MÖ 753 – Romulus ve Remus, Roma’yı kurdular.
1821 – Sadrazam Benderli Ali Paşa görevinden ayrıldı ve 30 nisan’da idam edildi. Benderli Ali Paşa padişah emri ile idam edildiği bilinen son sadrazamdı.
1910- “Tom Sawyer”, “Huckleberry Finn” adlı öykülerin yazarı Amerikalı yazar Mark Twain (Samuel Langhoɾne Clemens) öldü.
1924 – Ziraat Bankası’nın üreticilere kredi açmasına ilişkin kanun kabul edildi.
1927- İstanbul’da son üç buçuk ayda 180 kişinin intihar ettiği açıklandı.
1930 – Columbus-Ohio’daki bir hapishanede çıkan yangında 320 kişi öldü.
1934- İstanbul Belediyesi’ne bağlı müfettişler, belediye tarafından kurulan Esnaf Bankası’nın yöneticileri tarafından hortumlandığına dair bir rapor düzenlediler. Bu Türkiye‘de hortumlanan ilk banka olayıdır.
1939 – Hatay, Türkiye gümrük tarifesine dahil oldu.
1944 – Fransa’da kadınlar oy kullanma hakkını elde etti.
1946- Amerikalı matematikçi ve iktisatçı John Maynard Keynes öldü.
1953 – Birleşmiş Milletlere ve Kore’ye ait savaş esirlerinin değiş tokuş edilmesi konusunda anlaşmaya varıldı; Türkiye kökenli 7 asker geri alındı.
1957- İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları’nın başına Muhsin Ertuğrul getirildi.
1960- Polis, CHP Genel Merkezi’nden çıkarken İnönü lehinde tezahürat yapan 4 üniversite öğrencisinin ifadesini aldı.
1963- Olağanüstü Kurultay’da, 84 şubeli Türk Kültür Dernekleri’nin ismi oybirliğiyle “Halkevleri” olarak değiştirildi. Genel Başkan Behçet Kemal Çağlar Kurultay’da yaptığı açılış konuşmasında “Bugünkü tüzükte ümmetçilik ve ırkçılık yorumuna yol açan maddeler vardı” dedi. Başbakanlık Müsteşarı ve MBK üyesi Albay A.Türkeş’e yakın Şahap Homriş başkanlığında kurulan Derneğin şubeleri, Türkeş’le birlikte “14’ler”in 13 Kasım 1960’da MBK’den tasfiyesi -sürgünleri- sonrası yerel mülki amirin kontrolüne verilmiş ve Başkanlığa Behçet Kemal Çağlar getirilmişti.
1964- Fener Rum Patriği Vekili Emilyanos ve Metropolit Canavaris Türk uyruğundan çıkarılarak sınır dışı edildi. Yunanistan, Kıbrıs’taki askeri birliğini, Birleşmiş Milletler Barış Gücü emrine vermeyi kabul etti.
1966 – Paşabahçe Cam Fabrikalarında çalışan iki bin iki yüz işçi toplu sözleşme uyuşmazlığı nedeniyle 1 Şubat’ta çıktıkları ve Türk-İş tarafından –sendikaya ve işçilere karşın- TİS imzalanarak bitirilmek istenen grevin, Bakanlar Kurulu tarafından 1 ay ertelendiği açıklandı. Ancak, işçiler işbaşı yapmadılar.
– İstanbul Teknik Üniversitesi gününe katılan Başbakan Demirel’i yuhalayan öğrenciler Adalet Partililer tarafından taşlandı.
1967 – Yunanistan’da askeri darbe. Yorgo Papadopulos komutasında, “anti-komünist ve partilerüstü” 2 albay ile 1 general oluşan ve ABD tarafından desteklenen “Albaylar Cuntası” yönetime el koydu.
1968 – Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık ve Rusya, zor durumda kalan astronotları kurtarmak için bir antlaşma imzaladı.
1969 – Basın-İş Sendikası tarafından Türkiye Basımevi’nde 413 gündür sürdürülen Türkiye’nin en uzun grevi işverenin grevci işçileri 73 bin 500’er lira tazminatlarını vererek işten çıkarmasıyla sona erdi. İki yıla yakın süreden beri devam eden grev sırasında işçilerden dördü askere gitmiş, ikisi emekli olmuş, dördü işkolu değiştirmiş, geride 11 işçi kalmıştı.
1970- İTÜ’nün kuruluş yıldönümünde Maçka Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi öğrencilerinin düzenlediği “Arı Şenliği”nde ABD bayrağı yakıldı.
