1849- Polonyalı besteci ve piyanist Frederick Chopin yaşamını yitirdi.
1889- “Ne Yapmalı” adlı romanıyla Rus devrimci kültüründe derin izler bırakan yazar, “Narodnizm”in kurucusu materyalist filozof ve eleştirmen Nikolay Gavriloviç Çernişevskiy sürgünde yaşamını yitirdi.
1912- Bulgaristan, Yunanistan ve Sırbistan bir araya gelerek Osmanlı Devleti’ne karşı savaş açtı (I. Balkan Savaşı).
1915- “Satıcının Ölümü” adlı eseriyle ün kazanan Amerikan oyun yazarı Arthur Miller doğdu.
1918- Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı kuruldu (daha sonra adı Yugoslavya Krallığı olacak).
1933- Albert Einstein, Almanya’dan Amerika’ya kaçtı.
1938- Alman sosyalist lider, II. Enternasyonal’in önde gelen teorisyeni Karl Kautsky yaşamını yitirdi.
– Hastalığı iyice artan ve karın bölgesinde su toplanmaya başlayan Mustafa Kemal Atatürk, ilk ağır komaya girdi. Atatürk’e konulan teşhis sirozdu. Atatürk’ün sağlığıyla ilgili ilk ”resmi tebliğ” de bu tarihte yayımlandı.
1945- Juan Peron, Arjantin Devlet Başkanı oldu.
1950- Birleşmiş Milletler Teşkilatı’nın isteği üzerine Kore Savaşı’na katılmak üzere İskenderun’dan hareket eden Türk tugayı , Güney Kore’de Pusan Limanı’nda karaya çıktı.
1951- Türkiye ve Yunanistan’ın Kuzey Atlantik Paktı’na (NATO) katılımlarına ilişkin Protokol açıklandı. Pakt’ın 6. maddesinde yapılacak değişiklikle, güvenlik bölgesi sınırları içine “Türkiye toprakları” ibaresi de eklenecek.
1956- Türkiye, ilk şeker ihracatını gerçekleştirdi.
1957 – Fransız yazar Albert Camus, edebiyat alanında Nobel Ödülü aldı.
1960- Küba’da kentlerde kiracılık kaldırıldı; evsiz kiracılar oturdukları evin sahibi oldu.
1961- Bağımsızlık yanlısı yaklaşık 30 bin Cezayir asıllının Paris’teki gösterisine saldıran polis en az 200 kişiyi katletti (bazılarına göre 400). Paris katliamında basın tam bir otosansür uyguladı, yalnızca 3 kişinin öldüğü söylendi; 37 yıl sonra 1998’de ölü sayısı resmi olarak 40’a çıkarıldı.
1962- Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, siyasi Af Kanunu’nu imzaladı; 258 Yassıada hükümlüsünün tahliyesi başladı.
1966- Türkiye Birlik Partisi kuruldu. Parti genel başkanlığına Hasan Tahsin Berkman getirildi. Alevi cemaatinin desteklediği partinin amblemi Hz. Ali’yi simgeleyen bir aslan ve onun çevresinde 12 imamı temsil eden 12 yıldız olarak belirlendi.
1967- Kayserispor-Sivasspor futbol maçı sonrasında çıkan olaylarda 40 kişi öldü.
– “Hair” müzikali New York’da sahnelenmeye başlandı.
1970 – Québec işçi bakanı Pierre Laporte, Québec’in Kanada’dan bağımsızlığını savunan FLQ (Front de Liberation Quebecois) militanlarınca öldürüldü.
1972- Sıkıyönetim Askeri mahkemesi’nde görülen Türkiye İşçi Partisi davası sonuçlandı. TCK’nunun “komünizmi yasaklayan” 141 ve 142. maddelerini ihlal gerekçesiyle, Genel Başkanı Behice Boran dahil 7 yöneticisi 15’er yıl, 5 yönetici de 12.5 yıl hapis ve çeşitli sürgün cezalarına çarptırıldı. TİP yöneticilerinin ömür boyu kamu hizmetinden mahrumiyetine de karar verildi.
1973- Amerika Birleşik Devletleri’nin Yom Kippur savaşında İsrail’i desteklemesine misilleme olarak petrol üreten 10 Arap ülkesi petrol fiyatlarına yüzde 70 zam yaptılar, ayrıca, petrol üretimini, her ay yüzde 5 azaltma kararı aldılar.
1975- BM ”siyonizmin ırkçılığın bir biçimi” olduğu kararını aldı.
