Belleğimizde 13 Ağustos

1792 – Fransa Kralı XVI. Louis “Ulusal Mahkeme” tarafından tutuklandı ve halk düşmanı olarak ilân edildi.
1871- 1918-19 Alman Devrimi’nin önderlerinden Karl Liebknecht doğdu. Karl, Alman sosyal demokrasisinin kurucularından Wilhelm Liebknecht’in oğluydu.
1905- Norveç’te düzenlenen referandumda, İsveç’ten ayrılma kararı çıktı.
1910- Modern hemşireliğin kurucusu Florence Nightingale, İngiltere’de öldü.
1913- Alman sosyal demokrasisinin önderlerinden August Bebel öldü.
– Harry Brearley, paslanmaz çeliği icat etti.
– Akrobat Otto Witte, Arnavutluk kralı oldu.
1917- İspanya’da genel grev.
1918- ABD deniz kuvvetlerine ilk kadın asker (Opha Mae Johnson) kaydını yaptırdı.
1923- Mustafa Kemal yeniden Meclis başkanı seçildi.
1926- Küba lideri Fidel Castro doğdu.
1940- II. Dünya Savaşı: Alman savaş uçakları (Luftwaffe) İngiliz havaalanlarını ve radar üslerini bombalamaya başladı.
1946- Muhalefetteki Demokrat Parti’nin TBMM Grup Başkanlığı bir tebliğ yayınlayarak “Sovyet notası karşısında hükümetle beraber hareket edeceklerini” açıkladı.
1951- Çankırı’da deprem. 56 kişi öldü, 500’e yakın ev yıkıldı.
1956 – Türkiye’de ortaokullara din dersi konuldu.
1960 – Orta Afrika Cumhuriyeti, Fransa’dan bağımsızlığını ilan etti.
1961- Demokratik Alman Cumhuriyeti, Federal Almanya’ya yasadışı geçişleri engelleme gerekçesiyle Berlin’in doğu ve batı kesimlerini dikenli teller ile birbirinden ayırdı. 17 Ağustos’tan itibaren de “Berlin Duvarı”nın inşasına başlandı. Duvar 9 Kasım 1989’da yıkıldı.
1964- Hükümet, Atina’nın Kıbrıs politikasını değiştirmemesi halinde, Yunan uyruklu tüm Rumları sınır dışı etme kararı aldı.
– ”007 James Bond”un yaratıcısı, yazar Lan Fleming öldü.
1966- Mao Zedong Çin’de Kültür Devrimi’ni ilan etti.
1969- Ereğli Demir-Çelik İşletmeleri işçilerinin 12 Ağustos 1969’da başlayan grevini Bakanlar Kurulu bir gün sonra 30 gün erteledi.
1971- Duruşmada konuşan Emekli Deniz Üsteğmen Sarp Kuray:”27 Mayıs Devrim Anayasası’nı değiştirmeye çalışan Adalet Partisi’ni protesto için 24 saatlik açlık grevi yapma kararı aldık”.
1973- Zülfikar Ali Butto, Pakistan başbakanı seçildi.
1974- Süreyya Duru’nun “Bedrana” filmi, Karlovy Vary Film Festivali’nde “Cidalc” (Sanatsal değeri yüksek film) ödülünü kazandı.
1975- Otomobil-İş Sendikası Kartal’da Demak Demir Makine Sanayi işyerinde işveren toplu sözleşme görüşmelerine gelmediği için grev kararı aldı.
-Polatlı/ Beylikköprü köyünde topraksız köylüler, aralarında Erzurum Atatürk Üniversitesieski rektörünün akrabalarının da bulunduğu 5 ağa ailesinin el koyduğu 18 bin dönümlük Hazine topraklarının bir kısmını işgal ederek ekmeye başladı. Ağalar Hazine ile 21 yıldır mahkemelikler.
1976- Shell şirketine Ege Denizi’nde petrol arama ruhsatı verildi.
1977- Doğubeyazıt’da pirinç dağıtımı vesikaya bağlandı.
