Belleğimizde: 20 Aralık

1522- Kanuni Sultan Süleyman, Rodos Şövalyeleri’nin teslimiyetini kabul etti ve adayı boşaltmalarına izin verdi. Şövalyeler daha sonra Malta’ya yerleşti.
1881- Osmanlı Devleti ile Galata bankerleri arasında Muharrem Kararnamesi (Tevhid-i Düyun Kararnamesi) imzalandı.
1915- Anzaklar ve İngiliz birlikleri, Çanakkale’den boşaltıldı.
– Yazar ve şair Aziz Nesin doğdu.
1917- Sovyet kabinesi Sovnarkom, gizli bir kararnameyle ÇEKA’yı (Tüm Rusya Karşı Devrim ve Sabotajla Mücadele Olağanüstü Komisyonu) kurdu.
– Şair Cahit Külebi doğdu.
1923- Almanya’da tutuklu bulunan Nasyonal Sosyalist lider Adolf Hitler şartlı olarak salıverildi.
1924- Kırkkilise’nin adı Kırklareli olarak değiştirildi.
1938- İlk elektronik televizyon sisteminin patenti alındı.
1939- Türkiye’nin Paris’teki Uluslararası Şarap Kurulu’na katılmasına ilişkin yasa çıktı.
1942- Erbaa’da deprem: 493 kişi öldü, 3 bin 809 bina yıkıldı.
1945- İstanbul Basın Birliği başkanlığına Sedat Simavi getirildi.
– Kürtaj yaptığı iddiasıyla yargılanan bir ebe 6 yıl hapse mahkûm oldu.
1947- Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün yatlarının ödeneği bütçeden çıkarıldı.
1955- 1954 seçimlerinden sonra DP’den ayrılan bazı milletvekilleri ”Hürriyet Partisi”ni kurdu.
1961- Yön dergisinin ilk sayısı çıktı. Haftalık “Yön” dergisi, “Yön Manifestosu” olarak da adlandırılan 531 aydının ortak bildirisiyle ve 20 bin tirajla yayın hayatına başladı. Doğan Avcıoğlu’nun imtiyaz sahibi ve yazı işleri müdürü olduğu Yön, 30 Haziran 1967’de yayın hayatına son verdi.
1963- Berlin duvarı ilk defa, batı Berlinlilere doğuda kalan akrabalarını bir günlüğüne ziyaret edebilmeleri için açıldı.
1964- Ali Sami Yen Stadı Türkiye-Bulgaristan milli maçıyla açıldı, açılışta tribün parmaklıklarının aşırı izdiham nedeniyle kopması yüzünden tribünlerden aşağı düşenler oldu, 1 kişi öldü 81 kişi yaralandı.
1966- DDY tahmil-tahliye işlerinde çalışan Likat-İş üyesi 1.538 işçinin grevi “milli güvenlik” gerekçesiyle 30 gün süreyle ertelendi.
1968- ABD’li yazar John Steinbeck öldü.
1969- Yıldız Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi öğrencisi Battal Mehetoğlu’nu öldürmekten sanık biri polis 7 kişi tutuklandı. Sanıkların, MTTB’de toplandıktan sonra Yıldız Camii’ne giderek sabah namaz kıldıkları ve ardından devrimci öğrencilerin nöbet tuttuğu Yıldız Üniversitesi’ne gittikleri öğrenildi. Polis sabaha karşı devrimci öğrencilerin işgalindeki Yıldız DMMA ve yurtları ile dincilerin hakimiyetinde olan MTTB’de eş zamanlı arama yaptı. Polis, hem Yıldız’da hem de MTTB’deki aramalarda silah ve molotof kokteyl bulunduğunu bildirdi, Akademi kapatıldı. Yıldız DMMA’daki aramadan sonra yapılan ikinci aramada bir dürbünlü tüfek bulunduğu ve tüfeğin Deniz Gezmiş’e ait olduğu iddiasıyla, Deniz Gezmiş Türkiye Milli Gençlik Teşkilatı (TMGT) binasında gözaltına alındı.
– “Süresiz boykot” kararı alan Devlet Sekreterlik Okulu’nun 37 kız öğrencisi devrimci öğrencilere saldırıları ve 6.Filo’yu protesto için Sultanahmet’ten Beyazıt’a yürüdü. İzmir’de de gençler 6.Filo’ya karşı Cumhuriyet Meydanı’nda protesto mitingi düzenledi. Ankara’da Sosyal Demokrasi Dernekleri Federasyonu tarafından düzenlenen “Tam Bağımsız Türkiye” mitingine katılan üniversite öğrencileri de AP iktidarını ve ABD’yi protesto etti.
