1828- Osmanlı Devleti’nde yayınlanan ilk Türkçe – Arapça gazete olan Vekayi-i Mısriye Gazetesi Kahire’de yayın hayatına girdi.
1863 – Ziraat Bankası kuruldu.
1901- Nâzım Hikmet Selanik’te doğdu (aile çevresinde 40 gün için bir yaş büyük görünmesin diye bu tarih 15 Ocak 1902 olarak anılmış, kendisi de bunu benimsemiştir).
1910- 20.yüzyılın ilk büyük devrimi Meksika’da başladı. Serbest seçimleri ve tek dönemli başkanlığı savunduğu için tutuklanıp şartlı salıverilen Madero 34 yıllık Diaz diktatörlüğüne karşı halkı isyana çağırdı.
– Rus romancı Lev Nikolayeviç Tolstoy (d. 1829) öldü.
1918- Venezüella İspanya’dan bağımsızlığını kazandı.
1922- İsviçre’nin Lausanne (Lozan) şehrinde, Lozan Barış Konferansı açıldı.
1923- Halk Fırkası ”Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” örgütünü bünyesine aldı.
1936- İspanya İç Savaşı’nda faşist ayaklanmaya karşı Cumhuriyetçiler safında mücadele eden anarşist önderlerden Buenaventura Durruti öldürüldü.
1939 – BBC Türkçe Servisi, yayınlarına başladı.
1940- Macaristan Mihver Devletleri’ne katıldı.
1942- İngilizler Bingazi’yi işgal etti
1943- İstanbul Teknik Üniversitesi kuruldu.
1945- Nazi savaş suçlularının yargılanmasına Nürnberg’de başlandı.
1953 – Türkiye’deki ilk otomobil mukavemet yarışı İstanbul-Ankara-İzmir-İstanbul güzergâhında yapıldı.
1957- Fahretttin Kerim Gökay Berlin Büyükelçiliği’ne atanınca, yerine eski Çalışma Bakanı Mümtaz Tarhan İstanbul valisi ve belediye başkanı oldu.
1959- İngiltere, Avusturya, Danimarka, Norveç, Portekiz, İsveç ve İsviçre kısa adı EFTA olan Avrupa Serbest Ticaret Birliği anlaşmasını imzaladılar.
1961- Türkiye’de ilk koalisyon hükümeti, Başbakan İsmet İnönü tarafından Adalet Partisi ve Cumhuriyet Halk Partisi’ne mensup bakanlarla kuruldu. Bülent Ecevit Çalışma Bakanı oldu.
1962- ABD, Küba’daki Sovyet füze rampalarının sökülmesi ve 30 Sovyet bombardıman uçağının geri gönderilmesi konusunda SSCB ile anlaştı, Küba’ya denizden uyguladığı ablukayı kaldırdı.
1967- “Fukara Tahir” lakabıyla bilinen Türkiye Yapı İşçileri Federasyonu Başkanı Tahir Öztürk (43), Federasyon Genel Sekreteri tarafından bir araba içinde silahla vurularak öldürüldü. 1952’de Yapı İşçileri Sendikası Ankara şubesini kuran Tahir Öztürk 1954’de Federasyon’a dönüştürdüğü sendikanın 3 Mayıs 1962’deki “Açlar eylemi”(yapı işçileri Ulus’tan koşarak Meclis’i kuşatmıştı) ile 12 Ağustos 1962’deki Büyük Ereğli Mitingi’nin örgütleyicisi olarak öne çıkmıştı.
1975- Diyarbakır Lice depreminde evsiz kalanlar, resmi daireleri işgal eylemi sonrası Diyarbakır’a doğru yürüyüşe geçtiler.
– Toplu sözleşme görüşmelerinin sonuçlandırılmaması, ücret ve avansların kesilmesi nedeniyle 1 aydır direnişte olan Sümerbank Beykoz Kundura Fabrikası’nda 19 işçinin işten atılması üzerine üretim tümüyle durdurularak greve başlandı.
