Belleğimizde: 23 Ocak

1873 – Hasköy Tersanesi’nde ilk grev yapıldı. (Bir başka kaynakta grev tarihi 25 Ocak 1872 olarak verilmektedir.)
1556 – Tarihin en yüksek ölü sayısına sahip depremi, Çin’in Shaanxi eyaletinde meydana geldi: yaklaşık 830,000 kişi ölü.
1793 – Rusya ve Prusya, Polonya’yı bölüştü.
1870 – Montana’da Amerika Birleşik Devletleri ordusu, çoğunluğu kadın ve çocuk olmak üzere 173 kızılderiliyi öldürdü.
1896 – Fizikçi Wilhelm Conrad Röntgen, kendi adı verilen cihazı buldu.
1913- İttihatçılar Bab-ı Ali Baskını’nı gerçekleştirdiler. Balkan Savaşı’nın şiddetle devam ettiği ve düşman ordularının İstanbul kapılarına dayandığı sırada, Kamil Paşa hükümeti, İttihat ve Terakki yanlılarınca silah zoruyla devrildi; Sadrazam istifa ettirildi ve yerine Mahmut Şevket Paşa getirildi.
1925 – Şili’de hükümet bir askeri darbeyle devrildi.
1946 – Toprak mahsulleri vergisi kaldırıldı.
1959 – Vatan Partisi’nin kurucularına ilişkin dava başladı. Tutuklu bulunan partililere haklarındaki iddiaların okunmasına başlandı, Hikmet Kıvılcımlı ile 47 kişi, komünizm propagandası yapmakla suçlandı. Duruşmalara daha sonra başlanacak. Davada Dr.Hikmet Kıvılcımlı dahil 48 sanığın 5-15 yıl arası hapsi isteniyor.
1961- Ünlü dolandırıcı, Sülün Osman yakalandı. Tramvay’da tanıştığı bir kişiye İstanbul, Galata Kulesi’ni satmasıyla ünlüydü.
1963- Menderes Hükümeti tarafından 1959’da imzalanan anlaşma uyarınca, ABD tarafından yerleştirilen Jüpiter füzelerinin demode oldukları gerekçesiyle sökülerek, yerlerine Polaris denizaltıların yerleştirilmesi önerisi İnönü hükümetince kabul edildi. Türk Dışişleri’nin çok sonra haberdar olduğu, ABD-SSCB Küba pazarlığının gizli Türkiye boyutunda:
Ekim 1962’de SSCB’nin Küba’ya Jüpiter benzeri orta menzilli SS4 füzelerini yerleştirdiğini saptayan Kennedy’nin emriyle ABD’nin denizden Küba ablukası üzerine, Kruşçev’in ”Türkiye’deki Jüpiter’ler de sökülsün”resti, Kennedy’nin SSCB’yle anlaşıp Küba’ya ablukayı kaldırması bulunuyordu.
1968- Amerikan Pueblo haber alma gemisi Kuzey Kore’de ele geçirildi. Mürettebat casuslukla suçlanarak tutuklandı.
1971 – Emeklilerden işgal eylemi: Maaşlarının artırılmasını isteyen bir grup emekli Ankara’da Emekli Sandığı Genel Merkezi’ni bir süre işgal etti.
1972 – İstanbul’da “Fırtına-I” operasyonu: Cezaevi firarileri başta olmak üzere aranan devrimcilerin yakalanması gerekçesiyle İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı gece 03:00’den akşam 18:00’e kadar 15 saat süreyle “sokağa çıkma yasağı” ilan etti ve 86 bin askerle tüm konut ve işyerlerinde ”genel arama” yaptırdı. Operasyon sırasında kolluk güçlerince aranan bazı şahısların yakalandığı bildirildi. Sıkıyönetim 11 ilde 2 ay daha uzatıldı.
1973 – Vietnam’da ateşkes ilan edildi.