1977- Nazım Hikmet’in “Yolcu” oyunu Savaş Dinçel’in yönetiminde Fatih Şehir Tiyatroları’nda sahneleniyor.
– Aydın’da TÖB-DER binasını basan ülkücüler, aralarında öğretmen-yazar Muzaffer İzgü’nün de bulunduğu 5 kişiyi yaraladı.
– Türkiye’de grev olmaksızın ilk geniş kapsamlı lokavt uygulaması MESS’e bağlı 12 işyerinde 4.552 işçi için başlatıldı.
– Çapa Tıp Fakültesi Dahiliye Kliniği’nde çalışan 350 kadar memur sürgün vb. uygulamaları protesto gösterisi yaptı.
1978- 6 TİP’li gencin ülkücülerce öldürüldüğü Bahçelievler Katliamı’nda ağır yaralanan yedinci kişi ve tek görgü tanığı Serdar Alten de hayatını kaybetti.
– 9 Ağustos 1978’de İstanbul-Kocamustafapaşa’daki Artvin Kültür Derneğinin “ülkücüler” tarafından kurşunlaması sırasında vurulan Ferruh Ataol (1957- İstanbul), Ankara Numune Hastanesinde hayatını kaybetti.
– Denizli’nin Bekilli ilçesinin Üçkuyu köyü Halk Kültür Dayanışma Derneği üyesi Ali Ayvaz (1955- Bekilli), köy ağalarının kışkırtması sonucu, sağ görüşlü amcası Bekir Ayvaz tarafından katledildi.
– TBMM Kitaplık Müdürlüğü’ne atanan ülkücü Hilmi Çelik hakkında 14 Eylül’de CHP Ardanuç İlçe Merkezi’ne bomba atma iddiasıyla dava açıldı.
1979- Adana Emniyet Müdürü Cevat Yurdakul’un öldürülmesinin ardından direnişe geçen polislerden 6’sı tutuklandı.
– Ankara İncesu Sivaslı mahallesinde, “faşist saldırılara karşı gece nöbeti” tutan Mehmet Adil Olcay (1958- Samsat), saat 23.00’te ülkücülerin silahlı saldırısı sonucu yaşamını yitirdi.
– Rahibe Teresa’ya Nobel Barış Ödülü verildi.
1980- Milli güvenlik Konseyi, kıdem tazminatlarının 1 yıllık tutarının 30 günlük asgari ücretin 7.5 katını aşamayacağına ilişkin yasayı onayladı. 30 günlük süreler toplu iş sözleşmeleriyle arttırılabilecek.
– Nihat Erim’in öldürülmesinde “tetikçilik yaptığı” iddiasıyla 12 Eylül darbesi sonrası gözaltına alınan Devrimci Sol üyesi Ahmet Karlangaç’ın (23) ”arkadaşlarıyla yüzleştirme sırasında sinir krizi geçirerek başını duvara vurmak suretiyle hayatını kaybettiği” bildirildi.
– Teslim olan 1.000’in üzerinde DİSK’li sendikacıdan yaklaşık 100’ü serbest bırakıldı.
1981- Hopa kırsalında Devrimci Yol örgütlenmesi için çalışan Alaattin Demirci (1959- Artvin Hopa), jandarma tarafından yapılan operasyonda öldürüldü.
1983- İstanbul Sıkıyönetim Askeri Savcılığı, İleri Maden-İş’in 4 yöneticisine 6 yıl 8 ay ile 20 yıl arası hapis istemiyle dava açtı. Dava,”sanıkların anayasal düzen yerine işçi sınıfı öncülüğünde proletarya diktatörlüğünü kurmak için eylemde bulundukları” iddiasıyla açıldı.
1984- “60 Günlük Bir Şey” adlı kitabından dolayı Füsun Erbulak için 6-10 yıl hapis istendi.
1987- İHD’nin genel af ve ölüm cezasının kaldırılması için başlattığı imza kampanyası kapsamında, tutuklu ve hükümlü yakınlarının SHP Ankara İl Kadın Komisyonu üyeleriyle birlikte Güvenpark’taki imza toplama eyleminde “izinsiz gösteri” gerekçesiyle 1 kişi gözaltına alındı.
– TAYAD, Meclis’e cezaevlerindeki açlık grevlerine ilişkin dilekçe vermek isterken hayatını kaybeden mahpus yakını Didar Şensoy’un anısına İstanbul Dünya Sineması’nda “Analar ve Onur Gecesi” düzenledi. Gecenin geliri grevdeki işçilere verilecek.