1970- Polonya’da işçilerin üzerine ateş açıldı. İşçiler yiyecek fiyatlarının artmasını protesto ediyorlardı. Komünist Parti lideri Wladislaw Gomulka istifa etti, yerine Edward Gierek geçti.
– Kapıcılar sosyal sigorta kapsamına alınmak için yürüyüş yaptılar.
1971- Pakistan’da Yahya Han istifa etti, yerine Zülfikar Ali Butto devlet başkanı oldu.
1972- Gazeteci Turhan Dilligil 21 ay 5 gün hapse mahkûm oldu.
1973- İspanya Başbakanı Amiral Luis Carrero Blanco otomobilinde giderken havaya uçuruldu, öldü. Suikastı kısa adı ETA olan Bask Yurdu ve Özgürlüğü örgütü üstlendi.
1974- Yıldız DMMA öğrencisi Şahin Aydın’ın ülkücülerce bıçaklanarak öldürülmesini protesto için İTÜ, İÜ ve Yıldız’da derslere girilmedi. Polis, yürüyüşe geçen İTÜ ve Yıldız öğrencilerinin İstanbul Üniversitesi’ne ulaşmasına engel olmak için Galata ve Unkapanı köprülerini trafiğe kapattı. İstanbulş Toptaşı Cezaevi’ndeki sol tutuklu ve hükümlüler, Şahin Aydın’ın öldürülmesini protesto için ölüm orucuna başladıklarını açıkladı
1975- Atatürk Lisesi’nde 06 Aralık’taki çatışma sırasında ülkücülerce pencereden atılarak öldürülen Kazım Göktaş’la ilgili bildiri dağıtan Malatya Devrimci Yüksek Öğretim Derneği’nin 3 yöneticisi “bölücülük ve ırkçılık yaptıkları” gerekçesiyle tutuklandı.
1976- İzmir/Hatay Nokta durağında ülkücülerin sopalarla saldırdığı arkadaşı S.Ersun için müdahale eden Ege Üniversitesi Fen Fakültesi öğrencisi Tamer Benial bıçaklanarak ağır yaralandı, hastanede hayatını kaybetti.
1977- Kayserispor’un Galatasaray’dan transfer ettiği futbolcu Metin Kurt ikinci kez süresiz kadro dışı kaldı. Kurt’un Kayseri’de yayınlanan bir yerel gazetede Kayserispor Yönetim Kurulu aleyhine demeçler verdiği ve sürekli yazı yazdığı ileri sürüldü.
– Öğretmensiz geçen dersleri protesto eden İstanbul Kavacık Ortaokulu öğrenci ve velileri, İl Milli Eğitim Müdürlüğü önünde gösteri yaptı.
1978- Maraş’ta Alevilerin yaşadığı Yörükselim Mahallesi’nde bir kıraathaneye bomba atıldı. Kıraathane dışında patlayan bombanın tesiriyle “Gıjgın Dede” olarak bilinen Alevi dedesi hayatını kaybetti.
1983- Tiyatro ve Sinema Sanatçısı Hulusi Kentmen, 81 yaşında öldü.
1985- Türkiye’de ilk kez bir kadın bir batında 8 çocuk doğurdu; 5’i erkek, 3’ü kız olan sekizlerden yedisi bir gün, biri dört gün yaşayabildi.
1987- Dona Paz adlı Filipinli yolcu gemisi, Mindoro adası açıklarında Vector tankeri ile çarpıştı, iki patlama meydana geldi: 3 binden fazla kişi öldü.
1989- Panama’nın askeri diktatörü Manuel Noriega Amerikan birliklerince iktidardan düşürüldü.
1990-Türkiye’de yaklaşık 60 bin belediye memurunu kapsayacak Tüm Belediye Memurları Sendikası (Tüm-Bel-Sen) için kurucu 5 bin üyenin imzasını taşıyan başvuru İstanbul Valiliği’ne verildi ve sendika resmen kurulmuş oldu. Kuruluş dilekçesi çeşitli büyük kentlerden İstanbul’a gelen 500 memur tarafından valiliğe teslim edildi.
– Buca Bölge Kapalı Ceza ve Tutukevi’nde 20 mahkumun açlık grevi 32.gününde. HEP İzmir İl Örgütü Cezaevi önüne siyah çelenk bıraktı.
1992- Görüşmeleri olumsuz sonuçlanan toplu sözleşmelerinin Yüksek Hakem Kurulu tarafından bağıtlanmasına karşı günlerdir sürdürdükleri “işyerinde hapis” eylemlerinin ardından Petkim işçileri aileleriyle birlikte Aliağa’da “Emek ve Demokrasi Mitingi” yaptı.
