1519- Rönensan’ın öncülerinden İtalyan bilgin, mucit, ressam, heykeltraş Leonardo da Vinci öldü.
1808- Dos de Mayo Ayaklanması; Madrid Fransız egemenliğine karşı ayaklandı. Fransız işgaline karşı Madrid’de başlayan ayaklanma kentin ana meydanı Puerta del Sol’da kanlı bir savaşa dönüştü. Yenilen yüzlerce isyancı aynı gece Grandük Joachim Murat komutasındaki birliklerce Prado caddesinde kitleler halinde kurşuna dizildi.
1885- Anadolu’nun ilk lisesi (idadisi) Kastamonu Abdurrahmanpaşa Lisesi temeli törenle atıldı.
1919- Trabzon Metropoliti Hrisantos, Esaret Altındaki Rumların Delegesi sıfatıyla, Bağımsız Pontus Devleti konusundaki muhtırasını Paris Konferansı’na sundu.
1926- Atlantik’in iki yakası arasında ilk faks mesajı gönderildi. ABD’nin Londra büyükelçisi Alanson Bigelow Houghton’un Augustus John tarafından çizilen resmi Londra’dan New York’taki New York Times bürosuna geçildi.
1933- Nazilerin SA ve SS müfrezeleri işçi sendikalarının binalarını bastı. Başbakan Hitler 1 gün önce 1 Mayıs’ı “Milli Emek Günü” ilan etmişti. Sendikalar kapatıldı ve yerlerine 8 milyon işçiyi kapsayan tek örgüt “Alman Emek Cephesi”nin (DAF) kurulduğu ilan edildi.
1938- Ordu Süvari Ekibi Roma’da Milletler Kupası yarışlarında altın Mussolini kupasını kazandı.
1940- Tasvir-i Efkar gazetesi ikinci kez yayımlanmaya başladı. İlk Tasvir-i Efkâr, 27 Haziran 1862’de Şinasi tarafından İstanbul’da yayımlanmış; birçok kez ad ve yönetim değiştirdikten sonra Takrir-i Sükûn Kanunu’na dayanılarak 6 Mart 1925’te kapatılmıştı.
1943- Beyrut’ta “Roja Nu”dergisinin ilk sayısı çıktı. Dergi Kamuran Bedirxan tarafından çıkarıldı.
1945- İtalya’daki Alman işgal birlikleri müttefik ordularına, Berlin’deki Alman güçleri Sovyet Mareşal Jukof’un birliklerine teslim olmaya başladı.
1950- Nazım Hikmet “mahkumiyetine ilişkin olumlu bir gelişme olmadığı” gerekçesiyle Paşakapısı Cezaevi’nde tekrar açlık grevine başladı.
1953- Uluslararası Tiyatro Enstitüsü Türkiye Merkezi kurucuları seçildi. Cevat Memduh Altar, Cevat Fehmi Başkut, Mahir Canova, Muhsin Ertuğrul, Reşat Nuri Gültekin kurucular arasında.
1954- Genel seçimler yapıldı. Demokrat Parti 503, Cumhuriyet Halk Partisi 31, Cumhuriyetçi Millet Partisi 5, bağımsızlar 2 milletvekili çıkardı.
1959- İzmir’de Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı ve ana muhalefet lideri İsmet İnönü’yü karşılamaya gelenleri jandarma dağıttı; 10 kişi yaralandı; olaya yayım yasağı kondu. İnönü; İçişleri Bakanı Namık Gedik’i suçladı.
1960- Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Cemal Gürsel, Demokrat Parti Hükümeti’ne tavsiye mektubu gönderdi.
1965- Kazlıçeşme deri işverenlerinin aldığı lokavt kararı, 5 binden fazla işçinin mitinginde protesto edildi.
1969- İzmir’de 10 gündür grevde olan NATO-İş Sendikası üyesi 300 işçi, Alsancak Limanı’na NATO malzemesi getiren ikinci bir Amerikan şilebini Executor gemisini işgal ederek tahliyeyi durdurdu.
1972- TBMM’nin ardından Cumhuriyet Senatosu da, Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan’a ilişkin idam cezalarının infazını öngören kanunu 34’e karşı 111 oyla tekrar onayladı.
– Pele’nin de oynadığı Brezilya şampiyonu Santos futbol takımı İstanbul’a geldi. Santos ertesi gün Fenerbahçe’yi 6-1 yendi.
1973- Lübnan ordusunun Filistinli mültecilere saldırmasıyla Lübnan iç savaşı başladı.
– Madanoğlu Davası’nda, katıldığı toplantılara dair hazırladığı raporlarla ilgili olarak MİT ajanı Mahir Kaynak’ın ifadesi alındı.
1975- Aralarında Türkiye Yazarlar Sendikası (TYS) ve Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği’nin de (TÖB-DER) bulunduğu 28 demokratik kitle örgütü, 1-6 Mayıs tarihleri arasını “Faşizme Karşı Savaş Haftası” ilan etti.
