Belleğimizde: 20 Ağustos

636- Yarmuk Savaşı: Halid bin Velid komutasındaki Arap güçleri, Suriye ve Filistin’in kontrolünü Bizans İmparatorluğu’ndan aldılar.
1462- Cebelitarık, İspanyollar tarafından zapt edildi.
1828- Paris’te Gioacchino Rossini’nin Kont Ory operasının ilk temsili.
1833- ABD’de köleler Nat Turner’in liderliğinde ayaklandı.
1866 – ABD başkanı Andrew Johnson, Amerikan İç Savaşı’nın bittiğini resmen ilan etti.
1915- I. Dünya Savaşı’nda İtalya, Osmanlı Devleti’ne savaş ilan etti.
1922- Türkiye Sosyalist İşçi Fırkası kuruldu.
1940 – Sürgündeki Leon Troçki, Mexico City’de saldırıya uğradı ve ertesi gün öldü.
1946- Erzurum’da meydana gelen depremde 330 kişi öldü.
1947 – İzmir Fuarı’nın açılışında halk tarafından düzenlenen gösteride Pahalılık protesto edildi.
1953 – SSCB, hidrojen bombası denediğini resmen açıkladı.
1954- Zonguldak Kozlu’da grizu patlaması. 9 işçi öldü, 36 işçi yaralandı.
– ABD’de Temsilciler Meclisi “hükümeti devirmeye yönelik bir komplonun aleti olduğu” gerekçesiyle ABD Komünist Partisi’ni (CPU) yasadışı ilan etti
1955 – Fas’ta Berberi birlikleri 77 Fransızı öldürdü.
1959- Bağdat Paktı Konseyi’nin adı değişti. Paktın yeni adı Merkezi Antlaşma Teşkilatı yani CENTO oldu.
1960 – Senegal, Mali Federasyonu’ndan ayrıldı ve bağımsızlığını ilan etti.
1962- Doğu Berlinli Peter Fechter adlı bir genç Berlin Duvarı’nı geçmek isterken öldürüldü. 5 bin Batı Berlinli eylem yaparak olayı protesto etti.
1964- Ankara’da Türkiye ile Fransa arasında “İnsan gücünde işbirliği anlaşması” imzalandı. Anlaşma ile ilk etapta 10 bin Türk işçisi kuzeydeki kömür ocaklarında çalışmak üzere Fransa’ya gidecek.
1968- Çekoslovakya, SSCB ve Varşova Paktı ülkelerince işgal edildi. Aleksandr Dubçek ve diğer liberalleşme yanlısı liderler tutuklandı.
1969- Adalet Partisi Necmettin Erbakan’ın adaylık başvurusunu reddetti. Erbakan, “Vahim sonuçlardan mesul değiliz” dedi.
1975- BMC Kamyon Fabrikası’nda Maden-İş İzmir şubesine kayıtlı iki işçinin işten çıkarılması üzerine 100 işçi direnişe geçti.
Sungurlar’ın Ambarlı Elektrik Santralı onarım inşaatındaki direniş çadırlarında bulunan işçilerden ikisi, sabah bir arabayla işyeri önüne gelen 3 ülkücünün açtığı yaylım ateşiyle yaralandı. Daha sonra jandarma tarafından yakalanan ülkücü D.Yıldırım tutuklandı.
Eyüp Cumhuriyet Savcısı, Berec Pil direnişinde gözaltına alınan 38 işçi hakkında kamu davası açarak serbest bıraktı. Polisle çatışma sırasında yaralanan 1 kişi hakkında gıyabi tutuklama kararı alınırken 4’ü öğrenci 5 kişi DGM savcılığına sevk edildi.
Ankara Yeni Sanayi Çarşısı’nda Yiğit Taşkıran Değirmen Atölyesi’nde çalışan 17 çırak işi bırakarak direnişe geçti. Çıraklar sigorta, sendika hakkı, iş güvenliği ve sağlıklı çalışma şartları talebiyle iş bıraktıklarını bildirdi.
– CHP’nin Malatya/Pötürge İlçe Gençlik Kolu Kongresi sırasında binaya asılan “Ne ezilen, ne ezen, insanca, hakça bir düzen” yazılı bez afiş Cumhuriyet Savcısı A.Özçiçek tarafından kaldırtıldı.
1976- İşçi konut kooperatiflerine açılan konut kredileri 150 bin liraya çıkarıldı.
