1919 – Şerif Paşa, Paris Barış Konferansı sorumlusuna bir mektup yazarak, Diyarbekir, Harput, Bitlis ve Musul’da Kürtler için otonomi talep etti.
1921 – Ankara’da Hakimiyeti Milliye gazetesi günlük olarak çıkmaya başladı. Hakimiyeti Milliye gazetesi muhabirine açıklamalarda bulunan Mustafa Kemal, “Komünizm içtimai bir meseledir” dedi. Mustafa Kemal, ülke şartlarının Rusya’daki komünizmin Türkiye’de uygulanmasına imkan vermediğini anlattı.
1928 – Anayasa’ya “Laiklik” ilkesi kondu.
1930 – İspanya’da siyasi tutuklular için genel af ilan edildi.
1935- İki kadın, Nezihe Muhittin ve Şaziye Berrin genel seçimlerde bağımsız olarak aday oldular.
1953 – Basın suçlarına sadece sivil mahkemelerin bakmasını öngören kanun tasarısı Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edildi. Kanun gereği, gazeteciler artık askeri mahkemelerde yargılanmayacaklar.
1963- İşten çıkarılan 170 işçinin memurları 3 gündür fabrikaya sokmadığı Kavel’de, Emniyet ile işçi temsilcilerinin görüşmesinin ardından Muhasebe servisinden 4 memur polis ve 2 işçi temsilcisinin gözetiminde içeri girerek çalıştı.
1966- Son zamanlarda gerginleşen Çin Halk Cumhuriyeti- Küba ilişkileri Castro’nun son konuşması ile kopma noktasına geldi. Castro, demecinde Pekin’i Küba’ya karşı Amerikan bloku ile birleşmek ve Küba ihtilaline şantaj yapmağa teşebbüste bulunmakla suçladı.
– Türkiye Opera Tiyatro Sanatkarları ve Yardımcı İşçileri Sendikası (TOTSİS) İstanbul Şubesi’nden bir grup, grevdeki Şişe Cam işçilerini ziyaret ederek desteklerini ifade etti.
– “Nümayiş ve toplu hareketlere karşı Toplum Polisi” (Çevik Kuvvet’in atası) kuruluyor.
1967 – Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın Batman Rafinerisi’nde grev başladı. Greve, Türkiye Petrol-İş Sendikası üyesi 1900 işçi katıldı.
– Cumhuriyet Halk partisi Genel Başkan İsmet İnönü, “Demokratik rejimi, komünist düşmanlığı perdesi altında kuşa çevirmek isteyen dikta heveslilerine yardımcı olmayacağım.” dedi ve Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) sosyalist olmadığını bir defa daha vurguladı.
1968- Zonguldak/ Ereğli’de uzayan toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde sonuç alınamamasını ve üyesi oldukları Maden İşçileri Sendikası’nın tutumunu protesto eden Türkiye Kömür İşletmeleri’ne bağlı Kozlu ve Üzülmez ocaklarında çalışan 10 bine yakın işçi işbaşı yapmadı.
1974- Üniversiteye giremeyen 12 öğrenci İstanbul Üniversitesi Merkez Binası’nın önünde çadır kurup süresiz açlık grevine başladı.
1976- 2 CHP Milletvekilinin bölgede yaptıkları araştırmalar sonunda düzenlediği raporda, 26 Ocak’ta Malatya/ Beylerderesi’nde öldürülen “THKP-C Acilciler” üyesi 3 gencin yargısız infaz edildiği kanaatine varıldığı belirtildi.
– Alman Sendikalar Birliği, Almanya’da faaliyet gösteren MHP güdümündeki Türk derneklerine ilişkin F.Almanya İçişleri Bakanlığı’na yazı gönderdi: “Nazileri örnek alıyorlar.”
– Patronun terkettiği fırındaki 21 işçi,2.5 ay sonra fırını kendileri çalıştırmak için Belediye ile anlaştı.
1977 – THY grevi nedeniyle Almanya’ya gidemeyen bin gurbetçi Yeşilköy Havaalanı’nda olay çıkardı
– Siyasal Bilgiler Fakültesi Yönetim Kurulu “Can güvenliği olmadığı” gerekçesiyle okulu 10 Şubat’a kadar tatil etti.
