1092- Selçuklu Devleti veziri Nizam-ül Mülk (künyesi Ebû Ali olup ismi Hasen bin Ali bin İshâk bin Abbâs- d.1018) Nihâvend’de, Hasen Sabbah’ın fedaisi bir Batınî tarafından öldürüldü.
1808- Nizam-ı Cedid, Sekban-ı Cedid adıyla yeniden kuruldu.
1832- Osmanlı Devleti’nin Mısır valisi Kavalalı Mehmed Ali Paşa, Kıbrıs’ı işgal ederek kendine bağladı.
1913- İngiltere’de maden kazası: 439 madenci öldü.
1925- Türkiye’de ilk betonarme köprü, Menderes Nehri üzerinde yapıldı
1926- İlk medeni nikah Şehremini (Belediye Başkanı) Muhittin Bey tarafından İstanbul’da kıyıldı.
1933- Adolf Hitler, Cenova Silahsızlanma Konferansı’na katılmayacağını ve Milletler Cemiyeti’nden ayrılacağını açıkladı.
1941- İstanbul Şehir Tiyatroları Hamlet’i sergilemeye başladı.
1944- Hitler’e suikastta rol alan Mareşal Erwin Rommel intihar etti.
– İngilizler Atina’ya girdi.
1947- Amerika Birleşik Devletleri test pilotu Chuck Yeager, ses duvarını aştı.
1958- ABD Nevada’da bir yeraltı nükleer deneme yaptı.
1959- İstanbul Basın Mahkemesi Tercüman gazetesine bir ay süreyle kapatma, sorumlu yazı işleri müdürü Kayhan Türkçü’ye de 10 ay hapis cezası verdi.
1960- 27 Mayıs 1960 Darbesi’yle, ordunun yönetime el koymasından sonra önceki hükümet üyelerinin ve aralarında Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu gibi iktidardaki Demokrat Parti yöneticilerinin yargılandığı Yassıada mahkemeleri başladı. Duruşmalar İstanbul açıklarındaki Yassıada’da yapıldığından bu duruşmalara Yassıada Mahkemeleri adı verildi. İlk dava Afgan Kralı’nın Celal Bayar’a hediye ettiği köpeğin hayvanat bahçesine satışıyla ilgili “Köpek Davası” idi.
– Küba, özel mülkiyetteki büyük araziler ile büyük sanayi kuruluşlarını ve -Kanada şirketleri hariç- tüm yabancı şirketleri millileştirdi.
1962- Manisa Milletvekili ve Ulus gazetesi başyazarı Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Cumhuriyet Halk Partisi’nden istifa etti. Karaosmanoğlu, partinin Atatürk ilkelerinden taviz verdiğini öne sürdü. Genel Başkan İsmet İnönü, “Çok esef ettim” dedi.
1964- Sovyetler Birliği lideri Nikita Kruşçev, Karadeniz kıyısında tatildeyken görevden alındı, yerine Leonid Brejnev getirildi. Aleksey Kosigin başbakan oldu.
– Nobel barış ödülü siyah rahip Martin Luther King’e verildi.
1967- “Çatışmada öldürüldüğü” açıklanan Che Guevara’nın Arjantin’den Bolivya/ La Paz’a gelen kardeşine “yakıldığı” gerekçesiyle cesedi gösterilmedi.
– İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Seyfi Gürçay: ”Kuvvetli bir depremde İstanbul’da yıkılmayacak bina yoktur.”
1968- Alibeyköy Branda Bez Fabrikası’ndan 150 kadar işçi, işten atılan arkadaşlarına destek için Saraçhane’den Taksim’e yürüdü. Gümüşsuyu’nda İTÜ öğrencilerince alkışlarla karşılanan ve bir öğrencinin destek konuşması yaptığı işçiler, yürüyüşü Taksim Anıtı’nda tamamladı.
1969- Olof Palme İsveç başbakanı oldu.
1973- Genel seçimler sonuçlandı. Cumhuriyet Halk Partisi 187, Adalet Partisi 148, Milli Selamet Partisi 48, Demokratik Parti 44, Cumhuriyetçi Güven Partisi 13, Milliyetçi Hareket Partisi 3, Türkiye Birlik Partisi 1 milletvekilliği kazandı. 6 da bağımsız milletvekili seçildi.
– Yahudilerce kutsal Yom Kippur gününde Mısır ve Suriye orduları İsrail’e saldırdı.
– Tayland üniversitesi öğrencilerinin demokratik bir hükümet için protesto eyleminde 77 kişi öldü, 857 kişi yaralandı.