– Gece İstanbul’a getirilen Behice Boran’ın cenazesi Kartal’da kalabalık bir kitleyle karşılanarak saygı duruşunda bulunuldu. Ambulansı izleyen konvoy Boğaz Köprüsü girişi, Mecidiyeköy ve Şişli’de polislerce engellenmeye çalışıldı.
1989- Başbakan Turgut Özal, cumhurbaşkanlığına aday olduğunu açıkladı.
– ANAP hükümetince hazırlanan yasa tasarısıyla, görev süresi dolan Cumhurbaşkanı Kenan Evren’e özel emeklilik aylığı bağlanacak, Cumhurbaşkanlığı Konseyi’nin 5 üyesinin emekli aylıkları arttırılacak, araç-konut tahsis edilecek.
– Paris’te “Fransa Özgürlük Vakfı” ile “Kürt Enstitüsü”nün birlikte düzenlediği “Kürtlerin Kimliği ve İnsan Hakları”konulu 2 günlük konferansa katılıp yurda dönen Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) üyesi 7 milletvekili” kesin ihraç” istemiyle Disiplin Kurulu’na sevk edildi.
– San Francisco’da 7,1 şiddetinde deprem.
1995- Bakanlar Kurulu, genel sağlığı ve milli güvenliği bozucu nitelikte görüldüğü gerekçesiyle SEKA, Şeker Fabrikaları, limanlar ve karayollarındaki grevleri iki ay süreyle erteledi.
1996- Sanatçı Şanar Yurdatapan, “bölücülük” iddiasıyla tutuklandı.
1997- Che ve yoldaşlarının Bolivya’dan getirilen cenazeleri 100 bine yakın kişinin katıldığı törenle Santa Clara kentinde inşa edilen anıt mezara gömüldü.
– “Sürekli Aydınlık İçin Bir Dakika Karanlık” eylemi akşam gazeteci Abdi İpekçi’nin Nişantaşı’nda suikaste uğradığı sokakta yapıldı.
– Bergama/Ovacık’ta siyanürlü altın aramada yargı son noktayı koydu: Eurogold şirketinin çalışma izni İdare Mahkemesi’nce iptal edildi. Eurogold’a Çevre Bakanlığı’nca 1994’de verilen izne karşı Bergamalı 650 yurttaş adına İzmir Çevre Avukatları Grubu’nca dava açılmıştı.
1998- Şili eski diktatörü/devlet başkanı A.Pinochet tedavi için bulunduğu Londra’da, 1973-1983 döneminde Şili’de kaybolan/öldürülen yüzlerce İspanyol’la ilgili İspanya’da yargıçlar Carson ve Castellon’un yürüttüğü soruşturma kapsamındaki başvuruları nedeniyle tutuklandı. Pinochet’in ifadesi için Londra’ya gidecek olan yargıçların, Şili dahil 5 Latin Amerika ülkesinde 70’lerde iktidarda olan askeri rejimlerce kurulup sol örgütlere karşı kontrgerilla faaliyetlerinin eşgüdümü ve mahpus takasını yürüten gizli ”KONDOR” örgütünü de soracağı bildirildi.
– Sanayi ve Ticaret Bakanlığı müfettişleri, FP’li Ankara Anakent Belediye Başkanı Melih Gökçek’in “belediyeden irticai kuruluşlara (Kanal 7, Milli Gençlik Vakfı, Vahdet Vakfı vs.) ve kayırılan firmalara kaynak aktarmak suretiyle görevini kötüye kullandığı”nı saptadı.
2001- İsrail Turizm Bakanı Rehavam Zeevi öldürüldü. Saldırıyı Suriye’de üslenen Filistin Halk Kurtuluş Cephesi (FHKC) üstlendi. Suikastın bir süre önce öldürülen lideri Abu Ali Mustafa’nın intikamını almak için düzenlendiği söylendi. Zeevi İsrail’in Filistinlilere yeterince sert davranmadığını gerekçe göstererek iki gün önce kabineden istifa etmişti.
2002- İstanbul B.Şehir Belediyesi’ne ait reklam panolarının, 3 ihalede muhammen bedelden düşük tutarlarda kiraya verilmek suretiyle Belediye’nin 51 trilyon TL zarara uğratıldığı iddiasıyla eski Başkan ve AKP lideri Recep Tayyip Erdoğan, Ali Müfit Gürtuna ve 24 görevli hakkında rapor tutuldu.
– KESK’e bağlı sendikalara üye kamu çalışanları, DSP-MHP-ANAP koalisyonunun IMF’ye endeksli ekonomi politikalarına karşı ülke genelinde iş bıraktı.
