1783 – İlk defa balonla uçuş gerçekleştirildi.
1827- Mısır ordusunun desteği ile Osmanlı ordusu Atina’ya girerek isyanı bastırdı.
1851 – Amerikalı yazar Harriet Beecher Stowe’un kölelik karşıtı romanı Tom Amca’nın Kulübesi (Life Among the Lowly) bir gazetede tefrika edilmeye başlandı.
1864- Osmanlı Devleti, Eflak ve Boğdan’da serbest seçimle meclis kurulmasını kabul etti.
1878- Meksikalı devrimci köylü lideri Pancho Villa doğdu.
1899- İspanyol şair Federico Garcia Lorca doğdu.
1916- Yavuz Sultan Selim tarafından 1517’de Osmanlı topraklarına katılan Hicaz’da isyan başladı
1919- İstanbul’daki İngiliz Kuvvetleri Komutanı General Milne, Harbiye Nezareti’ne yazı göndererek Mustafa Kemal Paşa’nın geri çağrılmasını istedi. Harbiye Nazırı Şakir Paşa da 8 haziranda Mustafa Kemal Paşa’ya geri dönmesi için yazı gönderdi.
1923- Şile’de Rum Değirmenlik mahallesinde yangın çıktı; 550 Rum (çoğu terkedilmiş), 200 İslam hanesi, 100 dükkan, 1 cami, 2 kilise yandı. 1500 kişi evsiz kaldı.
1924 – Silifke’de cumhuriyet aleyhine vaaz verdiği için Hoca Askerî idama mahkûm edildi.
1926- Birleşik Krallık, Türkiye, ve Irak arasında Ankara Antlaşması imzalandı. Türkiye, Musul petrollerinin gelirinden 25 yıl süreyle yüzde 10 pay almayı kabul etti ve Musul’daki haklarından vazgeçti. Daha sonra, 500 bin sterlin karşılığında bu haktan da feragat etti.
1943- Arjantin’de askeri cunta hükümeti kuruldu. Cumhurbaşkanı Arturo Rawson hükümetin başına geçti.
1946- TBMM, “Sınıf esasına dayalı dernek ve parti” kurulması yasağını kaldırdı.
– TBMM’de kabul edilen “Milletvekili Seçim Kanunu” ile “çift dereceli seçim” tarihe kavuştu.
1947- ABD Başkanı Harry Truman, Dışişleri Bakanı George C. Marshall tarafından hazırlanan ve komünizm tehdidine karşı koymayı amaçlayan ”Marshall Planı”nı imzaladı.
1950- Meclisten güvenoyu alan Menderes hükümeti ilk iş olarak ezanın Arapça okunması tartışmasını açtı. 16 Haziran’da Meclis ezanın Arapça okunması yasağını kaldırdı.
– ABD Başkanı Truman 1950 yılı için “komünizm tehdidi altındaki ülkelere” yapılacak 3.121.450.000 $’lık yardımı imzaladı. ABD Dışişleri Bakanı Acheson: “Türkiye komünizm dalgası karşısında kaya gibi dimdik duruyor. Ancak, Türk ordusunun modernleştirilmesi zorunlu”.
1956 – Elvis Presley yeni şarkısı “Hound Dog”u televizyonda The Milton Berle Show’da tanıttı, Show sırasında yaptığı kışkırtıcı kalça hareketleri o devirde seyirciler tarafından müstehcen bulundu.
1958- Basına Baskılar sürüyor; Lüleburgaz’da yayımlanmakta olan Özdilek gazetesinin sahibi ve başyazarı Gültekin Arda 9 ay hapis cezasına çarptırıldı.
1966- 23 ilde yapılan senato kısmi seçimleri ile 1 ilde yapılan milletvekili seçimini AP farkla kazandı.
1967- İsrail ile Arap ülkeleri arasında tarihe “Altı Gün Savaşı” diye geçen çatışmalar başladı. İsrail Mısır, Ürdün ve Suriye topraklarına girdi. Çatışmalar sonrasında, kendi topraklarından daha fazla toprak elde eden İsrail, Gazze Şeridi’ni, Beytüllahim ve Hebron kentlerini, Batı Şeria’yı ve Golan Tepeleri’ni ele geçirdi.
