1524- İran Safevi Devletinin kurucusu Şah İsmail vefat etti. Şah İsmail “Hatayi” mahlası ile Türkçe şiirler yazmıştır.
1795- Fransa’da kadınların toplantılara katılması yasaklandı.
1906- Norveçli oyun yazarı Henrik Ibsen hayata veda etti.
1915- Ermenilerin göç ettirilmesi ile ilgilenen Talat Paşa, IV.Ordu komutanlığına ilk emrini verdi. Bu emirde hangi vilayetlerdeki Ermenilerin nereye göç ettirileceği açıkça belli ediliyordu. Ayrıca talimatnamede nakil esnasında dikkat edilmesi gereken kurallar ve yerleştirilme esasları yer alıyordu. Ermenilerin taşınabilir malları yanlarında götürebilecekleri taşınmaz malların ise emanete kaydedilmesi isteniyordu.
1919- İzmir’in Yunan kuvvetlerince işgalini kınamak amacıyla İstanbul Sultanahmet Meydanı’nda yapılan mitinge 200 bin kişi katıldı. Mitingde Mehmet Emin Yurdakul, Halide Edip Adıvar, Süleyman Sırrı gibi kişiler konuşmalar yaptılar.
-Süleymaniye’nin Tasluca alanında Şeyh Mehmut Berzenci’ye bağlı Kürt silahlı güçleri ile bölgedeki İşgalci İngiliz güçleri arasında şiddetli çatışmalar yaşandı.
1928- Türk Vatandaşlığı Kanunu kabul edildi. Aynı gün tekke ve zaviyeler kapatıldı.
1938 – İstanbul Elektrik Şirketinin hükümetçe satın alınmasına ilişkin sözleşme Ankara’da imzalandı.
1942- Marksizme dair bir çoğumuzun ilk kitabı, halen kitaplıklarımızda yeri olan Felsefenin Temel İlkeleri’nin yazarı Fransız filozof Georges Politzer, Naziler tarafından kurşuna dizilerek öldürüldü.
1945- Almanya’daki Nazi rejiminin baskı örgütü SS birliklerinin başı, gizli servis Gestapo’nun ikinci adamı ve Hitler’in Avrupa’daki Yahudileri yok etme programının mimarı Heinrich Himmler, İngiliz birliklerince tutuklandığının ertesi günü intihar etti.
1949- Berlin ablukasını kaldırıldı ve II. Dünya Savaşı sonrası ikiye bölünen Almanya’nın batısında federal cumhuriyet ilan edildi.
1950- İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nden M.Fahri Oktay’ın çıkardığı “Nazım Hikmet” gazetesinin 3.sayısı çıktı.
1960- Başbakan Adnan Menderes, aralarında Bülent Ecevit’in de bulunduğu 7 CHP’li milletvekili ile CKMP Genel Başkanı Osman Bölükbaşı ve 1 DP’li milletvekilinin dokunulmazlıklarının kaldırılması için Meclis’e tezkere gönderdi.
CHP Milletvekili Avni Doğan ve arkadaşlarının verdiği bir önergenin Meclis’teki görüşmelerine Tahkikat Encümeni’nce yayın yasağı getirildi.
– İsrail ajanları 6 Milyon Yahudinin ölümünden sorumlu tutulan Adolf Eichmann’ı Arjantin’de ele geçirdi. Eichmann yargılanmak üzere İsrail’e götürüldü.
1965- Adalet Partisi Antalya Milletvekili İhsan Ataöv “Milliyetçi öğretmenler ayaklandığı gün içim müsterih olacaktır. Ölenler şehit, kalanlar gazi sayılacaktır” dedi.
1968- 5 bin öğrenci Fransa’ya sokulmayan Daniel Cohn Bendit için “Hepimiz Alman Yahudileriyiz” sloganıyla yürüdü ve polisle çatıştı.
1969- Özel Işık Mühendislik ve Mimarlık Yüksek Okulu öğrencileri “Halk çocuklarını eğitim tüccarlarının emrine veren zihniyeti protesto için” Beyazıt’tan Taksim’e yürüdü
1970- DİSK’e geçmek isteyen Sungurlar işçilerinin seçme özgürlüğü kısıtlanmak istenmesi ve işverenin sendika aidatını Çelik-İş’e vermesi üzerine 9 Nisan’da fabrika işgal edildi. Mayıs ayı süresince kısa süreli işgal olayları sürdü. 13 Mayıs’ta işçiler işvereni fabrikaya sokmadılar. Askeri birliklerin gelmesi üzerine yapılan tartışmalardan sonra fabrika boşaltıldı ancak fabrika önünde bekleyiş sürdürüldü. 23 Mayıs’ta işveren işçilerin talebini kabul etti ve zafer işçinin oldu.
