1906- San Fransisco kenti 7.7 şiddetindeki 50 saniye süren deprem ve onu izleyen yangınlarla yok oldu. 28 bin bina yıkıldı 500 kadar insan hayatını kaybetti, 100 bin insan evsiz kaldı.
1912- Osmanlı Devleti’nin parlamentosu olan İkinci Meclis-i Mebusan yeniden toplandı.
1917- Askerdeki köylüleri temsil etmek üzere “Petersburg Garnizonu Köylü Temsilcileri Sovyeti” kuruldu.
1920- Kuva-yi Milliye’yi bastırmak amacıyla, İstanbul Hükümeti Kuva-yi İnzibatiye adlı bir silahlı birlik kurulmasına dair kararname yayınladı.
1924- Yunanistan’ın Osmanlı Devleti’nden bağımsızlığını kazanmasına verdiği moral ve edebi destekle de tanınan İngiliz şair Lord Byron öldü.
1935- 12. Uluslararası Kadın Kongresi Yıldız Sarayı’nda başladı.
1942 – II. Dünya Savaşı’nda Amerikan uçakları Tokyo’yu ilk kez bombaladı.
1943- Ses sanatçısı Hafız Burhan Ankara’da öldü. 1897’de doğan sanatçının asıl adı Burhan Sesyılmaz’dı.
1946- Milletler Cemiyeti dağıldı.
1947 – Mehmet Ali Aybar’ın çıkardığı Zincirli Hürriyet gazetesinin İzmir’deki matbaası bir grup öğrenci tarafından tahrip edildi.
1951 – Paris Antlaşması imzalanarak günümüzün Avrupa Birliği temellerini oluşturacak olan ilk adım Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu kuruldu.
1954 – Albay Cemal Abdülnasır Mısır’da krallığı darbeyle devirerek iktidarı ele geçirdi.
1955 – Bandung Konferansı: Endonezya’nın Bandung kentinde, 29 bağlantısız Afrika ve Asya ülkesinin bir araya geldiği konferans başladı.
– Görelilik (relativity) kuramını geliştirerek modern fizikte devrim yaratan bilim insanı Albert Einstein, ABD’nin Princeton kentinde 76 yaşında öldü.
1956 – İstanbul bakkalları Migros’a karşı “Türk Kileri” kurmaya karar verdi.
1960- Demokrat Parti Meclis çoğunluğunun oylarıyla “CHP ile bir kısım basının faaliyetlerinin araştırılması” gerekçesiyle “Tahkikat Encümeni”(Komisyonu) kuruldu. “Tahkikat Encümeni” tüm siyasi partilerin kongre, toplantı, miting, vb. her türlü faaliyetini yasakladı. İnönü, “bu demokratik rejim istikametinden ayrılıp onu baskı rejimi haline götürmek tehlikeli bir şeydir. Bu yolda devam ederseniz ben de sizi kurtaramam” dedi.
1966 – Avustralyalı 4500 asker Amerika Birleşik Devletleri yanında savaşmak üzere Vietnam’a gönderildi.
1971 – Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu (THKO) istediği 250 bin TL fidye ödenince daha once kaçırdığı Dr. Rahmi Duman’ın oğlu Hakan Duman’ı serbest bıraktı.
1972- Mamak Askeri Cezaevi’nde bulunan Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan ölüm orucuna başladı. Denizler, tutuklulardan her gün bir veya birkaçının MİT’in cezaevindeki sorgu odalarına götürülüp işkence yapılmasına son verilene kadar eylemi sürdüreceklerini bildirdi.
1974 – İtalya’da Kızıl Tugaylar örgütü savcı Mario Sossi’yi kaçırdı.
1975 – I. Ordu ve Sıkıyönetim Komutanlığı grev ve lokavtları komutanlıktan alınacak izne bağladı. Kararın uygulanmasına 1 Mayıs’ta başlanacak.
1976- Cumhuriyet Halk Partisi “Özgürlük ve Barış” mitingi düzenledi.
1977 – İstanbul Emniyet Müdürlüğü Ekipler amiri Sadettin Tantan, Nükhet Duru, Ali Poyrazoğlu ve Korhan Abay’ı oynadıkları müzikalde komünizm propagandası yaptıkları gerekçesiyle sorguya çekti.
