Belleğimizde: 18 Ocak

532 – Konstantinopolis’te (günümüzde İstanbul) başlayan Nika ayaklanması tamamen bastırıldı. 30.000 kişinin öldüğü tarihin bu kanlı ayaklanması 13 Ocak’ta başlamıştı.
1778 – İngiliz kaşif James Cook, Hawaii’ye ulaştı.
1886- Kadınlar Şukufezar dergisinde “saçı uzun aklı kısa” deyimine karşı mücadele başlattı.
– X-ışınları cihazı ilk kez New York’ta halka tanıtıldı. “X” adı, ne tür bir ışın olduğunun bilinmeyişini simgeliyordu.
1906 – İvan Vasilyeviç Babuşkin kurşuna dizildi. Babuşkin Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi (Bolşevikler) kurucularındandı. [Başka bir kaynakta, tarih 31 Ocak olarak verilmektedir.]
1919 – Birinci Dünya Savaşı’nda yenik düşen devletlerle anlaşmalar yapmak üzere, İtilaf Devletleri temsilcilerinin oluşturduğu Paris Barış Konferansı açıldı. Avrupa’nın haritası yeniden çizildi.
1927- Lozan Antlaşması Amerikan Senatosu tarafından reddedildi.
1928- Atatürk’e suikast iddiasıyla idama mahkum edilen, “Çerkez Hacı Sami çetesi”nden 3 kişi Eminönü Meydanı’nda asıldılar.
1943 – Sovyetler Birliği iki yıl süren Leningrad kuşatmasını kırdı; Eylül 1941’den beri Nazi orduları ve müttefiklerinin kuşatması altındaki Leningrad’da ilk kez 10 km. genişliğinde bir koridor açtı. Bir yıl sonra kuşatma bütünüyle son buldu.
1947 – İstanbul’da Muallimler Birliği kuruldu.
1947 – Isparta’nın Uluborlu ilçesinin Senirkent bucağından on vatandaş noter aracılığıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanlığına bir protesto mektubu gönderdi. Mektupta hiç bir suçları olmadığı halde jandarmanın kendilerine sistemli olarak işkence boyutlarında kötü muamele yaptığını yazıyorlardı.
1950 – Demokrat Parti (DP) işçiye grev hakkı istedi.
1951 – Vietnam Kurtuluş Cephesi gerillaları Hanoi’den geri çekildi; şehir Fransız’ların eline geçti.
1954- Yabancı Sermaye Yasası Meclis’te kabul edildi.
1966 – Ankara Cezaevi’nde af isteyen mahkumlar isyan etti. İstanbul Üsküdar Toptaşı Cezaevi’nde 260 mahkum açlık grevine başladı.
1969- Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi (CKMP) üyesi “komandolar” Beyazıt’tan Taksim’e “9 Işık Yürüyüşü” yaptı.
1971- Aranan Deniz Gezmiş ve Yusuf Aslan için Maçka Maden Fakültesi’nde yapılan forum sonrası İTÜ’ye yürüyen öğrenciler Philips ve Türk-İş binalarını taşlayıp dinamit attı. Polisler silah çekerek öğrencileri İTÜ Gümüşsuyu binasına kadar kovaladı.
1974- İsveç televizyonunda Yaşar Kemal’in “Bebek” öyküsünden TV’ye uyarlanan Türkçe filmde Tuncel Kurtiz, Aliye Rona ve Tunç Okan İsveçli oyuncularla birlikte oynadı. Filmin müziği Zülfü Livaneli ve Rahmi Saltuk’tan.
1975- TSİP’in Viranşehir olaylarını protesto için Beyazıt’ta düzenlemek istediği miting “izinsiz olduğu” gerekçesiyle dağıtıldı. TSİP mitingi öncesinde polis TSİP ve SGB Fatih İlçe binasındaki partilileri göz yaşartıcı bomba ve cop kullanarak binadan çıkarıp gözaltına aldı. Cumhuriyet muhabiri Fikret Otyam Urfa’ya giderek sağ kurtulanlarla görüştü. 11 Aralık 1974’de bir kaçakçı grubu Suriye’den yüklediği mallarla sınırdan Urfa/ Viranşehir’e gizlice geçerken jandarma pususuna düşmüş, 9’u öldürülmüştü. Olay, TRT akşam haberlerinde ”1.5 saat süren çatışmada…” şeklinde verilmişti. Otyam’ın kaçakçılığın yanısıra topraksız köylülerin durumu ve ”Toprak Reformu”ndan beklentilerini de içeren yazı dizisi Cumhuriyet’te gazetesinde yayınlanmaya başlandı.
1976 – İstanbul- Veliefendi semtinde kaldığı evin polis tarafından basılması sonucu çıkan çatışmada, ağır yaralı olarak ele geçirildikten sonra, hastahaneye götürülmemesi sonucu yaşamını yitirdiği bildirilen Atilla Özkan’ın TKP/ML üyesi olduğu açıklandı.