1973- Roman ve öykü yazarı Kemal Tahir (63) hayata veda etti. Sanatçı “Yorgun Savaşçı” adlı romanıyla kitabıyla Yunus Nadi, “Devlet Ana” kitabıyla Türk Dil Kurumu ödüllerini almıştı.
1975- İTÜ’de öğrenciler Üniversiteler Yasası’nın 22.maddesinin kaldırılması, bu madde nedeniyle okuldan atılan 185 öğrencinin geri alınması,vize sınavlarının kaldırılması, anti-demokratik disiplin yönetmenliğinin değiştirilmesi vb. taleplerle 1 hafta süreyle boykota başladı. İTÜ Gümüşsuyu’nda solcu öğrenciler boykot kararı için sabah forum yaparken, aralarında az sayıda İTÜ’lünün de bulunduğu 100 kadar ülkücü Maçka Maden ve Taşkışla binalarını bastı, Maçka’da 2 öğrenciyi dövdü, Taşkışla’ya giremedi, ardından Gümüşsuyu binası önüne gelerek dağıldı.
Olaylardan sonra toplanan İTÜ Yönetim Kurulu üniversitenin 1 hafta tatil edilmesini kararlaştırıldı. Toplantı sırasında 2 bin kadar öğrenci Taşkışla binasına gelerek Yönetim Kurulu’nun kararını bekledi, rektörü istifaya çağırdı ve alınan kararı protesto için Taksim’e yürüdü.
– Nobel İlaç Fabrikası’nda 79 işçinin işten çıkarılmasını protesto için 6’sı kadın 10 işçi ölüm orucuna başladı.
Tekstil sanayindeki kriz nedeniyle ve stokları eritmek amacıyla Adana’da Güney Sanayi, Bossa ve Paktaş fabrikalarında çalışan 13 bin 500 işçiye 21 gün süreli ücretsiz izin verildi.
– Merkez Bankası’ndaki net döviz rezervlerinin tükendiği açıklandı.
– Vietnam Savaşı: Güney Vietnam devlet başkanı Nguyen Van Thieu, Saygon’u terketti.
1976- Adana/Ceyhan’ın Sarıbahçe köyünde 225 dönümlük Hazine toprağını eken topraksız köylülerden 11’i şikayet üzerine tutuklandı. Hazine’yle davalık olan Andırın ailesinin topraklarının bir kısmını eken köylüler jandarma müdahalesiyle uzaklaştırılmış, ekinleri sökülmüştü.
– Bakkal ve bayilerin kâr oranlarının az olduğu gerekçesiyle başlayacaklarını açıkladıkları “10 günlük tekel maddelerinin satışına boykot” kararı Gümrük ve Tekel Bakanlığı’nın isteklerini kabul etmesiyle kaldırıldı.
– Cem Karaca hakkında İzmit Lisesi Koruma Derneği’nin düzenlediği müzik şöleninde “İhtarname” adlı şarkısını okurken “sol yumruğunu havaya kaldırarak kışkırtıcı sözler söylediği” iddiasıyla soruşturma açıldı.
– “Kötü yönetim ve alınan fazla ücretler” gerekçe gösterilerek 1 haftadır boykotta olan Unkapanı ve Murat Dershanesi öğrencilerinin İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü önündeki gösterisini polis copla dağıttı.
1977 – Teksif Sendikası’nın grev kararına karşı işveren de lokavt kararı aldı.
– İstanbul Bahçelievler Lisesi’nden topluca çıkıp sağcı müdürü istifaya çağıran sloganlar atan solcu öğrencilere ülkücülerce yaylım ateşi açıldı: 1 ölü 3 yaralı.
1978- Malatya’da içme suyuna zehir karıştırıldığına ilişkin asılsız söylentinin Milliyetçi Hareket Partisi il başkanına ait özel hastaneden çıktığı anlaşıldı.
Ankara Fen Fakültesi Kimya Bölümü öğrencisi Aydın Efetürk (22), sabah evinden çıkarken ülkücülerin bir otomobilden açtığı ateşle hayatını kaybetti.
Konya’da TÖB-DER, TÜM-DER ve POL-DER binalarına gece yarımşar dakika arayla tahrip gücü çok yüksek patlayıcılar atıldı, POL-DER ve TÜM-DER’in bulunduğu bina tümüyle yıkıldı.
1979 – İstanbul Boğazı’nda Rumen bandıralı Karpati şilebi ile demir yüklü Kemal Kefeli kosteri çarpıştı. Türk gemisi 17 mürettebatı ile battı iki denizcinin cesedi bulundu, beş kişi kayboldu.