– Türkiye Emekçi Partisi Genel Başkanı Mihri Belli, yöneticilerle ilgili yürütülen soruşturmada “Parti defterlerini savcılığa teslim etmediği” gerekçesiyle DGM’ce tutuklanarak Paşakapısı Cezaevi’ne konuldu.
– İspanya’yı 36 yıl diktatörlükle yöneten General Franco öldü.
– J.Losey’in 1972 yapımı “Troçki Suikasti” filmi Türkiye’de gösterime girdi.
1977- Suluova’da MHP’nin bir sinemada düzenlediği müzikli şölen sırasında bomba patladı, 2 kişi öldü. Olayın ardından CHP’lilere ait 10 işyeri ile CHP, Halkevi ve TÖB-DER binaları tahrip edildi. Havza’da TÖB-DER Avukatı Eşber Yağmurdereli’nin evine patlayıcı madde atıldı.
1978- İstanbul’da kaçırılan “Suadiye” yolcu gemisi İstanbul Boğazı ve Marmara Denizi’nde 2,5 saat dolaştırıldı.
– DİSK Genel Başkanı Abdullah Baştürk: “CHP ağırlıklı hükümet, faşist odakların üzerine kararlılıkla gidemiyor. Kolluk kuvvetlerinin yetkisini genişleterek faşizmin geriletilmesini amaçlamak çözüm yolu değildir.”
– Urfa Siverek’te toprak ağalarının protesto edildiği miting sonrası, DDKD grubuyla çıkan kavgada Partizan taraftarı Ramazan Can (1959- Urfa) yaşamını yitirdi.
1979- İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi ve Siyasal Bilgiler Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Ümit Doğanay silahlı saldırıda hayatını kaybetti.
1982- İstanbul Ataköy’de bir tavernada tüpgaz patladı; 24 kişi öldü.
1988- İtalya 12 Kasım’da Roma havaalanında yakalanan PKK lideri Abdullah Öcalan’ı serbest bıraktı.
– Halkevleri Genel Merkezi ile Keçiören, Mamak, Dikmen ve Çankaya Şb’nden 18 kişi cezaevlerindeki açlık grevlerine destek için açlık grevine başladı.
1989- Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi, 1959 tarihli “BM Çocuk Hakları Bildirgesi”genişletilerek BM üyesi ve taraf olan 197 ülkenin katılımıyla kabul edildi.
– Server Tanilli’nin “Nasıl Bir Demokrasi İstiyoruz?” kitabıyla “yakalanan”, ardından komünizm ve ateizm propagandası yaptığı vb. iddialarla açılan davadan aklanan E.Ö. (16) okuduğu Hasanoğlan Atatürk Öğretmen Lisesi’nden atıldı, başka okullara da kaydını yaptıramadı.
1990- NATO ülkelerinde deşifre olan “Gladyo” örgütüyle ilgili olarak Cumhuriyet’in sorularını yanıtlayan CIA eski Başkanı William Colby, -bilgisi olmasa da- “Türkiye’nin komünistlerin eline düşmemesi için CIA’nın anti komünist kuruluşlara destek vermiş olabileceği”ni söyledi.
– “Flörtün fahişelikten ne farkı var?” diyen Aileden Sorumlu Devlet Bakanı Cemil Çiçek çeşitli kadın grupları tarafından protesto edildi.
1991- Türk Tabipler Birliği Merkez Konseyi: “Eskişehir Özel Tip Cezaevi’ne sevkedilen mahpuslardan 119’unda darp ve cebir izi var”. Eskişehir Özel Tip Cezaevi’ne giden mahpus yakınlarının açlık grevindeki 165 mahpusla görüşmesine izin verilmedi.
– Selda Bağcan 19 yıllık TRT yasağının ardından TRT TV’de “Müzik Rüzgarı”programında “Dünyanın bütün çiçeklerini getirin”ve “İlkbahar Geldi”adlı şarkılarını seslendirdi. 1972’de okuduğu “Mahpushanelere Güneş Doğmuyor” şarkısının ardından Bağcan’a TRT’de yasak gelmişti.
