Belleğimizde: 10 Mart

1879 – İstanbul yapı işçileri greve çıktı.
1917- Petrograd’ın Viborg semtinde genel grevle birlikte silahlanan işçiler milisler oluşturup karakolları bastı.
1919 – Ahmed Tevfik Paşa hükümeti düştü yerine Damat Ferit Paşa hükümeti kuruldu. Damat Ferit Paşa Hükümeti tarafından oluşturulan Divan-ı Harb, İttihat ve Terakki Partisi’nin yurt dışına çıkmamış 90 üyesini tevkif etti.
– Çin’de kölelik resmen kaldırıldı.
1920 – Çerkez kadınları bilgilendirmek için Çerkez İttihat ve Teavün Cemiyeti kuruldu. Dernek, Diyane isimli bir de dergi yayınladı.
1921- Koçgiri ayaklanması nedeniyle Elazığ, Erzincan, Divriği ve Zara bölgesinde sıkıyönetim ilan edildi.
1931- İstanbul’da yayımlanan Bıldırcın, Piliç ve Çapkın Kız mecmuaları hakkında müstehcen yayın davası açıldı.
1947 – Dört büyükler Almanya’nın geleceğini tartışmak için Moskova’da toplandı.
1952 – Küba’da Fulgencio Batista önderliğinde askerî darbe yapıldı.
1955 – Şekerli maddeler imalatçılarının geniş ölçüde şeker stok ederek halka tahsis edilen miktardan kaçırdıkları belirlendiğinden, nüfus başına ayda bir kilo şeker dağıtımına başlandı. Dağıtımda muhtarlıkların hazırlayacağı listeler esas alınıyor.
1961 – 27 Mayıs askeri darbesinden sonra, eski iktidar mensuplarını yargılamak üzere Yassıada duruşmaları Ekim 1960 tarihinde başlandı. 592 sanık hakkında 19 ayrı dava açıldı. Bu davalardan Çanakkale davası 1961’de karara bağlandı. Adnan Menderes ve üç eski bakan iki muhalif milletvekilinin seyahat özgürlüğünü engellemek suçuyla yargılandılar ve mahkum oldular.
1965 – Ereğli Kömür İşletmeleri’nin Karadon/ Gelik Ocağı’nda çalışan 1.500 işçi “kanuni yollara başvurmaksızın” iş bıraktı. Ereğli Kömür İşletmeleri’nin kuruluşundan bu yana yapılan ilk greve Karadon ve Kilimli ocakları da katıldı, çalışmak isteyen işçilere engel olundu.
1966- Ortaokul öğrencisi Gürbüz Şimşek’i “Atatürk ile Lenin’i kıyaslayan bir kompozisyon yazdığı” gerekçesiyle soruşturan okul idaresinin polise ihbar ettiği öğrenildi
1969- Öldürülen Yıldız DMMO öğrencisi Mehmet Sevinçbüyük’ün cenazesi törenle memleketi Merzifon’a gönderildi. Cinayetten tutuklanan 5 kişinin ifadesinde silahı kullandığı öne sürülen Y.A.Argın’ın sağcı “Mücadele Birliği” İstanbul şubesi üyesi olduğu ve arandığı açıklandı.
– Martin Luther King’in katili James Earl Ray 99 yıl ağır hapis cezasına çarptırıldı.
– Anadolu Ajansı çalışanları greve çıktı. Grevi İstanbul’da Türkiye Gazeteciler Sendikası, Ankara, İzmir ve Adana’da Fikir İşçileri Sendikası yürütüyor.
1972 – Türkiye Büyük Millet Meclisi Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan’ın idamlarını onayladı. Türkiye Büyük Millet Meclisi, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkındaki idam kararlarını, 53 red, altı çekimser, 238 kabul oyuyla onayladı. AP, DP ve MGP lehte oy kullanırken; CHP grubu, TBP’den Mustafa Timisi ile bağımsız milletvekilleri M.Ali Aybar ve Celal Kargılı aleyhte oy kullandı.
