1413- Sultan Çelebi Mehmet, Osmanlı Devleti’nde yönetime hakim oldu ve Fetret Devri sona erdi. Fetret Devri, Yıldırım Beyazıd’in 28 Temmuz 1402 tarihinde Ankara Savaşı‘nda Timur’a yenilip esir düşmesiyle başladı. Osmanlı Devleti’nin ikinci kurucusu sayılan Çelebi Mehmet, 8 yıl padişahlık yaptı.
1778 – Amerikan Devrimi: Fransa Kralı XVI. Louis Büyük Britanya Krallığı’na savaş ilan etti.
1856- Sırp asıllı fizikçi Nikola Tesla doğdu.
1871- “Geçmiş Zaman Peşinde” romanıyla tanınan Fransız yazar Marcel Proust doğdu.
1894 – İstanbul’da 474 kişinin ölümüne sebep olan bir deprem meydana geldi.
1895- “Carmina Burana” orotoryosunun bestecisi Carl Orff doğdu.
1900- Paris metrosu açıldı.
1910- Cerrahpaşa Hastanesi küçük bir bölüm halinde kuruldu.
1926- Milli Türk Talebe Birliği kuruldu.
1929- Ta Hronika gazetesi sorumlu yazı işleri müdürü Madam Mihailidi “Türklüğe hakaret” iddiasıyla 3 yıl hapse mahkum oldu.
1936- Hükümet, Beşiri, Silvan ve Garzan bölgelerine nakledilmiş olan Kürtlerin, göçmen statüsü ile başka illere iskan edilmelerine karar verdi. Bölge yasak bölge ilan edilip iskana başlandı. Yöre halkı Çankırı, Bolu, Zonguldak, Bursa, Bilecik, Kütahya, Afyon, Aydın, Balıkesir, Manisa, Burdur, Isparta ve Muğla illerine gönderildi.
1940- Kağıt stoklarının azaldığı gerekçesiyle gazetelerin sayfa sayılarını sınırlandırmaya karar verildi.
1947- Hindistan’ın ikiye ayrılmasıyla oluşan Pakistan’ın genel valiliğine Muhammed Ali Cinnah getirildi.
1952- Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) kuruldu.
1955- İstanbul Tekstil ve Örme Sanayii İşleri Sendikası işçi ücretlerini protesto etti. Sendika Meclis’teki işçi kökenli 4 milletvekiline soğan ve ekmek gönderdi.
1961- Galatasaraylı milli futbolcu Metin Oktay İtalya’nın Palermo takımına 660 bin liraya transfer oldu.
1962- ABD, kıtalararası haberleşmeyi sağlayacak Telstar uydusunu uzaya gönderdi.
1963- Irak’ta, Kasım’ın devrilmesinden sonra katliamlar daha da artarak devam etti. Yedi bin komünist katledildi. İngilizlerle işbirliği yapan iktidar yeterli silah ve cephaneyi elde ettikten sonra, Süleymaniye’de Kürtleri katletmeye başladı.
1968- Dünya Sağlık Örgütü, Dünyada çocuk felci artışının en çok Türkiye’de yaşandığını açıkladı.
1969- Ordu mensuplarına oy hakkı tanındı.
1970- DİSK’li 4 işçinin 16 Haziran’da “Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Kanunu’na aykırı yürüyüş” ve “tahrip”ten yargılanmasına devam edildi.
1971 – Fas ordusunun bazı birlikleri krallık rejimine karşı ihtilal girişiminde bulundu. Ülkede cumhuriyet ilan edildi.
1972- PTT İstanbul Telefon Başmüdürlüğü’ne bağlı 11 işyerinde Haber-İş üyesi 600 işçi greve başladı.
1973- Bahama Adaları 300 yıllık İngiliz egemenliğinden sonra bağımsızlığını ilan etti.
– Bakırköy’de “Anadolu Gözlük Fabrikası”nda yangın: 8 işçi yanarak öldü.
1974- Avrupa Demiryolları Birliği “Türkiye’ye mal getiren vagonların boşaltılmadığı için geri dönemediği” gerekçesiyle trenle mal sevkini durdurdu.
1975- Türkiye Amerika Birleşik Devletleri’nden üsler için kira isteyeceği açıkladı.
1976- DİSK’in “Faşist saldırıları ve Devlet Güvenlik Mahkemeleri kurma girişimlerini protesto” mitinglerinin ilki Bursa’da yapıldı.