1969- İstanbul Üniversitesi, “Üniversite Reformu”na karşı tutumdaki Rektör ve Senato üyelerinin istifasını isteyen öğrencilerce 15 saat süreyle işgal edildi. Üniversite işgali sürerken dışarda bekleyen toplum polisleriyle sohbet eden eli sopalı siviller dikkat çekti.
1970- Sağlık personeli açlık grevine başladı.
1971- Tiyatro ve sinema oyuncusu Cahit Irgat yaşamını yitirdi. Dudaktan Kalbe, Kanlı Mezar gibi pek çok filmde ve Vişne Bahçesi, Fareler ve İnsanlar, Godot’yu Beklerken gibi çok sayıda tiyatro oyununda rol aldı. Tüm şiirlerini Irgatın Türküsü adlı kitapta topladı.
1972- Melen Hükümeti 291 milletvekilinden 262’sinin oyları ile güvenoyu aldı. Oylamada 4 red, 2 çekimser oy kullanıldı. 440 milletvekilinden 149’u oylamaya katılmadı.
– Zam istekleri kabul edilmeyen kasaplar boykot yaptı; İstanbul etsiz kaldı.
1973- Cumhuriyet Senatosu Tabii Senatörü Ahmet Yıldız, mahkumiyet kararı Yargıtay’ca bozulan Asistan Uğur Mumcu’nun askerlik hizmetini yedeksubay olarak yapması gerekirken er olarak Ağrı/Patnos’a gönderilmesinin hangi yasal hükme dayandığını Milli Savunma Bakanı’na sordu.
1975- TBMM, emekli işçilerin taban aylığını 1000 liraya çıkaran ve geçindirmekle yükümlü oldukları eş, çocuk, ana ve babalarının hastanelerde parasız tedavi görmelerini öngören kanun tasarısını kabul etti.
– Danıştay, Milliyetçi Cephe hükümetinin TRT Genel Müdürü İsmail Cem’i görevden alma kararı için “yürütmeyi durdurma” kararı aldı.
1977- Genel seçimlerde ana muhalefet CHP büyük bir oy artışı sağladı, ancak tek başına iktidar için gerekli olan 226 milletvekilliğine ulaşamadı; CHP: 213, AP: 189, MSP: 24, MHP: 16, CGP: 3, DP: 1 milletvekilliği kazandı.
Seçim gecesi Milliyetçi Cephe koalisyon hükümetinin güdümündeki TRT ve Anadolu Ajansı’nın seçim sonuçlarını geciktirme, ilk sonuçları AP ve MHP’nin yüksek oy aldığı yerlerden açıklama, açılan sandık bilgilerini hatalı verip geç düzeltme vb. uygulamaları tepki topladı.
– Ev kullanımına uygun ilk pratik kişisel bilgisayar olan Apple II satışa sunuldu.
1979- Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ile petrol alımı dahil, çeşitli işbirliği konularında 6 sözleşme imzalandı.
1980- Fransa Montbeliard Türkiyeli İşçiler Derneği (ATTM) kurucularından ve aynı zamanda Peugeot Fabrikasında CGT (Genel İş Sendikası) temsilcisi Mehmet Yavuz (1955- Isparta/ Gelendost), çalıştığı fabrikanın girişinde Türkiyeli faşistler tarafından bıçaklanarak öldürüldü.
1981- 1978’de CHP iktidarı tarafından kamulaştırılan madenlerin eski sahiplerine devredileceğini bildiren Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Serbülent Bingöl: ”Özel sektör, kamu sektörü, yabancı sermaye ayrımı yapmayalım. Bilakis yabancı sermayeyi bu alana çekelim.”
– Türkiye’ye dönmeleri çağrısına uymayan Türkiye İşçi Partisi (TİP) Genel Başkanı Behice Boran ve Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği (TÖB-DER) Genel Başkanı Gültekin Gazioğlu yurttaşlıktan çıkarıldı.
– Genel ahlak kurallarını bozduğu gerekçesiyle eşcinsellerin sahneye çıkması başta İstanbul olmak üzere bazı valiliklerce yasaklandı.
– ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri’nin yayımladığı tıbbi dergide zatürreenin az rastlanan bir formuna rastlandığı bildirildi. Bu hastalar ilk onaylanmış AIDS vak’aları olarak tarihe geçtiler.