1978 – Malatya Belediye Başkanı Hamit Fendoğlu’nun öldürülmesini bahane eden ülkücü ve dinci gruplar Alevi ve CHPlilerin 1.000’e yakın işyerini, TÖB-DER ve CHP İl binalarını yakıp-yıktı. Bombalı suikast soruşturmasını yürüten Cumhuriyet Savcısı bıçaklandı, bir yüzbaşı silahla yaralandı, SSK hastanesi başhekimi dövüldü.
Malatya/Yeşilyurt İlçesi yakınlarında, kurşuna dizilip demiryoluna atılmış ve üzerlerinden tren geçmiş 3 solcu liseli gencin cesedi bulundu.
1980- Son 1 haftada İstanbul’dan yaklaşık 140 POL-DER’li polis memuru çeşitli Anadolu illerine sürgün edildi. Sürgün edilenler arasında eski başkan, İstanbul Şube Başkanı ve “POL-DER Kapatılamaz” afişleri asan 32 polis memuru da bulunuyor- tümü Doğu illerine tayin edildi.
– Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi Psikiyatri Asistanı Dr.Dursun Kırbaş, İstanbul Emniyet Müdürlüğü’nde 15 gün süreyle işkence gördüğünü açıkladı. İstanbul Tabip Odası Genel Sekreteri Gençay Gürsoy Dr.Kırbaş’ın uzun süredir işkencenin insan psikolojisi üzerindeki etkileri konusunda inceleme yaptığını belirtti.
– Ankara 2.Asliye Ceza Mahkemesi’nde yapılan duruşmada Muzaffer Erdost 10 ay hapis cezasına çarptırıldı ve cezası tecil edilerek tahliye edildi.
1983 – Lübnan’daki ABD askeri varlığını protesto etmek amacıyla Beyrut’taki ABD elçiliğine düzenlenen intihar saldırısında bombacının da aralarında bulunduğu 63 kişi hayatını kaybetti. Elçilik binası tamamen yıkıldı. Ölenlerin 17’si Amerikalı.
1986 – Genelkurmay, 12 eylül 1980’den sonra 8 bin 183 olayda, 1014 kişinin öldüğünü, 994 kişinin yaralandığını açıkladı.
– Kırıkkale’nin Yahşihan beldesinde askeri mühimmat depolarında yangın çıktı. Kasaba boşaltıldı.
1987- SHP Genel Başkanı Erdal İnönü Siirt’te yapılan 7.Bölge toplantısında konuştu: “Köy koruculuğu kaldırılmalı.”
– Tek tip öğrenci derneği yasası karşıtı 126 üniversite öğrencisi Beyazıt’ta açlık grevine su ve sigarayla devam etti.
1988 – İstanbul Valiliği sendikaların 1 Mayıs İşçi bayramı kutlama başvurusunu olağanüstü hal uygulaması gerekçesiyle reddetti.
– Siirt’te yaptığı konuşmada “Parti programı Kürtçe de basılsın” önerisinde bulunduğu için 2 yıl süreyle SHP’den ihraç edilen ve ”Kürtçülük propagandası”ndan DGM’de yargılanan SHP’li Turgut Atalay beraat edince SHP MYK de Atalay’ı “affetti” ve üyeliğe kabul kararı aldı.
– Polis, Yönetmen Muammer Özer’in evine gelip müsadere kararı alınan “Kara Sevdalı Bulut” filminin kopyalarına el koydu.
– “Bütün yapraklarım açarsa kork/ Çünkü yalnızlığım ben/ Çünkü yoksulluğum ben/ Tepeden tırnağa…” dizelerinin şairi, roman ve oyun yazarı Oktay Rifat yaşamını yitirdi.
1989 – Çin Halk Cumuriyeti’nde binlerce öğrenci daha geniş demokrasi talebiyle sokaklara döküldü.
– Ankara’da MKE işçileri trenlerle Gar’da toplanıp Ulus SSK Hastanesi’nde toplu viziteye çıktı.
1990- 1 SHP’li ve 17 Bağımsız Milletvekili, OHAL Bölgesi’nde sansür ve sürgün getiren “Güneydoğu Kararnamesi”nin Meclis’e sevkedilip görüşülmesi için Meclis’te oturma eylemi başlattı.
– DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit ile MÇP (Milliyetçi Çalışma Partisi) Genel Başkanı Alparslan Türkeş yıllar sonra ilk kez bir araya geldi. Liderler, “Bilim ve Teknoloji Vakfı”nın İstanbul AKM’de düzenlediği “Türkiye’nin Bilimsel Geleceği” konulu sempozyumda konuştu.
– Bir grup TBKP’li, Sirkeci Postanesi’nden Nelson Mandela’ya telgraf çekerek “Marksist partilerin kurulabildiği ülkenize iltica etmek istiyorum” dedi.
– İstanbul Darphane ve Damga Matbaası’nda Basın-İş üyesi 350 işçi toplu sözleşme görüşmelerinde uzlaşmazlığı protesto için toplu viziteye çıktı.
1991- Yüzbinlerce Kürt sığınmacı, Ramazan Bayramı’nı sınırda çok güç şartlarda geçirdi. 3 günlük bayramda çoğu çocuk 100’e yakın kişi hayatını kaybetti.
– 1980’deki “Fatsa Operasyonu”nu yöneten dönemin Ordu Valisi (emekli) Reşat Akkaya Mersin’deki evinde uğradığı silahlı saldırıda ağır yaralandı.
1992 – “Kürt Enstitüsü” İstanbul’da Mezopotamya Kültür Merkezi bünyesinde törenle açıldı. Başkanlığını İsmail Beşikçi üstlendi. Polis, açılışın yapıldığı apartman katının dışına asılan Türkçe ve Kürtçe “Kürt Enstitüsü” tabelasını indirdi.
– General Abdül Reşid Dostum, başkent Kabil’i ele geçirmek üzere, devlet başkanı Muhammed Necibullah’a karşı bir isyan başlattı.
1993- İstanbul Uluslararası 12. Film Festivali’nde İtalyan yönetmen Daniele Segre’nin Beyaz Güvercin Manila adlı filmi, Altın Lale Ödülünü aldı. İki Kadın, yılın Türk Filmi ve Yavuz Özkan da yılın yönetmeni seçildi.
– Pakistan devlet başkanı Gulam İşak Han meclisi lağvetti.
1994- RP’li İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı R.Tayyip Erdoğan önceki SHP’li Başkan Nurettin Sözen döneminde susuzluğa karşı uygulamaya konulan “bulut tohumlama” yöntemini bırakarak yağmur duasına çıkacaklarını söyledi: ”Anadolu’da yağmur duası hep olumlu netice vermiştir.”
– Otomobil piyasasındaki kriz nedeniyle 4 Nisan’da üretimine ara veren Bursa’daki Tofaş ve Oyak Renault fabrikalarında bugün işbaşı yapıldı. Tofaş 28 Şubat’ta, Renault 5 Mart’ta bir bölüm işçiyi ücretli, bir bölüm işçiyi ücretsiz izne çıkarmıştı.
1995- Kayıp Hasan Ocak’ın babası: “Eşime 1 ay hapis verilmesi, DGM Başsavcısı’nın köpeği kadar gündem olamadı.”
– Birçok siyasi mahkumun anılarına mekan olan Sultanahmet Cezaevi tarih oluyor, “5 yıldızlı otel” yapılacak.
1996 – Kamu çalışanları grevli-toplu sözleşmeli sendika hakkı, sürgün ve soruşturmaların durdurulması için iş bıraktı. Başbakan Mesut Yılmaz’ın kesin, “eylem yasak” talimatına rağmen, eylem etkisini en fazla İstanbul’da gösterdi; tren seferleri durdu, Haydarpaşa Limanı’nda yükleme-boşaltma yapılmadı. PTT, belediye, hastane ve enerji hizmetleri de büyük ölçüde aksadı. Köprü görevlilerinin de işi yavaşlatması neticesinde uzun kuyruklar oluştu.
– Meclis Araştırma Komisyonu’nun, gazeteci Metin Göktepe’nin gözaltında öldürülmesiyle ilgili olarak dönemin İstanbul Emniyet Vekili Orhan Taşanlar’ın ifadesini almasına izin verilmediği belirlendi. Komisyon üyesi DYP milletvekili Cevheri: “Gazeteci Metin Göktepe’yi polis Eyüp Spor Salonu’nda defalarca ayıltıp dövdü.”
– İsrail birlikleri Lübnan’daki bir BM yerleşim birimini bombaladı: 106 sivil öldü.