1979 – 12 Mart döneminin İstanbul Emniyeti Siyasi Şube müdürlüğü görevini yürüten Ilgaz Aykutlu, kimliği bilinmeyen iki kişinin silahlı saldırısına uğrayarak öldürüldü.
1980- TARİŞ’te, 31 Ocak’ta sona eren direniş sonrası, “zarar tespiti yapılacak” gerekçesiyle 1 hafta süreyle kapatıldı. DİSK’li işçiler “kurumda faşistleştirme yapılacak” endişesiyle işyerlerini terketmeme eylemine başladı.
1980- Türkiye‘nin Bern Büyükelçisi Doğan Türkmen uğradığı suikast’tan yaralı olarak kurtuldu.
1981 – İstanbul Emniyet Müdür Muavini Mahmut Dikler, uğradığı silahlı saldırıda öldürüldü.
1983 – “Lyon kasabı” lakaplı savaş suçlusu, eski gestapo komutanı Klaus Barbie, 37 yıl önce işlediği suçlardan yargılanmak üzere Fransa’da mahkeme önünde.
1986- Oğlu Hasan Hakkı Erdoğan’ın 1.5 yıl önce gözaltında işkence ile öldürüldüğünü iddia eden baba, bakanlara başvurdu. Baba Hüseyin Erdoğan: “Oğlum genç yaşında, devletin emniyet binasında, insanlığın lanetlediği işkence ile öldürülmüştür.”
– Metris Askeri Cezaevi’ndeki tutuklu ve hükümlülerin yakınları cezaevinin karşısındaki kahvehanede görüştükleri SHP yöneticilerine sorunları anlatıp “Genel Af” çıkarılması için destek istediler.
– Yargıtay: “Emniyet ifadesi dışında mahkumiyeti için yeterli kanıt bulunmayan kişiye, tutuklu kaldığı günler için tazminat ödenir.”
1987 – Yargıtay 4. Hukuk Dairesi işkence olaylarında, işkencecilerin yanı sıra devletin de sorumlu tutulmasını kararlaştırdı.
1989- SHP, Avrupa Karma Parlamento Komisyonu’nda”Kürtler ayrı halktır” dediği gerekçesiyle, Malatya Milletvekili İbrahim Aksoy’u partiden 2 yıl süreyle geçici olarak ihraç etti.
– İçişleri Bakanlığı müfettişlerinin Cizre’nin Yeşilyurt köyünde ifadelerini aldığı 7 köylü daha, askerlerin “insan dışkısı yedirdiği” iddialarını doğruladı.
– Mayıs 1988’deki yasal değişiklikle petro-kimya işkolunda grev hakkından yoksun bırakılan Petkim’de Petrol-İş üyesi işçilerden yaklaşık 100’ü,Yüksek Hakem Kurulu’nca bağıtlanan düşük ücret artışlı toplu sözleşmeyi protesto için başlattıkları açlık grevini sürdürüyor.
1990 – Ankara 1 numaralı Bölge İdare Mahkemesi, Çitosan’a ait beş çimento fabrikasının özelleştirilmesiyle ilgili yürütmeyi durdurma kararına itiraz eden başbakanlığın bu itirazını reddetti.
– Yalçın Küçük 18 Eylül 1988’de Malatya’daki referandum konuşmasında “Doğu bölgesindeki insanlar kendi mücadelelerini kendileri yapmalıdırlar” ifadesi nedeniyle 4 yıl 2 ay hapse mahkum oldu.
– Çukurova Holding’e bağlı Schweppes’in İstanbul ve İzmir fabrikalarında 11 aydır grevde olan Öz Gıda-İş üyesi 145 işçi, fabrikaların Coca Cola’ya bağlı Maksan’a satılması üzerine ortada kaldı. Sendika, greve neden olan ücret artışı talebinin kabulünü şart koşuyor.
– Diyarbakır Valiliği emniyet ve jandarma birimlerine gönderdiği yazıda kitap, gazete ve dergi satıcılarının ev adresleri ile kimliklerinin saptanmasını istedi. Kolluk güçleri de sözlü bildirimle kitabevi ve gazete bayilerinden nüfus cüzdanı sureti vermelerini istedi.
