1582- Avrupa’da Gregoryen takviminin kabulü.
1608 – İtalyan fizikçi Evangelista Torricelli doğdu.
1783- İlk defa balonla uçuş gerçekleştirildi.
1836 – Alman filozof Friedrich Nietzsche doğdu.
1878- İstanbul’da duvarcılar, kunduracılar ve terzi işçileri greve çıktı.
– Edison, Edison Electric Light Co adlı şirketi kurdu.
1885- İlk Türk gazetelerinden biri olan Tercüman-ı Ahval Gazetesi’ni yayınlayan Agah Efendi Atina’da öldü.
1908- İstanbul’da Ermenice Jamanak Gazetesi yayınlanmaya başladı.
1917- Fransızlarca tutuklanan ve Alman gizli servisine bazı bilgiler verdiğini kabul eden Hollandalı dansçı Mata Hari (Margaretha Geertruida), askeri mahkemece yargılandıktan sonra, kurşuna dizildi.
1926 – Fransız düşünür Michel Foucault doğdu.
1927- Mustafa Kemal, Cumhuriyet Halk Partisi kurultayında bir kurultay bildirgesi olan “Büyük Nutuk”u okumaya başladı. Nutuk’un okunuşu 6 gün sürdü.
1928- Almanya’dan hareket eden dünyanın en büyük hava gemisi Graf Zeppelin Amerika’da New Jersey’e ulaştı. Uçuş 111 saat sürdü.
– Yusuf Ziya Ortaç Meşale dergisini kapattı. Böylece, birkaç ay önce bu dergide başlayan ve yedi genç şairin ortak kitabı Yedi Meşale ile süren “Yedi Meşaleciler” akımı da sona ermiş oldu.
1937- Yeni harflerle basılan ilk kağıt paralar tedavüle çıktı. Üzerinde Atatürk’ün resmi bulunan 100 liralık banknotlar 1942’de tedavülden kaldırıldı.
1945- Nazi işgali altında işbirlikçi Geçici Fransız hükümetinde başbakanlık yapan Pierre Laval “vatana ihanet”ten suçlu bulundu ve kurşuna dizildi.
1946- Nazi savaş suçlusu Hermann Göring idam edilmesine saatler kala zehir içerek intihar etti.
1961- Uluslararası Af Örgütü Londra’da kuruldu.
– 27 Mayıs 1960 askeri darbesi sonrasında kısıtlı ve sınırlı seçim kampanyasının ardından genel seçimler yapıldı. Seçime dört parti katıldı. Cumhuriyet Halk Partisi 173, Adalet Partisi 158, Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi 54, Yeni Türkiye Partisi 65 milletvekili kazandı.
– “İstanbul İşveren Sendikaları Birliği” kuruldu. Bir yıl sonra (1962) adı “Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu” (TİSK) olarak değiştirilecek.
1964- Uzun bir aradan sonra İngiltere’de İşçi Partisi iktidara geldi. Harold Wilson başbakan oldu.
1967- Castro radyo konuşmasında, Che’nin ölüm haberinin teyit edildiğini açıkladı; Küba’da 3 günlük yas ilan edildi, bayraklar 1 ay süreyle yarıya indirilecek.
– İzmir’de üniversite gençliğinin ABD’yi protesto için düzenlediği “Haysiyet ve Namus Mitingi”nin ardından Efes Otel önünde duran bir ABD askeri aracı taşlandı, Gazi Bulvarı üzerindeki bir tütün şirketinde asılı ABD bayrağı yırtıldı.
1969- Amerika Birleşik Devletleri’nde, yaklaşık 1 milyon Vietnam Savaşı karşıtı, “Moratorium Day” de ülke çapında gösteriler yaptı.
1970- İstanbul’da kolera salgını olduğu açıklandı.
1971- Deniz Gezmiş ve 17 arkadaşını savunan 11 avukat hakkında “Hükümetin ve ordunun manevi şahsiyetini tahkir ettikleri” iddiasıyla soruşturma açıldı.
– Ankara’da “Dev-Genç’in örgütsel faaliyetlerine katıldıkları” iddiasıyla 1 doçent, 2 asistan, 1 ziraat mühendisi ve 18 öğrenci tutuklandı.
1974- Denizleri idama mahkum eden Ankara Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi eski Başkanı Tuğgeneral Ali Elverdi törenle Adalet Partisi’ne girdi.
