1215- İngiltere Kralı John, Magna Carta Sözleşmesi’ni mühürledi.
1381 – İngiliz tarihinin ilk büyük köylü ayaklanması, lideri Wat Tyler’in ölümüyle son buldu.
1826- Sultan II. Mahmud tarafından Yeniçeri Ocağı kaldırıldı, yerine “Asakir-i Mansure-i Muhammediye” adıyla yeni bir askeri teşkilat kuruldu. Bu olay Osmanlı tarihinde Vaka-i Hayriye (Hayırlı Olay) olarak “resmi” tarihe geçti. Buna karşın, yeniçerilerin isyanının bastırılması ve ardından Bektaşi dergahlarıyla Alevi toplumuna yönelik saldırılar sonucu binlerce insanın öldürülmesinden dolayı da “vaka-i şerriye” olarak ta anıldı.
1873- Darüşşafaka kuruldu.
1918- Macaristan’da işçiler genel greve çıktı.
1920 – Yozgat’ta Çapanoğu Ayaklanması başladı.
1922- Hollanda’nın La Hey kentinde Adalet Divanı’nın ilk celsesi açıldı.
1925– Şair, yazar Attilâ İlhan doğdu.
1927- İstanbul Emraz-ı Akliye ve Asabiye Hastanesi yani bugün ki Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi hizmete girdi.
1929 – Eğitimci- yazar Fakir Baykurt doğdu.
1930- Türkiye Cumhuriyeti ilk dış kredisini aldı. Amerikan Yardım Bankası’ndan sağlanan kredi 10 milyon dolar.
1936- 1931’den beri Cumhuriyet Halk Partisi genel sekreterliğini yapmakta olan Recep Peker, değişmez genel başkan Mustafa Kemal Atatürk tarafından görevinden alındı. Genel sekreterlik görevi Başvekil İsmet İnönü’ye verildi.
1938- Medeni Kanun’da değişiklik yapıldı. Evlilik yaşı kadınlarda 15, erkeklerde 17’ye indirildi.
1944- Alman Kassel gemisinin Boğazlardan geçişine izin verilmedi.
1945- İstanbul’da “Saygısızlarla Savaş Kurumu” adında bir dernek kuruldu.
1947- Mustafa Barzani ve 500 peşmergesi SSCB sınırlarına ulaştı. 1946’da Mahabad Kürt Cumhuriyetini kuranlar arasında yer alan Mustafa Barzani ve Barzaniler kendi adlarına çeşitli ülkelerle ilişki geliştirmelerini istemeyen Irak yönetimi tarafından saldırı, baskı ve katliamlarla karşılaştılar. Bu nedenle 500 peşmergesi ile birlikte yeniden toparlanmak amacıyla kendilerine destek sözü veren Rusya’ya doğru harekete geçtiler.
1950- Batı Almanya Avrupa Konseyi’ne katılma kararı aldı.
1951- Çocuk ressam Hasan Kaptan Paris’te sergi açtı.
1956- Basına baskılar sürüyor; Akis dergisi toplatıldı.
1958- Gazete fiyatları 15 kuruştan 25 kuruşa çıktı.
1961 – Hikâye ve roman yazarı Peyami Safa öldü.
1967- DİSK 1. Genel Kurulu 15 Haziran’da Bank-Sen-İş Kongre Salonu’nda toplandı.
1968- Fransa’da polisten kaçarken Seine nehrinde boğulan 17 yaşındaki G.Tautin’in cenazesine 5 bin kişi katıldı.
– İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi boykotu sürüyor. Ankara’da 17 gündür boykotta olan Ziraat Fakültesi öğrencileri Başbakanlığa yürüyüp oturma eylemi yaptıktan sonra Bakan ile görüştü. Başbakan Süleyman Demirel, öğrenci olayları konusunda, “Endişe verici bir şey yok” dedi.
1969- Eski cumhurbaşkanı Celal Bayar eski Demokrat Parti’lilerin siyasi haklarının verilmesini istedi.
– Georges Pompidou Fransa cumhurbaşkanı seçildi.