– Okmeydanı’nda bir kahvehanede ÖDP bildirilerini dağıtmak isteyen Sinan Kayış’ı silahla öldürüp Yalçın Köse’yi yaralayan 2 kişi için 24-30 yıl arası ağır hapis istemiyle dava açıldı.
2003- Türkiye, AİHM’de görülen Mardin Kayaballı Köyü davasında mağdurlara toplam 130 bin Euro (214 milyar) ödemeyi kabul etti. Kayaballı köyünde yaşayan altı kişi, güvenlik güçlerince dövüldükleri, ardından evlerinin yakıldığı ancak sanıkların cezalandırılmadığı ve tazminat ödenmediği iddiasıyla 1996’da AİHM’e şikayette bulunmuştu.
– Ziya Selçuk’un başkanlığındaki Talim ve Terbiye Kurulu’na “milli eğitim sisteminin nasıl bir insan yetiştirmeyi hedeflediğini belirleme” görevi de verildi.
– Tayvan’da dünyanın en yüksek binası 508 metrelik Taypey 101’in inşası bitti.
2004- Dayanışmaevleri’nden bir grup, eşitsiz gelir dağılımını ve yoksulluğu İstanbul Akmerkez AVM önünde protesto etti.
2005- Norveç’te Merkez Partisi ve Sosyalist Sol Parti’yle koalisyon kuran İşçi Partisi lideri Jens Stoltenberg yeni hükümeti açıkladı. 19 kişilik kabinede 9 sandalye kadınlara verildi.
2006- Başbakan Erdoğan’a Mersin’deki açılış töreninde yumurta attıkları iddiasıyla Halkevleri’nden 2 kişi ceza aldı, 7 kişinin cezası ertelendi.
– N.Chomsky-E.S.Herman’ın kitabını yayınlayan Aram Yayınevi sahibi, kitabın editörü ve 2 çevirmenin yargılanmasına başlandı. Sanıklar hakkında “Türklüğü ve Cumhuriyeti alenen aşağılamak” ve “Halkı kin ve düşmanlığa tahrik etmek”ten 6 yıla kadar hapis cezası isteniyor.
2007- Avrupa Konseyi, Abdullah Oğuz’un yönettiği, Zülfü Livaneli’nin romanından uyarlanan “Mutluluk” filmini “İnsan Hakları Ödülü”ne layık gördü.
2009- Sosyolog, iletişim bilimcisi ve çevirmen Prof.Dr. Ünsal Oskay hayata veda etti
2010- Necmettin Erbakan, Saadet Partisi olağanüstü kongresinde genel başkanlığa seçildi.
2012- Fransa 17 Ekim 1961’de, Paris’te Cezayir’in bağımsızlığı için eylem yapan Cezayirlilerin gösterisinin “kanlı bir şekilde bastırıldığını” cumhurbaşkanı düzeyinde yaptığı açıklamayla kabul etti.
– Halkevleri Eğitim Hakkı Meclisleri, ülke genelinde toplanan “4+4+4 yasası iptal edilsin” talepli 250 bin imzayı TBMM’ye sundu.
Ege Üniversitesi Kampüsü içindeki KYK yurtlarında kalan öğrenciler yemek fiyatlarındaki artış ve porsiyonlardaki azalışı protesto etti.
2015- Ülkücü mafya lideri Sedat Peker, Ahmet Hakan’ın CNN’deki Tarafsız Bölge programında ”PKK terör örgütü değil” diyen Diyarbakır Barosu Başkanı Tahir Elçi hakkında suç duyurusunda bulunacağını söyledi. Tahir Elçi, daha önce Peker’in Rize mitingi için suç duyurusu yapmıştı.
2016- Irak Başbakanı Haydar el-İbadi Musul’u IŞİD’den kurtarma operasyonunun başladığını açıkladı. Peşmerge güçleri Hazır Cephesi’nde 7 köyü örgütten geri aldı.
2017- OHAL’in 3 ay süreyle uzatılmasına ilişkin Başbakanlık Tezkeresi TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi. Türkiye ülke olarak Temmuz 2016 yılından beri Olağanüstü Hal (OHAL) koşullarında.
– PYD’nin de içerisinde yer aldığı DSG (Demokratik Suriye Güçleri), Suriye’de IŞİD’in kalesi olarak bilinen Rakka’nın tamamını ABD destekli operasyonla ele geçirdi.
2018- Duayen foto muhabiri Ara Güler, İstanbul’da tedavi gördüğü hastanede 90 yaşında yaşamını yitirdi.
Yorumlar kapatıldı.