1971- İstanbul’da, gece 24:00’den saat 15:00’e kadar ”sokağa çıkma yasağı” uygulanarak tüm konutlar 25 bin asker ve polis tarafından tek tek arandı. Aramalar sürerken, İsrail Başkonsolosu Elrom’un cesedi bir ihbar üzerine Nişantaşı Hamarat apartmanı 8 no’lu dairede bulundu.
Yılmaz Güney’in evi de 04:00 de arandı; kolluk güçleri, evde M.Çayan, U.Bardakçı, O.Etiman ve H.Cevahir’in gizlendiği çatı arasını aramadı. Yılmaz Güney’in evini arayan Ekip, Dev-Genç’e para yardımı yaptığına dair makbuz buldu. Güney gözaltına alındı, sorgulanıp bırakıldı.
TİP MYK üyelerinden Prof.Sadun Aren, Hüseyin Ergün ve Yalçın Cerit Ankara’da gözaltına alındı. Gözaltındaki TÖS Genel Başkanı Fakir Baykurt sorgusunun ardından tutuklanarak Mamak Askeri Cezaevi’ne konuldu.
1976- Suriye’nin Başkenti Şam’da toplanan Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB), Irak Kürdistan’ına ilk silahlı peşmerge grubunu gönderme kararını aldı.
1978- İmralı Cezaevi’nden kaçan Amerikalı Billy Hayes’in yazdığı roman Geceyarısı Ekspresi adıyla sinemaya aktarıldı. Türkiye, filmi protesto etti.
1980- 1951 TKP tevkifatında 2 yıl tutuklu kalıp beraat eden, 1960 sonrası TİP üyesi olan Türk Tabipleri Birliği MK üyesi Diş Hekimi Sevinç Özgüner Mecidiyeköy’deki evini basan ülkücülerce kurşunlanarak öldürüldü, eşi Türkiye Emekçi Partisi (TEP) üyesi Vecdi Özgüner yaralandı.
1983- “Çizgilerle Nazım Hikmet” kitabında komünizm propagandası yaptıkları iddiasıyla Müjdat Gezen ve Savaş Dinçel tutuklandılar. Diyarbakır Sıkıyönetim Mahkemesi kararıyla 16 Mayıs’ta İstanbul’da gözaltına alınıp Diyarbakır’a götürülen Müjdat Gezen ve Savaş Dinçel, Mahkeme’nin “görevsizlik” kararı gereği İstanbul’a getirilip Bayrampaşa’ya konuldu.
1987- YÖK’ten türbana izin: İlahiyat Fakültelerinde öğrenciler istedikleri gibi giyinebilecek; diğer fakültelerde “çağdaş ölçülerde” örtünebilecek.
1988- Birleşmiş Milletler (BM), yaptığı özel bir oturumda, 1983 tarihinde lrak rejimi tarafından kaybedilen 8 Bin Barzani’nin akibetini ele aldı. Toplantıda Barzanileri, Cewat Mella temsil etti.
1989- Cumhuriyet muhabiri Erbil Tuşalp ile Yazı İşleri Müdürü Okay Gönensin, 21 Haziran 1988’de Özal’ın suikastçısı Kartal Demirağ’la ilgili ”İşte Suikastçı nın İfadesi” başlıklı haberden dolayı 1’er ay hapis cezasına çarptırıldı; cezalar 12’şer bin TL para cezasına çevrildi.
1990- Kamu çimento fabrikalarında Çimse-İş üyesi 6.417 işçi yeniden greve başladı. Yarımca Porselen’de de grev vardı.
1991- Jandarma Asayiş Birlikleri eski komutanlarından emekli korgeneral İsmail Selen, Ankara’da silahlı üç kişi tarafından öldürüldü. Adana Bölge Jandarma Komutanı Tuğgeneral Temel Cingöz, makam otosuyla göreve giderken, silahlı kişilerin saldırısı sonucu ağır yaralandı. Tuğgeneral Temel Cingöz, kaldırıldığı hastanede tüm çabalara rağmen kurtarılamadı ve 27 Mayıs günü öldü. Eylemleri Devrimci Sol örgütü üstlendi.
– Irak’taki BM temsilcisi, yalnız tabanca taşıyan 500 BM güvenlik muhafızının dört Kürt vilayetine yerleştirilmesi konusunda anlaşmaya varıldığını duyurdu. Görevleri, güney ve kuzey Irak’ta bulunan BM yardım merkezlerinde devriye gezerek güvenliği sağlamaktı.