1977- Erzurum Atatürk Üniversitesi’nde Doç.Orhan Yavuz’un bıçakla öldürülmesiyle ilgili öğrencisi ülkücü H.Gerçek tutuklandı.
1978- Fikirtepe Eğitim Enstitüsü Müdür Yardımcısı’nın öldürülmesinin ardından, Ortaköy Eğitim Enstitüsü Müdür Yardımcısı İ.Osmanoğlu da Beyazıt’ta belediye otobüsünde kurşunlandı.
1979- Gazeteci Abdi İpekçi’nin katil zanlısı Mehmet Ali Ağca yakalandı.
– Doç. Bedrettin Cömert’in öldürülmesinden dolayı aranan 2 ülkücüden Rıfat Yıldırım olaydan 1 yıl sonra yakalandı, diğeri aranıyor.
– SBF’de Doç.Dr. Taner Timur’un profesörlüğe yükseltilmesi Jüri ve Fakülte Kurulu’nca uygun görüldüğü halde Ankara Üniversitesi Senatosu’nca reddedildi.
1980- Fatsa’da çatışmalar devam ediyor: Komando birlikleri şehri kuşattı. Başbakan Demirel: “Çorum’daki fitnenin arkasında CHP var. Fatsa Belediye Başkanı için de soruşturma ve dava talimatı verdim”. Fatsa Belediye Başkanı Fikri Sönmez Demirel’i yanıtladı: “Kızıldere’den 2.5 yıl tutuklu yattım, suçsuzluğum belli oldu tahliye edildim. Gizli-kapaklı işim yok.” Fatsa CHP İlçe Başkanı F.Karamolla: “Fatsa’da komünist işgali söz konusu değil. Asker gelip arama yapabilir”.
-Çorum’da toplam ölü sayısı 25 olarak açıklandı.
1984- Meclis ilk kez bir ölüm cezasını reddetti. Sağ görüşlü Mehmet Onur Mimar’ın idamında “kamu adına herhangi bir yarar olmadığı” görüşüne varıldı.
1985- 10 bin kadın, Uluslararası Kadın Konferansı için Nairobi’de toplandı.
– Greenpeace’e ait “Rainbow Warrior” gemisinde iki patlama oldu, gemi battı. Eylül ayında Fransa gemiyi gizli ajanların batırdığını kabul etti.
1990- 12 Eylül sonrası TKP/ ML Davasından 6 yıl cezaevinde kalan Naci Karabulut (1945- Çıldır), kalp krizi sonucu yaşamını yitirdi.
1991- Halkın Emek Partisi Diyarbakır İl Başkanı Vedat Aydın’ın cenaze törenine katılan on binlerce kişinin üzerine ateş açıldı; resmi rakamlara göre 3, HEP’lilere göre 10 kişi öldü. Vedat Aydın’ın işkenceyle öldürülmüş bedeni 6 Temmuz’da Elazığ-Maden yolunda bulunmuştu. Sabah, Vedat Aydın’ın cenazesi Maden’de hastane morgundan alınarak 5 bin araçlık konvoyla Diyarbakır’a götürüldü. Cenazeye katılım -tüm engellemelere rağmen- yüzbinleri buldu, kortej Mardinkapı Mezarlığı’na yöneldi. Mardinkapı Karakolu’nun önüne gelindiğinde bazı gençler taş atmaya başladı, HEP yöneticileri engel olamadı. Olay sürerken Mardinkapı karakolu,yanındaki Keçi Burcu ve sağdaki surlardan kitleye ateş açıldı. Kitle toparlanıp yürüdü, Mardinkapı Mezarlığı’na ulaştı, cenaze defnedildi. Cenaze toprağa verildikten sonra dönüşte panzerler Mardinkapı Karakolu’nun önünde dizilip kortejin geçişini durdurdu. Yaklaşık 1 saatlık bekleyişin ardından kitlenin grup grup ve belirli aralıklarla geçişi şartıyla izin verildi. Kitlenin büyük çoğunluğu geçtikten sonra, en sona kalan -aralarında HEP milletvekillerinin de bulunduğu -yaklaşık 10 bin kişinin geçmesine izin verilmedi. Geçişine izin verilmeyen kitle çembere alındı. 3 el ateş sesinin ardından kitlenin üzerine MP-5 ve M-16’larla ateşe başlandı. Ateşle birlikte Hevsel Bahçeleri tarafından gelen bir helikopter de binlerce kişinin üzerine gaz ve sis bombaları attı. Olayların görüntüleri tümüyle imha edildiğinden, kanlı saldırı ve gerçek ölü sayısı -20’nin üzerinde olduğu iddia ediliyor- belgelenemedi. HEP otobüsüne kaçıp sığınanların çıkması için otobüsün lastikleri patlatılıp camlara ateş edilerek içeriye gaz bombası atıldı. Otobüsten kendini dışarı atabilenler dövüldü, gazetecilerin fotoğraf makinaları vb. teçhizat bir araya toplanıp parçalandı. Diyarbakır E Tipi Cezaevi’nin 38.koğuşunda kalan bir grup itirafçının o gün silahlı olarak dışarı çıkarıldığı da iddiası da belgelenemeyen iddialar arasında yerini aldı.