1983- Sağ görüşlü Halil Esendağ ile Selçuk Duracık idam edildi.
1989- ODTÜ’de kız-erkek öğrenci kantinlerinin ayrılmasını da içeren yeni baskıcı yönetmeliğe karşı yapılan yemek boykotunun ardından öğrenci servis otobüsünden jandarmanın gözaltına almak istediği 5 öğrenciyi vermek istemeyen 250 öğrenci 2 otobüsün içinde 9 saat direndi.
1990- TBKP yöneticileri Nihat Sargın ve Haydar Kutlu önce Anıtkabir’i, sonra muhalefetteki DYP ve SHP genel başkanlarını ziyaret etti.
1991- ANAP hükümetinin hazırladığı İstanbul Üniversitesi, Hacettepe gibi üniversitelerin bölünmesi ve 43 yeni üniversite kurulmasına ilişkin yasa tasarısına karşı öğretim üyeleri ve İstanbul Öğrenci Dernekleri Federasyonu kampanya başlattı.
1992- Arkadaşlarını döverek intihar girişimine sebep olan Müdürü protesto için Vefa Lisesi öğrencileri İstanbul Valiliği’ne yürüdü.
1995- ANAP’lı Şişli Belediyesi 363 işçiyi işten çıkardı, 900 Belediye çalışanı iş bıraktı.
1996- Doğru Yol Partisi Genel Başkanı Tansu Çiller hakkındaki mal varlığı soruşturması önergesi Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edildi.
– DYP-SHP koalisyonunda kapatılıp ANAYOL koalisyonunun tekrar açtığı Eskişehir Özel Tip Cezaevi’ne nakledilen 80 siyasi tutuklu açlık grevine başladı.
1997- Ankara DGM, 1996 yılındaki HADEP Kongresi’nden dolayı Genel Başkan Murat Bozlak dahil 31 kişiyi 4-22 yıl arası hapis cezasına çarptırdı. Mahkeme ayrıca, HADEP’in kapatılması için Yargıtay Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunulmasına karar verdi.
Beyoğlu Cumhuriyet Savcılığı, Cumartesi Annelerinin 103.haftadaki eylemi için “Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet”ten soruşturma açtı.
– Öğrenciler, 22 Mayıs’ta İstanbul Üniversitesi Beyazıt Kampüsü’nde ülkücülerin saldırısına uğrayan arkadaşlarının üzerine hedef gözeterek ateş açıp 2 öğrenciyi yaralayan polis memuru hakkında Sultanahmet Adliye’de suç duyurusunda bulundu.
2001- Türkiye Eczacılar Birliği’ne bağlı 39 eczacı odasının Ankara Abdi İpekçi Parkı’nda düzenlediği mitingde ithal ilaçlardaki kar oranlarının düşürülmesi, kamu kurumu ödemelerinin geç yapılması, özlük haklarının verilmemesi vb. sorunlar dile getirildi.
2002- İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) öncülüğünde TOBB, DİSK, Türk-İş, MÜSİAD, TİSK, İMKB gibi 175 sivil toplum kuruluşu AB üyeliği için imza attı: “En ufak bir gecikme çağdaşlaşma yolunda geri gitmektir.”
– AİHM avukat Eşber Yağmurdereli’nin Türkiye aleyhine açtığı davada ifade özgürlüğü ve adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verdi; Türkiye’yi tazminat ödemeye mahkum etti.
2003- Petkim işçileri, özelleştirme ihalesini protesto için İzmir-Çanakkale yolunda 15 km. yürüdükten sonra otobüslerle AKP İzmir İl Binası önüne giderek gösteri yaptı.
PETKİM’in özelleştirilmesine karşı İzmir/Aliağa’dan yola çıkan Petrol-İş üyesi işçiler Ankara’ya ulaşıp sabah Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın önünde özelleştirmeyi protesto etti.
– Grup Yorum üyeleri, Tepebaşı’nda yaptıkları basın açıklamasıyla ABD’nin Irak işgaline bir an önce son vermesi gerektiğini söylediler.
2004- “Küresel Barış ve Adalet Koalisyonu” ile “Barış Girişimi” üyeleri İstanbul’da yapılacak NATO zirvesini Saraçhane’de protesto etti.