1980 – Sağmalcılar Cezaevi’ndeki 23 tutuklu, cezaevi aracından kaçtı.
1981- Uluslararası Af Örgütü heyeti, eski Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Bülent Ecevit’le görüştü.
1982- DİSK Davası’nda sorgusu yapılan Genel Başkan Abdullah Baştürk: “Sosyalizmden yanayız, ancak siyasi temsilcisi değiliz.”
– Öğretim üyeleri, YÖK Kanunu’ndaki değişiklik hakkında tepkilerini dile getirdiler:
1984 – İşkence yaparak bir öğrencinin ölümüne neden olan iki polis, İstanbul Sıkıyönetim Mahkemesi tarafından 6’şar yıl 8’er ay hapis cezasına çarptırıldı.
1985- 28 Nisan 1960’da Beyazıt’ta Turan Emeksiz’in vurulduğu yere 27 Mayıs ihtilali sonrasında konulan sembol anıt -ANAP’lı Bedrettin Dalan’ın Başkanı olduğu Anakent Belediyesi ekiplerince- yerinden kaldırıldı.
1987- Dersim Hozat Gızori köyünde, kolluk güçlerinin operasyonu sonucu çıkan çatışmada TKP/ML TİKKO üyesi oldukları açıklanan Ali Mete, Fecire Yıldırım ve Müslüm Yıldırım öldürüldü.
– “Tek Tip Öğrenci Derneği” yasa tasarısının Meclis’ten geri çekilmesi için Ankara’da 20 öğrenci örgütü ve 15 meslek örgütü yöneticisi açlık grevine başladı.
– Sri Lanka’nın başkenti Colombo’da bomba yüklü bir araç infilak etti: 106 kişi öldü.
– Müstehcen bulunan “Bitmeyen Aşk” romanının yazarı Pınar Kür ve yayımcı Erdal Öz’ün yargılanmalarına başlandı.
1988- Kocaeli Lassa’da 1.300 işçi greve başladı.
Konya, Bolu, Mardin, Ünye ve Çukurova Çimento fabrikalarında başlatılan grevlere karşılık lokavt kararı alındı. Bolu Çimento Fabrikası’nda greve karşı alınan lokavt kararı protesto edildi.
– Başbakan Turgut Özal Hürriyet, Cumhuriyet, Günaydın ve Tempo’daki yazılardan dolayı birçok gazeteci hakkında soruşturma talep etti, 7 yurttaşı da “hakaret”ten şikayet etti. Özal’ın hakaret ettikleri gerekçesiyle dava açtığı yurttaşların tamamı”küfür”den yargılanıyor.
1989- 40 bine yakın şeker işçisi yürüdü. İzmir’de liman işyerlerinde çalışan 500 Likat-İş üyesi işçi öğle yemeklerini yemedi. Haber-İş üyesi 20 bin işçi yemek boykotu, toplu saç kestirme ve çıplak ayakla yürüyüş yaptı. Ankara’da tarım işletmeleri işçileri akşam işyerlerinden çıkıp 7 km yürüyerek Ulus SSK Polikliniği’ne gitti. Harb-iş üyesi üç bin işçi de, iş çıkışı Ulus’a yürüyüş yaparken, yer yer çevik kuvvet ile tartışmalar yaşadılar. Adana TEKEL işçileri de iş bırakarak topluca viziteye çıktılar.
– Sağmalcılar Cezaevi’nde tek tip elbise vb.ne 1987 yazında arkadaşlarıyla birlikte ölüm orucu ile direnen Ertuğrul Mavioğlu’nun -avukat babası vasıtasıyla- açtığı dava sonuçlandı: Danıştay’ın tek tip elbise uygulamasının kaldırılması kararı kesinleşti.
– Ankara’da Kutlu ve Sargın’ın DGM’deki duruşmasını izlemek isteyenler Çevre Sokak’ta beklerken “avukatlar dışında kimsenin duruşmaya alınmayacağı” kararını gerekçe gösteren polisçe tekme/tokat dağıtıldı, itiraz eden 3 avukat tartaklandı.Avukatlar suç duyurusu yaptı.
– İstanbul Üniversitesi’nden bir grup öğrenci 15 Nisan’da Ankara’da yapılacak “Gençlik Kurultayı”nın Valilikçe iptalini Harbiye’de korsan gösteriyle protesto etti.
1990 – Maliye ve Gümrük Bakanlığı işçi maaşlarını ödeyemeyen belediyelere 4.1 milyar lira yardım yapıldığını açıkladı. Yardımdan toplam 63 belediyede çalışan 8253 işçinin yararlanacağı belirtildi.