– Boris Yeltsin, Rusya devlet başkanı olarak göreve başladı.
-Türkiye Avrupa Topluluğu bünyesindeki bilgisayar işbirliği ağı PC-Net’e katıldı.
1992- Beyoğlu Belediyesi ve Vergi Dairesi’nden 1.000’e yakın memur “Sadaka değil, toplu sözleşme” sloganıyla yürüdü.
– Anayasa Mahkemesi 1988’de kurulan Sosyalist Parti’nin kapatılarak malvarlığının Hazine’ye devrine karar verdi.
– Yazar, şair, edebiyat araştırmacısı ve eleştirmen Cevdet Kudret öldü.
– Panamalı general Manuel Noriega, Miami, Florida’da yargılandı ve uyuşturucu ticareti yapmak ve haraç toplamak suçlarından 40 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
1994- Refah Partili Gebze Belediye Başkanı Ahmet Pembegüllü tarafından işten çıkarılıp aileleriyle birlikte 1 aydır Belediye önünde direnen 80 memur ve 653 işçi, sabaha karşı 3 bin kadar polis ve jandarmanın katıldığı operasyonla Belediye önünden uzaklaştırıldı.
1995- İstanbul Gazi mahallesinde bir kahveye ateş açılmasıyla başlayan olaylar nedeniyle İstanbul Emniyet Müdürü Necdet Menzir hakkında “görevi ihmal”den soruşturma açılması istendi. Görevli 20 polis hakkında dava açıldı.
– Türk solunun önde gelen isimlerinden, hukukçu ve politikacı Mehmet Ali Aybar İstanbul’da öldü. Aybar, Türkiye İşçi Partisi’nin genel başkanlığını yaptı, 1965 ve 1969 dönemlerinde TİP İstanbul Milletvekili olarak Meclis’e girmişti. Daha sonra görüş ayrılıkları nedeniyle genel başkanlık ve partiden istifa eden Aybar, 1975 yılında Sosyalist Parti’yi kurmuştu.
– Beyazıt Kulesi, cezaevlerindeki açlık grevlerine destek için Türkiye İhtilalci Komünistler Birliği (TİKB) üyesi 4 kişi tarafından 1.5 saat süreyle işgal edildi.
1996- İstişare Kurulu’nda Cemil Çiçek, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı R.Tayyip Erdoğan, Kültür Bakanı İsmail Kahraman gibi isimlerin bulunduğu Birlik Vakfı’nca hazırlatılan raporda, TBMM’de 1 yıldan uzun süre bekletilen idam cezalarının işleme konulması önerildi.
– Basına promosyon sınırlaması getirildi.
– Türksat uydusu, Fransız Guyanası’ndan uzaya fırlatılarak geçici yörüngesine yerleşti.
– Türk Sanat Müziği sanatçısı Hamiyet Yüceses öldü.
2000- Suriye Devlet Başkanı Hafız Esat’ın ölümünden sonra tek aday Hafız Esat’ın oğlu Başar Esat referandumla Devlet Başkanlığı’na seçildi.
– 9 Eylül Üniversitesi öğretim üyeleri, rektörlük seçimi sonuçlarını YÖK’ün dikkate almamasını protesto için Cumhuriyet Alanı’na yürüyüp cüppe bıraktı.
2001- Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) Bayındırbank, Kentbank, EGSBank, Tarişbank ve Sitebank’a el koydu. Bankaları Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na (TMSF) devretti. İki bankayı da (Okan ve Atlas Yatırım bankasını) kapattı.