1970- Sendikalar Kanunu’nda yapılan değişiklikleri protesto etmek için İstanbul’da Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun (DİSK) çağrısı üzerine 70 bin işçi direnişe geçti. İşçiler Kartal’da Ankara Asfaltı’nı kapattı; Haymak Fabrikası işgal edildi. Bakırköy’de Londra Asfaltı’nı kapattı. Levent bölgesindeki fabrikalardan çıkan işçiler Şişli, Taksim yönünde; Türk Kablo Fabrikası işçileri ise İzmit’e doğru yürüdü. DİSK’in örgütlü olduğu işyerlerinde sabah “Anayasa Direniş Komiteleri” oluşturuldu, eylem tarzı belirlendi, dövizler hazırlandı. Hemen tüm işyerlerinde aynı eylem tarzı ağır bastı: “Çalışmayalım, yürüyüşe geçelim”. İlk hareket Ford/ Otosan’dan geldi. Yürümeye başlayan Otosan işçilerini Singer, DMO, Simko, Bürosan, Aksan,Esar ve Türkeli izledi. Otosan ve diğer işyerleri topluca Maltepe Tekel’e gitti. Buradan Gebze’ye hareket eden kafileler saat 17:30 da Pendik’te birleşti. Avrupa Yakası’nda Derby işçileri Bakırköy’e, Profilo ve Grundig işçileri Gümüşsuyu’na, Rabak işçileri de Şişli’ye yürüdü. Eyüp civarında Gıslavet, Sungurlar, Demir-Döküm ve Elektro-Metal işçileri yürüdü. Sungurlar ve Demir-Döküm işçilerinden gözaltına alınanlar, Eyüp Karakolu kuşatılarak serbest bıraktırıldı.İşyerlerindeki “Direniş Komiteleri” adına Cumhurbaşkanı, Başbakan, Çalışma Bakanı ve Senatörlere 10 bine yakın telgraf çekildi. İki gün süren olaylar sonucunda Yaşar Yıldırım, Mustafa Bayram ve Mehmet Gıdak adlı işçilerle Yusuf kahraman adlı toplum polisi ve olayları izleyen Abdurrahman Bozkurt adlı bir esnaf öldü, 200’e yakın kişi yaralandı, yüzlerce işçi gözaltına alındı.
1971- Emekli Deniz Teğmen Sarp Kuray ile Dev-Genç eski genel sekreteri Ruhi Koç’un Korgeneral Atıf Erçıkan’ın evine dinamit atmaktan yargılanmasına başlandı.
1972- Sofya uçağının kaçırılması olayında ilişkileri olduğu iddiasıyla Emil Galip Sandalcı ve İlhan Kalaylıoğlu tutuklandı.
– Kızılordu Fraksiyonu’nun (RAF) liderlerinden Ulrike Meinhof Hannover’de bir apartmanda yakalandı.
– Prof.Uğur Alacakaptan, Asistan Uğur Mumcu dahil 9 sanığın yargılandığı duruşmada dinlenen tanıklardan Hukuk Fakültesi son sınıf öğrencisi Can Özbay (sonraki yıllarda avukat olup MHP’li ve ülkücülerin avukatlığını yaptı) Uğur Alacakaptan ve Uğur Mumcu’yu suçladı.
1975- Paris’te “Fransa Sanat ve Deney Sineması” ile “Türk Sinematek Derneği”nin ortaklaşa düzenlediği Türk Filmleri gösterisinde özellikle Yılmaz Güney filmleri övgü aldı.
1977- Erzurum Atatürk Üniversitesi Fen Fakültesi öğretim üyesi Doçent Doktor Orhan Yavuz, kimliği meçhul kişilerce kaçırıldı ve boğazı kesilerek öldürülmüş bir halde bulundu. Yavuz’un 6 ay önce bir arkadaşına gönderdiği mektupta “Her an öldürülebilirim” dediği açıklandı.
– İspanya’da 41 yıl sonra ilk seçimler yapıldı.
1978- Hacı Ali Demirel hemoroit olduğu gerekçesiyle vergi ertelemesi istedi. Bu isteği Ankara Defterdarlığı tarafından reddedildi.