– Anayasa Mahkemesi hükümeti uyardı. Çok sayıda kanun hükmünde kararname çıkartılmasının parlamentonun işlerliğini engelleyebileceği bildirdi.
1991 – Hakkari’nin Çukurca ilçesi yakınlarındaki Iraklı Kürt sığınmacılar ile Türk askerleri arasında gıda malzemesi dağıtımı sırasında olaylar çıktı.
1992- 12 Eylül 1980 darbesi sonra faaliyeti durdurulup idaresi kayyıma devredilen DİSK’e bağlı Petkim-İş Sendikası’nın taşınır ve taşınmaz malvarlığı ile nakit parası Mahkeme kararıyla sendikaya geri verildi.
– 17 Nisan’da öldürülen 11 Devrimci Sol’cudan 3’ünün cenazesi Karacaahmet Mezarlığı’nda polis kontrolünde toprağa verildi. Bağlarbaşı’nda toplanan bir grup polisle çatıştı. K.Armutlu’da da göstericiler polisle çatıştı, polis ev ev arama yaptı: 200’ün üzerinde gözaltı.
– Kayseri Cezaevi’nden tünel kazarak kaçan TKP/ML-TİKKO üyesi mahpuslardan 8’inin yakalandığı açıklandı.
1994- RP’li İstanbul Belediye Başkanı Recep Tayyip Erdoğan Özel Kalem Sekreterlik Salonu’na gazetecilerin girmesini yasakladı. Erdoğan yasağın nedenini soran gazetecilere: “Siz istediğiniz yere nasıl girersiniz ya. Kusura bakmayın, öyle 25 kuruşa simit yok. Herkes haddini bilecek.”
– Topkapı İETT garajı önünde toplanan Belediye-İş üyesi İstanbul Belediyesi işçileri “5 Nisan zam paketi”ni yaktı.
– Marksist iktisatçı Paul Sweezy, İktisat Fakültesi Mezunlar Cemiyeti’nin düzenlediği “Kapitalizm Nereye Gidiyor”konulu konferansta konuştu: ”Mali sermaye (finans kapital) günümüzde sadece kendi yayılma amacı için gelişen, tüm dünya ekonomisini belirleyebilen spekülatif sermayeye dönüştü.”
1996- HADEP Kadıköy’de geniş katılımlı “Barış ve Demokrasi Mitingi” düzenledi. “Barış Treni” çatışmaların sona ermesi dileğiyle 140 kişiyle Haydarpaşa Garı’ndan Diyarbakır’a yola çıktı.
– Çeçenistan’da Cahar Dudayev, Rus füze saldırısında öldü.
1998 – Siirt’te 5 Aralık’ta yaptığı konuşmada okuduğu “Minareler süngü, kubbeler miğfer, camiler kışlamız, müminler nefer” şiirinden dolayı Diyarbakır DGM’de yargılanan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı R.Tayyip Erdoğan 10 ay hapis ve para cezasına çarptırıldı.
– Aydın Söke’de Dev-Sol operasyonunda, Baki Erdoğan’ın gözaltında ölümünden sanık 6 polis 5 yıl 6’şar ay hapis cezasına çarptırıldı. Karar sonrası sanık polisler ve destek için gelen arkadaşları izleyiciler, avukatlar ve gazetecilere saldırdı: Radikal’den Ahmet Şık ve Milliyet’ten Mert İlktuğ yaralandı.
1999- Tokat Serkiz’de kolluk güçleriyle çıkan çatışmada TİKKO üyeleri Erol Özel ve Özgür Güler öldürüldü.
2000 – Diyarbakır DGM Başsavcılığı PKK liderlerinden Osman Öcalan hakkında idam istemiyle dava açtı.
2001- Amerika kıtasındaki 34 ülkenin liderleri Kanada’nın Quebec kentinde toplantı yaptı. 2005 yılında Amerika Serbest Ticaret Bölgesi (FTAA) kurulması görüşülüyor. Küreselleşme karşıtları toplantıyı protesto etti.
– Yugoslavya Federasyonu’nun küçük ortağı Karadağ’da genel seçim yapıldı. Bağımsızlık yanlısı Milo Cukanoviç oyların yüzde 42’sini aldı. “Bağımsız, demokratik ve Avrupa’dan yana Karadağ hedefimiz” dedi.
2002 – Amerika’nın başkenti Washington D. C.’de 75 bin kişi Başkan George W.Bush’un “terörle savaş” ve İsrail lideri Şaron’u destekleyen siyasetine karşı sokağa çıktı.