– DGM Evrensel’e 10 gün süreyle kapatma cezası verdi. 3.kez kapatılma kararı verilen gazete bugüne değin toplam 55 gün kapatılmış olacak.
1999 – Genel ve yerel seçimler yapıldı. Demokratik Sol Parti 136, Milliyetçi Hareket Partisi 129, Fazilet Partisi 111, Anavatan Partisi 86, Doğru Yol Partisi 85 milletvekili kazandılar. 3 de bağımsız milletvekili seçildi. Cumhuriyet Halk Partisi, Özgürlük ve Dayanışma Partisi, Halkın Demokrasi Partisi ve Emeğin Partisi yüzde onluk barajı aşamadı.
– NATO, Yugoslavya’daki petrol tesislerini vurdu. Çevre felaketi yaşandı. Zehirli gazlar içeren duman tabakası Belgrad’ın, rafineriden yayılan petrol Tuna nehri üzerini kapladı.
2000 – Türk-İş, Hak-İş ve DİSK’in düzenlediği çocuk İşçiliğe Karşı Ulusal Yürüyüş’ başladı. Çocuk işçiler Gaziantep ve Çerkezköy’den yola çıktı.
2001 – TKP (ML) MK Üyesi ve MGB Genel Sekreteri olduğu açıklanan Endercan Yıldız Ölüm Orucunun 181. gününde kaldırıldığı Ankara Numune Hastanesi’nde yaşamını yitirdi.
– Belediye çalışanları 86 belediyede maaşların ve toplu sözleşme farklarının 3 ile 36 aya varan süredir ödenmemesini ülke genelinde belediyelerin önlerinde protesto etti. Tüm Bel-Sen, Belediye-İş ve Genel-İş üyeleri İstanbul Büyükşehir Belediyesi önünde gösteri yaptı.
– Hakkında Türkiye’de tutuklama emri çıkarılan işadamı Cavit Çağlar, ABD’nin New York kentinde tutuklandı.
– Bukowski’nin bir öyküsünü yayınladığı gerekçesiyle RTÜK’ün Açık Radyo’ya verdiği “15 gün kapatma” cezasında yürütme durduruldu.
2002 – “Savaş, çok yakın savaş tehdidi ve terör suçları dışında” idam cezasını kaldıran yasa tasarısı Adalet Komisyonu’ndan geçti. Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ve Doğru Yol Partisi (DYP), idamın tamamen kalkmasına karşı çıktı.
– Eski Afganistan Kralı Zahir Şah, 29 yıllık sürgünden ülkesine döndü.
– Yargıtay Dokuzuncu Ceza Dairesi, ‘Salih Mirzabeyoğlu’ olarak tanınan İBDA/C örgütü lideri Salih İzzet Erdiş’e, Anayasal düzeni silah zoruyla değiştirmeye kalkışmak suçundan verilen idam cezasını onadı.
– İsrail güvenlik güçleri, Cenin mülteci kampından geri çekilmeye başladı. Birleşmiş Milletler (BM) temsilcisi Cenin’de gördüklerini “Akıllara durgunluk veren bir dehşet” diye ifade etti.
2003 – On binlerce Iraklı Bağdat’ta gösteri yaptı.”Saddam’a da, ABD’ye de hayır”, “Laik devlet değil, İslami devlet istiyoruz” yazılı pankartlar taşındı. ABD ve Britanya işgalinin bitmesi doğrultusunda sloganlar haykırıldı.
Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Baas Partisi liderlerinden Semir El Aziz El Necimi’nin yakalandığını duyurdu. Necimi’nin Kürtler tarafından Musul’da ABD’ye teslim edildiği bildirildi.
Uluslararası Arkeologlar Bağdat Arkeoloji Müzesi’nin yağmalanmasını “yüzyılın kültür suçu” olarak tanımladı. Beyaz Saray Kültür Varlıkları Danışma Kurulu üyesi üç arkeolog olayı protesto için istifa etti.
2004 – İsrail’in Hamas’a yönelik suikastları arasında Hamas lideri Abdülaziz Rontisi İsrail füzeleriyle öldürüldü. Binlerce Filistinli olayı protesto etti.
2006 – DİSK, KESK, TMMOB, TTB ve Halkevleri Ankara’da insan zinciri eylemi düzenledi. Binlerce kişi Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasa Tasarısı’nı protesto etti. Emekçiler, Sosyal Güvenlik ve Genel Sağlık Sigortası Yasa Tasarısı’nı protesto için insan zinciri oluşturup Meclis’e yürüdü. Polis Çevre ve Orman Bakanlığı önünde müdahale etti.