– İstanbul Tarabya’da bir belediye otobüsü denize uçtu; 35 yolcudan 4’ü kurtulabildi.
1980- Saruhanlı’nın Çakmaklı köyünde CHP’li 2 TEKEL işçisi Ülkü Yolu Derneği üyesi A.Çelikoğlu tarafından yaylım ateşiyle öldürüldü.
1981- Türkiye İşçi Köylü Partisi (TİKP) davası 15 Haziran 1981 tarihinde başladı.
– Mehmet Ali Ağca’yı hapisten kaçıran Bünyamin Yılmaz 18 yıl hapse mahkum oldu.
1983- Anayasa Komisyonu Başkanı Profesör Orhan Aldıkaçtı Danışma Meclisi üyeliğinden istifa etti.
1984- 1402 Sayılı Yasa ile 1983’de İstanbul Tıp Fakültesi’nden uzaklaştırılan Prof.Dr.Gençay Gürsoy’un Fakülte tarafından bastırılan “Nöroloji Ders Kitabı”nda yazdığı “Nöroradyoloji” başlıklı bölüm 3. baskısında Fakülte yönetimince çıkarıldı.
1988- Türkiye Gübre Sanayi A.Ş.’nde çalışan 7 bin işçinin Türkiye genelinde başlattığı pasif direnişler sürüyor. Gemlik Gübre Sanayii Fabrikası’nda gündüz vardiyasından çıkan 350 işçinin servislere binmeyip Bursa’ya doğru yürüyüşüne jandarma 1 km. sonra engel oldu.
1990- Tutuklu bulunan Dr. İsmail Beşikçi’nin serbest bırakılması için Adalet Bakanlığı’na 10 bin imzalı bir dilekçe verildi.
1991- Anavatan Partisi 3. Olağan Kongresi yapıldı. Genel başkanlığa Mesut Yılmaz seçildi. Başbakan Yıldırım Akbulut, siyaset tarihimizde başbakanken genel başkanlığı kaybeden ilk politikacı oldu.
1993- İstanbul’da Dok Gemi-İş üyesi Haliç ve Camialtı tersanesi işçileri toplu viziteye çıktılar.
1994- BEM-SEN’li kamu emekçileri İstanbul Büyükşehir Belediyesi önünde işten atılmaları ve 5 Nisan kararlarını protesto etti.
1995- İstanbul’da “Suriçi” olarak adlandırılan tarihi yarımadanın 1 No’lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından “SİT alanı” ilan edilmesine Mimarlar Odası “40 yıl geciken ve bekletilen doğru karar” derken, Büyükşehir Belediyesi ”Kararı onaylamıyoruz” dedi.
– Sabahat Karataş ve 3 kişinin yargısız infazı iddiasıyla yargılanan 19 polisin duruşmasında Kadıköy Adliyesi dışında toplanan gruptan 200 kişi gözaltına alındı.
– Türkiye Yazarlar Sendikası, Özgür Gündem Yazı İşleri Müdürlüğü’nden dolayı TMY’nın 8.maddesinden toplam 14 yıl 10 ay hapis ve 1 milyar 509 milyon TL para cezasına çarptırılan Işık Yurtçu ile 20 ay hapse mahkum edilen Eşber Yağmurdereli’yi “onur üyeliğine” seçti.
1996- 1 yılı aşkın süredir her Cumartesi G.Saray’da toplanan Cumartesi Anneleri ve destekçileri bu hafta yine gözaltına alındı.
33 cezaevinde 52 gündür süren açlık grevlerine destek için yazar ve sanatçıların İHD İstanbul Şubesi’ndeki 2 günlük açlık grevi sona erdi. Randevuya rağmen İHD ve ÇHD heyetiyle görüşmeyen Adalet Bakanı Mehmet Ağar: “Cezaevlerine devlet hakimdir, taviz verilmeyecek.”
1999- İstanbul’da Birleşik Taşımacılık Sendikası üyelerinin TCDD’ye bağlı Yakacık Hastanesi’nin özelleştirilmesine karşı eyleminde 50 kişi gözaltına alındı.
