1138 – Halep’te yaşanan büyük depremde 230.000 kişi hayatını kaybetti.
1811- İlk buharlı feribot ‘Juliana’, New York-New Jersey arasındaki seferlerine başladı.
1868- Thomas Edison ilk icadı elektrikli ses makinesi (fonograf) için patent aldı.
1881- David Houston, kameralar için rulo filmin patentini kaydettirdi.
1899- Boer savaşı Güney Afrika’da başladı. İkinci Boer Savaşı Britanya İparatorluğu ile Bağımsız Boer Cumhuriyetleri Hür Oranj Devleti ve Güney Afrika Cumhuriyeti (Transvaal Cumhuriyeti) arasında başladı. Savaş iki bağımsız cumhuriyetin Britanya İmparatorluğuna katılmasıyla 31 Mayıs 1902’de sona erdi.
1918- Çekoslovakya bağımsızlığını ilan etti.
1922- Mudanya Mütarekesi İngiltere, Fransa, İtalya, Yunanistan ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin temsilcisi İsmet İnönü arasında imzalandı. Doğu Trakya topraklarının Meriç nehrine kadar tahliyesi, Yunan birliklerinin Edirne’den çıkmaları; askeri hareketlere son verilmesi ve TC ordularının yeni yapılacak bir barış antlaşmasına kadar boğazların birkaç kilometre yakınında bekletilmeleri karara bağlandı.
1926- Kılık Kıyafet Kanunu kabul edildi.
1939- Fransa Başbakanı Edouard Daladier Adolf Hitler’in barış önerisini reddetti.
1939- Albert Einstein, Roosevelt’e, atom bombası konusuna dikkatini çekmek için yazdığı ünlü mektubunu kaleme aldı.
1947- Eski MEB Hasan Ali Yücel’in, Av.Kenan Öner ve Yeni Sabah Yazı İşl.Müdürü’ne açtığı hakaret davasına devam edildi. Mareşal Fevzi Çakmak’ın “Bir eski MEB köy enstitülerinde komünistlere arka çıktı” beyanına K.Öner “O bakan Hasan Ali Yücel’di” sözleriyle destek çıkmıştı. Nisan’da başlayıp 1944-45 Irkçılık-Turancılık davalarında yargılanan Nihal Atsız gibi isimlerin aralarında olduğu 27 kişinin de Hasan Ali Yücel’e karşı müdahil olduğu hakaret davası, Kasım’da Av.Kenan Öner ve Yeni Sabah Yazı İşleri Müdürü C.Saraçoğlu’nun beraatiyle sonuçlandı.
1948- Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü Ulusal Komisyonu, UNESCO kuruldu.
1954 – Fransız işgal güçleri çekildi, Viet-minh Hanoi kentini kontrol altına aldı, Kuzey ve Güney Vietnam fiilen ayrıldı. Ülkenin kuzeyinde komünistler egemenlik kurarak Vietnam Demokratik Cumhuriyeti’ni kurdu.
1959- Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı İsmet İnönü “nereden buldun” yasasına karşı olduğunu açıkladı.
1963- Batman’da bir petrol damarı daha bulundu.
1965- 16 Eylül’de TİP Üsküdar İlçe Başkanlığı’na giderek üyelik formu dolduran Deniz Gezmiş’in üyeliği onaylandı (Abim Deniz).
1967- ABD 6.Filo gemisini protesto için Dolmabahçe’de çadır kurup 5 saat açlık grevi yapan FKF’li yöneticilerden 4’ü Savcılığa sevkedildi.
1968- NASA, ilk insanlı uzay uçuşunda Apollo 7’yi uzaya fırlattı. Apollo 7, ilk görevini astronotlar Wally Schirra, Donn Fulton Eisele ve R. Walter Cunningham ile başarıyla gerçekleştirdi.
