Belleğimizde: 27 Aralık

537- Ayasofya’nın yeniden inşasına, Bizans İmparatoru I. Justinian’ın kişisel gözetiminde başlandı. Büyük Constantine’nin oğlu Constantius tarafından yapılan ikinci kilise 532 yılındaki Nika ayaklanmaları sırasında yanmıştı.
1571- Alman astronom Johannes Kepler doğdu.
1822- Fransız kimyacı ve bakteriyolog Louis Pasteur doğdu.
1831 – İngiliz doğa bilimci Charles Darwin’in içinde olduğu Beagle adlı keşif gemisi yola koyuldu.
1901- Japon kimyager Takamike ve Amerikalı fizikçi Abel adrenalin hormonunu buldular.
1907- Paris’te 2. Jön Türk Kongresi yapıldı. Sonuç Bildirgesi’nde Sultan Abdülhamit yönetimi eleştirildi.
1923- İstanbul İstiklal Mahkemesi, İstanbul Barosu Başkanı Lütfi Fikri Bey’i 5 sene kürek cezasına mahkûm etti. Lütfi Fikri Bey Hıyanet-i Vataniye Kanunu’na aykırı davranmakla suçlanıyordu.
1928- İstanbul Belediyesi, eski harflerle yazılı tabelalarını değiştirmeyen dükkan sahiplerini cezalandırdı.
1936- Şair Nazım Hikmet gözaltına alındı.
– Şair Mehmet Akif Ersoy 63 yaşında İstanbul’da öldü.
1939- Erzincan’da Richter ölçeğine göre 8 şiddetinde bir deprem oldu; 32 bin 962 kişi hayatını kaybetti, yaklaşık 100 bin kişi yaralandı.
– İstanbul’da Young Men’s Christian Association (Genç Hıristiyanlar Cemiyeti) kapatıldı.
1944- Çapakçur bölgesinin adı Bingöl olarak değiştirildi.
1945- 28 devletin üzerinde anlaştığı ilkeler doğrultusunda Uluslararası Para Fonu, IMF kuruldu.
1949- Türkiye- Amerika Birleşik Devletleri Kültür Antlaşması imzalandı.
– 300 yıl süren Hollanda egemenliğinden sonra Kraliçe Juliana, Endonezya’nın bağımsızlığını tanıdı.
1965 – İngiltere’nin Kuzey Denizindeki petrol çıkarma platformu devrildi: 4 kişi öldü, 9 kişi kayıp.
1968- Bir gün önce İstanbul Üniversitesindeki rektörlük işgali nedeniyle 5 öğrenci tutuklandı. Aranan Deniz Gezmiş ve Celal Doğan hakkında gıyabi tutuklama kararı çıkarıldı. Öğrenciler Senato’nun İstanbul Üniversitesi’ni kapatma kararını kaldırmamasını Turan Emeksiz Anıtı’na yürüyüşle protesto etti.
1971- İstanbul Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi’nde Türkiye Halk Kurtuluş Partisi- Cephesi, THKP-C davasında karar verildi: 2 ölüm (Kamil Dede ve Necmi Demir) 3 müebbet (İlkay Demir, Kadriye Deniz Özen ve Rüçhan Manas) ve 12 çeşitli hapis cezası verildi. Firarda olan Mahir Çayan, Ulaş Bardakçı ve Ziya Yılmaz dava dışı bırakıldı.
1974- Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, imam hatip okullarından mezun olanların düz lise mezunları gibi tüm üniversitelere kayıt yaptırabilmelerine imkan sağlayan yasa değişikliklerini yeniden görüşülmesi için TBMM’ye ve Cumhuriyet Senatosu’na iade etti
1975- Hindistan, Bihar’da maden ocağında patlama: 372 kişi öldü.
1977- Sultanahmet’teki İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi yakıldı, Ankara’da Hacettepe Üniversitesi bir yıl süreyle kapatıldı.
1978- Sıkıyönetim ilan edilen İstanbul’da gösteri, yürüyüş ve toplantılar ile bildiri dağıtmak, afiş asmak vb. eylemler yasaklandı. Erzurum ve Kars’ta da Sıkıyönetim Komutanı grev ve lokavtları izne bağladı.