1992- Haftalık “Gerçek” dergisinin Diyarbakır muhabiri Namık Tarancı, Bağlar’da düzenlenen silahlı saldırıda hayatını kaybetti. Şair Cahit Sıtkı Tarancı’nın yeğeni olan Tarancı’ya düzenlenen saldırının arkasında Türkiye’deki Hizbullah örgütlenmesinin olduğu ortaya çıkmıştır.
– Pankart astığı iddiasıyla gözaltına alınan İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğrencisi 48 saat süreyle işkence gördüğünü açıkladı.
1994- Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) özel radyo ve televizyonlarda 900’lü hat reklamlarını yasakladı.
– Dünya Halter Şampiyonası’nda Naim Süleymanoğlu 64 kiloda 5 dünya rekoru kırdı ve 3 altın madalya aldı.
1995- 16 Mart Katliamı Davası’nda müdahil avukatlar ve olayda yaralanan Emine Hanta, olay günü görevli olan polisler için dava açılmasını talep etti. Avukat Cem Alptekin, katliamın ihbar edilmesine karşın güvenlik önlemlerinin azaltıldığını söyledi.
1997- “Yeşil” kod adlı Mahmut Yıldırım’ın Etibank Elazığ Ferro Krom Tesisleri’nde 20 yıl çalıştığı, 1991’den sonra 5 yıl işe gelmediği halde düzenli ücret ödendiği, sigorta primlerinin yatırıldığı, Susurluk kazası sonrası Şubat 1997’de iş akdinin feshedildiği ortaya çıktı.
– İstanbul Üniversitesi’ndeki ülkücü saldırılarına dair suç duyurusunda bulunmak için İstanbul Adliyesi’ne yürümek isteyen TÖDEF’liler ile Öğrenci Koordinasyonu ve Öncü Gençlik üyelerinin ayrı ayrı eylemlerini engelleyen polis bazı öğrencileri gözaltına aldı.
1999- Tokat Erbaa Canpolat köyünde, kolluk güçleriyle çıkan çatışma sonucu TKP(ML)- TİKKO üyesi Necati Doğan (1974- Dersim) öldürüldü.
– KESK memur maaşlarına yapılması planlanan zammı protesto için Türkiye genelinde “Sefalete Teslim Olmayacağız” eylemleri düzenledi. Diyarbakır, Muş, Tunceli, Kayseri ve Muğla’da düzenlenmek istenen mitinglere valiliklerce izin verilmedi.
2000- 18 cezaevinde 865 tutuklu ve hükümlü F Tipi cezaevlerine karşı başlattıkları açlık grevlerini ölüm orucuna dönüştürdüler.
– Yönetmen Nuri Bilge Ceylan’ın ‘Mayıs Sıkıntısı’ filmi, Avrupa Film Akademisi ile FIBRESCI’nın ortaklaşa verdiği Eleştirmenler Avrupa Film Ödülü’ne layık görüldü.
2001- SES üyeleri, devlet hastanelerinde KESK örgütlenmesine engel olan MHP’li Sağlık Bakanı Osman Durmuş’u Bakanlığa yaptıkları yürüyüşle protesto etti.
– Kuzey İttifakı’nın Taliban’dan aldığı Afganistan’ın başkenti Kabil’de 500 kadın sembolik yürüyüşle burkaları attılar, çalışma, eğitim ve siyasi hak isteklerini dile getirdiler.
2002- Türkiye Motorlu Taşıt İşçileri Sendikası İstanbul 1 No’lu Şube üyeleri ile DİSK’e bağlı Nakliyat İş Sendikası Ambarlar Temsilciliği üyeleri arasında sendika üyeliği konusunda taş, sopa ve bıçakların kullanıldığı kavga sonucunda 3 kişi öldü.