1971- 18 yaşında TKP üyesi olup 5 yıl sonra Merkez Komitesi’ne seçilen, 1954’de Vatan Partisi’ni kuran, aralıklarla toplam 22.5 yıl hapis yatan Dr.Hikmet Kıvılcımlı (69) Belgrad’da hayata veda etti. 12 Mart 1971’de ilan edilen sıkıyönetim savcılıklarınca aranan Kıvılcımlı, Kıbrıs üzerinden gittiği Demokratik Almanya Cumhuriyeti, Bulgaristan ve Arnavutluk’a eski Türkiye Komünist Partisi yöneticlerinin engellemeleri yüzünden kabul edilmedi.
– John Lennon “Imagine”i yayımladı.
1972- Milli Selamet Partisi kuruldu.
– Adalet Bakanlığı, basınla ilgili bir yasa tasarısı hazırladı. Tasarıya göre basına sert ve ağır tedbirler getirilecek.
– “Türk Solu” dergisinin 16.sayısında yayınlanan “Devrimci Güçler” başlıklı yazıdan dolayı Mustafa İ.Gürkan ve Sorumlu Yönetmen Vahap Erdoğdu “komünizm propagandası”ndan 7.5’ar yıl hapis ve 3’er yıl sürgün cezasına çarptırıldı.
1975- Anayasa Mahkemesi, Devlet Güvenlik Mahkemeleri (DGM) kuruluş kanununu Anayasa’ya aykırı bularak iptal etti.
1976- Çin’de Kültür Devrimi’ne öncülük edenlerden ve “Dörtlü Çete” adı verilen Mao Zedung’un eşi Jiang Jing ile Çang Çun Çiao, Wang Hung Wen, Yao Wen Yuan “darbe teşebbüsü”nden tutuklandılar. 1980’de yapılan yargılamalar sonunda Jiang ve Çang idama mahkum edilmis, diğer elemanları da çeşitli hapis cezalarına çarptırıldılar.
– Özellikle İstanbul’da kendini hissettiren benzin sıkıntısına döviz yokluğunun neden olduğu öğrenildi. Döviz ödemeleri yapılmadığı için iki aydan beri Libya’dan petrol ithal edilemediği açıklandı.
– İTÜ’de Senato’nun öğrenci taleplerinin kısmen karşılanacağına dair kararının ardından Maçka Maden Fakültesi’nde genel bir forum düzenleyen öğrenciler, tüm fakültelerde 25 gündür devam eden ders boykotunu sona erdirme kararı aldı.
– İleri Maden-İş Sendikası “Yılmaz Güney ve Tüm Devrimci Tutuklulara Özgürlük Gecesi” düzenleyecek.
1977- 2.Milliyetçi Cephe hükümetinin Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan, Milli Selamet Partisi’nin (MSP) 5. kuruluş yıldönümü nedeniyle düzenlediği basın toplantısında: ”Her hastaneye, hastaların manevi tedavileriyle ilgilenecek birer sosyal müdür atayacağız.”
– Deniz bilimcisi Kaptan Cousteau, ünlü teknesi Calypso’yla İstanbul’a geldi.
1978- Bahçelievler Katliamı’nda hayatını kaybeden TİP’li gençlerden Salih Gevenci ve Faruk Ersan için Ankara’da cenaze töreni yapıldı. Genç Öncü Derneği’nde konuşan TİP Genel Başkanı Behice Boran: “Katiyen onların silahları ile cevap vermeyeceğiz. Bizim silahımız Parti’dir.”
1979- Gazeteci Abdi İpekçi cinayeti zanlısı ülkücü Mehmet Ali Ağca ile suça iştirak etmekten sanık Yavuz Çaylan’ın yargılanmasına başlandı. Ağca İçin idam, Çaylan için en az 10 yıl hapis cezası isteniyor. Ağca’nın avukatı, akli dengesinin yerinde olup olmadığının tespitini istedi.
– Ankara Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi MHP hakkında Sıkıyönetim Komutanlığına, İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı ise Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulundu. Ankara Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi duyuru yazısına kanıt ve belgeleri de ekledi.