1974- MSP’li Tarım, Gıda ve Hayvancılık Bakanı Korkut Özal, “Hayvan Sağlığı Memurları Okulları”na da 9. ve 10. sınıflarda haftada 1’er saat “Ahlak Dersi” koydurdu. Orta dereceli okullarda okutulacağı açıklanan “Ahlak Dersi” ilk kez bir meslek okulunda da okutulmuş olacak.
1977- MESS, DİSK’e bağlı Maden-İş Sendikası’yla yaptığı toplu sözleşme görüşmelerinde anlaşamadığı için 12 işyerinde lokavt kararı aldı. Karar 4500 işçiyi kapsıyor.
– Bakanlar Kurulu kararıyla esnafa etiket koyma zorunluluğu getirildi.
1978- İstanbul Maltepe Beşçeşmeler’deki Maltepe Stadı yakınında, bir grup DEV-GENÇ’liye ülkücülerin saldırısı sonucu çıkan çatışmada Ali Erkılıç vuruldu. Devrimci Yol taraftarı Ali Erkılıç’ın Maltepe Karakolu’na götürülerek bekletilmesi nedeniyle kan kaybından yaşamını yitirdiği açıklandı.
1979- Ordu Fatsa’da Devrimci Yol ve diğer grupların desteklediği bağımsız aday Fikri Sönmez belediye başkanı seçildi. Seçimde Fikri Sönmez 3.096 oy alırken CHP adayına 1.193, AP adayına 859 oy çıktı.
– 5 ildeki (Edirne, Konya, Aydın, Manisa ve Muğla) boşalan milletvekillikleri için yapılan ara seçim ve Senato üçte bir yenileme seçimlerinde 2 yıldır iktidardaki CHP Meclis çoğunluğunu kaybetti. AP 5 ilin tümünü kazanırken, Senato seçimlerinde büyük oy artışı sağladı.
1980- Diyarbakır’a kaçırılan Türk Hava Yollarına ait Diyarbakır uçağına operasyon düzenlendi. Kökten dinci oldukları öne sürülen 4 hava korsanı yakalandı. Operasyon sırasında bir yolcu öldü.
– Çevirmen Şadi Ozansü, Ernest Mandel’in “Marksizme Giriş” kitabından dolayı 7.5 yıl hapse mahkum edildi.
– 16 Mayıs 1979’daki Piyangotepe Katliamı’nın asli sanığı ülkücü Ali Bülent Orkan yakalandı.
1980- 12 Eylül darbe günü gözaltına alınıp yoğun işkencelerin ardından rahatsızlanarak polislerce 13 Ekim’de Haydarpaşa Hastanesi Acil Servisi’ne bırakılan İTÜ Mimarlık Fakültesi öğrencisi Ekrem Ekşi (25) hayatını kaybetti. Ekşi Yurtsever Devrimci Gençlik Derneği üyesiydi.
1981- Hüsnü Mübarek, Enver Sedat’ın suikast sonucu öldürülmesinin bir hafta sonrasında Mısır cumhurbaşkanı oldu.
1982- Yaşar Kemal Fransa’da Uluslararası Cino del Duca Ödülü’nü kazandı.
– Barış Derneği Davası’nda ilk tahliye: Türk Haber Ajansı Genel Yayın Müdürü Niyazi Dalyancı tahliye edildi.
1984- Gökova Termik Santral Projesi’ne tepkiler artarak sürüyor. Başbakan Turgut Özal’ın tüm tepkilere rağmen santralın Gökova’ya kurulacağını açıklaması üzerine yöre halkı direnişe geçti. Temel atma töreni için gelecek olanları bölgeye sokmayacağını açıkladı.
1985- Uyuşturucu madde ve silah kaçakçılığı suçlarından Mamak Askeri Cezaevi’nde yatan Bekir Çelenk kalp krizinden öldü.
1987- 2.Boğaz Köprüsü çevre yolu inşaatında çalışan yaklaşık 3 bin işçinin direnişinin 3.gününde bir çok işçi işten ayrıldı.
– Kocaeli Gazetesi’nce Körfez’deki kirliliği protesto için düzenlenen imza kampanyasına pek çok kişi gaz maskesiyle geldi.
1988- Peru’da yıllık % 1000’e ulaşan enflasyonu protesto eden 1.6 milyon işçinin genel grevinde 600 işçi tutuklandı.
1991- İstanbul’da üniversite hastanelerinde toplu sözleşme farklarını alamayan Tez Koop-İş üyesi 1.200 işçi toplu viziteye çıktı.
1993- Diyarbakır, Batman ve Silvan’da son 25 günde toplam 34 kişi “faili meçhul” cinayete kurban gitti.