1975- Gültepe Endüstri Meslek Lisesi’nin 500’ü aşkın öğrencisi, 4 maddede sıraladıkları gerekçelerle boykota başladı.
1976 – CHP Parti Meclisi 1976 yılı bugün yayımladığı bir bildiriyle, “Kamu İktisadi Teşebbüsü hisselerinin satışı ihanet olur” açıklamasını yaptı. Bildiride şöyle denildi. “Cephe hükümeti şimdi de KİT’lerin yüzde 49 hissesini satmak istiyor. İktidar aslında halkın malı olan fabrikaları zenginlere devretmek istemektedir. Bu hareketi halkımıza yapılmış bir ihanet saymaktayız.”
1979 – Adıyaman MHP İlçe Başkanı öldürüldü.
-Kahramanmaraş’ta bir öğrenci, ağzına kurşun sıkılarak öldürüldü.
– Haziran 1978’de yönetimi değişen Türk Sinematek Derneği’nin Genel Sekreteri oyuncu Ahmet Sezerel: “Üye sayımız 3.500’e ulaştı, film gösterilerini şu ana kadar 30 bin seyirci izledi.” (Cumhuriyet’te Atilla Dorsay röportajı)
– Tahran’da çarşafa karşı gösteriler sürerken dinci gruplar göstericilere saldırılar düzenlemeye başladı.
1980- Roma’da THY ve Türk Turizm Bürosu ofislerine bombalı saldırılarda, iki İtalyan ölürken 14’ü de yaralandı. Olayın sorumluluğunu Ermeni Gizli Ordusu’nun Yeni Ermeni Direnişi isimli örgüt üstlendi.
1982- 5 öğrencinin öldüğü 20’sinin yaralandığı İnciraltı Katliamı Davası’nda sanıklardan 1 çavuş ve 2 er 15’er yıl, 2 er 12.5’ar yıl ve 1 asteğmen 1 yıl hapse mahkum oldu, 15 görevli beraat etti.
– Bülent Ecevit’in pasaport isteği, CHP hakkında savcılık soruşturması yürütüldüğü gerekçesiyle reddedildi.
1986 – 17 Mayıs 1982’den beri devam eden Barış Derneği davasının tutuklu 6 sanığı tahliye edildi. Davada tutuklu sanık kalmadı, 5 sanığın da gıyabi tutuklama kararı kaldırıldı.
– 39 yüksek öğrenim öğrenci derneği temsilcisi “her üniversitede tek bir öğrenci derneği kurulması”na ilişkin ANAP hükümetinin hazırladığı kanun tasarısına karşı ortak açıklama yaptı.
– Sanıkların aynalı odalarda sorgulanması ve ifadelerinin video bantlara kaydedilmesi uygulaması başladı.
1988 – Çalışanlardan yüzde 2, işverenlerden yüzde 3 kesinti yapılarak bir fonda toplanmasını öngören zorunlu tasarruf yasası çıktı.
1990- Good Year’ın İzmit ve Adapazarı fabrikalarında Laspetkim-İş üyesi 1.700 işçi greve başladı.
1992- Boğaziçi Üniversitesi rektörlük işgali sürüyor. Binanın telefon, elektrik ve suyu kesildi. İşgalci öğrenciler açlık grevine başladı.
1993 – Gazeteci-yazar, insan hakları savunucusu Emil Galip Sandalcı öldü.
1994 – Avrupa Parlamentosu, Türkiye’ye Kürtler’e özerklik tanınması için çağrı yaptı.
1995- Eminönü Belediyesi’nde çalışan bir grup işçi ve memur, ANAP’lı Belediye Başkanı Ahmet Çetinsaya’nın başkanlık binasındaki sendika temsilcilerine ait odanın kapatılmasını Belediye önünde protesto etti.
– Bir grup aydın, düşüncelerini açıkladıkları için cezaevinde bulunan veya haklarında dava açılan yazarlar, milletvekilleri ve İHD’lilerin görüşlerinin toplandığı ”Düşünceye Özgürlük” adlı kitabın yayıncıları olarak kendileri hakkında DGM’ye suç duyurusunda bulundu.