-TKP/ ML Tokat İl Sekreteri olduğu açıklanan Murat Deniz’in (1972- Vize), Tokat Yaylacık Dağı’nda yaşamını yitirdiği bildirildi.
– Şili’de temyiz mahkemesi eski diktatör Augusto Pinochet’yle ilgili davayı “sağlığı bozuk” gerekçesiyle askıya aldı.
2002- Dışişleri Bakanı İsmail Cem, Hazine Bakanı Kemal Derviş ve Başbakan Yardımcılığından ve Demokratik Sol Parti’den (DSP) ayrılan Hüsamettin Özkan ile yeni parti kuruluşu üzerinde anlaşmaya vardı. Kurulacak “merkez sol parti”nin liderliğini İsmail Cem üstlenecek.
– Şili’yi 1973-1990 döneminde askeri diktatörlük ile yöneten Augusto Pinochet 1998’de sahip olduğu “ömürboyu senatörlük” görevinden istifa etti.
– Peter Paul Rubens’in Masumların Katliamı isimli tablosu, bir açık arttırmada 76,2 milyon dolara satıldı.
2003- Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac, küreselleşme karşıtı Fransız ÇiftÇi Jose Bove’nin hapis cezasını dört aya düşürdü.
-Fransa’da sanat çalışanlarının grevi nedeniyle Lirik Müzik Festivali ve Avignon Festivali iptal edildi.
2004- Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, “İl Özel İdaresi Kanunu”nun devletin tekliği ilkesine aykırı bulduğu 14 maddesini veto etti. Sezer “özellikle eğitim yetkisinin yerinden yönetime devredilmesini tehlikeli buldu”. Cumhurbaşkanı, Meclis’teki “Kamu Yönetimi Reformu Kanunu”nu da veto edeceğini açıkladı.
2005- Çeşme’de çöp kutusuna konulan parça tesirli bomba patladı; biri ağır 22 kişi yaralandı.
2006- İsrail’in bir askerinin kaçırılması üzerine Gazze’de başlattığı operasyonlarda dokuz Filistinli daha öldü, 12 kişi yaralandı. Hamas lideri Halid Meşal “Onlar bir askerden söz ediyor, bizim 10 bin esirimiz var, bunların 400’ü Çocuk, 120’si kadın” dedi.
207- Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin “Basın Özgürlüğü 2007” ödülleri “301. maddeden mağdur olan ve yargılanan tüm gazeteciler ve yazarlar adına” Hrant Dink, Ragıp Zarakol ve avukat Gülçin Çaylıgil’e verildi.
2011- Şike soruşturması kapsamında gözaltına alınan Fenerbahçe Başkanı Aziz Yıldırım, mahkeme tarafından tutuklandı.
2012- 3.Yargı Paketi’ne AKP-MHP işbirliğiyle “kişiye özel” eklenen bir madde ile 1978’de Bahçelievler’de TİP’li 7 gencin katledilmesinden 7 kez idama mahkum edilen 2 ülkücünün (Ünal Osmanağaoğlu ve Bünyamin Adanalı) cezaevinden tahliyelerine karar verildi.
– Uluslararası Ceza Mahkemesi, Kongolu milislerin eski şefi Thomas Lubanga’yı Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin kuzeydoğusunda işlediği savaş suçları nedeniyle 14 yıl hapis cezasına çarptırdı. Bu, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin verdiği ilk mahkumiyet kararı oldu.
2013- 38 gün komada kalan Ali İsmail Korkmaz (19) hayatını kaybetti; cenazesi Eskişehir’den törenle Hatay’a gönderildi. Antakya’da Ali İsmail Korkmaz için yapılmak istenen yürüyüşe izin verilmedi. Polis, kurulan barikatı zorlayan kalabalığa müdahale etti. Ali İsmail Korkmaz’ın ölümünü protesto için İstanbul Beyoğlu, Abbasağa ve Yoğurtçu Forumlarının katılımcıları çevredeki halkla birlikte yürüdü. Gezi Parkı’nda Belediye’nin kaldırdığı sembolik mezar taşları Ali İsmail Korkmaz’ınki de eklenerek tekrar konuldu. İstanbul Meslek Odaları Koordinasyonu Oda yöneticilerinin gözaltına alınmasını Adliye önünde protesto etti.
2015- Mısırlı aktör Ömer Şerif, 83 yaşında hayatını kaybetti.
Yorumlar kapatıldı.