prodüktörü ve eski Sivas Müftüsü Turan Dursun, Ramazan Programları’nda cihatçılığın savunulduğunu, Milliyetçi Cephe hükümeti kurulduktan sonra MSP lideri Erbakan’ın, kardeşinin radyoda dini konuşmalar yapması için kendisini zorladığını söyledi.
– TOFAŞ Yönetim Kurulu tesisleri kapatma kararı aldı. Gerekçe Murat 131 imalatı için şirkete dış kredi sağlayacak kararnamenin bugüne kadar imzalanmamış olması. Yönetim kurulunun aldığı karar Başbakan Demirel ve diğer yetkililere bildirildi.
– Mao Zedung için Tienanmen Meydanı’nda 1 milyonun üzerinde kişinin katıldığı cenaze töreni yapıldı.
1978- Türkiye’de ATAŞ rafinerisinde grev başladı.
– Bursa Renault fabrikasında yaklaşık 1.500 işçi 2 işyeri temsilcisinin işten çıkarılmasını protesto için 5 saat süreyle iş bıraktı.
– İstanbul Atatürk Eğitim Enstitüsü 2.Sınıf Öğrencisi ve Örnektepe İlkokulu Öğretmeni Mustafa Yaşar (22), gece evine giderken ülkücülerce kurşunlanarak öldürüldü. Yaşar, Yurtsever Devrimci Gençlik Derneği (YDGD) Kadıköy Şubesi üyesiydi.
– Etiyopya devriminin 4.yıldönümü törenlerine katılan ve “Afrika- Arap Dayanışma Konferansı”nın açılış konuşmasını yapan Castro: “Afrika’dan askerlerimizi çekmeye niyetimiz yok, dayanışma sürecek.”
1979- Adana’da öğretmen lojmanları basıldı; 6 öğretmen öldürüldü.
1980- Milli Güvenlik Konseyi üyeleri ant içti. Üyelerin adları şöyle: Milli Güvenlik Konseyi ve Genel Kurmay Başkanı Kenan Evren, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Nejat Tümer, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Nurettin Ersin, Hava Kuvvetleri Komutanı Tahsin Şahinkaya, Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Sedat Celasun.
– Milli Güvenlik Konseyi, 8 No’lu kararı ile DİSK’in taşınır ve taşınmaz mal varlıklarına el koyduğunu açıkladı. DİSK, MİSK ve Hak-İş’ten sonra Türk-İş ve bağımsız sendikalara ait para, malzeme ve evraklara da Sıkıyönetimce el konuldu.
-AP’den 7, CHP’den 25, MHP’den 11, MSP’den 5 ve Bağımsızlardan 2 olmak üzere toplam 50 parlamenter gözetim ve güvence altına alındığı açıklandı.
– Çin’de “Piyasa Sosyalizmi”nin kurucusu, Mao Zedung’un ezeli karşıtı Deng H. Ping: “Kültür Devrimi sırasında ölenlerin Stalin döneminde ölenlerden daha az olduğuna emin değilim.”
1981- Fransa’da idam cezası kaldırıldı.
1984- DİSK Genel Sekreteri Fehmi Işıklar ve Yürütme Kurulu üyelerinin Ağustos’ta tahliyelerinin ardından DİSK Genel Başkanı Abdullah Baştürk de Yargıtay kararıyla 4 yıl 7 gün sonra cezaevinden tahliye edildi.
– Zülfü Livaneli’nin Türkiye’de çıkardığı ilk uzunçalar olan “Ada” nın tanıtım toplantısı bir grup müzisyen, yazar ve oyuncunun katılımıyla yapıldı.
– Alparslan Türkeş’ten Corriere Della Sera Gazetesi’ne röportaj: “M.Ali Ağca’yı tanımam, MHP’yle bağı yoktur.”; “Komünizme karşı Polonya’nın özgürlüğü için mücadele eden (Ağca’nın yaraladığı) Polonyalı Papa’ya sempatimiz vardır.”
1988- Irak hükümetinin baskılarından kaçan Kürtler Türkiye’ye sığınmışlardı, Kuzey Irak’tan sığınan Kürtlere Türkçe öğretileceği açıklandı.