2003- İstanbul’da saat 10. 55’te Levent’teki HSBC binasına, saat 11. 00’de de Galatasaray’daki Britanya Başkonsolosluğu’na bombalı saldırı yapıldı. Başkonsolos Roger Short dahil 28 kişi yaşamını yitirdi, yüzlerce kişi yaralandı. HSBC bankasına yapılan intihar saldırısında ölenler arasında tiyatro sanatçısı Kerem Yılmazer de bulunuyor. Saldırının El Kaide bağlantılı olduğu ileri sürüldü.
– Britanya’nın başkenti Londra’da 150 bin kişi ABD Başkanı George W. Bush’un Britanya gezisini protesto etti. Göstericiler elinde füze tutan beş metrelik Bush maketini, nisanda Saddam heykelinin yıkıldığı gibi iplerle bağlayarak indirdi.
2004- Türk-İş, DİSK, KESK ve BASK’ın oluşturduğu Emek Platformu Ankara’da “Sosyal Devlet ve Sosyal Adalet İstiyoruz” mitingi düzenledi. Onbinlerce kişi, SSK hastanelerinin Sağlık Bakanlığı’na devri ve Köy Hizmetleri’nin kapatılmasını protesto etti.
2005- Mersin’de Şemdinli ve Yüksekova olaylarını protesto eden gruba polis müdahale etti; bir kişi öldü, bir kişi ağır yaralandı.
– SES üyeleri, Aile Hekimliği’nin 15 Eylül’de pilot uygulamaya başlandığı Düzce’de “Aile Hekimliği Ticarethanesine Hayır” mitingi düzenledi. Mitinge çevre il ve ilçelerden çok sayıda kişiyle Halkevleri, ÖDP, EMEP, İP ve Öğrenci Koordinasyonu katıldı.
2006- İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), 1982’de 148 Şii’nin öldürüldüğü Duceyl davasında idam kararı verilen Irak’ın devrik lideri Saddam Hüseyin’in adil yargılanmadığını rapor etti. Örgüte göre; savunmaya kanıtlar önceden verilmedi, başyargıç tarafsız değil.
2007- Tuzla Tersaneleri’nde 3 günde 2 işçinin ölümü Limter-İş Sendikası ve Tersane İşçileri Birliği Derneği’nce protesto edildi.
2009- İstanbul Halkevi ve Dayanışma Evleri üyeleri ayrı eylemlerle metrobüs ulaşımına yapılan % 33’lük zammı protesto etti.
2010- İzmir’de Alevi Bektaşi Federasyonu üyeleri zorunlu din dersinin kaldırılması için Cumhuriyet Alanı’ndan Konak Meydanı’na yürüdü.
2011- BDP ve HDK bileşenlerinin İstanbul Kazlıçeşme’de düzenlediği “İrademe Dokunma” mitingine ÖDP, EMEP, SDP, ESP, Yeşiller Partisi, Halkevleri, Kaldıraç ve SODAP destek verdi.
– İspanya’da erken genel seçimler yapıldı. Sağ görüşlü Halk Partisi tarihi bir zafer kazanarak tek başına iktidara geldi; sosyalistler, tarihindeki en kötü sonucunu aldı.
2012- 12 Eylül askeri darbesine ilişkin davada, dönemin Genelkurmay Başkanı, 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren ile Hava Kuvvetleri Komutanı emekli Orgeneral Tahsin Şahinkaya, Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi aracılığıyla hakim karşısına çıktı. Evren ve Şahinkaya, hastanedeki yataklarından telekonferans yöntemiyle katılarak haklarında düzenlenen iddianameyi dinledi.
2013- “Savunmaya Özgürlük Platformu” üyeleri KCK soruşturması kapsamında 15’i tutuklu 45 avukatın serbest bırakılmasını istedi.
2015- Mali’nin başkenti Bamako’daki Radisson Otel’de 170 yabancı uyruklu, silahlı kişiler tarafından rehin alındı. 22 kişinin öldü, 20 kişi yaralandı.
2017- Diyanet İşleri Başkan Yardımcılığına atanan ilk kadın Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Huriye Martı, görevine başladı.
Yorumlar kapatıldı.