İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

Belleğimizde: 1 Ocak

630- Hz. Muhammed, hazırladığı ordu ile Mekke’ye girdi.

1782- Alman besteci Johann Christian Bach (d. 1735) öldü.

1808- Amerika Birleşik Devletleri’ne köle girişi yasaklandı.

1865- Osmanlı Devleti’nde basım ve basımevleri işlerini düzenlemek üzere Matbuat Nizamnamesi hazırlanıp yürürlüğe konuldu.

1896 – Alman bilim insanı Wilhelm Röntgen, kendi buluşu olan X ışınlarını dünyaya duyurdu.

1899 – Küba’da İspanyol egemenliği sona erdi.

1913- I. Balkan Savaşı’ndan mağlup çıkan Osmanlı Devleti, Londra’da başlayan barış görüşmelerine katıldı. (Görüşmeler 30 Mayıs 1913’te sona erdi.)

1919- Bir İngiliz generali küçük bir kuvvetle Antep’e girdi.

1920- Bayburt’un Hart ilçesinde başlayan Şeyh Eşref Ayaklanması bastırıldı.

1925 – ABD’li astronom Edwin Hubble, samanyolu dışında başka galaksiler keşfettiğini açıkladı.

1929- TBMM’de Arap harflerini yasaklayan 1353 sayılı kanun kabul edildi. Bu kanunla Arapça dilekçe yazılması ve kitap basılması yasaklandı. Aynı gün Türk harfleriyle okuma yazma öğretecek olan Millet Mektepleri açıldı. Bu okullar 1936 yılına kadar çalışmalarını sürdürdü.

– Anadolu Demiryolu ile Haydarpaşa Limanı millileştirilerek Devlet Demiryolları ve Limanlar Umum Müdürlüğü’ne bağlandı.

1932- Yakup Kadri Karaosmanoğlu ve arkadaşları tarafından hazırlanan Kadro Dergisi yayın hayatına başladı.

1934- Ölçüler Kanunu yürürlüğe girdi.

– Alcatraz adası, Amerika Birleşik Devletleri’nin bir hapisanesi haline getirildi.

1935- Soyadı Kanunu yürürlüğe girdi.

1936 – Türkiye’de ilk yılbaşı tatili.

1941- Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Sosyoloji bölümü doçenti Behice Boran aylık “Yurt ve Dünya” mecmuasını yayınlamaya başladı. Aynı bölümden Niyazi Berkes, Pertev Naili Boratav, Muzaffer Şerif Başoğlu gibi akademisyenler dergiye yazdı. Dergi, Mart 1944’de yayın hayatına son verdi.

1943- Daha çok gayrımüslimlere yönelen Varlık Vergisi tahsilatının 11 milyona liraya ulaştığı açıklandı.

1946- İşçi sigortaları Kanunu yürürlüğe girdi.

1949- Orhan Veli Kanık Yaprak dergisini çıkardı.

– Endonezya’da Hollandalı askerler Cava’yı ele geçirdi.

1950- Gelir Vergisi Kanunu yürürlüğe girdi.

1952- Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu yürürlüğe girdi.

1956- Sudan bağımsız bir cumhuriyet olduğunu ilan etti.

1958 – Avrupa Topluluğu kuruldu.

1959- Küba’da devrimin zaferi. Diktatör Fulgenico Batista yeni yılın ilk saatlerinde Dominik Cumhuriyeti’ne kaçtı. Camilo Cienfuegos ve Che Guevara önderliğindeki gerilla kolları Havana’ya girmeye başladı. Havana’da hapishaneler kuşatıldı, “casino”lara saldırıldı. Bütün Küba’da işçiler ve köylüler Fidel Castro’nun çağrısına uyarak genel greve başladı.

1961- Devlet Başkanı Cemal Gürsel bugünü İkinci Cumhuriyet’in kuruluş yılı ilan etti. Yunanistan 1981’de aynı gün üyeliğe kabul edildi.  

1963 – Bakanlar Kurulu otomobil ve lüks eşya ithalini yasakladı.

1964- Başpiskopos Makarios, Zürih ve Londra antlaşmalarının yürürlükten kaldırılmalarını istedi.

1970- Sinematek’te Ocak ayında Greta Garbo’nun 3 filmiyle -Ferdi Tayfur’un seslendirdiği- Laurel-Hardy filmleri toplu gösterisi yapılacak.

1971– Zonguldak’ta ücretleri ödenmeyen 600 maden işçisi ocaklara inmedi.

1973 – Birleşik Krallık, İrlanda ve Danimarka; Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) üyesi oldular.

1977- MKE’nin Kırıkkale’deki 9 fabrikasında çalışan Türk Metal-İş Sendikası üyesi işçiler memurlara kârdan hisse verildiğini, kendilerine ise ödenmediği gerekçesiyle direnişe geçti. 

– DİSK/ Genel-İş üyesi kapıcı ve kalorifer işçileri 9 ilde (İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Adana, Eskişehir, G.Antep, Kayseri ve Diyarbakır) direnişe başladı.

