1502 – Vasco da Gama, Lizbon’dan Hindistan’a doğru ikinci yolculuğuna çıktı.
1606- Türkiye‘de ilk defa tütün ithal edildi. Daha önceleri, ilmiye sınıfı tütün ithaline karşı çıktığı için yurda kaçak olarak getiriliyordu. Zaman içerisinde ilmiye sınıfının da gizli gizli tütün kullanmaya başlayınca ithalatı serbest bırakıldı.
1804 – Materyalist felsefenin kurucusu ve eleştirel felsefenin babası olarak kabul edilen düşünür Immanuel Kant hayata veda etti.
1859- Sonradan adı Siyasal Bilimler Fakültesi olarak değiştirilen Mekteb-i Mülkiye eğitime açıldı.
1870 – Utah bölgesinde kadınlar oy kullanma haklarını elde ettiler.
1912 – 6 yaşındaki Çin imparatoru Aisin-Gioro tahttan indirildi. Böylelikle iki bin senelik Çin İmparatorluğu ve 267 yıllık Mançu Hanedanı son bulmuş oldu.
1918- Sovnarkom, “Sosyalist İşçi ve Köylü Kızıl Donanması”nın yaratılmasını öngören bir kararname yayınladı.
1919- Ermeni lideri Bağos Paşa, Paris Barış Konferansı’na tüm Kürdistan illerini kapsayan bölgeyi istedikleri önerisini götürür (Erzurum-Adana’nın doğusu). Eski Osmanlı Hariciye Nazırı, Kürt Sait Paşa’nın oğlu, Stokholm eski büyük elçisi Şerif Paşa ise bu illerin Kürtler’e ait olduğunu ve kendilerine verilmesini talep ediyordu.
1929- Türkiye’ye sürgüne gönderilen Troçki, eşi ve oğluyla birlikte “İliç” vapuruyla Odesa’dan İstanbul’a geldi ve Büyükada’ya yerleşti.
1934 – Avusturya’da iç savaş başladı.
1954- 1919’lardan başlayarak çektiği belgesel filmlerini “ajit-trenler”le tüm Sovyet ülkesine ulaştıran, sinemada kurmacaya karşı deneysel-gerçekçi “sine-göz” akımının kuramcısı Dziga Vertov (Denis Arkadievich Kaufman-58) hayata veda etti.
1956- Karikatürist Turhan Selçuk Uluslararası Bordighera Mizah Şenliği’nde Platin Palmiye Ödülü’nü aldı.
1959- Kıbrıs konusunda II. Londra Konferansı başladı. Konferansa İngiltere’den Başbakan Harold Macmillan, Türkiye’den Başbakan Adnan Menderes ve Yunanistan’dan Başbakan Konstantin Karamanlis ile Kıbrıs Türk ve Rum cemaatleri liderleri Dr. Fazıl Küçük ve Makarios katıldılar.
– “1957 milletvekili seçim çalışmalarında komünistlik propagandası yaptıkları” iddiasıyla haklarında ayrı bir dava açılan Vatan Partisi Genel Başkanı Hikmet Kıvılcımlı dahil 6 Partilinin duruşmasına başlandı.
1961- İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Fakültesi öğretim üyelerinden Doçent Necmettin Erbakan, yerli otomobil üretimi konusunda üniversitede bir konferans verdi. Türk tipi bir otomobilin yüzde 50’sinin Türkiye’de üretilecek yerli malzemeyle yapılması halinde, otomobil birim maliyetinin yaklaşık 1400 dolar (14 000 lira ) olacağını açıkladı.
1962 – Adalet Partisi Zonguldak Milletvekili Nuri Beşer’in dokunulmazlığı kaldırıldı. Nuri Beşer’in Türk Silahlı Kuvvetlerine hakaret ettiği iddia ediliyordu.
1966 – Adalet Partisi iktidarının Milli Eğitim Bakanı Orhan Dengiz: “İmam Hatip okulları meslek okullarıdır, kalkınmamız için gerekli bulunuyor.”
1968- Musa Anter’in 3 yıl önce Kürtçe-Türkçe yayınlanan “Kara Yara” kitabından dolayı aldığı beraat kararı Yargıtay’da bozuldu
1969- Tiyatro ve sinema sanatçısı Vahi Öz öldü.
