Belleğimizde: 15 Nisan

1452- Rönesans’ın öncülerinden İtalyan, ressam, mimar, bilimci, mucit Leonardo da Vinci doğdu.
1489- Mimar Sinan doğdu.
1865 – Bir gün önce suikastte tabancayla vurulan ABD Cumhurbaşkanı Abraham Lincoln öldü.
1912 – 2340 yolculu Titanik transatlantiğinin Newfoundland’ın güneyinde bir buzdağına çarparak batması sonucu 1.513 kişi öldü.
1920 – Sacco ve Vanzetti adlarındaki iki İtalyan göçmeni, Massachusetts’te cinayet ve gasp suçlarıyla tutuklandılar. Yedi yıl sonra suçlulukları konusunda derin şüpheler mevcutken idam edilmeleri Amerikan adalet sisteminin bir ayıbı olarak kalmıştır.
1922 – Kanadalı bilim adamları Frederick G. Banting ve Charles H. Best, şeker hastalığına karşı kullanılan insülini buldu.
1923 – Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nda değişiklik yapılarak kapsamı genişletildi.
1925 – Şeyh Sait yakalandı.
1934 – Üreticilerin sorunlarını saptamak amacıyla düzenlenen “2. Tütün Kongresi” Ankara’da başladı.
1946 – Şair Necip Fazıl Kısakürek, Sümerbank’a hakaret ettiği gerekçesiyle üç buçuk ay hapis, 115 lira para cezasına çarptırıldı.
1948 – “Avrupa İktisadi İşbirliği Kuruluş Belgesi” Paris’te Türkiye’nin de katıldığı 16 devlet arasında imzalandı.
1950- Milli Türk Talebe Birliği, Nazım Hikmet’e af kampanyası yürüten “sinsi istismarcılar”a karşı açıklama yaptı.
1967 – New York ve San Fransisco’da, 200 bin kişi Vietnam Savaşı’nı protesto etti.
1968- TİP Genel Başkanı Aybar İnönü’ye cevap verdi: “Amacımız, ABD ile Sovyet Rusya’yı Türkiye’den aynı uzaklıkta tutmak ve 3.Dünya ülkeleriyle dayanışmaktır.”
– İlahiyat Fakültesi öğrencileri, bir kız öğrenci ile İslam Tarihi Doçenti Bahriye Üçok’a hakaret eden bir erkek öğrencinin okuldan uzaklaştırılmasına karşı boykota başladı.
1969 – İstanbul Şehir Tiyatroları’na bağlı 6 sahnede Ti-Sen (Türkiye Tiyatrocular Sendikası) üyesi 300’e yakın oyuncu ve teknisyen greve başladı.
– Niksar’a bağlı 3 köyde yaşayan yaklaşık 3 bin köylü yollarının yapılmamasını protesto için Tokat’a kadar yürüyüş yaptı.
– İTÜ öğrencileri, üniversite reformu, anayasa nizamını koruma kanunu vb. konularda yaptıkları forumların ardından Gümüşsuyu’nda Başbakan Süleyman Demirel’in konvoyunun geçişini yola oturarak bir süre engelledi ve protesto gösterisi yaptı.
1970- Dev-Genç ve bağlı 8 öğrenci örgütü tarafından “Milli İlaç ve Kimya Sanayi Haftası” düzenlendi. Yayınlanan bildiri: ”Milli ilaç şirketleri desteklenmeli, yabancı şirketler millileştirilmelidir.”
– Japonlar (Canon) hesaplama sonuçlarını ısıya duyarlı kâğıt üzerine yazan ilk elektronik hesap makinesini üretti.
1971 – İstanbul’da, Dr. Rahmi Duman’ın 15 yaşındaki oğlu Hakan Duman, kısa adı THKO olan Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu eylemcileri tarafından kaçırıldı.
1972- 22 Şubat 1972’de Ankara’da defnedilen Ulaş Bardakçı’nın cenazesine çelenk hazırlayıp üzerine slogan yazdıkları için “Kanun’un suç saydığı fiili övmek”ten yargılanan 3 kadının duruşmasına Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi’nde devam edildi.
1973 – Duruşmalara başörtülü giren kadın avukatın Ankara Barosu’ndan kaydı silindi.