– Sağmalcılar Cezaevi’nde tutuklu 21 kadın siyasi tutuklu adına açıklama yapıldı:”36 kişilik koğuşta 90’a yakın adli ve siyasi tutuklu bir aradaydık. Cezaevi idaresine başka bir koğuşa geçme talebimizi iletince, yüzlerce askerin desteğinde tekme tokat dışarı atıldık.”
– Mahpusların sağlık sorunlarıyla ilgili olarak İHD İstanbul Şubesi Cezaevi Komisyonu’nca hazırlanan rapor İstanbul Şube Başkanı Emil Galip Sandalcı tarafından açıklandı: “Tutuklu ve hükümlüler ayrı bir ‘fiili infaz’ sistemiyle adeta ölüme terk edilmiş durumdalar.”
1991 – 36 günlük grev ve 5 gün süren Büyük Madenci Yürüyüşü’nün ardından Zonguldak TTKİ ve MTA işyerlerinde çalışan 48 bin kömür madeni işçisini ilgilendiren toplu sözleşme Genel Maden-İş ile kamu işveren sendikası Türk Kamu-Sen arasında imzalandı.
– Eski Senatör Niyazi Ünsal’ın Kenan Evren hakkında “Darbe yapmak suretiyle Anayasa’yı ihlal” suçundan yargılanması için Savcılığa başvurusuna “takipsizlik” kararı verildi.
– İstanbul DGM, 22 Ocak’ta ABD Konsolosluğu’na “Savaşa Hayır” pankartı asmak isteyen SHP İstanbul İl Başkanı Ercan Karakaş ile Edip Akbayram, Aytaç Arman, Nur Sürer, İlyas Salman ve Halil Ergün hakkında soruşturma başlattı.
Erdal İnönü başkanlığında toplanan SHP MYK, Parti’nin Körfez Savaşı’na Türkiye’nin ABD yanında girmesine karşı çıkmasına dair politikasını eleştiren eski genel sekreter Deniz Baykal ile eski genel sayman Atalay ve milletvekili Postacı’yı ”mektupla uyarma” kararı aldı.
Karaköy’de bombalı süsü verilen bir otomobile yerleştirilen teyp kaydından dışarıya Körfez Savaşı karşıtı sesli yayın yapıldı.
– İstanbul’da ölen Nakşibendi tarikatı şeyhlerinden Salih Hoca‘nın (Hacı Salih Bilgin) cenaze namazı Erzurum Emirşeyh Camii’nde öğrencisi Fethullah Gülen tarafından kıldırıldı ve ANAP hükümetinin Bakanlar Kurulu kararıyla Esatpaşa Camii bahçesinde toprağa verildi.
1992 – İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemeleri (DGM) Başsavcısı Yaşar Günaydın ile koruması ve şoförü silahlı saldırı sonucu öldürüldü.
1993- Adana’da Uğur Mumcu’nun öldürülmesine karşı tüm sendika ve kitle örgütleri ortak yürüyüş yaptı.
1994- 20’şer aylık hapis ve para cezaları Yargıtay’ca onanan Doç.Dr.Fikret Başkaya ile Petrol-İş Sendikası Genel Başkanı Münir Ceylan: ”Düşüncelerimizi söyler, cezamızı çekeriz.”
1995– Hozat Kalecik köyü yakınlarında kolluk güçlerinin operasyonu sırasında çıkan çatışmada, HKO üyesi oldukları açıklanan Feride Yıldız (1978- Hozat) ile Arif adlı militanın öldürüldüğü açıklandı.
– Tuzla’da 7 Ekim 1988’de bir araba içinde Fevzi Yalçın, Kemal Soğukpınar, İsmail Hakkı Adalı ve Reha Şen’i yaylım ateşiyle öldürmekten yargılanan ve 56’şar yıl hapisleri istenen 16 polis “aldıkları emrin icrasını yerine getirdikleri” gerekçesiyle beraat etti.
– Topkapı/ Ambarlar’da Tümtis’te örgütlü işçilere yönelik saldırılar nedeniyle 1.500 işçi süresiz iş bıraktı.
– Kamu çalışanlarının 20 Aralık 1994 iş bırakma eylemine katılan 40 bin öğretmen hakkında soruşturma açıldı.