1974- Madanoğlu Davası’nda yargılanan İlhan Selçuk, “bilinmeyen bir yerde” işkence altında sorgulandığını Mahkeme huzurunda kanıtladı. Selçuk, işkenceli sorgu sırasında imzaladığı ifade metnine “akrostiş” yöntemiyle geçirdiği “İŞKENCE ALTINDAYIM” ibaresini Mahkeme’ye sundu.
1976- İstanbul’da tarihi Direklerarası’ndaki Naşit Tiyatrosu, sünger deposu oldu.
1979- Gayrettepe’de bir gece kulübünde program yapan Müjdat Gezen, Sıkıyönetim Komutanlığı’nın ”gece kulüplerinin 01:00’e kadar çalışabileceği” bildirisine aykırı davrandığı ihbarı üzerine “kulübü kapatmak için gelen polislere karşı geldiği” iddiasıyla gözaltına alındı. Ertesi gün Sıkıyönetim Savcılığı’nca ifadesi alınıp serbest bırakılan Müjdat Gezen, gece 01:00’den önce müşteriler çıktıktan sonra sanatçı arkadaşlarıyla kulüpte dinlenirken polislerin geldiğini, Beşiktaş Emniyet Amiri ve bir polisin kendisini darp ettiğini, rapor aldığını açıkladı.
– Beşiktaş/ Serencebey’de solcu öğrencilerin devam ettiği bir kahvehaneye gece bomba atıldı; civarda oturan 60 yaşında bir kadın hayatını kaybetti.
1980- Bornova’da TARİŞ olaylarını protesto için dükkanlar açılmadı. Çimentepe’deki olaylarda kurşunla hayatını kaybeden Çınarlı Meslek Lisesi öğrencisi Cemil Oral’ın cenaze törenine 5 bini aşkın kişi katıldı. Olaylarda gözaltına alınan 500 kişiden 350’si serbest bırakıldı. Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Başkanı Halit Narin: “TARİŞ olayları devlete ve millete karşı isyan denemesidir.”
– 19-22 Aralık1979’da yapılan DİSK/ T.Maden-İş Sendikası Genel Kurulu’nda “Enternasyonal Marşı söylendiği” gerekçesiyle tutuklanan sendika başkanı Kemal Türkler ve 6 arkadaşı, 1 aylık tutukluluktan sonra çıkarıldıkları Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi’nce serbest bırakıldı.
1982- Milli Güvenlik Konseyi (MGK) feshedilen partilerin yöneticileri dışında kalanların hazırlanan anayasa taslağı ile ilgili görüş açıklamalarına izin verdi.
1986- Ayda 18 günlük indirim öngören Ceza İnfaz Yasası değişikliği, Bakanlar Kurulu’nda kabul edildi.
1987- “Saçak”dergisinin panelindeki konuşmalarıyla ”komünizm propagandası yaptıkları” iddiasıyla aralarında Mehmet Ali Aybar’ın da bulunduğu 6 panelistin yargılanmasına başlandı. İlk duruşma sonunda gıyabi tutuklama kararı vicahiye çevrilen Sungur Savran Cezaevi’ne konuldu.
– Temmuz 1986’da kurulan İnsan Hakları Derneği, 6 aylık çalışma sonucunda 147 kişinin işkenceden dolayı hayatını kaybetmiş olduğunu tespit etti.
1989 – Ankara’da Perşembe Grubu’nun çağrısıyla 1. Feminist Kongre toplandı. “Feminist Hafta Sonu” adıyla anılan toplantıya İstanbul, Adana ve Türkiye’nin değişik illerinden feministler katıldı. Kongre sonunda “Kadınların Kurtuluş Bildirgesi” yayınlandı. “Bedenimiz Bizimdir, Cinsel Tacize Hayır” kampanyasının başlatılmasına karar verildi.
1990 – Tütün üreticisinin uzun süredir sabırsızlıkla beklediği Ege ekici tütün piyasası olaylı açıldı. Hükümetin, Tekel Genel Müdürü aracılığıyla tütün alım fiyatını 11 bin lira olarak açıklamasından sonra Akhisar’da 20 bin üreticinin başlattığı protesto hareketi büyüdü. Beklenenin altında bir fiyatla karşılaşınca kızan üreticiler önce demir ve karayolunu ulaşıma kapattılar. Üreticiler daha sonra TEKEL binası ile tütün tüccarlarına ait bazı binaları basıp, eşyaları tahrip ettiler.
– “Toplumsal Kurtuluş” dergisinin Ocak ve Şubat sayıları “bölücülük yapıldığı” gerekçesiyle toplatıldı.