1979- Özel eğitimli bir Sovyet birliğinin Kabil Havaalanı’nı ele geçirmesinin ardından, Kabil’deki Afgan hükümeti devrildi. Afganistan Devlet Başkanı Hafızullah Amin görevinden uzaklaştırıldı ve öldürüldü. 10 yıldan fazla sürecek iç savaş başladı. Afganistan’ın başına Babrak Karmal getirildi.
1980- İstanbul 3 No’lu Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi, DİSK davasından dolayı gözaltında tutulan 506 sanıktan, Genel Başkan Abdullah Baştürk ve Genel Sekreter Fehmi Işıklar ile İstanbul eski CHP’li Belediye Başkanı Ahmet İsvan dahil 68 kişinin tutuklanmasına karar verdi
– Adana Hapishanesi’nde kolluk güçlerinin operasyonu sonucu ağır yaralı olarak hastahaneye kaldırılan TKP/ML davasından yargılanan Sedat Özkaradağ (1961- Siverek) yaşamını yitirdi.
1981- Hacettepe Üniversitesi öğretim üyelerinden Doç. Dr. Bedrettin Cömert’in katil sanığı Rıfat Yıldırım, Berlin’de yakalandı.
1985- İstanbul’da görülen 101 sanıklı THKP-C Kurtuluş Davası’nda karar çıktı: 2 ömür boyu hapis, 38 5 ay-14 yıl arası hapis cezası ve 52 beraat.
– 12 Eylül sonrası 1402 sayılı sıkıyönetim kanununa dayanarak görevlerine son verilen İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatrosu oyuncuları Başar Sabuncu, Aliye Uzunatağan, Ersan Uysal ve Gökhan Mete İstanbul Belediyesi’ne “göreve dönme dilekçesi” verdi. Sıkıyönetim kalktıktan sonra İstanbul Belediyesi’ne görev için başvurduklarında “kadro yok” gerekçesiyle red yanıtı alan 19 oyuncu İstanbul 3.İdare Mahkemesi’ne başvurmuş ve 5’i hakkında “göreve iade” kararı çıkmıştı.
– Cumhurbaşkanı Kenan Evren: “Ellerinden gelse, utanmasalar 12 Eylül’ü yapanlar suçludur diyecekler.”
1988- Nihat Behram’ın İbrahim Kaypakkaya’nın hayatı ve anılarını konu alan “İşkencede Ölümün Güncesi” adlı kitabı toplatıldı.
– ABECE Dergisi’ndeki yazısında “komünizm propagandası yaptığı” iddiasıyla DGM’de yargılanan Avukat Halit Çelenk beraat etti. Aynı iddiayla yargılanan İHD Ankara Şube Başkanı Muzaffer İlhan Erdost’un duruşması ise “suç vasfı değiştiği” gerekçesiyle ertelendi.
1990- Türk-İş’in “3 Ocak’ta işe gitmeme” kararına SHP, HEP ve kitle örgütleri destek verdi; HEP 3 Ocak’ta Meclis’e gitmeyecek.
1991- Üniversite Öğretim Üyeleri Derneği, İstanbul’daki üniversite ve yüksek okullardan 525 öğretim üyesinin imzasını taşıyan telgraf metnini Cumhurbaşkanı Turgut Özal’a göndererek, görev süresi dolan Prof.İhsan Doğramacı’nın yeniden YÖK Başkanlığı’na atanmamasını istedi.
– 11 yıldır Almanya’da yaşayan Melike Demirağ- Şanara Yurdatapan’ın “Hariçten Gazel” kasetine, halef-selef cumhurbaşkanları Evren ve Özal’ın eleştirildiği “Alışamadım” adlı şarkı nedeniyle Kültür Bakanlığı’nca 13 Eylül 1991’de konulan yasak Ankara 9.İdare Mahkemesi’nce kaldırıldı.
– SHP’li İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Nurettin Sözen, Park Otel için ANAP’lı önceki Başkan Bedrettin Dalan’ın 1988’de imzaladığı avan projeyi, imar planına aykırı tadilat projelerini ve yapı izin belgelerini iptal etti.
1995- Harç zammını protesto için 11 Aralık’tan beri açlık grevi yapan Yıldız Teknik Üniversitesi öğrencileri, Üniversite’de şenlik düzenledi.