1977- “Devrimci Gençlik” dergisi Yazı İşleri Müdürü ODTÜ öğrencisi Taner Akçam 8 yıl 9 ay hapis ve 3 yıl sürgün cezasına çarptırıldı.
– Ülkücüler İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi’ni çeşitli taleplerle 19 saat süreyle işgal etti, hiç bir gözaltı olmadan akşam işgal sonlandırıldı.
1980- İşçi çıkarılacağı haberleri üzerine direnişe geçilen TARİŞ İzmir Pamuk Yağı Kombinası’nda, 100 kadar sağcı işçiyle birlikte fabrikaya girmeye çalışan Genel Müdür’e kombina kapılarını kapatan 1.600 işçi gelen polislerle çatıştı.
– Zülfü Livaneli’nin ilk kaseti “Anadoluyum Ben” çıktı.
1982- Diyanet İşleri Başkanlığı’nın görevleri arasına “Cezaevlerinde tutuklu ve hükümlülere vaaz, nasihat, konferans verilmesi” de ekleniyor.
– Mamak Askeri Cezaevi’nde, Devrimci Yol üyesi olmaktan tutuklu bulunan Teğmen Ahmet Reşit Erdoğdu (1960/ Tekirdağ) kaldığı koğuşta ölü bulundu ve ölüm nedeni intihar olarak açıklandı.
1983- Kültür Bakanlığı’nca Sinema Yasa Tasarısı hazırlandı.Tasarı filmlere denetim getiriyor.
1984 – Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Davası’nda tutuklu 37 sanık Metris Askeri Cezaevi Baştabya Salonu’nda görülmeye devam edilen duruşmaya, giydirilen lacivert renkli tek tip elbise ile ilk kez çıkarıldı.
1986- 1980’deki Çorum olaylarında 2 Temmuz’da solcu Mustafa Tahtasız’ın evine bomba atıp tarayarak ölümüne sebep olan 3 polise müebbet hapis, 1 kişiye de 10 yıl hapis cezası verildi.
1989- Kıbrıslı işadamı Asil Nadir Günaydın gazetesinden sonra Gelişim Yayınları’nı da satın aldı.
1990 -Et Balık Kurumu, işçi ve memura kurum mamullerinin taksitle satılmasını kararlaştırdı. Karara göre alınan malların bedeli, ücretlerden 5 eşit taksitte kesilecek.
1991 – Hükümet, TBMM’den gerektiğinde Türk Silahlı Kuvvetleri’nin yurt dışında görevlendirilmesi ve yabancı askerlerin Türkiye’de bulundurulması konusunda yetki aldı. Türkiye Büyük Millet Meclisi hükümete savaş yetkisi verdi; İncirlikten kalkan Amerika Birleşik Devletleri uçakları Irak’ı bombaladılar. ABD’nin Irak’a müdahalesinin 3.gününde, İzmir’de 10 bin kişinin imzaladığı savaş karşıtı dilekçe Meclis Başkanlığı’na gönderildi.
1992- TBMM Başkanı Cindoruk, 2’si bağımsız 20’si SHP’li 22 HEP kökenli milletvekilinin dokunulmazlığının kaldırılması yönündeki Ankara DGM Savcılığı fezlekesini “TBMM’nin ve rejimin kimliğini savunmak amacı ve kararlılığı ile işleme koymuyorum” açıklamasıyla geri gönderdi.
– Nazım Hikmet’in doğum yıldönümü nedeniyle İstanbul’da düzenlenen etkinliklere katılan, ”Nazım’ın Çilesi” adlı kitabıyla ile tanınan Sovyet Türkolog/ yazar Radi Fiş: “Büyük şair olmak için büyük kişilik sahibi olmak gerek; Nazım Hikmet böyleydi.”
– Klasik Türk Müziği bestecisi Yesari Asım Arsoy öldü.
1993- Refah Partili Kağıthane Belediyesi’nden atılan 343 işçi için 7 ilçe belediyesinden yaklaşık 2.000 Belediye-İş üyesi işçi Kağıthane’de yürüdü.
– Bayburt’un Üzengili köyü üzerine çığ düştü; 56 kişi öldü, 22 kişi yaralandı.
1994- Şişli Florence Nightingale Hastanesi’nden çıkarılan 200 kadar sağlık çalışanı Abide-i Hürriyet Parkı’nda toplanarak işe iadelerini istedi.
– İzmir’de Kamu Çalışanları Sendikaları Platformu, çalışanlara polis dayağını Konak Alanı’nda cop yakarak protesto etti.
1995- Tüm Haber-Sen Genel Başkanı İsmail Çınar ile 25 sendika yöneticisinin sürgün edilmesini protesto için İstanbul’da 14 bin PTT çalışanı iş bıraktı.