1996- Birgenair’e ait Boeing 757 tipi uçak, Dominik Cumhuriyeti’ndeki Puerto Plata Havaalanı’ndan Frankfurt’a gitmek üzere havalanmasından kısa süre sonra tırmanma esnasında düştü . Kazada 13’ü mürettebat olmak üzere 189 kişi hayatını kaybetti.
1997- DGM’lerin kapatılmasını isteyen bir grup, İstanbul DGM önünde basın açıklaması yaptı. Aralarında birçok demokratik kitle örgütünün bulunduğu grup adına, açıklamayı Haklar ve Özgürlükler Platformu sözcüsü Oya Gökbayrak okudu.
– Afyon’da görülen Metin Göktepe davası duruşmasına 15 otobüsle giden izleyiciler duruşmanın yapıldığı spor salonuna yürüdü. Sanık 48 polis yine duruşmaya çıkmadı, çalışmaları engellenen gazeteciler oturma eylemi yaptı.
1998- Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından yapılan açıklamada, Türkiye’nin nüfusunun 62 milyon 610 bin 252 olduğu bildirildi.
2000- Türkiye’de Sanayi Bakanlığı, traktöre rastgele oturulmasını yasakladı. Yayınlanan bir genelgeyle, traktöre “Avrupa Birliği standartlarına göre” binilmesi kararlaştırıldı.
– “Cüppeli Ahmet Hoca”nın Beykoz’daki külliyesi için camilerde para ve altın olarak makbuzsuz trilyonluk bağış topladığı saptandı. Cüppeli’nin kamu arazisine kondurduğu külliye için 2 camideki vaazlarında sadece sarık satışından 354 bin TL’lık gelir sağladığı belirlendi.
– Rusya, altı ay süren çatışmaların ardından ele geçirdiği Grozni Operasyonu’nu sona erdirdiğini açıkladı. Çeçen komutanlar Şamil Basayev ve Vaha Arsanov ise tüm Rusya topraklarında savaş ilan etti.
– Afganistan havayollarına ait bir yolcu uçağı iç hat seferi yaparken 178 yolcu ve mürettebatıyla kaçırıldı. Eylem, Taliban yönetimi öncesi eski Kandehar Valisi Gula Aga liderliğinde gerçekleştirdi. Taliban tarafından tutuklanmış muhalefet lideri, eski Herat Valisi İsmail Han’ın serbest bırakılmasını istiyorlar.
2001 – Ekvador’da Devlet Başkanı Gustavo Noboa IMF’nin tavsiyesiyle akaryakıt fiyatlarına yüzde 100, ulaşım fiyatlarına yüzde 75 zam yapınca yoksul yerliler sokaklara döküldü, sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Çıkan çatışmada dört kişi öldü.
2002 – Hükümet ortakları ANAP ve MHP arasında tartışmalara neden olan Türk Ceza Kanunu (TCK) ve diğer bazı kanunlarda değişiklik öngören AB Uyum Tasarısı yasalaştı.
Hükümetin “mini demokrasi paketi”ni İstanbul Üniversitesi önünde protesto etmek isteyen Öğrenci Koordinasyonu’ndan 30’a yakın öğrenci gözaltına alındı.
– ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), Afganistan’ın Uruzgan eyaletinde Taliban ve Kaide hedeflerine yönelik operasyonda öldürülen 18 kişinin masum olduğunu itiraf etti.
– Belçika, bugünkü adıyla Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin bağımsızlık sonrası ilk başbakanı olan Patrice Lumumba’nın 1961’de bir suikastla öldürülmesinden ötürü özür diledi. Lumumba Vakfı kuracaklarını duyurdu.
2003 – Türkiye’deki üslerin, havaalanlarının ve limanların modernizasyonu için ABD’li askerlerin üç ay Türkiye’de bulunmasına izin isteyen hükümet tezkeresi, TBMM Genel Kurulu’nda gizli oturumda 308 AKP’linin oyuyla kabul edildi. 193 milletvekili ret oyu kullandı; 20 AKP milletvekili ”Hayır” oyu kullanırken, 9’u çekimser kaldı, 30’u da oylamaya katılmadı. Oylama öncesi Başbakan Abdullah Gül, AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Adalet Bakanı Cemil Çiçek 3.5 saat süren toplantıda AKP milletvekillerini tezkereye evet demeleri için iknaya uğraştı.