1992- İstanbul’a 117 yıl hizmet eden Galata Köprüsü yerinden sökülerek Haliç’e çekildi.
1993- RP’li Kağıthane Belediyesi’nden atılan işçilerin Ankara/ Güvenpark’ta kurdukları fotoğraf sergili çadırlar toplatıldı.
1994- İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, işçilerden oluşan giyim komisyonunun haberi olmadan 1.200 SUSER işçisinin ”giyim yardımı” için yandaş Huzur Mağazaları ile anlaştı ve her işçiye 4 milyon 300 bin TL’lık alışverişini bu mağazadan yapma zorunluluğu getirdi.
1995- Mahkeme “fotoğraf ve video delil olamaz” dedi ve 1 Mayıs 1994’de SHP Milletvekili Salman Kaya ve yeğenini döven 3 polisi beraat ettirdi.
– DİSK Genel Başkanı Rıdvan Budak ANAP’lı Eminönü Belediyesi’nden atılan 259 işçiyi ziyaret etti. Eşleri de ANAP Eminönü İlçe binasını işgal etti.
– “Kömür kralı” olarak tanınan Yeni Günaydın ve Tan gazetelerinin sahibi Bekir Kutmangil silahlı saldırıda öldü.
1996- Türk pop müziği sanatçısı Tanju Okan hayatını kaybetti.
1997- İstanbul Üniversitesi’ndeki sağcıların saldırılarını ve polisin yanlı tutumunu protesto etmek isteyen 2 bin öğrenci Öğrenci Kültür Merkezi önünde toplanarak Vezneciler-Laleli yönünden Merkez Kampüse doğru yürüyüşe geçti; polis tramvay yolunda kitleyi copla dağıttı: 30 yaralı, 150 gözaltı.
2000- Sedat Peker’in kurduğu internet sitesinin Hilton’daki tanıtım gecesine eski bakanlar dahil “seçkin”bir davetli topluluğu katıldı. Gecede aralarında Veli Küçük ve -cezaevinde bulunan- Korkut Eken’in de bulunduğu 14 kişiye “Türklüğe katkılarından ötürü” plaket verildi.
2002- F tipi cezaevlerinde tecrite karşı süren ölüm oruçlarında, Türkiye İhtilalci Komünistler Birliği (TİKB) üyeliğinden Tekirdağ Cezaevi’nde tutuklu Okan Külekçi 240.günde hayatını kaybetti. Külekçi, Hayata Dönüş’ten bu yana ölüm oruçlarında hayatını kaybeden 91. kişi.
– Ankara’nın en eski ve en büyük sinemalarından Akün, 1975 yılında Ertem Eğilmez’in unutulmaz filmi ‘Hababam Sınıfı’ ile açtığı perdelerini, yine aynı filmle bir daha açılmamak üzere kapattı.
2003- Sendikacıların, Yeni İş Yasası’ndaki “belirsiz süreli iş sözleşmesi” ve ”kıdem tazminatı fonu”nun iş güvencesini daralttığı eleştirilerine karşı Başbakan Erdoğan: ”Ülkemde işsizlik varken ben burada 1.derece işyeri güvencesini ararım” dedi ve özelleştirmeleri savundu.
– Ziya Selçuk’un başkanlığındaki Talim ve Terbiye Kurulu toplantısında, ”Cemre Yayınları”nca Kurul’un onayına sunulan İlköğretim 4.Sınıf Sosyal Bilgiler kitabında yer alan bir sarışın kadın fotoğrafının “Türk olmadığı“ gerekçesiyle kitaptan çıkarılmasına karar verildi.
2004- Küresel Barış ve Adalet Komisyonu (BAK) üyeleri, Haziran’da İstanbul’da yapılacak NATO zirvesiyle ABD’nin Irak ve Filistin politikalarını protesto için bisikletleriyle Saraçhane’den Beşiktaş’a kadar pedal çevirdi.
2005- Özelleştirme kapsamındaki Seydişehir Alüminyum İşletmeleri’ne incelemeye gelen 3 firma yetkilisi tesislere sokulmadı. Çelik-İş üyesi 1.500 kadar işçi kapıları kaynak yaparak kendilerini fabrikaya kilitledi, fabrika içindeki çatışmada 23 polis 30 işçi yaralandı. Polis ve jandarmaların barikatını aşarak fabrikaya giren işçi yakınlarına coplarla, fabrika içinde firma temsilcileri gezerken engellemek isteyen işçilere de biber gazı ve gaz bombalarıyla saldıran polislere rağmen,firma yetkilileri incelemelerini kısa keserek fabrikayı terketti.