1974- İsrail askerleri Süveyş Kanalının batısından çekilmeye başladı.
– Dersim Yeşilyazı bucağında çığ düştü;15 kişi öldü.
1975 – İstanbul’da Vatan Mühendislik Yüksek Okulu kantinini sabahtan işgal eden ülkücülerin, gruplar halinde okul dışına çıkan devrimci öğrencilerin ardından ateş açması sonucu Makina Bölümü 2.sınıf öğrencisi Kerim Yaman hayatını kaybetti, 2’si ağır 6 öğrenci yaralandı.
– 67 gün önce direnişe geçen İzmir Epengle Fabrikası’nın 18 işçisi fabrika önünde başlattığı ölüm orucu 5. gününde. İşçiler Teksif’ten istifa edip Tüm Dokuma-İş’e geçtikleri halde toplu sözleşme yapma yetkisinin Teksif’e verilmesine karşı direniyor.
1978- Nazım Hikmet’in “Yolcu” oyununun oynandığı Fatih Şehir Tiyatrosu’na sabaha karşı 01:20’de bomba atıldı.
1980- 11 bin işçinin TARİŞ İplik Fabrikası, zeytinyağı ve pamukyağı kombinaları ile üzüm işletmesinde başlattığı direniş sürüyor. Gözaltına alınan 251 işçiden 16’sı tutuklandı. Çamdibi, Altındağ ve Balçova Belediyesi işçileri de destek için direnişe geçti. TARİŞ direnişine destek için Ege Üniversitesi’nde 3 günlük boykot ilan eden öğrencilere polis ve jandarma saldırdı: Yurtlara ve fakültelere çekilen ve barikatlar kurarak saatlerce çatışan öğrencilerin direnişi silah ve gaz bombaları ile kırıldı: 83 yaralı, 200’e yakın gözaltı. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi personeli TARİŞ ve Ege Üniversitesi olaylarını protesto için barikat kurup hastaneye giriş-çıkışı kapattı.
1983 –TKP/ML Hareketi militanı olarak yargılanan Ali Aktaş idam edildi. Aktaş’ın ailesine yazdığı, ailesine 25 yıl sonra verilen veda mektubundan: “Evet ben ve benim gibiler inandıkları davaları uğrunda madden ölsek de manevi yaşarız yaşayacağız buna inancım tamdır.”
1986- “Video ve Sinema Eserleri Yasası” Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edildi. Yasa; video, sinema, müzik eserlerini çoğaltma, dağıtma ve yayma haklarını yeniden düzenliyor.
1989- Tacikistan’da deprem meydana geldi; binin üstünde insan öldü.
– İspanyol ressam Salvador Dali öldü.
1990- Anayasa Mahkemesi’nin “fahişeye tecavüzde ceza indirimi” kararını protesto eden kadınlar, İstanbul/Karaköy genelev sokağındaydı.
– TEK işçileri, Merdivenköy’de bakım çalışması yaparken elektriğe kapılarak ölen arkadaşları için iş bıraktı
– Kızıl Ordu, 41 yıl sonra Macaristan’dan ayrıldı.
1991- ABD’nin Irak’a karşı “Çöl Fırtınası” harekatında ilk kez İncirlik Üssü’nden uçak kaldırılmasına izin verildi. Cumhurbaşkanı Özal: “Verilen izin BM kararlarına uygun. Biz biraz lükse alıştık, kaybedecek bir şeylerimiz var diye çekiniyoruz. Ama unutmayalım: Cengaver bir milletiz.”
1992- İstanbul’da Yurtiçi Kargo işyerlerinden 19 gün önce çıkarılan işçiler, işverenin verdiği ilanları Milliyet Gazetesi önünde yaktı.
1994 – Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel “Kürt Devleti olgusuna hazırlıklı olmalıyız” dedi.