2000- 26 Eylül 1999’da Ulucanlar Cezaevi’ne düzenlenen operasyonda öldürülen 10 tutuklu ve hükümlüden bazılarının “işkence ve öldürme amaçlı saldırı” sonucu hayatını kaybettiği bilirkişi raporuyla belgelendi. TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’nun,aralarında İstanbul Tıp Fakültesi Adli Tıp Dalı Anabilim Dalı Başkanı Şebnem Korur Fincancı’nın da bulunduğu çeşitli fakültelerden 4 Adli Tıp uzmanına hazırlattığı raporda, “işkence ve öldürme amaçlı fiiller” tespiti yapıldı.
– Yazar, çevirmen, filolog Mina Urgan 85 yaşında öldü. Urgan, 18 Nisan 1999 milletvekilliği seçimlerinde Özgürlük ve Dayanışma Partisi’nden milletvekili adayıydı. “Bir Dinozor’un Anıları” adlı özyaşamöyküsünün büyük satışlara ulaşması üzerine “acaba yanlış bir şey mi yaptım?” demişti.
2001- AİHM Türkiye’yi, Lice’de 1993’de ev ve işyerleri yakılan 246 kişiye 2.5 milyon Sterlin tazminat ödemeye mahkum etti.
2003- İstanbul Kadın Platformu üyeleri, sevdiği erkekle birlikte olduğu için Mardin’de sokak ortasında taşlanarak öldürülen Şemse Allak için Beyoğlu’nda gösteri yaptı.
2004- 1999 Silopi/Doruklu Köyü operasyonunda işkenceden hayatını kaybeden S.Karaaslan’ın ailesinin açtığı davada 5 yıl 4 ay ceza alan 3 jandarma için Avukat Tahir Elçi ömür boyu hapis talebiyle Yargıtay’a başvurdu; Başsavcılığın aynı yöndeki talebine rağmen karar onandı.
2005- Uğur Cankoçak (71) hayata veda etti. TİP’e kurulduğu yıl üye olan ve DİSK’e bağlı çeşitli sendikalarda yöneticilik yapan Cankoçak, M.Ali Aybar’la birlikte 1975’de Sosyalist Devrim Partisi’nin (SDP) kurucuları arasında yer aldı.
– “Yeşil Sermaye” olarak adlandırılan, yaklaşık 400 şirketle halktan kayıt dışı para toplayan 78 İslami holdingin faaliyetlerini araştırmak için kurulan TBMM Komisyonu’nun AKP’li başkanı, holding yöneticilerinin büyük çoğunluğunun ”piyasada bulunmadığını” söyledi.
– Avrupa Birliği vizyonunu ölçüt alan yapısal bir dönüşüm içinde olduklarını söyleyen Talim Ve Terbiye Kurulu Başkanı Ziya Selçuk: ”Bir millete yapılacak en kötü şey, onu kendi kültürü içine hapsetmektir. Bu anlamda biz ulusalcı değiliz, küreselci de değiliz.”
2006- Şubat’ta Mersin’de düzenlenen AKP İl Kongresi öncesinde Başbakan Erdoğan’a “Çiftçinin hali ne olacak, 2 senedir anamız ağlıyor” deyince “Lan artistlik yapma, ananı da al git” cevabını alan Mustafa Kemal Öncel açılan hakaret davasının ilk duruşmasında beraat etti.
– Taksim’de toplanan partiler, platformlar ve sivil örgütlerin üyeleri, İncirlik Üssü’nde bulunan nükleer başlıklı silahların imha edilmesini istedi.
2008- Tuzla Tersaneleri’nde iş cinayetlerine karşı Limter-İş’in öncülüğünde 1 günlük iş bırakıldı; partiler ve sol gruplar destekledi.
2009- Halkevleri ve Öğrenci Kolektifleri üyeleri, çocuk tacizinden yargılanan Hüseyin Üzmez’i protesto eden üyelerinin yargılanmasına karşı gösteri yaptı.
2010- Yunanistan’da 24 saatlik genel grevde Atina’da Parlamento binasını kuşatan göstericiler polisle çatıştı.