– Kula Mensucat Fabrikası’nda toplu iş sözleşmesi görüşmelerinin uzadığı ve bazı arkadaşlarının işten atıldığı gerekçesiyle direnişe geçen işçilerle, fabrika kapılarını panzerlerle kırarak giren polisler çatıştı: 4 yaralı, 154 gözaltı.
1980- Cezayir’de deprem: 20.000 kişi öldü.
– Uzayda 185 gün kalarak rekor kıran Sovyet kozmonotları Leonid Popov ve Valeriy Ryumin dünyaya döndü.
– Güvence(!) altında tutulan parlamenterler ile sendikacıların salıverilmesine başlandı.
– Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi, MHP lideri Alpaslan Türkeş ve MHP’li 28 yönetici ve eski milletvekili için tutuklama kararı aldı.
– Yönetmen Ali Özgentürk’ün “Hazal” filmi 29. Uluslararası Mannheim Film Festivali’nde 3 ödül aldı.
1981- Erden Kıral’ın Orhan Kemal’in romanından uyarladığı “Bereketli Topraklar Üzerinde”, Strazburg Avrupa Film Festivali’nde 1. oldu.
1982- Alparslan Türkeş 12 Eylül 1980 sonrasında tutuklu olarak yargılandığı askeri mahkemede, “Fikrimiz iktidarda, biz zindandayız” dedi.
– Barış Derneği Davası’nda oyuncu/yönetmen Ali Taygun “Derneğe girmeye teşvik edilip edilmediği” sorusuna şu cevabı verdi: “Beni bu derneğe girmeye, barış hareketine hizmet etmeye değil yönlendiren, icbar eden biri oldu. Ceren, sekiz buçuk yaşında. Üçüncü sınıfa gidiyor, kızım. Ben bu derneğe O’nun için girdim. O’nun ve O’nun gibilerin harbe, yıkıma tanık olmasını istemediğim için…”
– Kapatılan Türkiye Sosyalist İşçi Partisi’nin (TSİP) MYK üyesi, Sakarya/Karasu İlçe ve Sinop İl yöneticisi 9’u tutuklu 19 sanığın yargılanmasına Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Mahkemesi’nde başlandı. Genel Başkan Ahmet Kaçmaz dahil firari 40 sanığın dosyası ayrıldı.
1984- Avrupa Parlamentosu, Türkiye-Avrupa Ekonomik Topluluğu Karma Parlamento Komisyonu’nun yeniden kurulmasına karar verdi, fiili çalışmayı askıya aldı.
– Challenger ile uzaya çıkan astronot Kathryn D. Sullivan, uzayda yürüyen ilk Amerikalı kadın oldu.
1985- Şair Metin Eloğlu hayata veda etti.
– Demirören Grubu’na bağlı Motopar Fabrikası’nda Otomobil-İş’in örgütlenme çalışmasının ardından 228 işçi işten çıkarıldı.
1986 – ABD başkanı Ronald Reagan ile Sovyetler Birliği lideri Mikhail Gorbachev, Reykjavik’te (İzlanda) bir araya gelip Avrupa’daki orta menzilli füzelerin karşılıklı azaltılması konusunu görüştüler.
1988- Tuzla Köprüsü altında polis timinin kurşun yağmuruyla hayatlarını kaybeden 4 gençten 3’ünün cenazeleri toprağa verildi.
1990- İtalya Komünist Partisi uzun tartışmaların ardından adını “Demokratik Sol Parti”, amblemini de “meşe ağacı” olarak değiştirdi.
1992- Turgut Kazan üçüncü kez İstanbul Barosu başkanlığına seçildi.
1995- Bosna-Hersek’te ateşkes ilan edildi.
1996- Bursa’da kurulu Tofaş Otomobil Fabrikası’nda artan stoklar nedeniyle üretime 3 gün ara verildi.
1997- Galatasaray’daki 126.buluşmalarında Cumartesi Anneleri “Susurluk’ta ortaya çıkan çete ilişkilerinin üzerinin örtülmesine izin vermeyeceğiz.”