– Sanayi Bakanlığı ithalat için yapılan döviz taleplerini yarıya indirdi.
1977- Voyager 2, Jüpiter, Satürn ve Neptün’ü incelemek için uzayda yola çıktı.
– Üretimin düşük olmasından kaynaklanan sıkıntıyı önlemek için ithal edilen tuz piyasaya verildi.
1979- Ankara Bahçelievler’de Türkiye İşçi Partisi üyesi 7 genç, Latif Can, Faruk Ersan, Efraim Ezgin, Salih Gevenci, Hürcan Gürses, Osman Nuri Uzunlar ve Serdar Alten’in öldürülmelerinden sanık 8 “ülkücü”nün yargılanmasına başlandı.
17 Ağustos’ta Denizli’de bir kahvehanede oturan solcu 3 gencin silahlı saldırıda öldürülmesi olayının katil zanlısı olan 3 ülkücüden MHP İl Gençlik Kolu 2. Başkanı C.Birtürk ile M.İz tutuklandı.
– Toplumcu-gerçekçi şair, romancı ve öykü yazarı Ömer Faruk Toprak 59 yaşında öldü.
1980- Fatsa operasyonu için Erzincan’dan gönderilen ekipten 8 polis, Ordu Emniyet Müdürü ve Fatsa Emniyet Amiri hakkında suç duyurusunda bulundu. Polisler, silahlı yakaladıkları sivillerin ”polis ajanı oldukları” gerekçesiyle-kendilerinin tehdit edilerek-serbest bırakıldığını belirtti.
Fatsa’dan sonra, “İkinci Nokta Operasyonu” olarak Aybastı’ya yönelen devlet güçlerine eşilik eden sivil çeteler, Alacalar köyünde, Devrimci Yol taraftarıs Ahmet Yıldız’ın evini basarak, evde bulunan arkadaşı Mahmut Yakışan’la birlikte öldürdüler.
1981- Devrimci Yol militanı Mustafa Özenç ve sağ görüşlü İsmet Şahin idam edildi.
– MHP ve Ülkücü Kuruluşlar İddianamesi’nden: “MHP ve yan kuruluşları, yurt düzeyinde merkeziyetçi ve totaliter bir silahlı cemiyet oluşturdu” “Türk halkı birbirine karşı silahlandırıldı, toplu kıyıma özendirilip yönlendirildi.”
1982- MGK bildirilerine aykırı davrandığı gerekçesiyle 2 ay 27 gün hapse mahkum edilen Bülent Ecevit, Sıkıyönetim Komutanlığı’nın cezayı temyiz etmemesi ve avukatının 4 aylık mehil talebinin reddinin ardından Ankara Merkez Cezaevi’ne girdi. Ecevit 34 gün hapis yatacak.
1985- “Kanunun suç saydığı fiili yayın yoluyla övmek”ten en az 4 yıl hapis istemiyle DGM’de yargılanan Hasan Kıyafet beraat etti.
1987- Yüksek Seçim Kurulu radyo ve televizyonda siyasi partiler adına konuşacak kişilerin parti üyesi olmasına karar verdi. Bu karar sonucu Süleyman Demirel, Bülent Ecevit ve öteki yasaklı lider radyo ve televizyonda konuşamayacak.
– Sağmalcılar Cezaevi’nde 38 mahpusun açlık grevi sürerken ölüm orucundaki 7 hükümlüden Ertuğrul Mavioğlu, Ali Arslan ve Mehmet Arslan’ın durumları ağırlaştı. Ankara Merkez Cezaevi’nde 50 mahpus açlık grevine başladı. Metris ve Sinop C.evinde açlık grevleri sürüyor. Bursa Cezaevi’nde tek tip elbise giymeyi reddeden tutuklu ve hükümlüler, İdare’nin kararıyla yakınlarıyla görüşe çıkarılmadı.
1988- Sekiz yıl süren Irak-İran Savaşı ateşkesle sona erdi.
– Cezaevlerinde tek tip elbise uygulaması yine gündemde. Bursa Özel Tip Cezaevi’ndeki 150 solcu ve 100 sağcı mahpus, tek tip elbisede ısrar halinde ölüm orucuna başlayacaklarını bildirdi. TAYAD’lı aileler, Adalet Bakanı’nın makam arabasının önüne çıkarak 1 Ağustos Genelgesi ve tek tip elbisenin kaldırılmasını istedi.