1974- İstanbul’da Dever Madeni Eşya Fabrikası’nda 93 işçinin Cevher-İş Sendikası’ndan DİSK’e bağlı Maden-İş’e geçmelerinin ardından 3 işçi temsilcisinin işten çıkarılmasına karşı direniş yapan 110 işçi, sabah fabrikaya jandarma çağrılarak işbaşı yaptırılmadı.
1975- TİP’in haftalık gazetesi “Yürüyüş” yayın hayatına başladı.
1976- SBF Yönetim Kurulu bir bildiriyle Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Alparslan Türkeş’i kınayarak ”saldırıları düzenleyen silahlı grupların, kendilerini güvenlik işlerinden sorumlu kılınan bir Başbakan Yardımcısı’nın himayesinde hissettikleri” ifadesini kullandı.
– Isparta Büyük Ülkü Derneği’nden 31 Mart gecesi kendini atarak intihar ettiği açıklanan öğrenci Hüseyin Hatipoğlu’nun babası Alparslan Türkeş’e telgraf çekerek, Ülkü Ocakları’ndan ayrılan oğlunun Türkeş’in “davadan döneni vurun” emrine uyularak katledildiğini söyledi.
1979- Fikirtepe’de ülkücü öğrencilerin hakimiyetindeki ”Türk Yurdu”nda 6 Nisan’da 15 yaşındaki bir öğrencinin parasını elinden alarak falakaya yatıran ve tecavüze kalkışan Eğitim Enstitülü ülkücülerden 3’ü şikayet üzerine yakalanıp Sıkıyönetim’ce tutuklandı, 5’i aranıyor.
1980- TÖB-DER Trabzon Şubesi eski başkanlarından Bekir Cebeci’ye ait “Çağdaş Kitabevi” gece bombalandı, yoldan geçmekte olan yerel Hizmet Gazetesi eski yazı işleri müdürü Muzaffer Feyzioğlu (64) hayatını kaybetti.
– TRT çalışanları Genel Müdür Doğan Kasaroğlu’na çektikleri telgrafta, faşist saldırıda hayatını kaybeden İstanbul Radyosu kültür yayınları prodüktörü Ümit Kaftancıoğlu hakkında hazırlanan TV programının yayınlatılmaması ve eğlence programlarının iptal edilmemesini kınadı.
– Fransız düşünür ve yazar Jean Paul Sartre öldü.
1981 – Sıkıyönetim Askeri Savcılığı, Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği’nin (TÖB-DER) 58 yöneticisi hakkında dava açtı.
– Can Yücel: ”Türkiye gibi sorunları girift ve bunların anlatılması ancak dakik işleyen bir zeka mekiğine bağlı bir ülkede ironi, alaycı davranış şiir içinde yerini bulmalıdır. Ciddiyet, ciddi sorunları çözümlemede kendi başına yegane çare, yol ve tutum değildir.”
1982- “THKP-C Devrimci Yol Yeni Çeltek İşçi Davası” Amasya’da başladı. Çoğu yaşlı 689 sanıktan 64’ü için ölüm cezası isteniyor.
Türkiye İşçi Partisi’nin (TİP) 80 yöneticisi hakkında açılan davanın duruşmasına İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Mahkemesi’nde başlandı.
1983 – İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı vatandaşlıktan çıkarılan Yılmaz Güney ve Cem Karaca’ya ait her türlü eserin basım, yayım, dağıtım ve bulundurulmasını yasakladı.
1984- ABD Başkanı Reagan, Nikaragua’daki Sandinist yönetimin, kontra güçlerini destekleyen ABD’yi Lahey Uluslararası Adalet Divanı’na şikayet etmesine karşı, Adalet Divanı’ın yargı yetkisini tanımadıklarını yineledi.
1985 – Türk-İş, Yüksek Hakem Kurulu’ndan çekildi.
1986- Başbakan Turgut Özal hükümeti, IMF ve Dünya Bankası’na Türkiye’nin büyüme hızının düşeceği güvencesi verdi.
1987 – Irak uçakları, Kürtlerin bir çok yerleşim alanını kimyasal silahlarla bombaladı.