– Fransa’da cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunu sağcı Cumhurbaşkanı Jacques Chirac ile faşist Ulusal Cephe (FN) lideri Jean-Marie Le Pen geçti.
2003- Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Bakanlar Kurulu,saat 09.00-24.00 arasında KKTC’den Kıbrıs Rum kesimine, Rum kesiminden de KKTC’ye geçişi serbest bıraktı.
– Irak’taki Saddam Hüseyin iktidarının yıkılmasından sonra Geçici Koalisyon Yönetimi 28 Haziran 2004’e kadar ülkeyi yönetti.
– Caz şarkıcısı Nina Simone, 70 yaşında öldü.
2004 – Kütahya’nın Gediz ilçesinde, bir kömür ocağında grizu patlaması oldu. 18 madenci öldü.
– DEP’li milletvekilleri Leyla Zana, Hatip Dicle, Orhan Doğan ve Selim Sadak DGM’de yeniden yargılandı. Mahkeme 15’er yıllık hapis cezasını aynen onayladı. Duruşmayı Avrupa Parlamentosu (AP) adına izleyen İtalyan milletvekili Luici Vinci “DGM faşist, karar utanç verici. Dava AİHM’den döner” dedi.
– İsrail’de Mordehay Vanunu 18 yıl sonra hapisten çıktı. Ama bir yıl yabancılarla konuşamayacak. Fas kökenli fizikçi Vanunu 1986’da İsrail’in gizli nükleer çalışmalarını belge ve fotoğraflarla ifşa etmişti.
– Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da Genel Güvenlik binasına bombalı araçla saldırıldı. Saldırıyı El Kaide ile bağlantılı El Harameyn Tugayları üstlendi.
– Afganistan’da Amina adındaki genç kadın zina suçlamasıyla taşlanarak öldürüldü.
2005- Genel Sağlık Sigortası ve Sosyal Güvenlik Yasa Tasarısı’na karşı sağlık emekçileri ülke genelinde iş bıraktı.
2006 – Nepal’de Kral Gyanendra sokağa çıkma yasağı ilan etti ve güvenlik güçlerine “hedef gözeterek ateş açma” emri verdi. 100 bin kişi protesto gösterisi yaptı.
– Meksika’da “400 Pueblos” (400 Etnik Grubun Hareketi) adlı grup sokaklarda çırılçıplak eylem yaptı. Devlet Başkanı Vincente Fox’un söz verdiği gibi ‘topraklarının geri verilmesi’ni talep ettiler.
– Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’u onayladı. Değişiklik, eski başbakan Necmettin Erbakan’ın cezasını evinde çekmesini sağlıyor. Cumhurbaşkanı yasayı daha önce veto etmiş, TBMM’den ikinci kez aynen geçmişti.
2009- Munzur Vadisi’ne baraj yapılması kararına karşı Dersim’de yaklaşık 5 bin kişi yürüdü.
– Aşık İhsani (İhsan Sırlıoğlu) 77 yaşında hayata veda etti.
2010- Arjantin’de askeri Cunta’nın son devlet başkanı Bignone 56 ayrı cinayet, işkence ve adam kaçırmadan 25 yıl hapse mahkum oldu.
2012- Cumhuriyet Gazetesi’nin ulaştığı “çok gizli” MİT raporlarına göre 1 Mayıs katliamı sol-içi çatışmadan ibaretmiş.
2013- Şişli Endüstri Meslek Liseliler “okulumuzu yıktırtmayız” dedi. Lisenin yerine, AVM ve rezidans yapılması planlanıyor.
2014- YSK, tekrarlanan sayımda CHP’nin 6 oy farkla kazandığı ve CHP’li Vefa Salman’ın mazbatasını aldığı Yalova belediye seçimlerini AKP’nin başvurusu üzerine “7 kısıtlı seçmenin oy kullandığı” gerekçesiyle iptal etti; seçim 1 Haziran’da tekrarlanacak.
– Polis, 1 Mayıs Tertip Komitesi’nin Gezi’den Taksim’e çağrı yapmasına izin vermedi; Hill Otel’e sıkıştırarak biber gazı sıktı.
Gündem Çocuk Derneği’nin raporu: Son 8 yılda biber gazından 5’i 12 yaş altı 8 çocuk hayatını kaybetti, 146 çocuk yaralandı.
2017- Afganistan’ın kuzeyindeki Belh vilayetinde bulunan 209. Şahin Kolordu Komutanlığına 10 askeri üniformalı kişi tarafından düzenlenen silahlı saldırıda 140 güvenlik görevlisi hayatını kaybetti.
Yorumlar kapatıldı.