– “Emek Dünyası”Gazetesinde 15-16 Haziran’la ilgili söyleşide “işçileri suç işlemeye teşvik ve tahrik”ten 5 sendikacı hakkında dava açıldı.
– Ruhi Su’nun Zincirlikuyu Mezarlığı’ndaki cam bloktan anıt mezarını balta darbeleriyle kıramayan kimliği belirsiz saldırganlar, blokun etrafını saran başaklara ve mezarın çevresine zarar verdi.
1990- Yalçın Küçük,”Toplumsal Kurtuluş”dergisinin 12.02.1990 tarihli sayısındaki ”Sovyetler’de Kürt Aydınlanması”yazısında ”Yayın yoluyla milli duyguları yok etmek veya zayıflatmak amacıyla propaganda yaptığı”iddiasıyla 15 yıla kadar hapis istemiyle yargılanmaya başlandı.
1991- Estonya Sovyetler Birliği’nden bağımsızlığını ilan etti.
– Cumhuriyet gazetesi sahibi ve başyazarı Nadir Nadi Abalıoğlu 83 yaşında öldü.
1992- PKK Şırnak’a saldırdı: Önce şehir trafosunu bombalayıp havaya uçurdular ve şehri karanlıkta bıraktılar. Sonra da havan toplarıyla Tugay Kışlasını, Emniyet Müdürlüğü’nü, Valilik ve Jandarma Merkez Komutanlığı’nı ateşe tuttular. Çatışmalarda 3 er ve 1 polis memuru hayatını yitirdiği açıklanırken, sabah 6:00’da sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
1993- Oslo’da gizli pazarlıklardan sonra, İsrailliler ve Filistinliler arasında antlaşma imzalandı.
1996- Halkın Demokrasi Partisi (HADEP) Kongresi’nde Türk bayrağını indirdiği iddia edilen Faysal Koçar Buluttekin yakalandı.
– Seul’de Kuzey Kore ile birleşme isteyen öğrencilerin işgal ettiği Yonsei Üniversitesi’ni basan polis 3.200 öğrenciyi tutukladı.
1997- Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nca nihai pazarlık görüşmeleri yapılan Turban Turizme ait Kuşadası Marina’sının işletme hakkı toplam 24 milyon 150 bin dolara Koç Grubu’nun sahibi olduğu Tur-Yat AŞ’ye verildi.
1998- Maliye denetçileri, Ocak 1998’de Anayasa Mahkemesi’nce kapatılan Refah Partisi’nin malvarlığı incelemeleri sırasında, 1.2 trilyon lira nakit açığı buldu; kapatma kararının hemen ardından Genel Merkez hesaplarındaki 1 trilyon TL’lık Hazine yardımı ve bağışların teşkilatlara gönderilmiş gibi sahte belge düzenlenip gönderilmediğini saptadı.
– ABD, Afganistan’daki bir El-Kaide kampına ve Hartum’daki bir kimya tesisine Cruise füzesi ile saldırı düzenledi. Saldırıların, 7 Ağustos’ta Kenya ve Zambiya’daki ABD elçiliklerinin bombalanmasına misilleme olduğu belirtildi.
2000- F tipi cezaevlerini protesto için Kartal Meydanı’na yürümek isteyen Kartal ve Maltepe Demokrasi Platformu üyelerini polis coplayarak gözaltına aldı.
2001- Ukrayna’da Donetsk’teki kömür madeninde grizu patlaması oldu: 36 madenci öldü, 40 yaralı var. 14 madenci hala göçük altında.
– Recep Tayyip Erdoğan’ın 1994’de bir açılıştaki konuşmasının kaseti ortaya çıktı: “Tutturmuşlar laiklik elden gidiyor diye. Bu millet istedikten sonra laiklik tabii elden gidecektir”; “Ya müslüman olacaksın, ya laik. İkisi bir arada olduğu zaman ters mıknatıslanma yapar”.
2002- ABD’li spor giyim firması Nike, Endonezya’nın başkenti Jakarta’daki spor ayakkabı fabrikasında üretimi durdurma kararı aldı. Binlerce işçi 7 bin kişinin işsiz kalacağını söyleyerek şirketin bu kararını protesto etti.