– Ankara Sıhhiye’de bin civarında öğrencinin “Tek Tip Öğrenci Derneği” tasarısını protesto yürüyüşünü polis copla dağıttı: 173 gözaltı.
– “Edep dışı” bulunan “Binbir Gece” adlı oyunun dört oyuncusunun çarptırıldıkları para cezalarını ödememesi üzerine haklarında açılan dava zamanaşımına uğrayarak düştü.
1988- İstanbul’da 4 üniversiteden 400 kadar öğrenci İstanbul Üniversitesi yemekhanesinde toplanıp “polis-idare işbirliğine karşı” yemek boykotu yaptı.
– İstanbul DGM, “komünizm propagandası yapıldığı” gerekçesiyle Alman toplumbilimci/ tarihçi Jurgen Kuczynski’nin “Torunuma Mektuplar”adlı kitabının toplatılması kararı aldı.
1989- Radikal Yeşiller çevre kirliliğinde büyük rol oynayan “pet şişe”ye karşı bir kampanya başlattı.
1993- Çağdaş Avukatlar Grubu’ndan 85 avukat, Bakırköy ve Kartal’daki Devrimci Sol operasyonlarında yargısız infaz yapıldığı iddiasıyla İstanbul Emniyet Müdürü Necdet Menzir hakkında suç duyurusunda bulundu.
1994 – Dünyanın en geniş kapsamlı ticaret antlaşması olan GATT, 120 ülkenin imzasıyla kabul edildi.
– RP’li İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı R.Tayyip Erdoğan ilk Belediye Meclis toplantısını -geleneksel olarak Atatürk için saygı duruşu yerine, “Tarihteki Türk büyükleri ve şimdiye kadar görev yapan- hayatta olmayan İstanbul Belediye Başkanları için” fatiha okutarak açtı. Fatiha’nın ardından ANAP, SHP, DSP ve DYP’li Meclis üyeleri Atatürk’e saygı duruşu için ortak önerge verdi, önerge Erdoğan tarafından oylamaya sunulmayınca Meclis’teki muhalefet Atatürk için fiilen saygı duruşunda bulunup İstiklal Marşı söyledi, Erdoğan ve RP’li üyeler de katıldı.
– Cağaloğlu’nda ortaöğretim öğrencilerinin “Paralı öğretime son” gösterisi polisçe dağıtıldı.
1995- Erzincan Kemah’a bağlı Tımığı (Yağça) köyü civarında devlet güçleri tarafından düzenlenen operasyonda TİKKO üyeleri Halil Çakıroğlu (1968- Elbistan), Süheyla Dağdeviren (1965- Nazımiye) ve Munzur Keskin (1969- Pertek)’in öldürüldükleri açıklandı.
– Gözaltında kayıplar için kampanya başlatan İHD İstanbul Şubesi üyeleri ve aileler, Galatasaray Postanesi önünde basın açıklaması yaptı.
İHD Ankara Şubesi, 26 Mart’tan beri “gözaltında kayıp” olan Hasan Ocak’ın annesi ve ablasının Kızılay’da gözaltına alındığını duyurdu.
– Çeşitli illerden yola çıkıp Ankara’da bir araya gelen 150 kadar hemşire, hemşirelik eğitiminin kalitesinin yükseltilmesi ve mesleki sorunlarının çözülmesi talebiyle Sıhhiye’den Tandoğan’a protesto yürüyüşü yaptı.
1998- “Düş ve Yaşam” adlı kitabından dolayı 2 yıl 6 ay hapis cezası alan Yılmaz Odabaşı hakkındaki karar Yargıtay 11.Ceza Dairesi’nce bozuldu.
– Kamboçya’nın eski lideri Pol Pot, Kızıl Kmer tarafından çarptırıldığı müebbet hapis cezasını çektiği cezaevinde öldü.
1999- İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde ülkücülerin satırlı-bıçaklı saldırısında 8 öğrenci yaralandı, 37 öğrenci gözaltına alındı.
– Kosavalı ılımlı lider İbrahim Rugova, Sırbistan Devlet Başkanı Milan Milutinoviç ile görüştü. Rugova NATO harekatının durdurulmasını istedi.
2000 – Siyanürlü altına karşı çıkan Bergamalı köylülere, “Yaşadıkları çevreyi korumak için onurlu başkaldırıları” nedeniyle Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD) tarafından özel ödül verildi.