AKP hükümetine Irak’a müdahalede üslerin kullanımı için verilen yetkinin Meclis oylaması yapılırken, çeşitli gruplar gösteri yaptı.
Yeşil Barış Örgütü’nün 8 üyesi Taksim AKM’ye tırmanarak Irak’ta olası savaşa karşı pankart astı.
2004- Rusya’nın başkenti Moskova’da metroda bombalı saldırı düzenlendi; 39 kişi öldü, 129 yaralı var. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Çeçenleri suçladı.
– İran’da Anayasayı Koruyucular Konseyi’nin parlamento seçimine başvuran binlerce reformcuyu reddetmesi üzerine 27 gündür oturma eylemi yapan 80 milletvekili eylemlerini sona erdirdi. İstifa eden milletvekillerinin sayısı ise 130’a ulaştı.
– Taksim’deki Avrupa Birliği Bilgi Merkezi’nin önünde F tipi cezaevlerinde tecriti protesto için gösteri yapmak isteyen ve İstiklal Caddesi’nde bildiri dağıtan 40’ı aşkın TAYAD üyesi tutuklu yakını gözaltına alındı.
2006 – Irak’ta devrik lider Saddam Hüseyin yanlısı Sünni Araplar “Anbar Devrimcileri” adıyla kendi milis örgütünü kurdu.
– Hz. Muhammed karikatürlerini protesto edenler İran’ın başkenti Tahran’da Danimarka ve Avusturya büyükelçiliklerine saldırdı. Lübnan’da Danimarka Büyükelçiliği’ne saldırı sonrası İçişleri Bakanı Hasan Saba istifa etti. AB, Türkiye dahil 19 İslam ülkesini riskli bölge ilan edip seyahat uyarısı yaptı.
2007- Hrant Dink davasında İstanbul İstihbarat Şube Müdürü Ahmet İlhan Güler, Trabzon’dan gelen “Dink öldürülecek” ihbarını ciddiye almadığı ve görevini yapmadığı gerekçesiyle görevden alındı.
2008- TGS İstanbul Şubesi üyeleri, gazetecilerin “yıpranma hakkı”nı kaldıran yasa tasarısını Taksim’de protesto etti.
– DİSK, KESK, TMMOB ve TTB ile kitle örgütleri üyeleri, “AKP ve MHP’nin türban önerilerini” TBMM Dikmen Kapısı önünde protesto etti.
2009- İnsan Hakları Derneği’nin (İHD) cezaevlerinde hak ihlalleri raporuna göre Türkiye’de 2008 yılında cezaevlerindeki hak ihlalleri nedeniyle toplam 37 insan öldü.
– Ataması yapılmayan öğretmen adayları Milli Eğitim Bakanlığı önünde eylem yaptı, eğitim sendikaları destek verdi.
– İran, Kuzey Kore ve Libya’ya yasa dışı olarak nükleer bilgileri sattığı için aldığı ceza affedilen, ancak ev hapsine konulan Pakistanlı nükleer bilimci Abdülkadir Han’ın ev hapsi de kaldırıldı.
– ABD Sağlık ve Gıda Bakanlığı, tarihinde ilk kez genetik kodlarıyla oynanmış bir keçinin sütünden elde edilen ATryn isimli ilaca onay verdi.
2010- “Konut Hakkı Koordinasyonu”nun davetiyle Türkiye’ye gelen STK’lar ve örgütler G.Saray’dan Taksim’e yürüdü.
– Direnişlerinin 54.gününde TEKEL işçileri çocuklarıyla birlikte Sakarya Caddesi’nde yürüdü.
2011- Kahramanmaraş?ta Afşin-Elbistan B Termik Santrali için üretim yapılan Çöllolar kömür üretim sahasında meydana gelen göçükte 10 işçi öldü.
2012- Romanya Başbakanı Emil Boc, kemer sıkma önlemlerine karşı başlayan protestolar karşısında istifa etti.
– “Sıra Kimde İnsiyatifi” üyeleri Devrimci Karargah duruşması için Adliye önünde toplanıp açıklama yaptılar.
2015- Türkiye, Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) 1988 yılında kabul edilip, 1991 yılında yürürlüğe giren 167 sayılı inşaat işlerinde güvenlik ve sağlık sözleşmesini 27 yıl sonra imzaladı.
Yorumlar kapatıldı.