1996- “Üniversitelerin ticarethaneye dönüşmesini” protesto eden bir grup öğrenci Beyoğlu Mis Sokak’tan Taksim’e yürüdü.
– Aralarında Münir Ceylan, Ferhat Tunç ve Ercan Kanar’ın da bulunduğu “Barış İçin Çalışma Grubu”, başvurusunu yaptıkları “Barış Mitingi”nin İstanbul Valiliği’nce gerekçe gösterilmeden ertelenmesine dair basın açıklaması yaptı.
– CHP Gençlik Kolları, 12 Eylül 1980 darbesi sonrası tüm partilerle birlikte kadın ve gençlik kollarının da kapatılmasından 16 yıl sonra ilk kongresini yaptı. İki grubun yarıştığı kongrede gençler CHP Genel Merkezi’ni “sosyal-demokrat değerleri savunmamak” ile eleştirdi.
1997- “Düş ve Yaşam” adlı kitabı nedeniyle DGM’de yargılanırken Mahkeme Heyeti’ne “Sizinle aynı çağda, aynı ülkede ve aynı yerde yaşamaktan utanç duyuyorum” dediği gerekçesiyle tutuklanarak cezaevine konulan şair Yılmaz Odabaşı serbest bırakıldı.
1998- Jandarmanın gözaltına aldığı 6 kişiye ”işkence görmüştür” raporu verdiği için jandarma karakolu komutanlarınca suç duyurusunda bulunan ve “görevi kötüye kullanma”suçundan 3 yıl hapis istemiyle dava açılan Aydın İncirliova Sağlık Merkezi doktoru Eda Güven beraat etti.
– Akit gazetesi yazarı Yaşar Kaplan tutuklanarak Mamak Cezaevine konuldu.
1999- Tuzla’da toplu sözleşme görüşmelerinin uyuşmazlıkla sonuçlanmasını protesto eden Deri-İş üyesi 1.000 işçi yürüdü.
– Şair ve deneme yazarı Salah Birsel öldü.
2000 – Diyarbakır Bir Numaralı Devlet Güvenlik Mahkemesi, kapatılan RP’nin Genel Başkanı Necmettin Erbakan’ı, halkı ırk ve din farklılığı gözeterek, kin ve düşmanlığa açıkça tahrik ettiği gerekçesiyle bir yıl hapisle cezalandırdı. Necmettin Erbakan, Bingöl’de 1994 yılında yaptığı konuşmada halkı kin ve düşmanlığa tahrik ettiği gerekçesiyle 1 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
2001- Zapatistaların özerklik ve yerli hakları için başkent Mexico City’ye yürüyüşleri sona yaklaştı.
2002 – MKP Davasından yargılanan Yeter Güzel (1964- Nazımiye), ölüm orucunun 170. gününde Bayrampaşa Cezaevi Hastahanesinde yaşamını yitirdi.
2003- Ankara 2 no’lu DGM, “İslami esaslara dayalı yasadışı örgüt kurmak”tan 10 yıla kadar hapis talebiyle yargılanan F.Gülen’in davasını ”Şartla Salıverilme Yasası” kapsamında erteledi. ABD’de ikamet eden Gülen’in 5 yıl içinde aynı suçu işlediği saptandığında dava sürecek.
2004 – Yargıtay Birinci Ceza Dairesi, yedi TİP’li öğrenciyi öldürdüğü için yedi kez idam cezasına çarptırılan Haluk Kırcı’nın cezasının, 48 ayı hücrede olmak üzere müebbet ağır hapis cezasına dönüştürülmesine ilişkin kararı onadı.
2007- Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi, Diyarbakır Emniyet Müdürü Ali Gaffar Okkan ve 5 polis memurunun öldürülmesine ilişkin davada 5 sanıktan birini müebbet, üç sanığı ise toplam 19 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırdı; bir sanık beraat etti
2008- Yönetmen, tiyatro, sinema ve dizi sanatçısı Kenan Pars İstanbul’da 88’inci doğum gününde öldü.