1978- Vatan Partisi, Emeğin Birliği ve Kurtuluş hareketleri ile Kitle Dergisi CHP iktidarının “Toplumsal Uzlaşma” adımına karşı “Toplumsal Uzlaşmaya Hayır” deklarasyonu yayınladı.
– TİP (Türkiye İşçi Partisi) İstanbul İl Başkanı S.Mahmutoğlu, Zeytinburnu MHP İlçe binasında bulunan silah ve patlayıcılara ilişkin: “Cinayet ve sabotajların merkezi MHP’dir”
– Ertuğrul Kürkçü: “Silahlı mücadele bize dayatılmış mücadele tarzıydı; ya faşistlere teslim olacaktık ya da ölecektik. Biz ikincisini seçtik”.
1979- Zonguldak maden ocaklarında grizu patladı, 6 işçi öldü.
– “Brecht Kabare” Brecht’in ölüm yıldönümünde İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde izleyicilerle buluşacak.
1980- Çorum’un Mecitözü ilçesi Kargı köylüleri kente gitmek için köy yolunda otobüs beklerken ülkücüler silahlarla saldırdı: Biri 3 yaşında çocuk 5 kişi hayatını kaybetti.
– Fatsa’da ülkücü muhbirlerin de kullanıldığı operasyondan 1 ay sonra MHP yanlısı “Hergün” Gazetesi basın bürosunun flaması caddeye asıldı. Ordu Valisi Reşat Akkaya, Fatsa’ya getirilen ülkücüler için: “2 yıldır Fatsa’ya giremeyenler geri döndü” dedi.
1982- Etlik Piyangotepe katliamından hükümlü sağ görüşlü Ali Bülent Orkan ve kardeşini öldürmekten hükümlü Veli Acar idam edildi.
1983- Kuzey İrlanda Belfast’ta bağımsızlıkçı IRA’nın siyasi kanadı Sinn-Feinn’in binasına girmek isteyen polis bina dışındaki kalabalığa plastik mermiyle saldırdı: 2 ölü.
– Şili’de 10 yıllık Pinochet rejimine karşı başlatılan gösterilerde ölenlerin sayısı 22’ye çıktı, 1.000’e yakın gözaltı var.
– Partisinin Kütahya örgütünü açan Milliyetçi Demokrasi Partisi Genel Başkanı emekli general Turgut Sunalp: “Komünist yaygaralarını haykıran uşaklar partimizi hedef aldı. Komünistler Moskova’ya demekle komünizm yok edilemez, ejderhayı öldürmeyi bilmek lazım”
1984- Yurtdışından Türkiye’ye dönüş yapan işçi çocuklarına “uyum dersleri” verilmeye başladı.
1985- İzmit Derince’de polisle girdiği çatışmada TKP/ML militanı Hasan Ataç (1960- Dersim) öldürüldü.
– Köy muhtarlarından, yurttaşların “siyasi temayülü” ve “ideolojik durumu”nu belirtecek belgeler istendi. Belgeler Jandarma karakollarına teslim edilecek.
1986- Başbakan Özal:”12 Eylül olmasaydı belki biz iktidara gelemezdik. 12 Eylül’e kadar bu ekonomik politikaları -24 Ocak Kararları- uyguladık. 12 Eylül sonrasında da ben aynı politikaları uygulamaya 22 ay devam ettim.”
– Behice Boran: “Her ülkenin sosyalizminde özgün bir yan vardır. Ama “Türkiye’ye özgü sosyalizm” diye bir kategori yaratmayı tümüyle yanlış buluyorum”.
1987- ABD başkanı Ronald Reagan, İran-Kontra Skandalı’ndaki sorumluluğunu kabul etti.