1996- Başbakan Yardımcısı Tansu Çiller Gölbaşı Polis Eğitim Merkezi’nde Özel Tim’cilere: “Ben sizin ananızım. Dün olduğu gibi bugün de arkanızdayım, yarın da olacağım.”
– Guatemala’da 36 yıldır süren iç savaş sonlanıyor. Anlaşma imzalanınca solcu gerillalar silah bırakıp siyasi partiye dönüşecek.
1997- KESK İstanbul Şubeler Platformu, SES ve Eğitim-Sen, Şanlıurfa Şubelerinin kapatılmasını İstiklal Caddesi’nde protesto etti.
1999- Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, ”türbanın yüksek öğretim kurumlarında serbest sayılan kıyafet kapsamında düşünülemeyeceğine” karar verdi.
– ITF’in (Uluslararası Taşımacılık Sendikası) taşıma işçileriyle dayanışma amacıyla 1.5 yıldır dünyayı dolaşan “Global Mariner” adlı gemisi İstanbul’a geldi. Gemiyi bir grup işçi ve sendikacı karşıladı.
2000- Ceyhan Özel Tip Cezaevi’ne yapılan operasyon sırasında yanan siyasi hükümlü Halil Önder yaşamını yitirdi. 20 cezaevinde gerçekleştirilen ve “Hayata Dönüş” adı verilen operasyonlarda yaşamını kaybeden hükümlü ve tutuklu sayısı 28’e yükseldi.
2001- Ferzan Özpetek ‘Cahil Periler’ filmiyle “Capri-Hollwood Film Festivali”nde en iyi yönetmen seçildi.
2002- AKP Genel Başkanı R.Tayyip Erdoğan’ı siyasi yasaklarından kurtarmayı amaçlayıp Cumhurbaşkanı Sezer tarafından “kişiye özel”olduğu gerekçesiyle veto edilip TBMM’ye geri gönderilen Anayasa değişiklikleri Meclis’te-yine CHP desteğiyle- ikinci kez aynen kabul edildi.
– Kenya’da genel, yerel ve devlet başkanlığı seçimi yapıldı. Seçimleri, Mwai Kibaki liderliğindeki Gökkuşağı Koalisyonu (NARC) kazandı. Daniel Arap Moi’nin 24 yıllıkdevlet başkanlığı ve 39 yıllık Kenya Afrika Ulusal Birliği (KANU) partisi iktidarı sona erdi.
– Çeçen gerillalar, başkent Grozni’de intihar saldırısı yaptı; 55 kişi öldü, 60 kişi yaralandı.
2003- Avrupa Komisyonu Başkanı Romano Prodi’nin Bologna’daki evine bombalı mektup gönderildi. Prodi’nin mektubu açmasıyla alevler çıktığı, patlama olmadığı belirtildi.
– İHD İstanbul Şubesi üyeleri, F ve D tipi cezaevlerindeki tutuklu ve hükümlülere yönelik tecridi Sultanahmet Parkı’nda oturma eylemiyle protesto etti.
2004- SEKA İzmit İşletmesi çalışanları, Özelleştirme İdaresi’nin aldığı kapatma kararını protesto etti.
– El Kaide lideri Usame bin Ladin, El Cezire televizyonunda yayımlanan yeni bir ses kaydında, tüm Iraklıları seçimleri boykot etmeye çağırdı. Ürdünlü Ebu Musa el Zerkavi’yi “El Kaide’nin Irak’taki lideri” ilan etti.
– Muhalefet lideri Viktor Yuşçenko Ukrayna seçimlerini kazandı.
2005- Türkiye ile Mısır arasında serbest ticaret anlaşması imzalandı. Türkiye Mısır’ın gümrüksüz mallarını hemen alacak, Mısır ise Türkiye’den gelen mallara gümrüğü 16 yıl içinde aşamalı kaldıracak.
– Afyonkarahisar/ Çay Eber beldesindeki bir ilköğretim okulunda ders sırasında 4 kız öğrenciyi “elle taciz” ettiği iddiasıyla gözaltına alınan Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmeni İ.K. tutuklanarak cezaevine konuldu.
2006- Fransa’da meclisin “Ermeni soykırımı kararı ardından Türk vatandaşlığına alınmak üzere başvuran Fransız tarihçi Jean Michel Thibaux’un talebi İçişleri Bakanlığı’nca onaylandı. Fransız tarihçinin adı Bakanlar Kurulu’nun onayının ardından Atakan Türk olacak.