2010- TurkuvazMedya Grubu’na bağlı ATV-Sabah ve diğer kuruluşlarda 154.günde durdurulan grev mahkeme kararının ardından yeniden başladı.
– 54 gündür direnişte olan Marmaray işçileri işe iadelerini sağlamak için Taksim’den G.Saray’a yürüdü.
2011- Ergenekon soruşturması kapsamında hakkında yakalama kararı bulunan Milli İstihbarat Teşkilatı mensubu Kaşif Kozinoğlu, çıkarıldığı mahkemece tutuklandı.
– “KCK Dosyası/Küresel Devlet ve Devletsiz Kürtler” kitabını yazan Mehmet Güler ve yayınlayan Ragıp Zarakolu’nun “PKK propagandası yapmak”tan yargılandıkları davada mahkeme Güler’e 1 yıl 3 ay hapis, Zarakolu’na 16 bin TL para cezası verdi.
– Tibet’in sürgündeki ruhani lideri Dalay Lama, siyasi görevinden ayrılacağını duyurdu.
2012- İsrail’in Gazze’de iki gündür sürdürdüğü hava saldırılarında ölenlerin sayısı 14’e çıktı. Filistinli militanlar, Halk Direniş Komiteleri’nin Genel Sekreteri Züheyr el Keysi’nin de öldüğü saldırılara İsrail topraklarına 100 kadar roket fırlatarak karşılık verdi.
– “Devrimci 8 Mart Platformu” üyesi kadınlar Kadıköy İskele Meydanı’nda miting düzenledi.
– İstanbul’da YÖK Başkanı’nın İstanbul’daki vakıf üniversitelerinin rektörleri ve öğrenci konseyleri ile toplantısını protesto eden Öğrenci Kolektifleri üyelerinden 3’ü Başkan Gökhan Çetinsaya ile görüştü.
– Fukuşima nükleer felaketinin 1. yıldönümünde Taksim’den G.Saray’a insan zinciri oluşturuldu.
– Mısır Futbol Federasyonu, 1 Şubat’ta oynanan El Ehli – El Mısri karşılaşmasının ardından çıkan olaylar sebebiyle, sezon boyunca oynanacak tüm maçları iptal etti.
2013- Almanya’da Stuttgart yakınlarında bulunan Backnang kentindeki bir apartmanda sabaha karşı çıkan yangında sekiz Türk vatandaşı yaşamını yitirdi.
– Tiyatro ve sinema sanatçısı Metin Serezli, 79 yaşında İstanbul’da hayatını kaybetti.
2014- 21. Ağır Ceza Mahkemesi, uzun tutukluluk süresinin 10 yıldan 5 yıla inmesi gerekçesi ile yapılan başvuru neticesinde, Tuncay Özkan, emekli Albay Levent Göktaş, Sedat Peker hakkında tahliye kararı verdi.
– 269.gününde durumu ağırlaşan Berkin Elvan için 3 gündür hastane önündeki çadırlarda nöbet tutanlara polis müdahale etti.
2016- Hrant Dink’e suikast hazırlığı konusunda istihbari bilgiye ulaşmasına rağmen görevini ihmal ettikleri ileri sürülen dönemin İl Jandarma Komutanı Albay Ali Öz’ün de aralarında bulunduğu 8 sanığın yeniden yargılanmasına başlandı.
2019- Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa’dan kalkan Ethiopian Airlines’a ait Boeing 737 MAX tipi yolcu uçağı Bole Uluslararası Havalimanı’nından kalkışının ardından düştü. Uçakta bulunan 157 kişi hayatını kaybetti. Dünya’da birçok havayolu şirketi Boeing 737 MAX tipi uçakların uçuşunu geçici olarak durduruldu. Bazı ülkeler hava sahalarını bu tip uçaklara kapattı.