1995- Eğit-Sen ve Eğitim-İş sendikalarının birleşmesiyle oluşan Eğitim-Sen’in (Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası) kuruluş başvurusu Ankara Valiliği’ne yapıldı. İlk genel başkan, Eğit-Sen Kırşehir Şube Başkanı Yıldırım Kaya oldu.
– Yaşar Kemal Der Spiegel’de çıkan yazısı nedeniyle DGM’de ifade verdi.
– “Hiroşima Fonu” nun 1994 yılı ödülü “köktendinciliğe, fanatizme ve terörizme karşı Müslüman dünyada barışçı mücadeleleriyle öne çıkan” Aziz Nesin ile Tunuslu tarih profesörü Muhammed Talbi’ye Stockholm’da yapılan törenle verildi.
1996- “HABİTAT-II Toplantısında İzlenecek Yöntem” konulu seminerde konuşan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı R.Tayyip Erdoğan: “Belediyeler, elindeki imar yetkisini uygulayamıyor, odalar ve koruma kurulları her şeye müdahale ediyor. Valilik de kaldırılıp seçilmiş tek kişi yönetmeli.”
1997- İstanbul Adliyesi önünde toplanan liseli öğrenciler Manisa’da işkence gören liselilere verilen 76 yıllık hapis cezasını protesto etti.
1999- Oturma eylemleri 5 aydır engellenen Cumartesi Anneleri 193.haftada G.Saray’a gelip ellerindeki çiçekleri Lise’ye doğru fırlattılar.
– Tokat kırsalında çatışmada öldürülen TKP(ML)- TİKKO üyesi Bülent Akbaba’nın cenazesinin polisçe kaçırılıp İstanbul/Kanarya Mezarlığı’na gömülmesini protesto için toplanan kortej Gazi Mezarlığı’na yürüyerek gıyabi cenaze töreni yaptı.
2000 – Tarsus’ta bir taşocağında ve bir tarlada Hizbullah’ın öldürdüğü altı ceset bulundu. Hizbullaha yönelik operasyonlarda gözaltına alınanların sayısı 199’a yükseldi, işkenceyle öldürülen insan sayısı 31’e ulaştı.
2001 – Filipinler’in eski Devlet Başkanı Joseph Estrada’nın yurtdışına çıkması yasaklandı ve banka hesapları donduruldu.Yeni Devlet Başkanı Gloria Arroya da hükümetin silahlı isyancı gruplar Moro İslami Kurtuluş Cephesi (MILF) ve Filipinler Komünist Partisi ile görüşmelere yeniden başlaması emrini verdi.
2003 – Alternatif küreselleşme yanlılarının düzenlediği Dünya Sosyal Forumu, Brezilya’nın Porto Alegre kentinde binlerce kişinin katıldığı savaşa karşı yürüyüşle başladı.
– İHD’liler ABD’nin Irak’a olası harekatını ve harekatta İncirlik Üssü ve Mersin Limanı’nın kullanılacak olmasını protesto için “Savaşa Karşı Barış Yolculuğu” sloganıyla Haydarpaşa’dan Ankara’ya hareket etti. Barış Zirvesi’nin yapıldığı Çırağan Sarayı önünde Irak’ta savaşa karşı basın açıklaması yapmak isteyen ÖDP’liler gözaltına alındı.
– Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in veto ettiği Basın Affı Yasası Adalet Komisyonu’da aynen kabul edildi. Yasa, 23 Nisan 1999’a kadar miting, konferans, sempozyum gibi toplantılarda yapılan konuşmalarda işlenilen suçlardan mahkum edilenlerin cezaları infaz edilse bile yok sayılıyor. AKP Genel Başkanı Recep tayyip Erdoğan’ın aldığı 10 aylık mahkumiyet cezası adli sicil kaydından silinecek.
2005 – Ukrayna’da iki aylık seçim sürecinin ardından Batı yanlısı muhalif lider Victor Yuşçenko yemin ederek başkanlık görevine başladı.