– Ankara’da Sosyal Güvenlik Yasa Tasarısı’nı protesto eyleminde Halkevleri’nden bir grup yolu araç trafiğine kapattı.
2007 – Hıristiyanlık kitapları basan Zirve Yayınevi’nin Malatya İrtibat Bürosu’nu basan beş kişi Alman vatandaşı Tilman Geske, Malatya’daki Hıristiyanların ruhani lideri Necati Aydın ve Uğur Yücel’i ellerini bağlayıp boğazlarını keserek öldürdü. Zanlılar kaçarken yakalandı. Yayınevi Aralık 2006’da polisçe basılıp “yasak yayın” gerekçesiyle çok sayıda İncil’e el konulmuştu.
Zirve Yayınevi katliamı İHD, ÖDP, EMEP, SDP ve DTP üyeleri tarafından Taksim’de protesto edildi.
– Mardin/Kızıltepe’de 12 yaşındaki Uğur Kaymaz ile babası Ahmet Kaymaz’ı öldürdükleri gerekçesiyle Eskişehir’de yargılanan 4 polis beraat etti. Kaymaz ailesinin avukatlarından Selahattin Demirtaş, kararı temyiz edeceklerini bildirdi.
2009- Başkent Üniversitesi Rektörünün tutuklanmasını protesto etmek için düzenlenen Anıtkabir ziyaretine, 111 bin kişinin katıldığı ileri sürüldü.
2010- Başbakan Erdoğan: “Cumhurbaşkanını halkın seçmesine yönelik düzenleme, başkanlık sistemine geçişin bir alıştırması oldu.”
– Kübalı yazar ve siyasi eylemci Carlos Franqui yaşamını yitirdi.
– KKTC’de cumhurbaşkanlığına Derviş Eroğlu seçildi.
2011- YSK, Hatip Dicle, Leyla Zana, Sebahat Tuncel, Gültan Kışanak, Ertuğrul Kürkçü ve Şerafettin Efe’nin aralarında bulunduğu isimlerin adaylıklarını, milletvekili seçilme yeterliliğini etkileyecek eski mahkumiyetleri bulunduğu gerekçesiyle iptal etti.
– Tüpraş’ta toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde anlaşmaya varılamaması üzerine işçiler tüm işyerlerinde işe 1 saat geç başladı.
– Akkuyu’da yapımı planlanan nükleer santrale karşı Mersin-Gülnar arasında 159 km’lik insan zinciri oluşturuldu.
2012- Kocaeli’de “Füze kalkanı değil, demokratik lise istiyoruz” pankartı açtıkları için 4 aydır tutuklu yargılanan “atanamayan öğretmen” M.Dönmez ve Ankara Üniversitesi öğrencisi G.Işıklı çıkarıldıkları duruşmada tahliye edilmedi.
2013- İZELMAN’da işten çıkarılmak istenen 650 işçiyle dayanışma için yaklaşık 15 bin kişi yürüdü.
2014- Ankara 18. İdare Mahkemesi, 8 Haziran 2013’te 8. sınıf öğrencilerine yönelik yapılan Seviye Belirleme Sınavı (SBS) sonuçlarını iptal etti.
2015- TÜBİTAK’a personel alımında görevin kötüye kullanıldığı iddialarına ilişkin hakkındaki açılan soruşturma kapsamında serbest bırakılan kurumun eski Başkanı Yücel Altunbaşak için adli kontrol uygulanması ve yurt dışına çıkış yasağı kararı getirildi
2017- Tunceli’nin Pülümür ilçesinde havalandıktan kısa süre sonra düşen “Skorsky” tipi polis helikopterindeki bir hakim, yedi polis, bir astsubay ve üç kişilik mürettebat yaşamını yitirdi.
2018- Türkiye’nin genelinde olağanüstü hal uygulaması aralıksız devam ediyor; 637 gündür süren OHAL 7.kez uzatıldı.
– Eski Milli Savunma Bakanı Mehmet Ercan Vuralhan, İstanbul Sirkeci’de bir kafede bıçaklandı. 75 yaşındaki Vuralhan kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti.
Yorumlar kapatıldı.