1999- Devrimci öğretmen hareketinin kuruluşu ve gelişiminde büyük emeği olan eğitimci; ‘Yılanların Öcü’, ‘Onuncu Köy’ ve ‘Amerikan Sargısı’nın yazarı Fakir Baykurt Almanya’da hayatını kaybetti.
2000- Kolombiya, İrlanda, Norveç, Singapur, Mauritius BM Güvenlik Konseyi’nin yeni üyeleri oldu. ABD, Afrika grubu adayı Sudan’ın seçimini engelledi. Beş daimi üyesi olan BM’nin geri kalan 10 üyesi düzenli olarak değişiyor.
2001- Boğaziçi Üniversitesi’ne alınmayan türbanlı öğrenciler protesto eylemi yaptı.
– 300 öğrenci, İstanbul Üniversitesi Merkez Kampüsü önünde Beyazıt’tan gelen grupla birleşerek ABD’nin Afganistan’a yönelik hava bombardımanını protesto etti.
2002- ABD’de Senato’nun, Başkan George W. Bush’a Birleşmiş Milletler onayı olmaksızın tek taraflı savaş açma yetkisi verdiği gün Nobel Barış Komitesi, 156 aday arasından, Bush’un Irak politikasını eleştiren ABD eski Başkanı Jimmy Carter’a Nobel Barış Ödülü verilmesini kararlaştırdı.
2003-Tokat Zile’de kolluk güçleriyle çıkan çatışmada, MKP MK üyesi oldukları açıklanan Zeynel Aslan (1967- Hozat) ve Cemal Keser (1968- Pertek) ile HKO üyesi oldukları açıklanan Erol Baştuğ (Zile) ve Kenan Kösedeniz (1979- Hozat) öldürüldü.
2004- Irak’ta kaçırılan Türkiyeli müteahhit Mahir Kemal ile Iraklı Kürt tercümanı Lokman Hüseyin kafaları kesilerek öldürüldü.
2006- Irak Meclisi Sünni vekillerin boykotuna rağmen, federalizm yasasını kabul etti. Sünnilerin en büyük partisi Ulusal Mutabakat Cephesi yasayı “Bölünme reçetesi” diye eleştirdi.
2007- Mide kanseri nedeniyle uzun süredir tedavisi gören Kürt yazar Mehmet Uzun yaşamını yitirdi.
2009- Türk sinema yönetmeni Halit Refiğ, hayatını kaybetti.
2010- Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Başkanvekili Kadir Özbek, Kurul’un 17 Ağustos’dan beri fiilen çalıştırılmadığı gerekçesiyle kendisi dahil, yedi üyenin istifasın açıkladı.
– 30 TEKEL işçisi, Nisan’dan bu yana işçiler için verdikleri sözlerin tutulmadığı gerekçesiyle 4 Ekim’de Tek Gıda-İş Sendikası’nın 4.Levent’teki Genel Merkezi önüne kurdukları çadırlarda başlattıkları oturma grevine devam ediyor.
2011- Ukrayna’daki Turuncu Devrim’in simge ismi ve eski Başbakanı Yulya Timoşenko, ülkesini Rusya ile yaptığı gaz anlaşmasında zarara uğrattığı gerekçesiyle 7 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
2012- Hükümete Kürdistan Bölgesel Yönetimi topraklarında sınır ötesi operasyon yetkisi veren tezkere Barış ve Demokrasi Partisi hariç, Adalet ve Kalkınma Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi’nin oylarıyla Meclis’ten geçti.
2013- Altın Portakal’da Kısa Film dalında Jüri Özel Ödülü’nü alan Ayşe Kartal ödülünü Gezi Direnişi’ne adayınca sloganlar yükseldi.
– Makedonya’nın başkenti Üsküp’e bağlı Çayır Belediyesinde Türkçe resmi dil olarak kabul edildi.
2017- Tüpraş’ın İzmir’deki rafinerisinde depolama tankında meydana gelen patlamada 4 işçi hayatını kaybetti.
Yorumlar kapatıldı.