– Manisa/Merkez Muradiye bucağında ülkücülerin yılbaşı gecesi bir kahvehanede televizyon seyreden gençlere “yılbaşının hristiyan adeti olduğu” gerekçesiyle sataşmasının ardından yaklaşık 40 kişinin katıldığı kavgada 2 kişi bıçakla ağır yaralandı, jandarma müdahale etti.

1978- Erbakan liderliğindeki MSP’nin gençlik örgütlenmesi “Akıncılar”ın “Noel” aleyhinde başlattıkları kampanyada İstanbul’da birçok işyerine tehdit mektupları yollandı. Çarşıkapı’daki Soymen ve Still Bossa giyimevlerinin yılbaşı süslemeli vitrinleri gece tahrip edildi.

– İstanbul/Gültepe Başarı İlkokulu’nun TÖB-DER üyesi öğretmeni Haydar Karababa (38) sabaha karşı Sanayi Mahallesi’ndeki bir sokakta başına taşla vurularak öldürülmüş olarak bulundu.

1979 – Çin Halk Cumhuriyeti ile Amerika Birleşik Devletleri arasında diplomatik ilişkiler başladı.

1980- Kayseri’de ülkücü gruplar yılbaşı gecesi Hürriyet, Yenimahalle, Yenişehir ve Şahabiye mahallelerinde “Gece saat 01’den sonra ışık söndür, söndürmezsen biz söndüreceğiz” yollu tehdit bildirileri dağıttı, uymayan bazı daireleri kurşunladı, elektrik sigortalarını söktü.

– Edebiyat tarihçisi, yazar, çevirmen Mustafa Nihat Özön yaşamını yitirdi.

1981 – Yunanistan Avrupa Topluluğu üyeliğine kabul edildi.

1983- Ankara Demetevler’de bir apartmanın yöneticisi olan H.Taşan, topladığı aidat paralarını Mamak Cezaevi’nde tutuklu Dev-Yol sanıklarına verdiği iddiasıyla yargılandığı ve 2 kez mahkum edildiği davada Yargıtay kararıyla beraat etti. Taşan 19 Aralık 1980’den beri tutukluydu.

1984- Türkiye, Avrupa Konseyi’nin Arjantin’de demokrasiye geçişi kutlama mesajına katılmadı.

– Nijerya’da General Muhammed Buhari kansız bir darbeyle iktidarı ele geçirdi.

1985 – KDV’li ( Katma Değer Vergili ) yaşam başladı.

1986- Bağ-Kur üyeleri sağlık primi ödemeye başladı. Bağ-Kur’a bağlı sigortalılar, Eylül 1986’dan itibaren sağlık hizmetlerinden yararlanacaklar.

1987- Çin Halk Cumhuriyeti’nde tutuklanan 24 arkadaşlarının bırakılmasını isteyen 5 bin üniversite öğrencisi Tienanmen Meydanı’nda toplandı. Yetkililerin 11 arkadaşlarının bırakıldığı açıklaması üzerine 1.000 öğrenci Meydan’da oturma eylemine başlayıp diğerleri dağıldı.

1989- Küba devriminin 30. yılında bir konuşma yapan Fidel Castro “Devrimi korumanın tek yolu Marksizm’den sapmamaktır. Bugün 30.yıldönümünü kutladığımız devrimimizin 100. yıldönümünü de kutlayacağız. Her zamankinden daha çok inançla söylüyoruz: Ya komünizm, ya ölüm” dedi.

1990 – David Dinkins, New York’un ilk siyah belediye başkanı olarak görevine başladı.

– Ruanda İç Savaşı başladı.

1992 – Schengen Antlaşması yürürlüğe girdi.

1993- Avrupa devletlerinin “tek pazar düşü” gerçekleşti; Kuzey Kutbu’ndan Akdeniz’e, Avrupalılar pasaportsuz seyahat edebilecek.

– Çekoslovakya’nın varlığı sona erdi; Çekler ve Slovaklar birbirlerinden ayrıldılar.

1994 – Meksika’nın Chiapas eyaletindeki kızılderililer, ulusal kuruluşları için Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu önderliğinde ayaklanarak bölgenin denetimini ele geçirdiler.

1996- Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği yürürlüğe girdi. Anlaşma, Türkiye ile 15 Avrupa ülkesi arasında geçerli.

1998- Kartal Belediyesi’nin temizlik işlerini yürüten Albayrak Turizm A.Ş.’nin 30 Aralık 1997’de greve başlayan işçileri, yeni yıla Esentepe Mahallesi’ndeki Fen İşleri Müdürlüğü önünde grev nöbetinde girdi. İşçileri Nakliyat-İş Genel Başkanı Ali Rıza Küçükosmanoğlu ziyaret etti.

1999 – Avrupa’da tek para birimine geçildi. Yeni Euro banknotları 2002 yılbaşında dolaşıma çıkacak.

2000- Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Abdullah Öcalan hakkındaki idam cezasının infazı için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararının beklenmesi gerektiğini söyledi.