2007- Pakistan’da, sürgünden dönen muhalefet lideri Benazir Butto’nun miting yaptığı alana intihar saldırısı düzenlendi. İlk belirlemelere göre 20 kişinin öldüğü patlamada Benazir Butto da hayatını kaybetti.
– Cevizli Tekel Sigara Fabrikası’nın özelleştirilmesini protesto eden yaklaşık 1.000 işçi fabrikadan Kartal Meydanı’na yürüdü. DİSK’li bazı sendikalar ile EMEP, TKP, BDSP ve ESP destek verdi.
– İstanbul’da “Herkese Sağlık, Güvenli Gelecek Platformu” üyeleri, Sosyal Sigortlar ve Genel Sağlık Sigortası Yasa Tasarısı’nı Aksaray’dan Unkapanı Bölge Çalışma’ya yürüyüşle protesto etti.
2008– İsrail, Gazze kenti civarına hava saldırısı düzenledi: 230 kişi öldü, 400’den fazla yaralı var.
– 2009 yılı bütçesi, zamlar ve işten çıkarmalar 14 ilde kitle örgütlerinin eylemleriyle protesto edildi.
– Kocaeli’de Tezcan Galvanizli Yapı’dan 84 arkadaşlarının çıkarıldığını öğrenen 150 işçi servislere binmeyerek İzmit’e kadar 20 km. yürüdü.
– Sine-Sen üyesi bir grup, TV dizi setlerinde yaşanan ölümlü kazaları protesto için Taksim Meydanı’na yürüdü.
– Birçok kentten Ankara’ya gelen sosyologlar Sosyoloji Mezunları Derneği’nin öncülüğünde Kızılay’da “işsizliğe son eylemi” yaptı.
2009- Köyceğiz/ Pınarköy’de asırlık ağaçlar kesilerek yapılmak istenen HES’e karşı düzenlenen protestoların 15.gününde yaklaşık 4 bin kişi yürüdü.
2010- 12 Eylül döneminde DİSK tutuklularının sorgularında işkencehane olarak kullanılan Yıldız’daki Otağ-ı Hümayun’ın onarılıp hizmete açılmasına karşı “İnsan Hakları Müzesi” olması talebiyle açılış törenine yürümek isteyen DİSK’liler cop, tekme ve kalkanlarla engellendi.
– Halkevleri üyeleri, Ankara’da toplu ulaşım ücretlerine beklenen zammı Anakent Belediye binası önünde protesto etti.
2011- İHD İstanbul Şubesi Cezaevi Komisyonu üyeleri, cezaevlerindeki 170 hasta tutuklu ve hükümlüye Galatasaray’dan yeni yıl kartı gönderdi.
2012- ODTÜ’lüler 2 gündür süren anfi işgali eylemlerini Devrim Stadı’ndaki şenlik ile sonlandırdı. Yüzlerce öğrenci bedenleriyle “ODTÜ Ayakta” yazdı. ODTÜ’lülerin şenliğine 20 üniversiteden gelen öğrenciler ve bazı CHP Milletvekilleri de katıldı, müzik grupları konser verdi.
– İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi öğrencileri, akademisyenler ve işçiler, rektör Yunus Söylet’i protesto etti.
2013- Açığa çıkan rüşvet ve yolsuzluk ilişkileri birçok ilde “hırsız var” sloganıyla protesto edildi. İstanbul’da Taksim Dayanışması’nın çağrısıyla Taksim’e çıkmak isteyen göstericilere polis müdahale etti. Çatışmalar gece boyu devam etti. 70’den fazla kişi gözaltına alındı.
– Üç vekilin kesin ihraç istemiyle Disiplin Kurulu’na sevk edilmesi kararından sonra, vekiller Ertuğrul Günay, Erdal Kalkan ve Haluk Özdalga partisinden istifa etti.
– Roboski katliamını protesto için BDP’nin Van’da düzenlediği yürüyüşte 34 siyah tabut taşındı.
2016- ABD Başkanı Donald Trump, BM’nin insanların bir araya gelerek, konuşup, iyi vakit geçirdiği kulüpten ibaret olduğunu iddia etti.
2017- Türkiye’nin Rusya’dan satın alacağı S-400 füze savunma sistemine ilişkin anlaşmalar tamamlandı.