– Büyükçekmece Gölü kenarında yapılmakta olan Trakya Serbest Bölgesi, Hezarfen Havaalanı ve diğer kaçak yapılar, SHP İl Çevre Komisyonu ve Büyükçekmece İlçe Başkanlığı’nca düzenlenen yürüyüşle protesto edildi.
1993- Gazeteciler Erhan Akyıldız ve Ali Tevfik Berber Askeri Mahkeme’de çıkarıldıkları ilk duruşmada savunmalarını yaptı, askeri savcının tahliyelerini istemesinin ardından tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı.
– 25-26 Aralık’ta yapılacak “Demokratik Üniversite Kurultayı” için Sirkeci Büyük Postane önünde bildiri okuyup çağrı yapan ve Postane demir parmaklıklarına pankart asan öğrenciler gözaltına alındı.
1994- Kamu Çalışanları Platformu’nun “Maaşlarda iyileştirme” için düzenlediği memur eylemi tüm yurtta yapıldı. İstanbul’da yaşam felç oldu. Boğaz Köprüsünde sadece iki turnikenin çalışması nedeniyle araç kuyruğu kilometrelerce uzarken, vapur ve banliyö seferleri “yavaşladı”. Elektrik ve telefon arızaları giderilmedi, hastanelerde acil dışında hizmetler durdu. Okullarda öğretmenler derslere girmedi. Eylemle ilgili olarak hükümet sözcüsü Yıldırım Aktuna “Ne yaparlarsa yapsınlar, 1996’dan önce iyileştirme mümkün değil” dedi.
1995- “İstanbul Üniversitesi Öğrencileri Koordinasyonu” üyesi yaklaşık 1.000 öğrenci “artan saldırılar ve harç zamlarına karşı” öğretim üyeleriyle birlikte ana kapıya yürüyerek başka üniversitelerden gelen öğrenciler ve DİSK, ÇHD, Tüm Sağlık-Sen üyeleriyle buluştu.
– NATO kuvvetleri Bosna’da görev yapmaya başladı.
1996- ABD’li gökbilimci Carl Sagan öldü.
1997- Aile İçi Şiddetin Önlenmesi Yasası’nın Meclis’ten çıkarılmamasını protesto eden kadınlar İstiklal Caddesi’nde yürüdü.
– 136.kez toplanan Cumartesi Anneleri 1996’da İstanbul’da gözaltına alınan ve haber alınmayan Doğubeyazıt’lı Orhan Yakar’ın (16) akıbetini sordu.
2000- Çanakkale Cezaevi’nde 158, Ümraniye Cezaevi’nde 423 tutuklu ve hükümlünün Hayata Dönüş operasyonuna karşı direnişi sürüyor. Bayrampaşa, Gebze ve Malatya cezaevlerindeki sol siyasi tutuklu ve hükümlüler Kocaeli, Edirne ve Sincan F Tipi cezaevlerine sevk edildi. Hayata Dönüş operasyonları sonrasında hastaneye kaldırılan tutuklu ve hükümlülerin yakınları hastane önlerinde endişeyle bekliyor..
2001- Ekonomik krizi aşmak için dört yılda sekiz IMF planı uygulayan Arjantin’de Ekonomi Bakanı Domingo Cavallo’yla birlikte tüm hükümet istifa etti. IMF’den acil kredi alamayan Arjantin’de gösteri ve yağmalamalara karşı, Devlet Başkanı Fernando De La Rua bir aylık sıkıyönetim ilan etti. 20 kentte 10 binlerce Arjantinli mağazaları yağmalamaya devam ediyor.
2002- Almanya’da “Kızıl Ordu Fraksiyonu” adlı silahlı sol örgütün kurucularından Ulrike Meinhof’un beyninin külleri mezarının yanına törenle gömüldü. 1976’da kuşkulu intiharının ardından Meinhof’un beyninin Magdeburg Üniversitesi’nde tutulduğu ortaya çıkmış, kızlarının şikayeti üzerine gömülmesine karar verilmişti.
– ABD, Rusya, AB ve BM’den oluşan Ortadoğu Dörtler grubu, İsrail ve Filistin arasında acil ateşkes ilan edilmesi çağrısında bulundu.
– F tipi cezaevlerine karşı 20 Ekim 2000’de başlatılan ölüm orucu eyleminde DHKP-C davasıdan tutuklu Berkan Abatay yaşamını kaybetti.