2003- Libya, Lockerbie uçak faciasında hayatını kaybedenlerin yakınlarına taahhüt ettiği 2,7 milyar dolarlık tazminatı “Uluslararası Uzlaşma Bankası”na havale etmeye başladı. Libya BM’e sunduğu mektupta, 1988’de 270 kişinin öldüğü faciayla ilgili sorumluluğu kabul etmişti.
– Kudüs’te düzenlenen intihar saldırısında altısı çocuk 20 kişi öldü, 120 kişi yaralandı.
– Talim ve Terbiye Kurulu’ndaki görevlerinden alınan 167 öğretmenden 45’i yürütmenin durdurulması ve işlemin iptali için dava açtı. Öğretmenler Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik ile Talim ve Terbiye Kurulu Başkanı Ziya Selçuk hakkında ayrıca tazminat davaları açacak.
– Orman yangınları geçen yıla göre büyük artış gösterdi; son 2 günde 31 yangında 650 hektar orman yandı. Yangınların, Cumhurbaşkanı Sezer 2 kez geri çevirmesine rağmen, AKP hükümetinin 2B orman arazilerinin satışında ısrarı nedeniyle kasten çıkarıldığı şüphesi hakim.
2004- Irak’ın Necef kentinde Şii lider Mukteda Sadr 15 gündür bulunduğu Hz. Ali Türbesi’ni terketti. Mehdi ordusu milisleri türbeyi boşaltmaya başladı. Irak polisi 400 milisi gözaltına aldı.
2005- Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç, mizah dergisi Penguen aleyhine 20 bin YTL’lik manevi tazminat davası açtı. Gerekçe; kişilik haklarına hakaret edildiği.
– Pakistan’da Devlet Başkanı Pervez Müşerref’e suikast girişiminde bulunmaktan mahkum asker idam edildi.
2006 – Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, senarist, tiyatro eleştirmeni Tuncer Necmioğlu (d. 1936) İstanbul’da yaşamını yitirdi. Necmioğlu, Devlet Tiyatroları, 1962 yılında Arena, 1964 yılında AST ve Küçük Sahne’de de oyuncu olarak görev yaptı. 1967 yılında Tuncel Kurtiz, Umur Bugay, Aydın Engin ve Müjdat Gezen ile birlikte Halk Oyuncuları’nın kurucularından olan ve bu toplulukta genel sanat yönetmenliği ile oyunculuk da yapan sanatçı, Uluslarararası Tiyatro Eleştirmenleri Birliği (AICT) Türkiye Merkezi (TEB) üyesi idi.
2008 – İspanyol havayollarına ait MD-82 tipi bir yolcu uçağı Madrid Barajas Uluslararası Havalimanı’ndan Kanarya Adaları’na gitmek üzere havalanırken pist dışına çıkarak yandı: 153 kişi öldü, 19 kişi kurtuldu.
2011- Samsun/Tekel’in BAT’a satılmasının ardından işten çıkarılıp fabrika önünde aylardır direnen 120 işçi işe alındı.
2012- Ramazan Bayramı’nın ikinci gününde Gaziantep’teki Karşıyaka Polis Merkezi yakınında bomba yüklü araç patlatıldı. Olayda 3’ü çocuk 10 kişi öldü, 65 kişi yaralandı.
2013- Ali İsmail Korkmaz’ın ölümünün 40.gününde Antakya’da yapılan yürüyüşe polis Armutlu girişinde müdahale etti, çatışma çıktı.
Antalya’dan 1 ay önce Gezi Direnişi’ne destek için “Adalet Yürüyüşü”ne başlayan grup Gümüşsuyu’nda polis çemberine alınıp Gezi Parkı’na ulaşmaları engellendi.
– “Güvenceli gelecek, eşit-özgür ve demokratik Türkiye” sloganıyla 4 gündür yürüyen KESK’liler Kızılay’a sokulmadı.
2015- “Şehit” cenazelerine katılan AKP’li bakanlar protesto edilmeye başlandı. Doğu ve Güneydoğu’da çatışmaların yoğunlaştığı yerlerde görevli sağlık ve eğitim personelinin izin alarak bölgeyi terk etmeye başladığı söylendi.
2016- Gaziantep kent merkezinde bir düğüne yapılan bombalı saldırı sonucu 50 ölü 94 yaralı var.
– Türkiye Cumhuriyeti ile İsrail Devleti Arasında Tazminata İlişkin Usul Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.
2017- Amerikalı komedyen Jerry Lewis, 91 yaşında Las Vegas’taki evinde hayatını kaybetti.