– Sinema oyuncusu Hayati Hamzaoğlu öldü.
2001- F tipi cezaevlerine karşı ölüm orucundaki yakınına destek için dışarıda ölüm orucuna yatan Canan Kulaksız hayatını yitirdi.
2002- Venezuela’da 48 saatlik darbe teşebbüsü geri tepti: H.Chavez Caracas’a döndü,başkan ilan edilen işadamı Carmona gözaltına alındı.
2006- Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasa Tasarısı birçok ilde AKP İl binalarına yürüyüşle protesto edildi.
2007 – Genelkurmay Savcılığı’nın isteği üzerine polisin baskın yaptığı Nokta dergisine destek için gazeteciler eylem yaptı. ‘Nokta’yı değil, darbecileri yargıla’ sloganı atıldı. Gazeteciler halka Nokta dergisinin son sayısını dağıttı.
– Başbakan Erdoğan Cumhurbaşkanlığı seçiminde adaylığı için konuştu: “Makamlar mevkiler geçicidir. Başbakan olsan ne yazar, Cumhurbaşkanı olsan ne yazar.”
2008- Roj TV davasında yargılanan DTP’li 53 belediye başkanına 2 ay 15 gün hapis cezası verildi. Ceza 1835 YTL para cezasına çevrildi.
2009- İşsizlik oranı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11.6’dan yüzde 15.5’e çıkarak yeni bir rekor kırdı.
– Meclis Grup Toplantısı’nda Kürtçe konuşan DTP Genel Başkanı Ahmet Türk ve milletvekili Selahattin Demirtaş hakkında cumhuriyet savcılığınca yürütülen soruşturmada “kovuşturmaya yer olmadığına” karar verildi.
Diyarbakır DTP İl Başkanlığı önünde toplanan partililer 15 kentte eş zamanlı yürütülen operasyonlarda 3 genel başkan yardımcısının da aralarında bulunduğu 51 partilinin gözaltına alınmasını Koşuyolu Parkı’na yürüyüşle protesto etti.
– Adana’da Numune Hastanesi, Seyhan Uygulama Hastanesi ve F.K.Timuçin Kalp Merkezi’nde 166 taşeron işçi işten çıkarıldı.
2010- 1 Mayıs 1977’de Taksim’de hayatını kaybeden Bayram Çıtak’ın İzmir ve Ankara’daki oğulları: “1 Mayıs’ta babamızı kaybettiğimiz yerde olacağız.”
2011- YGS şifre skandalını protesto için internet üzerinden organize olan liseliler Gezi Parkı’nda oturma eylemi yaptı.
2012- Afganistan’ın başkenti Kabil ve üç vilayette Taliban’ın düzenlediği koordineli saldırılarda çoğu militan 47 kişi öldü. Çatışmalar 18 saat sürdü.
2013- İstanbul 19. Sulh Ceza Mahkemesi, ”halkın bir kesiminin benimsediği dini değerleri alenen aşağıladığı” iddiasıyla yargılandığı davada, Fazıl Say’a 10 ay hapis cezası verdi. 26 Nisan’da karara yapılan itirazı kabul edildi ve kurulan hükmü kaldırdı.
– Somali’nin başkenti Mogadişu’da Yüksek Mahkeme binasını hedef alan intihar eyleminde, 9 saldırganın da aralarında bulunduğu 38 kişi hayatını kaybetti, 60’dan fazla kişi yaralandı.
2014- Anavatan Partisinin Eski Milletvekili Adnan Yıldız’ın aracına, silahlı saldırı düzenlendi. Saldırıda vekilin eşi ve kızı hayatını kaybetti.
2015- Avrupa Parlamentosu, 1915 “Ermeni soykırımı”nı kabul eden bir karar tasarısını oy çokluğuyla kabul etti
2016- Libya’nın Bingazi kentinde bir kontrol noktasında, IŞİD tarafından üstlenilen bomba yüklü araçla düzenlenen intihar saldırısında 2 asker öldü, 10’u yaralandı.
2017- Suriye’de rejim bölgesinden çıkan konvoya bombalı araçla saldırı düzenlendi, 112 kişi hayatını kaybetti.