Belleğimizde: 26 Mayıs

1538- Jean Calvin ve yandaşları Cenevre’den sürgün edildi. Kalvenizm’in kurucusu Fransız din adamı 1541’de tekrar Cenevre’ye döndüğünde katı bir teokratik yönetim kurudu. 18 Mayıs 1564’te Cenevre Diktatörü olarak öldü.
1647 – Alse Young adındaki bir kadın Amerikan kolonilerinde cadılık suçlamasıyla idam edilen ilk şahıs olmuştur. Young Hartford, Connecticut’ta asılarak idam edilmişti.
1832-Quebec’te Asya kolerası salgını: yaklaşık 6000 kişi öldü.
1894- Rusya’nın son Çarı II. Nikola Taç giydi.
1926- Milli Mücadele’ye katılmayan memurların görevlerine son verilmesine ilişkin kanun kabul edildi.
1932- lrak Ordusu, İngilizlerin desteğinde Barzan bölgesine son saldırısını düzenledi.
1938 – Amerikan Karşıtı Faaliyetleri İzleme Komitesi (HUAC) ilk oturumunu yaptı.
1946- Belediye seçimleri olaylı geçti. Demokrat Parti seçimlere katılmadı. Gerekçeleri, iktidarın seçimde yanlı davranması ve seçim güvenliliğinin olmamasıydı. Milli Kalkınma Partisi seçimlerden çekildi ve seçimlerin iptalini istedi.
1963- Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Akis dergisini kapattı.
1967- Ankara’da öğrenci örgütleri ABD’nin Yunanistan’da darbeyle gelen cuntaya desteğini ve Vietnam’a müdahalesini kınadı, elçiliklere çelenk koydu
1968- Başbakan Süleyman Demirel, “Düzeni değiştirmek isteyenler meczup, anarşisttir,” dedi.
1971- Şair Fazıl Hüsnü Dağlarca tutuklandı, sinema sanatçısı Yılmaz Güney gözaltına alındı.
1972- ABD ve SSCB arasında balistik füzelerin sınırlandırılması antlaşması imzalandı.
– THY uçağını Sofya’ya kaçıranlarla irtibatlı oldukları iddiasıyla Altan Öymen ve Erdal Öz dahil 16 kişi gözaltına alındı.
1973- Orhan Kemal Roman Ödülü’nü “Büyük Gözaltı” romanıyla Çetin Altan aldı.
1976- Alman varoluşçu filozof Martin Heidegger yaşamını yitirdi. 20. yüzyılın en önemli düşünürleri arasında sayılan Heidegger, başlıca eseri Varlık ve Zaman’da Kierkegaard’ın varoluşçuluğuyla Husserl’in fenemenolojisini birleştiriyordu.
1979- Cumhuriyet Halk Partisi 24. Genel Kurultayında Bülent Ecevit yeniden genel başkan seçildi.
Aynı gün Odalar Birliği Kongresi’nde Başbakan Bülent Ecevit yuhalandı.
1981- 1960 askeri darbesini yapan Milli Birlik Komitesi üyeleri 27 Mayıs’ın yıldönümünde, toplu halde Anıtkabir’e gitmek istediler. Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı izin vermedi.
1982- Yılmaz Güney’in senaryosunu yazdığı Şerif Gören’in yönettiği Yol filmi Cannes Film Festivali’nde büyük ödülü Costa Gavras’ın Kayıp filmiyle paylaştı.
1983- Sosyal Demokrasi Partisi (SODEP) kuruldu Genel Başkanlığa Erdal İnönü seçildi.
– Müjdat Gezen ve Savaş Dinçel hakkında 8.5 ile 21 yıl arası ağır hapis istemiyle dava açıldı. Davada, ikilinin 1978’de yayınlanan “Çizgilerle Nazım Hikmet” adlı kitaplarında “komünizm propagandası yaptıkları” ve “hükümetin manevi şahsiyetini tahkir ettikleri” iddia edildi.
1984- Orhan Kemal Roman Ödülü’nü “Kurşun Ata Ata Biter”le Tarık Dursun K. aldı.