– Vedat Zencir’in “Askere Gitmek İstemiyorum” başlıklı yazısından dolayı Sokak Dergisi 3.kez toplatıldı.
– Dostlar Tiyatrosu’nun 20.kuruluş yıldönümünde eski ve yeni tüm kadro Cemal Reşit Rey’de bir araya geldi.
1991- Sekiz muhalefet partisinin İstanbul İl yöneticileri İstanbul Barosu Başkanı Turgut Kazan’ı ziyaret ederek, Körfez Savaşı’na Türkiye’nin katılımına karşı kurdukları ortak mücadele platformu hakkında görüşlerini iletti.
1994 – Tuzla tren istasyonunda çöp kutusuna yerleştirilen saatli bomba patladı; 5’i yedeksubay, biri sivil 6 kişi öldü, aralarında sivillerinde bulunduğu 29 kişi yaralandı. Olayın sorumluluğunu, PKK’ya (Kürdistan İşçi Partisi) bağlı ARGK (Kürdistan Halk Kurtuluş Ordusu) Metropol İntikam Timi üstlendi.
– RP İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan adayı ve İl Başkanı R.Tayyip Erdoğan, Refah Partisi’nin faiz geliri elde ettiğinin ortaya çıkmasına ilişkin: “Şu anda ben mahkum olduğum için bunu yapıyorum. İktidara geldiğimizde faizsiz uygulamaya geçmiş olacağız” (Cumhuriyet söyleşisi). Erdoğan: ”Diğer partilerin ‘taraftarları’ vardır, bizim partimizin ‘inananları’. Diğer taraflara “Oğlumu işe sokacak mısın?”, “Benim şu kaçak inşaata ruhsat verecek misin?” diye gelir. Bize böyle gelen hiçbir zaman hoş karşılanmaz.”
1995- Meksika’da Zapatistalar’a karşı başlatılan büyük operasyon, Başkanlık Sarayı önünde protesto edildi.
1996- Divriği Kültür ve Dayanışma Derneği üyeleri, Sivas’ta köy boşaltmaları ve gözaltılara karşı açlık grevine başladı.
1997- RP’li Adalet Bakanı Şevket Kazan partililerle bayramlaşma sırasında yaptığı konuşmada, 1 Şubat’ta başlatılan ”Sürekli Aydınlık İçin Bir Dakika Karanlık” eylemine katılan yurttaşlar için “Mum söndü oynuyorlar” dedi.
1998- HADEP Genel Merkezi’nin bastırdığı ve toplatılan 1998 yılı takvimiyle ilgili olarak Genel Başkan Murat Bozlak ve 6 yönetici DGM savcısı talimatıyla gözaltına alındı.
– Kürt Kültür ve Araştırma Vakfı (KÜRT-TAV) Başkanı ile yardımcısı “izinsiz kurs açtıkları” iddiasıyla yargılandı.
– İsrail’in Filistinlilere yönelik “dayak politikası”nı Beyazıt’ta protesto ederken dövülerek gözaltına alınan öğrenciler serbest bırakıldı.
1999- Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Bill Clinton azil davasında aklandı. Başkan Bill Clinton yalan yere yemin etmek ve adaleti engellemekle suçlanıyordu.
2000 – Kolombiya’da topraklarından petrol çıkarılmasına karşı çıkan Uwa yerlilerine polisin saldırısı sonucu üçü çocuk 18 yerli kaçarken düştükleri nehirde boğuldu. ABD’li petrol şirketi Occidental’ın buldozerleri Uwa yerlilerinin üstüne sürüldü. 8 bin kişilik Uwa kabilesi petrolün ‘Doğa Ana’nın kanı’ olduğuna inanıyor.
– “2000’li Yıllarda İnsan Hakları Yürüyüşü”ne müdahale eden polis İHD’lileri ve ÖDP İstanbul İl Merkezi önünde ÖDP’lileri gözaltına aldı.
2001 – “Susurluk davası”, beşinci yılında karara bağlandı. Emniyet Özel Harekat Dairesi eski Başkanvekili İbrahim Şahin ile eski MİT görevlisi Korkut Eken, “‘cürüm işlemek için çete oluşturmak” suçundan altı yıl ağır hapis, aralarında Haluk Kırcı, Yaşar Öz ve özel timcilerin bulunduğu 12 sanık da, dört yıl ağır hapis cezasına çarptırıldı.