– DSP Genel Başkanı Ecevit RP’nin büyük kentlerdeki yükselişini değerlendirdi: “İstanbul’a köyden kasabadan gelen halk, yabancısı olduğu bir dünya ve kültürle karşılaşınca, aşırı açılıp saçılmaya tepki olarak örtünme gereği duyuyor. Yaşanan olay, bir kültür şokudur.”
– Tüm Belediye Emekçileri Sendikası’na (Bem-Sen) bağlı memurlar, İstanbul Büyükşehir Belediyesi önünde özelleştirmeleri protesto etti.
1994- Nobel Barış Ödülü, FKÖ Lideri Yaser Arafat, İsrail Başbakanı İzak Rabin ve İsrail Dışişleri Bakanı Şimon Perez arasında paylaştırıldı.
– Ordu Valiliği, Ahmet Kaya’nın “Şarkılarım Dağlara” ve Ferhat Tunç’un “Özlemim Dağ Rüzgarı” adlı kasetlerinin satışı ve yayınlanmasını yasakladı.
1997- Aşırı yağışlar İstanbul’a felaket getirdi; 3 kişi öldü, yüzlerce evi su bastı.
1998- Alevi kuruluşları, 5 Temmuz’da RP grubundaki konuşmasında “Nusayrilik bir nev’i sapık Alevi anlayışıdır” diyen Recai Kutan hakkında 5 milyar TL’lık manevi tazminat davası açtı. Kuruluş temsilcileri Kutan’ın istifasını ve RP’nin kapatılmasını istedi.
– Sarkıntılık eden Muhasebe Şefi’ne saldırdığı gerekçesiyle 2 yıldır çalıştığı Sümerbank’tan tazminatsız atılan N.Kaya’nın başlattığı 2 günlük açlık grevine Demokratik Kadın Derneği’ne üye iki kadın da katıldı.
1999- Son seçimlerde ÖDP’den İzmir milletvekili adayı olan Fakir Baykurt’un cenazesi TYS’de yapılan törenin ardından Teşvikiye Camii ve Zincirlikuyu Mezarlığı’na kalabalık bir kortej eşliğinde götürülerek toprağa verildi.
2000- İsrail’in Filistin’e yönelik saldırıları ÖDP, EMEP, DBP, HADEP ve SİP tarafından İstanbul ve Ankara’da protesto edildi.
2001- Amerika Birleşik Devletleri Afganistan’da Celalabad’ın Kadam köyünü havadan bombaladı; en az 200 Afganlı öldü.
– Çağlayan’da savaş karşıtı mitingin yasaklanmasını protesto etmek için Söğütlüçeşme’den yürüyüşe geçen 1.000 kişilik EMEP ve SİP korteji İskele’ye varmadan polis barikatıyla durduruldu. Basın açıklamasının ardından dağılmakta olan topluluğa polis saldırdı: 46 gözaltı.
2002- ABD’nin Irak’a askeri müdahale hazırlıkları İstanbul Barosu avukatlarınca Tünel’den Taksim’e yürüyüşle protesto edildi.
2003- Irak’a asker gönderme kararından yedi gün sonra Türkiye’nin Bağdat Büyükelçiliği’ne intihar saldırısı yapıldı; en az 10 kişi yaralandı.
– Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğrencileri hazırlanan yeni YÖK Yasa Tasarısı’nı protesto etti.
2004- Avrupa Parlamentosu tarafından 1995 yılında “Sakharov Düşünce Özgürlüğü” ödülüne değer bulunan Leyla Zana, ödülünü 9 yıl sonra alabildi. Avrupa Parlamentosu’ndaki ödül töreninde Kürtçe ve Türkçe konuşma yaptı.
– Buca Cezaevi’nde yaklaşık 2 bin tutuklu ve hükümlü Cezaevi Yönetimi’nin uygulamalarını protesto için 5 gardiyanı rehin aldı.
– Sümer Holding A.Ş.’ne ait Bakırköy Konfeksiyon Sanayi İşletmesi işçileri, fabrikanın özelleştirme sonucu satışını protesto etti.
– Kamboçya’da 81 yaşındaki Kral Norodom Sihanuk 60 yıl boyunca oturduğu tahtı bıraktı. Ülkenin siyasi ve dini liderlerinden oluşan dokuz üyeli Taç Konseyi, yeni kral olarak Sihanuk’un 51 yaşındaki küçük oğlu Norodom Sihamoni’yi seçti.
– Organize suç örgütü elebaşı Alaattin Çakıcı, tutuklu bulunduğu Avusturya’dan Türkiye’ye getirildi. Tutuklanan Çakıcı, Tekirdağ’da F Tipi Cezaevine konuldu.
2005- Suudi Arabistan’da yeni Kral Abdullah, ilk röportajında “Kadın haklarına inanıyorum, kadınlar da bir gün otomobil kullanabilecek” dedi.