1990- İstedikleri zam verilmediği için iki gündür kontak kapatan İstanbul taksi esnafı, Anakent Belediye Başkanı Sözen’le anlaştı. Daha önce 1000 lira olan taksimetre açılış ücreti ise 1250 liraya çıkarıldı.
1992- 6.Adana Altın Koza Film Yarışması’nda Halk Jürisi’nin oylarıyla; Rıfat Ilgaz’ın aynı adlı romanından Yusuf Kurçenli’nin filme aktardığı “Karartma Geceleri” En İyi Film, En İyi Yönetmen ve En İyi Erkek Oyuncu (Tarık Akan) ödüllerini aldı.
1993- İHD İzmir Şubesi Başkanı Dr.Yeşim İşlegen’in başkanlığının Sağlık Bakanlığı’nın talimatıyla İzmir Valisi tarafından düşürülmesi, Tüm Sağlık-Sen üyelerince İHD’ye toplu üye olma eylemiyle protesto edildi.
– Pir Sultan Abdal Kültür ve Tanıtım Derneği’nin düzenlediği “Onların Anısına” gecesinde Sivas’ta katledilenler anıldı.
– Türk Halk Müziği sanatçısı Nida Tüfekçi 64 yaşında öldü.
1994- Denizler’in ölüm yıldönümünde düzenlenen törene gönderdiği mesajdan dolayı hapis ve ağır para cezasına çarptırılan Doç.Dr.Haluk Gerger, parayı ödeyemediği için -İnfaz Yasası gereği- 3 yıl daha hapis yatacak. Gerger’in malvarlığı için de haciz konuldu.
– Recep Tayyip Erdoğan’ın Karacaahmet Sultan Kültür Derneği Cemevi ve Aşevi’ni kısmen yıktırmasına karşı 100’ün üzerinde Alevi derneğinin katıldığı toplantıda Hacı Bektaş Kültür ve Tanıtma Derneği Kocaeli Şube Başkanı E.Esen: ”Bu adam halk düşmanı, kardeşi kardeşe kırdırmak istiyor.”
1995- DİSK’e bağlı Birleşik Metal İşçileri Sendikası, Sağlık Bakanlığı’na bağlı 19 ildeki 20 işyerinde grev kararı aldı.
1997- 89 Ülke, kara mayınlarının yasaklanması antlaşmasını onayladı. Amerika Birleşik Devletleri metne imza atmayı reddetti.
– SES üyeleri özelleştirmelere karşı, özlük hakları için Çapa Tıp Fakültesi bahçesinde basın açıklaması yaptı
2000- İsrail hükümeti, Filistin ile sürdürdüğü barış görüşmelerini durdurduğunu açıkladı.
– Amerikalı aktör Harrison Ford, reklam oyuncularının grevini desteklemek için “Ekran Oyuncuları Derneği”ne yüz bin dolarlık bağış yaptı. 130 bin reklam oyuncusu 1 Mayıs’tan beri grevdeydiler.
2001- F tipi cezaevlerine karşı yapılan ölüm orucu eylemine dışarıdan destek verilen Küçükarmutlu’daki eve yapılan operasyonu protesto için kendini yakan tutuklulardan İbrahim Erler öldü.
2003- Adalet Bakanlığı, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) içtihatlarının temel kaynak olarak kullanılmasını istedi. Bakanlık, AİHM kararlarını içeren ilk cildi hakim ve savcılara dağıttı.
– Irak Ulusal Müzesi’nden çalınan beş bin yıllık bir Sümer heykeli Bağdat’ta bir bahçede gömülü bulundu. Heykel çalınan 15 bin parça tarihi eserden biriydi.
2004- Aşık Mahzuni’nin Hacıbektaş’taki mezarına saldırı: Mezar taşında yazılı dizelerden bazıları silindi, ses cihazı kırıldı.
2005- Almanya’da genel seçimler yapıldı. Angela Merkel liderliğindeki sağ birlik (CDU/CSU) yüzde 36,2, Başbakan Gerhard Schröder liderliğindeki Sosyal Demokratlar yüzde 34, Hür Demokratlar (FDP) yüzde 9.8, Yeşiller yüzde 7.9, Sol Parti yüzde 8.2 oranında oy aldı. İkinci Dünya savaşından bu yana Almanya parlamentosuna ilk kez bir Sosyalist Parti girdi.