1997- Tandoğan’da partiler, sendikalar, TTB ve Halkevleri üyelerinin katıldığı 5 bin kişilik mitingde Refah-Yol iktidarı protesto edildi. Şişli Abide-i Hürriyet’te sendikalar, partiler ve meslek odaları üyesi yaklaşık 10 bin kişi “Özelleştirmeye Geçit Yok” mitingi yaptı.
– Bayrampaşa Cezaevi’nde hastalıktan hayatını kaybeden TKP/ML-TİKKO üyesi Polat İyit’in Sarıgazi’deki cenazesine katılanlara jandarma müdahale etti.
2000 – Ekvador’da yerli halk Devlet Başkanı Cemil Mahuad’ın ülke ekonomisini dolara endeksleme planlarına karşı gösteri yaptı. Başkanlık Sarayı, Meclis ve Dünya Bankası ofisine yürüdü.
2001- Fransa’da Meclis, Ermeni soykırımının tanınmasına ilişkin yasa tasarısını kabul etti. Yasa’da, “Fransa 1915’te Ermenilerin maruz kaldığı soykırımı tanır” ifadesi yer alıyor.
– Samsun 1. Ağır Ceza Mahkemesi, düşünce suçunda aldığı mahkumiyeti nedeniyle infaz yakma kararını kaldırarak, Eşber Yağmurdereli’nin tahliyesine karar verdi. Yağmurdereli, 1991’de Şartlı Tahliye’den yararlanıp çıkmış, daha sonra bir konuşma nedeniyle DGM’de 1 yıl hapse mahkum edilince infazı yanmıştı.
2002 – Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, F tipi cezaevlerinde 10 kişilik grupların haftada beş saat bir araya gelmelerine imkan tanıyan bir genelge yayımladı. Genelgeye göre, sohbet edecek 10 kişiyi mahkumlar değil “seçici komisyon” belirleyecek. Hüseyin Karabey’in hücre tipi cezaevlerinde tecriti konu edinen “Sessiz Ölüm” adlı belgesel filmi gösterime girdi.. Filmde ağırlıklı olarak Almanya, İtalya, Bask/ İspanya ve İrlanda cezaevlerinde tecrit hücrelerinde kalan tutsakların deneyimleri aktarılıyor.
– Londra hükümeti, gerçek IRA’nın (RIRA) siyasi kanadı 32 Bölge Egemenlik Hareketi’ni (32CSM) yasaklamayı reddetti.
2003 – ABD’nin Irak harekatına karşı çıkmak için bir hafta sürecek barış seferberliği başladı. Amerikan barış cephesinin seferberlik çağrısına 18 ülkeden katılım oldu. Amerika, Rusya, Britanya, İsveç, Japonya, Türkiye, Fransa, Almanya, Yeni Zelanda, Fas, Mısır, Suriye, Pakistan, Hollanda’da eylemler yapıldı.
2004- Irak’ta ABD işgal güçlerinin karargah olarak kullandığı Saddam Hüseyin’in Cumhuriyet Sarayı’nın girişine otomobilli intihar saldırısı düzenlendi; 25 kişi öldü, 130 kişi yaralandı.
2005 – Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (IFC), 2004’te 129 gazetecinin görev başında öldürüldüğünü açıkladı. 2004 bu bakımdan en karanlık yıl oldu. IFC 110 ülkeden 500 binden fazla gazeteciyi temsil ediyor.
2006- ABD Adalet Bakanlığı, en çok arama yapılan konuları ve rastgele seçilmiş bir milyon sitenin adresini ABD yönetimine bildirmeyi reddeden internet arama motoru Google’u mahkemeye verdi. Google red gerekçesi olarak kullanıcıların şahsi bilgilerinin ortaya çıkacağını gösterdi. Microsoft ve Yahoo ABD yönetiminin bu talebini kabul etti.
2010- Serbest bırakılıp askerlik için GATA’dan “çürük raporu” alan M.Ali Ağca Ankara Sheraton’da suit daireye yerleşti.
2013- Zirve Yayınevi davasında emekli Orgeneral Hurşit Tolon’un da aralarında bulunduğu 4 kişinin tutuklanmasına karar verildi.
2014- Sosyal medya üzerinden “İnternetime Dokunma” sloganıyla Taksim, Tünel ve Galatasaray’da toplanan gruplar polisçe dağıtıldı
– Nurtepe’deki DHKP-C operasyonunda gözaltına alınanların yakınlarının Vatan Emniyet Müdürlüğü önündeki oturma eylemine polis müdahale etti.
– Çanakkale’de doğa talanı, yolsuzluk ve rüşvet ilişkilerine karşı “Diren Çanakkale” mitingi yapıldı.
2018- OHAL 6. kez uzatıldı. Olağanüstü halin 3 ay süreyle uzatılmasına ilişkin Başbakanlık Tezkeresi, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi. Türkiye 546 gündür OHAL ile yönetiliyor.