2002 – Devrik Yugoslavya Devlet Başkanı Slobodan Miloseviç’in Savaş Suçları Mahkemesi’ndeki davası başladı. Başsavcı, Sırp lideri “insanlığın bilinen en ağır suçlarını işlemek”le suçladı.
2003 – Belçika Yargısı, İsrail Başbakanı Ariel Şaron hakkında başbakanlıktan ayrıldığı ve dokunulmazlığını kaybettiğinde savaş suçu davasının görülebileceğine karar verdi. 1982’de Lübnan’da işlenen Sabra, Şatila katliamlarından kurtulan Filistinliler dönemin Savunma Bakanı Ariel Şaron’u Belçika’da mahkemeye vermişlerdi.
2005 – Rusya’da 71 ilde Komünist Parti ve Anavatan Partisi’nin öncülüğünde yüzbinlerce kişi Devlet Başkanı Vladimir Putin’in yeni sosyal reform paketini protesto etti. Rusya yönetimi, yeni paketle Sovyetler Birliği’nden kalan yaşlı ve emeklilere bedava toplu taşıma, ucuz elektrik ve ilacı kaldırıyor.
– Moğollar, SEKA İzmit İşletmesi’nin kapatılmasına karşı Fabrika’ya kapanan işçilere destek ziyareti yaptı.
2006 – Diyarbakır Kulp’ta bulunan toplu mezardaki kemiklerin, 1993’te askeri operasyon sırasında kaybolan 11 köylüye ait olduğu Adli Tıp raporunda DNA testiyle kesinleşti.
2007- Irak Yüksek Mahkemesi, Irak’ın eski devlet başkan yardımcısı Taha Yasin Ramazan’ı, 1980’li yıllarda Duceyl’de 148 Şii’nin öldürülmesindeki rolü nedeniyle idama mahkum etti.
2008- Amerikalı 397 televizyon ve film yapımcısını temsil eden ticaret organizasyonu Alliance of Motion Picture and Television Producers’a (AMPTP) karşı, ABD’de çalışan film, televizyon ve radyo yazarlarını temsil eden sendikaların 5 Kasım 2007’de başlattıkları grev sona erdi.
– Roma Katolik Kilisesinin lideri Papa 16. Benedikt Yahudi Soykırımı’nı inkar etmenin kabul edilemez bir durum olduğunu söyledi.
2009- Avrupa Parlamentosu, Türkiye’de ifade ve basın özgürlüğünün durumundan endişe edildiğinin vurgulandığı Türkiye raporunu kabul etti.
2010- Viyana’da bir grup Türk ve Avusturyalı sendikacı, TEKEL direnişçileri için Türkiye’nin Viyana Başkonsolosluğu önünde destek gösterisi yaptı. Sanatçılar, yazarlar ve şairler her gün nöbetleşe TEKEL işçileriyle birlikte eylemde olacaklar.
– Uruguay’da 1973’deki sağcı askeri darbenin lideri 81 yaşındaki eski diktatör Bordaberry, 2 siyasi cinayet ve 9 kişinin kaybedilmesinden dolayı 30 yıl hapse mahkum edildi. Son diktatör Alvarez de 37 komünistin öldürülmesinden Ekim 2009’da 25 yıl hapse mahkum olmuştu.
2011- Mısır Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek’in istifasının ardından Cezayir ve Yemen’de de halk ayaklandı.
– Diyarbakır’da kayıp yakınları 105.kez oturma eylemi yaptı. İHD Diyarbakır Şubesi Başkanı Raci Bilici, Başbakan Erdoğan’ın “Benim dönemimde faili meçhul yaşanmadı” sözüne cevap verdi: ”AKP döneminde 607 yargısız infaz ve faili meçhul tespit ettik.”
2012- Taksim Platformu’nun çağrısıyla bir araya gelen siyasetçi, sanatçı ve kent sakinleri Taksim trafiğinin yer altına alınarak Topçu Kışlası’nın yeniden yapılmasına karşı Gezi Parkı’nda buluştu.
– Gazi Mahallesi’nde “Nalbur Çetesi”nin silahlı saldırılarına karşı aralarında BDP, TKP, ESP, Halkevleri’nin de bulunduğu birçok kitle örgütü üyeleri ve mahalleli yürüyüş yaptı.
2016- Katoliklerin ruhani lideri Papa Franciscus ve Rus Ortodoks Kilisesi lideri Patrik Kirill, 11. yüzyılda kiliselerin ayrılmasının ardından ilk kez görüştü.
Yorumlar kapatıldı.