1989- Aydın E Tipi cezaevindeki tutuklu/hükümlülerin ölüm orucunun 45.gününde devlet hastanesine kaldırılan 4 tutuklu komaya girdi. Aydın’da dün gözaltına alınan 43 tutuklu/hükümlü yakınından 80 yaşındaki M.B. fenalaşarak hastaneye kaldırıldı. Aydın’ın tüm giriş-çıkışları tutuldu, SHP ve İHD binaları ablukaya alındı
1991- 2700 çalışandan 333’ünün atıldığı Paşabahçe/Beykoz Cam’da atılanların geri alınması talebiyle 20 gündür direnişte olan işçilerden aileleriyle birlikte yaklaşık 5 bin kişi 2 vapurla Paşabahçe iskelesinden Beşiktaş’a geçip Şişecam’ın Balmumcu’daki binasına yürüdü.
– Hasanpaşa’da Hatice Dilek ve İsmail Oral’ın öldürüldüğü operasyonda yakalanan 4 sanığın duruşmasında polis yargısız infazla suçlandı.
1992- Ankara’da Maltepe ve Küçükesat’ta ikisi kadın beş Dev-Sol militanı ölü ele geçirildi. Biri yaralı dört militan de sağ olarak yakalandı.
1993- Polis, İstanbul Perpa Ticaret Merkezi’ne operasyon düzenledi. Devrimci-Sol örgütü üyesi oldukları öne sürülen 1’i kadın 5 kişi öldü. Ayhan Çarkın’ın baş aktör olduğu operasyonda, çatışma yaşanmadan bu kişilerin öldürüldüğü ortaya çıktı. Çarkın ve 8 polis bu operasyon nedeniyle kasten adam öldürmek suçundan hâkim karşısına çıktı. Mahkeme, Çarkın ve 4 polisi önce idama mahkûm etti ardından indirimler yaparak 3 yıl 10 ay ağır hapis cezasına çarptırdı. Ama Yargıtay sanıkların beraat etmelerini istedi.
– Kars’ın Digor ilçesinde dört binden fazla köylü, ilçe merkezinde yürüyüşe geçti. Kolluk güçlerinin yürüyüşü engellemek amacıyla açtıkları ateş sonucunda 5’i kadın 9 kişi öldü.
1995- Cezaevlerindeki açlık grevindeki tutuklu ve hükümlülerin yakınları ile kitle örgütü üyelerinden oluşan yaklaşık 500 kişi Taksim’de gösteri yaptı.
1997- Gazetelerde “Sorumlu Müdür” sıfatıyla üstlendikleri görevden dolayı mahkum olanların cezalarının “kasıtlı bir cürümden dolayı 3 yıl içinde aynı sıfatla ceza almamak şartıyla” ertelenmesini öngören yasa tasarısı TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi.
1998- Beykoz ve Sarıyer ormanlarının SİT ilan edilmesine dava açan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı R.Tayyip Erdoğan, şimdi de aynı ormanların korunması için kendi onayladığı Nazım Plan’da bile reddedilen “kuzeyden 3.köprü” ve “kuzey çevre yolu”na açık destek vermeye başladı.
1999- Meclis’te oylanan Sosyal Güvenlik Yasa Tasarısı’na karşı çalışanlar Emek Platformu öncülüğünde tüm yurtta iş bırakıp alanlara çıktı. Ankara’da Kızılay’a gidişlerine engel olunan emekçiler 2 saat süreyle trafiği kapattı, polis gaz ve copla müdahale etti. Ne var ki, emeklilik yaşını kadınlarda 58, erkeklerde 60’a çıkaran düzenlemeyle uluslararası tahkim yolunu açan Anayasa değişikliği Meclis’te kabul edildi.
– DSP-MHP-ANAP hükümetinin “Uluslararası Tahkim”e ilişkin Anayasa değişikliği önergesi Meclis’te kabul edildi. Düzenlemeyle, kamu hizmetleriyle ilgili imtiyaz sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar Danıştay devre dışı bırakılarak uluslararası tahkime götürülebilecek.
2000- İran’da reformcu gazeteci Muhammed Guçani tutuklandı. Son dört ayda hapsedilen gazeteci sayısı sekize çıktı. Aynı sürede 25 reformcu yayın kapatıldı. Hapisteki yazar Emadeddin Baki’nin “İran’da Demokrasinin Trajedisi” adlı kitabının toplatılmasına karar verildi.