– Adli Tıp Uzmanları Derneği Başkanı Doç. Dr. Ümit Biçer, son iki yılda keyfi yer değiştirmeler ve partizan atamalarla 38 kişinin Adli Tıp Kurumu’ndan uzaklaştırıldığını veya istifa etmek zorunda kaldığını açıkladı.
– Ezilenlerin Sosyalist Platformu’ndan bir grup, “itirafçılaştırma yasası” olarak adlandırdıkları yeni Türk Ceza Kanunu’nu protesto için Adalet Bakanlığı ek binası önünde demir kafesli eylem yaptı.
2006- Ege Denizi üzerinde keşif uçuşu yapan Türk ve Yunan Hava Kuvvetlerine ait iki F-16 uçağı havada çarpışarak düştü. Paraşütle atlayan pilot, Panama bayraklı bir tanker tarafından kurtarıldıktan sonra askeri helikopterle Fethiye’ye getirildi.
2009- İstanbul Tabipler Odası tarafından verilen ”Sevinç Özgüner Barış, Demokrasi ve İnsan Hakları Ödülü, ”Metris Cezaevi’nde işkence ve kötü muameleden hayatını kaybeden Engin Çeber ile işten çıkarıldığı DESA’da 7 aydır direnen Emine Arslan’a verildi. Çeber’in ödülünü avukatı Taylan Tanay aldı.
2012- MHP Bursa Milletvekili İsmet Büyükataman Bekir Bozdağ’a yönelik soru önergesinde, “Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez’in açıklama yaptığı konular görev sınırları içinde midir?” diye sordu. Görmez, 4+4+4 yasası için “Kimse Kuran öğretilmesinin yanlış olduğunu söyleyemez” demişti.
2013- Almanya’daki Deniz Feneri e.V. davasında suçunu kabul ederek 2007’de 5 yıl 10 ay hapis cezası alan Kanal 7 Avrupa Müdürü M. Gürhan, Türkiye’deki davada sanıkları aklayan savunma yaptı: ”Almanya’da baskı altında ifade verdim. Dava Tayyip Erdoğan’la ilişkilendirmek isteniyor”.
– Mümtaz Soysal Cumhuriyet’te “Kanal İstanbul Çılgınlığı”nı yazdı: ”Çılgınlığın da bir sınırı olmalı. Bu sınır, bin bir özveriyle kurulmuş değerli bir cumhuriyeti, hesapsız kitapsız girişimlerle cümle alemin gözünde gülünç duruma düşürecek kadar genişletilemez.”
– Eski Olağanüstü Hal (OHAL) Bölge ve İstanbul Valisi Hayri Kozakçıoğlu, Sarıyer’deki evinde ölü bulundu. Göğsüne yakın mesafeden ateş edildiği tespit edilen Kozakçıoğlu’nun cesedinin yakınında ruhsatlı tabancası bulundu.
2014- Uğur Kurt’un Cemevi bahçesinde polisçe öldürülmesi Türkiye genelinde protesto edildi. Okmeydanı’nda polis müdahale etti.
– Soma faciasını protesto için Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yabancı Diller Yüksek Okulu ek binasını işgal eden öğrenciler gece helikopter destekli polis baskınıyla gözaltına alındı.
2016- ABD Başkanı Obama, Vietnam’a uygulanan silah ambargosunun kaldırıldığını açıkladı.
2018- Kurlardaki aşırı yükseliş devam ediyor. Merkez Bankası Para Politikası Kurulu olağanüstü toplandı. Borç verme faizi yüzde 13,5’tan 16,5’e yükseltildi. Dolar kuru ise 4.60’a geriledi.Gün içinde dolar 4.90’u geçmişti.
– Yunanistan’da Danıştay Mahkemesi, 15 Temmuz 2016’daki darbe girişimi sonrası ülkeye kaçan darbecilere iltica hakkı verilmesine hükmetti.
2019- Diyarbakır Cezaevi’nde 25 Eylül 1996’da 10 mahpusun dövülerek öldürülmesine ilişkin dava zamanaşımından düşürüldü. 62 sanık 5’er yıl hapis cezasına çarptırılmış, karar Yargıtay’da 2 kez bozulmuş, AİHM 2010’da Türkiye’yi 798 bin Euro tazminat ödemeye mahkum etmişti.
Çeşitli İnternet Sitelerinden Derlenmiştir.
Yorumlar kapatıldı.