2005- Adana Altın Koza Festivali sekiz yıl aradan sonra yapıldı. En İyi Film: Anlat İstanbul, En İyi Yönetmen: Uğur Yücel, En İyi Kadın Oyuncu: Nurgül Yeşilçay (Eğreti Gelin), En İyi Erkek Oyuncu; Kenan İmirzalioğlu, Olgun Şimşek (Yazı Tura).
– Özelleştirme kararını protesto eden Seydişehir Alüminyum Tesisleri işçileri araçlarıyla Antalya yolunu yarım saat trafiğe kapattı.
– Bergama’da madeni devralan Koza’nın çalışanları için düzenlediği piknik Bergama köylülerince engellendi.
– Kuveyt’te Bakanlar Kurulu ülke tarihinde ilk kez iki kadını belediye meclisine atadı.
2008- Anayasa Mahkemesi başörtüsünün üniversitelerde serbest bırakılmasına ilişkin Anayasa değişikliğini iptal etti ve yürürlüğünü durdurdu.
2010 – Sinema yönetmeni, yazar ve çevirmen Erdoğan Tokatlı (d.1939) yaşamını yitirdi.
2012- Türkiye’de ilk kez düzenlenen Dünya Ekonomi Forumu, İstanbul’da başladı.
– Cezaevlerindeki gazeteciler için bir araya gelen Gazetecilere Özgürlük Platformu’nun (GÖP) “Tanıklık Günleri” kampanyası Çağlayan Adliyesi önünde oturma eylemiyle başladı.
2013- Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç ile görüşen Taksim Dayanışması heyeti, hükümete iletilen 7 ana talebi açıkladı.
Gezi Parkı’nda oluşturulan Yemekhane, Devrim Market ve açık hava atıştırma sergilerinde “para geçmiyor”.
Gezi Parkı’nda “Yoga Günleri” başladı.
6.İstanbul Belgesel Günleri -DOCUMENTARIST- kapsamında akşam Gezi Parkı’nda film gösterimi yapıldı.
“Miraç Kandili nedeniyle Gezi Parkı’nda içki içilmemesi”ne yönelik ortak karar alındı.
DİSK, KESK ve kitle örgütleri üyeleri “Güvenli İstihdam ve Ücret Garantisi” talebiyle Taksim’e yürüdü.
Polis akşam Gümüşsuyu’nda kurulan barikatları kaldırmak için yine müdahale etti, direnişçiler savundu.
Ankara’da akşam yaklaşık bin kişilik bir grup sloganlarla Dikmen’den Kennedy Caddesi’ne yürüdü. Ankara/ Kuğulupark’ta akşam ilk çadırlar kurulmaya başlandı.
Gaziantep’in Nizip ilçesinde destek yürüyüşü yapıldı.
Rize’de gündüz Derelerin Kardeşliği Platformu, Eğitim-Sen ve ESP’liler, akşam da TGB’liler Gezi Direnişi’ne destek gösterileri sırasında saldırıya uğradı.
Noam Chomsky Youtube’da yayınladığı bir videoyla Gezi Direnişi’ne destek verdiğini duyurdu.
15 Mayıs’ta greve çıkan Hava-Iş üyesi kabin memurları, THY Genel Müdürlüğü önünde maskeli gösteri sergiledi.
2015- Diyarbakır’da HDP mitinginde Eş Genel Başkan Selahattin Demirtaş’ın sahneye çıkacağı anda bombalı saldırı oldu. Saat 17.55’teki patlamada 5 kişi yaşamını yitirdi, 400’ü aşkın kişi yaralandı. Patlamanın ardından polis alana gaz bombası atarken, alandan çıkanlara da TOMA ile tazyikli su sıktı.
2017- Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Bahreyn, Mısır ve Yemen, “teröre destek vermekle suçladıkları” Katar ile tüm diplomatik ilişkilerini kestiklerini duyurdu.
– Fethullah Gülen’in de aralarında bulunduğu 130 kişinin Türk vatandaşlığından çıkarılmasına ilişkin İçişleri Bakanlığı ilanı Resmi Gazete’de yayımlandı.
Yorumlar kapatıldı.