– Yeni yıla girerken yaşanmasından korkulan bilgisayar sendromu (sayısal kıyamet) sadece küçük sorunlara yol açtı. Yıkıcı olacağı varsayılan sonuçlardan korunmak için önceki beş yılda 1 trilyon dolarlık harcama yapılmıştı.

2001- İsrail askerleri biri 12 yaşında çocuk, dört Filistinliyi öldürdü. 28 Eylül’de başlayan İkinci İntifada’da ölenlerin sayısı 365’e çıktı. Ölenlerin yüzde 90’ı Filistinliler.  Binlerce Filistinli FKÖ bünyesinde en büyük örgüt olan El Fetih’in kuruluşunun 36’ıncı yıldönümü için gösteri yaptı.

2002- Yeni Türk Medeni Kanunu yürürlüğe girdi. Evlenen kadın, isterse kocasının soyadının yanısıra kızlık soyadını da kullabilecek. Boşanan kadın, evlenmeden önceki soyadını kullanabilecek. Bu soyadı kadının tanındığı soyadı da olabilecek. Eşler mali sorumluluğu birlikte taşıyacak.

– Hollanda’da ötanaziyi yasallaştıran karar yürürlüğe girdi. Hollanda, ölümcül durumdaki hastalara hayatlarını sona erdirme hakkı veren ilk ülke oldu.

2003- Bosna-Hersek’teki BM polis gücü görevi AB polis gücüne devretti. AB’nin Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası (AGSP) çerçevesindeki bu ilk görevi 2005 yılına kadar sürecek.

2004- ABD’nin Brezilyalıları ülkeye girişlerinde fişleme kararı üzerine Brezilyalı federal Yargıç Da Silva’nın verdiği aynı muamelenin 1 Ocak’tan itibaren ülkeye giren ABD’lilere uygulanması kararı yürürlüğe girdi. Brezilya genel savcılığı ise kararın iptali için üst mahkemeye başvurdu. Gerekçe: Ülkenin dış politikasının olumsuz etkileneceği.

2005 – Türk Lirası’ndan (TL) 6 sıfır atıldı. Yeni Türk Lirası (YTL) tedavüle girdi.

2006 – Rus Gazprom şirketi fiyatta bir anlaşmazlık üzerine Ukrayna’ya gazı kesti. 24 Ekim’de yapılan anlaşma, Avrupalı alıcıları da etkileyebilecek yeni bir gaz savaşı riskini ortadan kaldırdı.

2007- Romanya ve Bulgaristan, AB’ye resmen üye oldu. AB’nin üye sayısı 27’ye çıktı.

– Taksim’deki yılbaşı kutlamaları sırasında, Yıldız Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi öğrencisi Adem Doğan, başına isabet eden kurşunla yaralandı. Doğan 4 Ocak’ta hastanede öldü.

2009- 2005’te 6 sıfır atıldıktan sonra YTL adını alan Türk Lirası geri geliyor. TL banknotlar, yeni tasarımı ve gelişmiş güvenlik önlemleriyle kullanıma sunuldu.

– Euro kullanmaya başlayan Slovakya, Avro Bölgesi’nin 16. üyesi oldu.

 – Avusturya, Japonya, Meksika, Türkiye ve Uganda, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi masasında geçici üye olarak yerlerini aldılar.

2010- TEKEL işçileri yeni yıla Ankara’da Türk-İş Genel Merkezi önünde direnişte girdi. Sabahat Akkiraz ve Edip Akbayram konser verdi.

– Pakistan’ın Lakki Marwat kentinde düzenlenen voleybol turnuvasında gerçekleşen intihar saldırısında 105 kişi yaşamını yitirdi, 100’den fazla kişi yaralandı.

2011 – Mısır’ın İskenderiye şehrindeki Kıptîlerin gerçekleştirdiği yeni yıl ayini sırasında gerçekleşen patlamada 23 kişi yaşamını yitirdi.

2013- ABD Senatosu, ülkede “mali uçurum”u önlemeyi amaçlayan tasarıyı onayladı.

– Fildişi Kıyısı’nda yılbaşı kutlamalarında kalabalıkta yaşanan arbedede 60 kişi hayatını kaybetti.

2014- Askerlik süresini 15 aydan 12 aya indiren düzenleme yürürlüğe girdi.

2015- Çin’in Şanghay kentinde yılbaşı kutlamaları sırasında yaşanan izdihamda 35 kişi yaşamını yitirdi

2017- İstanbul Ortaköy’de Reina adlı gece kulübüne silahlı saldırı düzenlendi. 39 kişi hayatını kaybetti, 65 kişi yaralandı.

2018- İran’da ekonomik darboğaza tepki olarak başlayan yönetim karşıtı gösteriler beşinci gününde. Bugün 17 kişi hayatını kaybetti.

2019- Amerika Birleşik Devletleri ve İsrail, UNESCO’dan ayrıldı.

– Tiyatro oyuncusu ve yazar Gülriz Sururi Cezzar öldü.  

Paylaş

Yorumlar kapatıldı.