– MSP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Erbakan Malatya’da: “Öğrenci olaylarını CHP kışkırtıyor, olay çıkaran komünistleri okullardan uzaklaştıracağız. Komünizm propagandası yapan TRT Genel Müdürü İsmail Cem’in kararnamesi de çıktı, 2 gün içinde yeni müdür atanacak.”
1977- CHP’li İstanbul Belediye Başkanı Ahmet İsvan hakkında “Belediye araçlarını 1 Mayıs mitinginde kullandırdığı” gerekçesiyle soruşturma başlatıldı.
1 Mayıs’ta hayatını kaybedenlerin kimlikleri saptanmaya çalışılırken gözaltına alınan 300 kişi sorgulanıyor.
1978- Uğradığı silahlı saldırı sonucu belden aşağısı felç olup Haydarpaşa Hastanesi’nde tedavi gören Doç.Dr.Server Tanilli’nin tedavisine Londra’da devam edileceği açıklandı.
1979- Elazığ’da TÖB-DER üyesi ilkokul öğretmeni Murat Akın sabah okulun önünde ülkücülerce kurşunlanarak öldürüldü.
1980- Konya’da Endüstri Meslek Lisesi’nden 17:00’de çıkan 500’e yakın ülkücü 1 Mayıs karşıtı sloganlarla 60 işyerini tahrip etti. Daha sonra TÖB-DER binasının girişindeki kahvehaneyi silahla tarayan grup 1’i ağır 3 kişiyi yaraladı.
1982- Devlet Bakanı ve hükümet sözcüsü İlhan Öztrak TIME’a verdiği demeçte, Batı Avrupa’nın 12 Eylül rejimine beklenen anlayışı göstermemesinden kırgın olduklarını söyledi: ”Biz burada Hür Batı’nın bir bakıma hudut bekçiliğini yapıyoruz. Bunun önemini anlamaları gerek.”
– Falkland Adaları’nda İngiltere-Arjantin savaşı başladı.
1984- M.Kemal Kaçaroğlu THKP-C Kurtuluş dava duruşmasında “devletin emniyet ve askeri kuvvetine hakaret etmek”ten 1 yıl 4 ay hapis cezası aldı.
1985- 113 sanıklı 15 idam istemli “Dev-Sol 6” davası başladı. Dev-Sol davalarındaki toplam sanık sayısı 1173’e ulaştı.
– Arjantin ve Şili, Beagle Kanalı’ndaki Lennox, Picton ve Nueva adalarından kaynaklanan sınır problemini bir sınır antlaşması imzalayarak çözdüler.
1986- 6 Ekim 1981’de köyünden gözaltına alınıp 21 Ekim 1981’de cesedi K.Maraş Sıkıyönetim Komutanlığı’nca köy mezarlığına defnedilen Mehmet Ceren’in babası, Sedat Caner’in “işkenceden öldü” itirafı üzerine savcılığa başvurarak otopsi ve sorumluların cezalandırılmasını istedi.
1988- İstanbul Üniversitesi’nde polisin 1 kız öğrenciye sarkıntılık ettiği gerekçesiyle çıkan olaylarda gözaltına alınan 158 öğrenci 4 gündür açlık grevinde.
1989- 1 Mayıs’ta polisin sert müdahalesi ve Mehmet Akif Dalcı’nın kurşunlanarak öldürülmesi İstanbul Üniversitesi öğrencileri tarafından protesto edildi.
– Başbakan Özal’ın Cumhuriyet’e yönelik “Babıali’nin Pravdası” sözüne karşı, Özal ile bu sözlere yer veren Tercüman gazetesine 1982’de açılan ve 500 bin TL tazminata hükmedilen dava, Özal’ın kararı temyize götürmesi nedeniyle Yargıtay 4.Hukuk Dairesi’nde görülmeye başlandı.
1990- 1 Mayıs’ta Dolapdere’de polis kurşunuyla vurulan İTÜ Elektronik Fakültesi öğrencisi Gülay Beceren felç oldu.
– İstanbul’daki turizm merkezlerinde plan yapma, değiştirme, onama yetkisini SHP’li Sözen’in başkanı olduğu Anakent Belediyesi’nden alarak ANAP iktidarının Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’na veren Başbakanlık işleminin uygulanması Danıştay’ca 90 gün süreyle durduruldu.
– 3.5 ay önce eşi TBKP Genel Sekreteri Nabi Yağcı (Haydar Kutlu) ile Türkiye’ye dönüşünde tutuklanan Ayşe Çiçek Yağcı’nın da aralarında olduğu 10’u tutuklu 60 TBKP yönetici ve üyesinin yargılanmasına Ankara DGM’de başlandı. Tutuklu sanıkların tahliye istemi reddedildi.
– İzmir’de 7 dernek yüzde yüze varan fiyat artışlarını protesto amacıyla Pepsi ve Coca-Cola satmama kararı aldı. İzmir’de 200 bin üyesi olan esnaf ve sanatkarlar birliği de eylemi destekliyor.
1992- Cumhurbaşkanı Turgut Özal, ABD’de prostat ameliyatı geçirdi.