2003- Pakistan Temyiz Mahkemesi, yetişkin Müslüman kadınların istedikleri kişiyle özgür iradeleriyle evlenebileceklerini açıkladı. Pakistan’da insan hakları savunucuları bu karar için altı yıldır mücadele vermekteydi. Babanın veya bir erkek kardeşin izin vermediği evlilik geçersiz sayılıyordu.
2005- New York’ta 25 yıldır ilk kez, 33 bin 700 taşıma işçisi, bağlı oldukları Ulaşım İşçileri Sendikası’nın çağrısıyla greve gitti. Emeklilik yaşının 55’ten 62’ye çıkarılması, sağlık sigortası ücretinin yüzde 1’inin maaşlardan kesilmesi ve yıllık ücret artışının yüzde 3’te kalmasına karşı greve gidildi.
– Bolivya’nın yeni devlet başkanı Evo Morales: “Dünyada bildiğim tek terörist Bush, ABD’nin Irak’ı işgali bir devlet terörüdür.”
2006- Mersin Üniversitesi’nde ülkücü saldırılarına karşı bahçede protesto yürüyüşü yapan solcu öğrenciler, ülkücülerin üs olarak kullandığı Meslek Yüksek Okulu’na girmek isteyince polis gaz bombası ve copla saldırdı, çatışmanın ardından yaklaşık 70 öğrenci gözaltına alındı.
– N.Chomsky ve E.S.Herman’ın yazdığı “Rıza’nın İmalatı” adlı kitabın yayıncısı, iki editörü ve çevirmeni beraat etti.
– Türkmenistan’ın ilk devlet başkanı olan ve kendini “ebedi devlet başkanı” ilan eden Saparmurad Niyazov (Türkmenbaşı), 66 yaşında kalp krizinden öldü.
2007- 12 Eylül darbesi sonrasında Şehir Tiyatroları’ndan uzaklaştırılan oyuncu, yönetmen ve karikatürist Savaş Dinçel (65) hayata veda etti.
2008- Taksim’de toplanan anarşistler “Bütün devletler katildir, affetmeyeceğiz, unutmayacağız” pankartı açtı.
2009- TEKEL işçilerinin özlük haklarıyla birlikte kamu işletmelerine nakil hakkı için Ankara’da başlattıkları eylem 6. gününde.
– Alevi-Bektaşi Federasyonu üyeleri, Şeyh Bedreddin’i idamının 589. yıldönümünde İstanbul’da 2.Mahmut Türbesi haziresindeki kabri başında andı.
2010- Bir grup işçi, Kot Kumlama İşçileri Dayanışma Komitesi öncülüğünde Petrol-İş Ankara Şubesi’nde basın açıklaması yaptı.
2011- “KCK operasyonları” kapsamında AFP, DİHA, ETHA, Özgür Halk, Demokratik Modernite, Birgün ve Vatan’dan 50’den fazla gazeteci, matbaa ve dağıtım çalışanı gözaltına alındı. Gazetecilerin KCK operasyonlarında gözaltına alınmasına karşı gazeteciler ve kitle örgütleri Taksim’den Galatasaray’a yürüdü
– Serkan Acar’ın “Aşk ve Devrim” filmi gösterime girdi.
2012- KESK “Emek ve Demokrasi Güçleri” adına 2013 yılı bütçesini ülke genelinde protesto etti.
2013- Yolsuzluk ve rüşvet operasyonu kapsamında gözaltına alınan işadamı Ali Ağaoğlu serbest bırakıldı. Savcı, Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan’ın oğlu Kaan Çağlayan, Muammer Güler’in oğlu Barış Güler, Bakan Bayraktar’ın oğlu Abdullah Bayraktar ile Reza Zarrab’ı tutuklanmaları talebiyle mahkemeye sevk etti. SDP’liler Çağlayan Adliyesi önünde “Hırsızı bulduk” eylemi yaptı.
– 07 Ekim 2007’de 17 yaşındayken “Yürüyüş” dergisini dağıtırken polisçe sırtından vurulup felç kalan Ferhat Gerçek’e 3.5 yıl, olaya karışan 7 polise ise 2 yıl 6’şar ay ceza verildi.
– DİSK/Bank-Sen üyeleri, HSBC’den 170 güvenlik elemanının çıkarılmasını İstanbul HSBC Genel Müdürlüğü önünde protesto etti.
2016- Asya ile Avrupa’yı deniz tabanının altından karayoluyla birbirine bağlayan Avrasya Tüneli açıldı.
– Macar asıllı Hollywood yıldızı Zsa Zsa Gabor, kalp yetmezliğinden 99 yaşında ABD’de hayata veda etti.