1976- Başbakan Demirel Erzurum’da konuştu: “Okul, cami, yol, su, elektrik için solcu olmaya, sol eli havaya kaldırıp bağırmaya lüzum yok.”
1977- Bakanlar Kurulu TCDD grevini 60 gün daha erteledi.
– Maliye Bakanlığı bir tebliğle “Fiyat Düzenleme ve Denetleme Fonu” kurulduğunu açıkladı.
1979- Kumkapı Balıkçı Barınağı’nda demirli 2 teknede 15 gemici 20 gündür grev yapıyor.
1981- Devrimci Yol militanı Mustafa Sevil (1956- Malatya Kürecik), üç arkadaşıyla kaldıkları eve yapılan baskında öldürüldü.
1982- 12 Eylül öncesi yayınlanan “Savaş Yolu” dergisinin yazı işleri müdürü İ.Arık 1979’daki bir yazıdan dolayı 15 yıl hapse mahkum oldu.
– Ankara Mamak Askeri Cezaevinde, Devrimci Yol davasından tutuklu bulunan Ömer Zafer Müctebaoğlu (1954- Kastamonu), kaldırıldığı Askeri Mevkii Hastahanesinde yaşamını yitirdi.
– May Yayınları’ndan çıkan Lenin’in “Seçme Yazılar” ve A.Smedley’in “Uzun Yürüyüş” adlı kitapları toplatıldı.
– Bülent Ecevit tahliye edildi.
1983- Cumhurbaşkanı Kenan Evren Keskin’de halka hitap ederken 6 Kasım’da yapılacak Milletvekili Genel Seçimleri için konuştu: “Bir komünist radyosu var, seçimlerde oy vermeyin diyor. Ne yazık ki, ‘komünizme karşıyım, milliyetçiyim’ diyenler de aynı şeyi diyor.”
1984- Başbakan Turgut Özal, Gökova Termik Santrali’nin yapılacağını açıklayınca halk tepki gösterdi. Konuya el atması için Cumhurbaşkanı’na telgraf ve mektup yağdı.
1988- Adana Emniyet Müdürlüğü’nde gördüğü yoğun işkence sonucu SSK hastahanesine kaldırılan Turgay Bulduruç (1962- Adana) yaşamını yitirdi.
1990- ANAP’lı Devlet Bakanı Keçeciler’in terör suçları için Meclis’te bekleyen idamların Genel Kurul’a getirileceğini bildirmesi mahpus yakınlarınca Bayrampaşa Cezaevi önünde bildiri okunarak protesto edildi. Ardından Postane’ye gidilerek Meclis’e telgraf çekildi.
– Sovyetler Birliği başkanı Mihail Gorbaçov, Nobel Barış Ödülü’nü aldı.
1993- Nobel Barış Ödülü, Güney Afrika Devlet Başkanı De Klerk ile Afrika Ulusal Kongresi Başkanı Nelson Mandela’ya verildi.
1995- DYP azınlık hükümeti 191’e karşı 230 oyla güvenoyu alamadı. Daha önce Çiller’e destek vereceğini açıklayan DSP, DYP’nin işçilerin ücret talepleri konusunda tutumu üzerine desteğini çekti. Yapılan güvenoylamasında 7 DYP’li milletvekili red oyu kullandı. 6 milletvekili ise oylamaya katılmadı. Cumhuriyet tarihinde güvenoyu alamayan üçüncü hükümetin Başbakanı olarak Çiller, görevi Çankaya’ya teslim etti.
Türkiye’nin birçok ilinden Ankara’ya gelen binlerce işçi, Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu, TÜRK-İŞ’in düzenlediği mitingde, polisin tüm engellemelerine rağmen yaklaşık 30 bin işçi Tansu Çiller’i protesto etti.
– Gazi mahallesi sakinleri polisin mahalleliye keyfi tutum ve baskılarına karşı Cemevi önünde gösteri yaptı.
1996- Guatemala’da bir stadyumda izdiham yaşandı; 78 ölü, 100 yaralı.
1997- Dünya bektaşilerinin halife babası Turgut Koca yaşamını yitirdi.
1999- Sınır Tanımayan Doktorlar örgütü, Nobel Barış Ödülü’nü aldı.
– Sümer Holding’de yaklaşık bin işçi Bakırköy, Beykoz ve Kayseri fabrikalarının kapatılmasını protesto etti.
2000- Beyoğlu Savcılığı, hortumla işkence yaptığı görüntülerle kanıtlanan başkomiser Süleyman Ulusoy hakkında 27 yıl hapis istemiyle dava açtı.