2011- KESK Ankara Şubeler Platformu üyeleri Hopa olayları protestosundan dolayı gözaltına alma işlemlerini protesto etti.
– Fethullah Gülen’e yakınlığıyla bilinen Zaman Gazetesi yazarı Hüseyin Gülerce, %50 başarısının yalnızca AKP’ye ait olmadığını söyleyerek: “Başbakan Erdoğan’ın ustalık döneminin ilk iki sınavını yeni kabinede ve Yüksek Askeri Şura atamalarında test edeceğiz” dedi.
– Yunanistan’da kamuda ve özel sektörde çalışanlar mali önlemleri ve çalışma koşullarını protesto etmek için 24 saatlik greve gitti. İspanya’daki işsizlik karşıtı harekete gönderme yapan göstericiler kendilerini “Bıkkınlar” (indignants) olarak adlandırdı.
2013- Taksim Dayanışması gece boyunca yaptığı toplantıların ardından sabah, talepler karşılanana kadar Gezi Parkı’nda direnişe devam edilmesi kararını Park’ta açıkladı. Saat 14:00’de Taksim Dayanışması “direnişin bayraksız-flamasız tek bir ortak çadırda sürdürülmesi” çağrısı yaptı. Taksim Dayanışma’nın “ortak çadır” çağrısına DİSK, KESK, TMMOB, TTB, HDK, BDP, CHP, EMEP, TKP, ÖDP, SYKP destek verdi. Taksim Dayanışması’nın “tek çadır” kararı üzerine çadırlar sökülmeye başlandı.18:00 de DİSK Gezi Parkı içinde 15-16 Haziran 1970 Büyük İşçi Direnişi’ni anma etkinliği gerçekleştirdi. Başbakan Erdoğan’ın Sincan mitingindeki tehditlerine 19:30 da Taksim Dayanışması adına Eyüp Muhcu cevap verdi: “Taleplerimizin arkasındayız”
20:20’de polis uyarı yaptı ve 20:50’de tazyikli su ve gazla Meydan’a ve Park’a müdahaleye başladı. Polis 21:20’de Gezi Parkı’nı tümüyle kontrol altına aldı. Saat 21:00 den sonra başta İstanbul olmak üzere birçok ilde Gezi Parkı’nın boşaltılmasına karşı protestolar yapıldı.
Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek’in, Ethem Sarısülük’ün polis kurşunuyla hayatını kaybettiği yere “Değerli Türk Polisi Ankara Sizinle Gurur Duyuyor” yazılı pankart astırması tepkilere yol açtı.
2015- YPG ile ÖSO’dan ayrılan bazı gruplar, Suriye-Türkiye sınırında IŞİD işgali altındaki Tel-Abyad’ı IŞİD’den temizleyerek Akçakale sınır kapısını kontrol altına aldı. Bülent Arınç: ”Kantonları birleştirmeye çalışıyorlar” dedi.
– Cumhurbaşkanı R.Tayyip Erdoğan ile ülkücü mafya lideri Sedat Peker, Ak trol Taha Ün ile Emine Erdoğan’ın özel kalem müdiresi Sema Silkin’in nikah töreninde hasbihal etti.
2016- Gazeteci Hakkı Devrim, 87 yaşında vefat etti.
2017- CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, CHP milletvekili Enis Berberoğlu’nun tutuklanmasının ardından bugün Ankara’dan İstanbul’a ‘Adalet Yürüyüşü’nü başlattı.
2018- ABD Başkanı Donald Trump, yaptığı yazılı açıklamada, “Çin’in fikri mülkiyet ve teknoloji hırsızlığının yanı sıra adaletsiz ticaret uygulamaları” nedeniyle teknoloji ağırlıklı bazı ürünlerine yüzde 25 vergi uygulanacağını bildirdi.
– ABD hava kuvvetlerinin, Kunar eyaletine gerçekleştirilen hava saldırısında Pakistan’daki Taliban örgütünün lideri Molla Fazlullah’ı öldürdüğü açıklandı.
Yorumlar kapatıldı.