– Rusya Federasyonu’na bağlı Kabarday-Balkar Cumhuriyeti’nde Çeçen militanların hükümet binalarına baskını, Rus birliklerinin operasyonu ile sona erdi; 61’i Çeçen militan 85 kişi öldü.
2006- TMMOB, “AKP hükümetinin TMMOB Yasası’na gereksiz ve yanlış müdahalelerini engellemek için” çeşitli illerden gelen yaklaşık 10 bin mimar ve mühendis ile Ankara/Sıhhiye’de “Mesleğimize ve ülkemize sahip çıkıyoruz” mitingini gerçekleştirdi.
– 27 Mayıs döneminin çalışma bakanlarından ve Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi dekanlarından Prof.Cahit Talas 89 yaşında; ünlü bestekar Prof. Dr. Selahattin İçli 83 yaşında öldüler.
2007- Haklar ve Özgürlükler Cephesi üyeleri, “Yürüyüş” dergisini satarken polisçe vurularak sakat kalan Ferhat Gerçek için dergi sattı.
– Hindistan’ın kuzeyinde bir sinemada meydana gelen patlamada en az 6 kişi öldü 30 kişi yaralandı.
2009- İzmir/ Karşıyaka Belediyesi’ne bağlı Kent A.Ş’den atılan işçiler Ankara yakınlarına ulaştı.
– İlkay Akkaya, Lale Mansur, Yasemin Göksu ve Zeynep Tanbay’ın da aralarında bulunduğu bir grup sanatçı, Bingöl’e giderek Ceylan Önkol’un ailesine başsağlığı diledi. Sanatçılar Ceylan’ın mezarı başında “Gezme Ceylan bu dağlarda seni avlarlar” türküsünü söyledi.
– İstanbul Üniversitesi öğrencileri “afiş asma”vb. faaliyetler gerekçe gösterilerek 54 öğrenciye verilen cezaları protesto etti.
2010- Tes-İş üyeleri, Saraçhane’deki İBB binasının önünde İGDAŞ’ın özelleştirilmesini “vuvuzela çalarak” protesto etti.
– “Devrimci Karargah”tan gözaltına alınıp serbest bırakılan SDP PM üyesi Sultan Seçik: “Emniyet topluyor, torbalıyor ve suç yaratıyor.”
– F.Gülen ile ABD’de görüşen Zaman yazarı Hüseyin Gülerce 32.Gün Programı’nda açıkladı: “Gülen seçimden sonra Türkiye’ye dönebilir.”
– Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde Seren Yüce’nin “Çoğunluk” filmi “En iyi film” ve “En iyi yönetmen” ödüllerini kazandı.
2012- Taksim Dayanışması üyeleri “Taksim Meydanı Yayalaştırma Projesi”ni protesto etti, eyleme CHP milletvekilleri de destek verdi.
– “Ataması Yapılmayan Öğretmenler Platformu” üyeleri Eminönü Yenicami önünde diploma yakıp güvercin uçurdu.
– Avusturyalı hava dalışçısı Felix Baumgartner, yaklaşık 39 km yükseklikten balonla Dünya’ya atladı. Baumgartner saatte 1.342 km hıza ulaşarak ses hızını geçti ve balonla en yükseğe çıkan ve en yüksek mesafeden serbest dalış gerçekleştiren insan oldu.
2013- Irak İnsan Hakları Bakanlığı, ülke genelindeki şiddet olaylarında bir yılda 158 çocuğun hayatını kaybettiğini, 854 çocuğun yaralandığını bildirdi.
2014- Özgür Gündem ve Azadiya Welat gazetelerinin dağıtıcısı Kadir Bağdu, Adana’da silahlı saldırıda hayatını kaybetti.
2015- Ankara katliamını IŞİD’in Adıyaman “Dokumacılar” grubuna bağlı militanlardan Yunus Emre Alagöz (Suruç intihar bombacısı Şeyh Abdurrahman Alagöz’ün kardeşi) ile Ömer Deniz adlı canlı bombaların gerçekleştirdiği kesinleşti.
2016- Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya’nın Suriye’deki Himeymim Üssü’nü süresiz kullanmasını öngören anlaşmayı onayladı.
– MHP Genel Sekreteri İsmet Büyükataman, CHP Sözcüsü Selin Sayek Böke’nin Devlet Bahçeli için “Saray’ın yedek lastiği”sözüne karşı: ”Kendileri PKK’nın don lastiği. Milliyetçilik, Bolivya dağlarında öldürülen maceracı serseri Che Guevara için ağlayıp zırlamak değildir.”
Yorumlar kapatıldı.