2002- Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin yedi yıl daha liderlik yapmak için referanduma gitti. Seçime katılan 11 milyon 445 bin 638 seçmenin hepsi Saddam için “evet” oyu kullandı. “Kuzey Irak”lı Kürtler sandığa gitmedi.
2003- Azerbaycan’da devlet başkanlığı seçimi yapıldı. Devlet başkanı Haydar Aliyev’in oğlu İlham Aliyev oyların yüzde 79.57’sini alarak seçildi. Muhalefetle polis arasında çatışma çıktı. AGİT gözlemcileri seçimin şaibeli olduğunu söyledi.
2004- Diyarbakır’da insan hakları savunucuları ve baro temsilcileri tek tip mahkum elbisesi giyerek Ceza İnfaz Yasa Tasarısı’nı protesto etti.
– Bosna–Hersek Yüksek Temsilciliği’nin baskılarıyla Sırp Cumhuriyeti hükümetinin oluşturduğu Srebrenitsa Komisyonu, Temmuz 1995’te 7.000 ‘den fazla Boşnak insanın katletildiğini itiraf eden bir rapor yayınladı.
2005- Irak’ta Şii ve Kürtlerin, Sünnilerin boykotuna rağmen hazırladığı anayasa referanduma sunuldu. Katılım yüzde 65’i buldu. Yüzde 21 hayıra karşı yüzde 78 oy oranıyla kabul edildi.
2008- Şair Fazıl Hüsnü Dağlarca (d. 1914) yaşamını yitirdi.
2009- Pakistan’ın Lahor kentinde federal güvenlik binası ve diğer iki polis akademisine düzenlenen eşgüdümlü saldırılarda en az 37 kişi öldü.
2010- Gazeteci-yazar Deniz Som yaşamını yitirdi.
2011- Dünyanın dört bir yanında büyük şirketlerin aç gözlülüğü ve hükümetlerin kemer sıkma önlemlerini protesto eden gösteriler yapıldı. Gösterileri örgütleyenlere göre, beş kıtadaki 82 ülkenin 951 kentinde protesto yürüyüşleri yapıldı.
2012- Tiyatro ve sinema oyuncusu Erol Günaydın (d. 1933) ile iktisatçı yazar Tevfik Çavdar (81) yaşamını yitirdiler.
2013- Meslek hayatı boyunca kent rantçılarına karşı mücadele eden, Mimarlar Odası eski Genel Başkanı mimar- gazeteci Oktay Ekinci (d. 1952) yaşamını yitirdi.
– CHP Genel Başkan Yardımcısı Sezgin Tanrıkulu ve Beyoğlu ilçe yöneticileri, 122 gündür uyutulan Berkin Elvan’ı ziyaret etti.
– Filipinler’in orta kesiminde meydana gelen 7,2 büyüklüğündeki depremde 144 kişi öldü, 291 kişi yaralandı.
2015- Ankara katliamını gerçekleştiren canlı bombalar için Adıyaman’da yürütülen IŞİD soruşturması kapsamında katliamdan yaklaşık 2.5 ay önce yakalama kararı alındığı ortaya çıktı.
– 20 Temmuz’dan bu yana DBP’li 18 belediye başkanı özyönetim açıklaması ve operasyonlara canlı kalkan eylemi gibi nedenlerle tutuklandı, 3 belediye başkanı ev hapsi ve denetimli serbestlik cezasına çarptırıldı, 2’si görevden alındı, 105 belediyenin üçte biri basıldı.
– HDP Eş Genel Başkanı S.Demirtaş’a suikast ihbarının yeni ayrıntıları ortaya çıktı. PYD’nin, 5’er kişilik 4 infaz timine ayrılan IŞİD’lilerin İmralı Heyeti’nde yer alan Pervin Buldan, İdris Baluken ve Sırrı Süreyya Önder’i de hedef alacaklarını ihbar ettiği öğrenildi.
– Kemal Kılıçdaroğlu’nun da konuşma yaptığı TÜSİAD toplantısında YK Başkanı Cansen Başaran Symes: ”Seçimler sonrasında süratle hükümetin kurulması ve toplum olarak ülkenin huzur ve güvenliğini sağlayacak reform programlarına acilen odaklanma ihtiyacı içindeyiz.”
2017- Somali’nin başkenti Mogadişu’ya bomba yüklü kamyonla saldırı düzenlendi. 276 ölü, 275 yaralı.
Yorumlar kapatıldı.