– Fethullah Gülen’in Pensilvanya’nın Saylorsburg kasabasında kaldığı yerin 1993’ten itibaren ”Altın Nesil Vakfı”nca ABD’deki Türk ailelerin çocuklarının eğitim kampı olarak kullanıldığı ve Cumhuriyet Gazetesi’nin 25 Ağustos 1993’deki haberinde değinildiği öğrenildi. Fazilet Partisi Genel Başkanı Recai Kutan, hakkında DGM’ce “Çete kurmak”tan gıyabi tutuklama kararı verilen F.Gülen’i savundu: “Fethullah Gülen Hocaefendi, Türkiye’de çete kurma iddiasında bulunulacak en son insanlardan birisidir.”
– OHAL Valiliği’nce 23 gün kapatıldıktan sonra açılıp 12 Mayıs’ta 3 ay süreyle “geçici olarak” kapatılan İHD Diyarbakır Şubesi, süre bitiminde mühürün İHD’lilerce sökülmesinden 3 dakika sonra OHAL Valiliği’nce 3 ay süreyle yeniden kapatıldı.
2001- Makedonya’da Arnavut gerillalarla siyasi anlaşma imzalandı. Anlaşma Arnavut azınlığa yeni haklar tanıyor. Anayasada tek halkın Makedonlar olduğu ibaresi değiştirilecek.
– Filistin kentlerinde genel greve gidildi. Grevle, İsrail’in Doğu Kudüs’te Filistin varlığının simgesi olarak görülen Doğu Evi’nin işgali protesto edildi.
– Edirne’nin ilk sineması olan Serhat sineması 63 yıl sonra müşteri azlığı nedeniyle kapandı.
2002- KESK’in 17 Ağustos’ta Kızılay’da sona erecek”İnsanca Yaşam İçin Ankara Yürüyüşü” İstanbul’dan başladı. 15 Ağustos’ta başlayacak ”toplu görüşmeleri toplu sözleşmeye çevirmeye yönelik” yürüyüşe Unkapanı’ndaki KESK genel merkezinden otobüslerle Gebze’ye hareketle başlandı.
– Türkmenistan Devlet Başkanı Saparmurat Türkmenbaşı bir kararname yayımladı; insanlar ergenlikten 25 yaşında çıkacak, yaşlılık 85’ten sonra başlayacak. Türkmenlerin yaş ortalaması, 60.
2004- Saatte 233 km hızla esen Charley Kasırgası Florida eyaletini enkaza çevirdi. 2 milyon kişi evlerini terketti.
– 156 Kongo’lu Tutsi mülteci, Burundi’deki Gatumba mülteci kampında öldürüldü.
2005- Yönetmen Yılmaz Arslan ‘Kardeş Katli’ filmiyle 58. Locarno Film Festivali’nde Gümüş Leopar ödülü aldı.
2013- İstanbul Tabip Odası ve SES Şişli Şb, Şeker Bayramı’nda 4 doktorun hasta yakınlarınca saldırıya uğramasını protesto etti.
– TAYAD’lılar Cezaevi’ndeki Kemal Avcı’nın hastanede tedavi edilmemesine karşı Şişli’de kefenli protesto eylemi yaptı.
2015- AKP-CHP görüşmelerinden koalisyon çıkmadı. Ve Davutoğlu -teamüllere aykırı olarak- görevi bırakmayacağını açıkladı. Davutoğlu “ortaklık zemini oluşmadı” derken Kılıçdaroğlu “Bize şu ana kadar bir koalisyon teklifiyle gelinmedi, 3 aylık seçim hükümeti önerildi” dedi.
– Çin’in kuzeyindeki Tiencin kentindeki liman bölgesinde bulunan bir lojistik firmasının deposunda meydana gelen patlamada 164 kişi hayatını kaybetti, yaklaşık 700 kişi yaralandı. Patlamada 9 kişi kayboldu.
2016- Adana’da açılan davada, firari sanıklar Fethullah Gülen ile Ömer Ekinci, Kemal Elibal ve Cemal Soncu’nun tüm mal varlıklarına el konulmasına karar verildi.