1989- TBKP Politbürosu’nun yurtdışındaki üyelerinin katılımıyla 23 Mayıs’taki toplantıda alınan karar gereği, TKP’nin 1958’den beri Demokratik Almanya/Berlin’den Türkçe yayın yapan “Bizim Radyo”sunun 11 Haziran’da yayınına son vereceği açıklandı.
1990- Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği başkanlığına Yalım Erez seçildi.
1992- Orhan Kemal Roman Ödülü’nü “Köylüler” romanıyla Talip Apaydın aldı.
1993- Salman Rüşdi’nin “Şeytan Ayetleri” kitabını yayımlamaya başlayan Aydınlık gazetesi toplatıldı.
1997- Susurluk’taki kazanın duruşmasında, kamyon şoförü Hasan Gökçe, 6 milyon 420 bin lira para cezası ile DYP Şanlıurfa Milletvekili Sedat Edip Bucak’ın ailesine 100 milyon lira manevi tazminat ödemeye mahkum edildi.
1999- Danıştay Sekizinci Dairesi, başı açık görev yapmayı kabul etmeyen türbanlı memurların, uyarı cezası verilmeden işten çıkarılmasına karar verdi.
2000- İran’da eski Cumhurbaşkanı Ali Ekber Haşimi Rafsancani milletvekilliğinden istifa etti.
– TKP/ML MK üyesi Erdal Artun’un Dersim Ovacık’ta yaşamını yitirdiği açıklandı.
2002- Kolombiya’da başkanlık seçimi yapıldı. Solcu gerilla örgütü Kolombiya Silahlı Güçleri (FARC) ile kıyasıya savaşı savunan bağımsız aday Alvaro Uribe ilk turda başkan seçildi.
2003- İspanyol Barış Gücü askerlerini Afganistan’dan evlerine götüren Ukrayna uçağı Trabzon yakınlarında düştü. 62 asker ve 12 mürettebat öldü.
2004- Bor dışındaki madenlerde devlet tekelini kaldırıp özel sektör işletmeciliğine açan “Maden Yasası” AKP ve CHP oylarıyla Meclis’ten geçti. Maden aramaları ile petrol ve jeotermal faaliyetleri ÇED kapsamı dışına çıkıyor, ancak SİT ve zeytinliklerde maden aranamıyor.
– Tassarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) daha önce el koyduğu İktisat Bankası’nın eski ortağı Erol Aksoy’un 38 şirketinin yönetimine ve denetimine el koydu.
– Kuzey Osetya’nın Beslan kentinde Eylül 2004’te çoğu çocuk 344 kişinin ölümüyle biten kanlı okul baskınının tutuklu tek sanığı Nurpaşi Kulayev, ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.
2005-Tekirdağ F Tipi Cezaevi’nde DHKP-C davası tutuklusu Faruk Kadıoğlu F tipi cezaevlerini protesto etmek için kendini yaktı. “Ölüm Orucu”nda yaşamını kaybedenlerin sayısı 119 oldu.
2006- Endonezya’da 5.700’den fazla kişinin öldüğü ve 200.000’den fazla kişinin evsiz kaldığı 6.3 şiddetindeki Cava Adası depremi meydana geldi.
2007- MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, TÜSİAD’ın seçim öncesi görüşme davetine olumsuz yanıt verdi.
2009- Bursa Şevket Yılmaz Devlet Hastanesi’nde çıkan yangında 8 kişi hayatını kaybetti.
2012- Başbakan Erdoğan AKP Kadın Kolları’nda konuştu: “Her kürtaj bir Uludere’dir”.
– Türkiye’de ilk stand-up geleneğini başlatan ünlü mizah ustası ve ünlü televizyoncu Orhan Boran hayatını kaybetti.
2015- AİHM, Bayrampaşa Cezaevi’ne yönelik “Hayata Dönüş” operasyonu için Songül İnce ve 17 arkadaşının açtığı davada Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 2. ve 3. maddelerinin ihlal edildiğine karar vererek Türkiye’yi başvuruculardan 5’ine tazminat ödemeye mahkum etti.