– Afganistan’da 1969’dan bu yana ilk parlamento seçimleri yapıldı.
2006- İstanbul Üniversitesi’nde 3 Mayıs’ta eylem yaptıkları için okuldan atılan Kolektif’li öğrenciler ana kapı girişinde çadır kurdu.
– “Ahmet ve Nedim’in Gazeteci Arkadaşları” tutuklanmalarının 200.günü nedeniyle Galatasaray Meydanı’ndan Mis Sokak’a yürüyüş yaptı.
– Moldova’nın 500 bin nüfuslu Transdinyester bölgesinde yapılan referandumda halkın yüzde 97,1’i Rusya’ya bağlanmayı onayladı.
– İran uyruklu ABD vatandaşı Anousheh Ansari uzaya giden ilk kadın uzay turisti oldu.
2008- Uluslararası Yayıncılar Birliği (IPA), 2008 Yayımlama Özgürlüğü Ödülü’nü, Türkçe’ye kazandırdığı kitaplar nedeniyle yıllardır hapis tehdidiyle yargılanan Belge Yayınları sahibi Ragıp Zarakolu’na verdi.
2009- AİHM, 1974’teki Kıbrıs harekatı sırasında dokuz Rum’un kaybolmasıyla ilgili Türkiye’yi yaşam hakkı ve onur kırıcı muamele yasağını ihlal ettiği gerekçesiyle masraflar ve manevi tazminatla birlikte 396 bin TL ödemeye mahkum etti.
2010- Anayasa Mahkemesi’nin kararı gecikince atamaları yapılamayan ve tazminat alamayan TEKEL işçileri gelirden tamamen yoksun kaldı.
2011- KCK operasyonlarını Taksim’de protesto etmek isteyen BDP’lilere polis müdahalesi: 122 kişi gözaltına alındı.
– New York’ta “para hırsı, yolsuzluk ve sosyal bütçe kesintilerini” protesto eden göstericiler Wall Street’e yürüdü.
2012- BDP İstanbul Milletvekili Sebahat Tuncel’e, ”terör örgütü üyesi olma” suçundan hakkında açılan davada 8 yıl 9 ay hapis cezası verildi.
– 10 Eylül Pazartesi günü, ABD’nin en büyük üçüncü okul bölgesi olan Şikago’da, yaklaşık 30 bin öğretmenin katılımıyla başlayan grev, tarafların uzlaşması sonucunda sona erdi. 350 bin öğrencinin eğitim gördüğü birçok okulda bu süre boyunca eğitim yapılamadı.
2013- Ankara’da Erdoğan’ın araç konvoyunun geçişi sırasında ODTÜ arazisinden yol geçirilmesini dövizlerle protesto eden yurttaşların eylemi için Erdoğan daha sonra yaptığı konuşmada: “Orman isteyenler için orman bol, gönderelim ormanlarda yaşayın” dedi.
– Milli Eğitim Bakanlığı önünde toplanan Halkevleri Eğitim Hakkı Meclisi üyeleri, İlköğretim öğrencilerine cihat övgüsü içeren şiir kitabı dağıtan Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı’ya teslim edilmek üzere “barış kitapları” iletti.
2014- Hrant Dink Ödülü’nü Cumartesi Anneleri’nin elinden alan TİHV Başkanı Şebnem Korur Fincancı: ”Hrant Dink az tanıyıp aynı meseleleri dert edindiğim dostum, Cumartesi Anneleri annem ve yetiştirdikleri evlatları tanımadığım kardeşlerimdir.” (Cumhuriyet’te Ahmet Şık röportajı)
2015- MHP Ankara Milletvekili ve Başbakan Yardımcısı Tuğrul Türkeş, parti ve TBMM Grubu üyeliğinden istifasına ilişkin yazıyı MHP Genel Başkanlığına, TBMM Başkanlığına ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına gönderdi.
Yorumlar kapatıldı.