1993- DİSK 12 Eylül sonrası el konulan 1 Mayıs 1976, 1977 Taksim ve 1979 İzmir görüntülerine ait 18 belgesel filminin, Askeri Yargıtay’ın 1988 tarihli “sahibine iade” kararına rağmen 8 Ekim 1990’da Sıkıyönetim Askeri Savcılığı’nca yakılması hakkında dava açacak.
– İstanbul Kâğıthane Belediyesi’nden çıkarılan işçiler Ankara yürüyüşlerinde il sınırına ulaştı.
– İstanbul Yüksek Öğrenim Gençliğiyle Dayanışma Derneği (İYÖ-DER) üyesi öğrenciler, beraber 1 Mayıs hazırlıkları yaptıkları arkadaşları Uğur Yaşar Kılıç ve Şengül Yıldıran’ın 30 Nisan gecesi Bahariye’de bulundukları evde polislerce yargısız infaz edildiğini ileri sürdü.
1995- Milliyetçi Hareket Partisi davası, 15 yıl geçmesi nedeniyle zamanaşımına uğradı. Kararı Yargıtay onayladı.
– 43 gündür haber alınamayan Hasan Ocak’ın ailesi görevlerini kötüye kullandıkları gerekçesiyle İstanbul Emniyet Müdürü Necdet Menzir, Terörle Mücadele Şube Müdürü Reşat Altay ve Terörle Mücadele Tim-3 görevlileri hakkında savcılığa suç duyurusunda bulundu.
1997- Alaattin Çakıcı Flash TV’de telefonla Başbakan Yardımcısı Tansu Çiller ve eşi Özer Çiller’i suçladı. Ertesi gün, silahlı bir grup Flash TV’nin İstanbul’daki binasını bastı.
“Gündem” dergisinde yayınlanan bir habere göre İçişleri Bakanı Meral Akşener, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde öğrenci olduğu yıllarda Abdullah Çatlı tarafından -sonradan eşi olan- Tuncer Akşener ile tanıştırıldı.
– İngiltere’de yapılan seçimleri İşçi Partisi kazandı, Tony Blair Başbakan oldu.
– “Eleştirel Pedagoji”nin kurucularından “Ezilenlerin Pedagojisi”nin yazarı Brezilyalı eğitimci Paulo Freire (75) öldü.
1998- 1 Mayıs’ta polisin gazetecileri de hedef alması TGC üyelerince İstanbul Valiliği’ne yürüyüşle protesto edildi.
– Avrupa Merkez Bankası, Brüksel’de Avrupa Birliği’nin para politikalarını yönetmesi amacıyla kuruldu.
1999- Fazilet Partisi’nden Merve Kavakçı milletvekili yemin törenine başörtüsüyle katıldı. Olay Meclis’te protestolarla karşılandı.
2003- Bingöl’de deprem yardımlarının dağıtımı sırasında olaylar çıktı. Bir polisin aracını vatandaşların üzerine sürmesinin ardından, Bingöl Emniyet Müdürü Osman Nuri Özdemir görevinden alındı.
2007- Emperyalizme Karşı Yurtsever Cephe üyeleri Ankara’ya doğru “Deniz Gezmiş’ler İçin Bağımsızlık Yürüyüşü”ne İstanbul Üniversitesi önünden başladı.
2010- Kahire’de sokaklara çıkan yüzlerce işçi 1984’ten beri değişmeyen ve aylık 35 Mısır poundu (yaklaşık 6, 30 ABD doları) olan asgari ücretin yükseltilmesini istedi.
2011- ABD başkanı Barack Obama’nın verdiği operasyon emriyle bir deniz komando birliği Pakistan’ın başkenti İslamabad’ın kuzeyinde Abbutabat’ta kaldığı evde El Kaide lideri Usame bin Ladin’i öldürüldüğü açıklandı. Ladin’in cenazesinin “denize gömüldüğü” belirtildi.
2012- Yurt genelinde bugün başlatılan “okul sütü projesi” kapsamında dağıtılan sütlerden etkilenen 100’lerce çocuk hastaneye kaldırıldı.
2013- “Soruların önceden temin edildiği” şüphesiyle ÖSYM tarafından iptal edilen 6 Mayıs 2012’deki Avukatlar İçin Adli Yargı Hakim ve Savcı Adaylığı Sınavı için ÖSYM’nin suç duyurusunda bulunduğu 10 avukat hakkında savcılığın verdiği “takipsizlik” kararına ÖSYM itiraz etmedi.
2014- UNESCO’nun “Guillermo Cano Dünya Basın Özgürlüğü Ödülü” Paris’te düzenlenen törenle Ahmet Şık’a verildi.
2016- Himalayalar’da çığ düşmesi sonucu ölen iki Amerikalı dağcının cesetleri 16 yıl sonra bulundu
2017- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 16 Nisan 2017 halk oylamasıyla kabul edilen anayasa değişikliği ile kurucusu olduğu AKP’ye yeniden üye oldu. 1961 Anayasasından beri cumhurbaşkanlarının partileriyle ilişiklerinin kesilmesi hükmü yer alıyordu.
– UNESCO Yönetim Kurulu, İsrail’in “işgalci güç” olarak tanımlandığı bir karar tasarısını oylayarak kabul etti.
Yorumlar kapatıldı.