2006- Kanada’da yapılan erken genel seçimleri, ABD Başkanı Bush ile her konuda hem fikir olan Stephen Harper liderliğindeki Muhafazakar Parti kazandı. Harper, ABD’nin Irak işgalini destekliyor, kürtaja karşı, eşcinsel evliliklere verilen izni geri çekecek.
– Ankara’da İstanbul Yolu üzerinde meydana gelen kaza sonucunda Dışişleri Bakanlığı personeli 8 kişi yaşamını yitirdi.
2007- Hrant Dink AGOS önündeki törenin ardından Yenikapı’ya kadar yüzbinlerin katıldığı büyük bir yürüyüşle uğurlandı. Dink’in cenazesi Meryem Ana Kilisesi’ndeki dini tören sonrası Silivrikapı’daki Balıklı Ermeni Mezarlığı’nda toprağa verildi.
– Yapımına 16 yıl önce başlanan Bolu Dağı Tüneli’nin İstanbul’a gidiş yönü ulaşıma açıldı.
2009- Ankara Mamak’da İsrail’in Gazze saldırılarını protesto için ÖDP, EMEP, TKP, Halkevleri, PSAKD, Aka-Der ve UİD-DER’in çağrısıyla akşam toplanan kitle meşalelerle Tuzluçayır Meydanı’na yürüdü
– Öğrenci Kolektifi üyesi bir grup, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin öğrencilere verdiği bursları kesmesini İBB önünde oturma eylemiyle battaniyelere sarılarak protesto etti.
2010- Ankara Valiliği “çevreyi ve esnafı rahatsız ettikleri” gerekçesiyle, oturma direnişinde 41.güne giren TEKEL işçilerinin Türk-İş Genel Merkezi önünü terketmeleri için yazı gönderdi.
– Rusya’nın Ankara Büyükelçisi V.İvanovskiy (Fethullah Gülen okulları için): “O okullardaki eğitim programı bizim Rus okullarının eğitim programına uygun değil. Kendi dini görüşlerini empoze etmek istiyorlar. ‘Kızlar erkeklerden ayrı okuyacak’ diyorlar.” (Cumhuriyet)
2011- Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) üyeleri, temel tüketim ürünleri ve akaryakıta yapılan zamları Kadıköy’de mitingle protesto etti.
2012- Fransa Senatosu, 1915 Ermeni Kırımı’ndaki olaylarıyla ilgili Ermeni iddialarının inkarını suç sayan yasa teklifini kabul etti.
2013- Ankara’da Halkevleri Eğitim Hakkı Meclisi üyeleri, 4+4+4 sistemine dair 4.aylık raporlarını Milli Eğitim Bakanlığı’na teslim etti.
– Dev Sağlık-İş üyeleri taşeron sisteminin yasal düzenlemelerle yerleştirilmesine karşı Meclis ve Çalışma Bakanlığı önünde eylem yaptı. Çalışma Bakanlığı önünde çadır kurmak isteyen işçilerden Genel Başkan Arzu Çerkezoğlu ve 26 kişi gözaltına alındı.
2014- Termik santrallerin özelleştirilmesine karşı Yatağan’dan Ankara’ya 30 otobüsle yola çıkan işçilerin önü Kavaklıdere kavşağında polis ve jandarma barikatıyla kesildi.
2015- Partizan Şehit ve Tutsak Aileleri (PŞTA) faaliyetçilerinden Nesibe Kaş, yakalandığı kanser hastalığı sonucu yaşamını yitirdi.
2017- 685 sayılı KHK ile “Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu” kuruldu.
2019- Yargıtay 16.Ceza Dairesi, 9 yıllık sürede 3 mahkeme başkanı 5 savcı değiştiren ve 28 Eylül 2016’da 5 sanığın 3’er kez ağırlaştırılmış müebbet hapis ve 39 yıl 9’ar ay hapis cezasına çarptırılmasıyla sonuçlanan, Malatya Zirve Kitabevi cinayeti davasında verilen kararı onayarak kesinleştirdi.