Belleğimizde: 20 Ocak

1793 – Fransa Kralı XVI. Louis giyotinle idam edildi.10 Ağustos 1792 ayaklanmasında tahttan indirilerek hapsedilmiş, Ulusal Konvansiyon’da vatana ihanetten yargılanmıştı.
1815 – Napolyon, 140.00 kişilik bir ordu ve 200.000 kişilik gönüllü birliği ile Paris’e girdi.
1841 – Hong Kong Adası (Hong Kong’un güneyinde bir ada), Afyon Savaşları sırasında Birleşik Krallık’a verildi.
1916 – Albert Einstein, görelilik kuramını yayımladı.
1920 – Maraş’ta Fransızlar’a karşı Maraş Savunması başladı.
– Dr.Nuri Dersimi, Osmanlılar tarafından tutuklanarak cezaevine konuldu.
1921- TBMM’nin oluşumunun ardından, 23 maddelik ilk anayasa olan ‘Teşkilatı Esasiye’ kabul edildi.
– İtalyan Komünist Partisi kuruldu.
– Dağıstan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti; Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’ne bağlı olarak kuruldu.
1923- Türkiye Büyük Millet Meclisi, gizli oturumunda Elcezire bölgesinde bir İstiklal Mahkemesi kurulması kararı aldı.
1936- Ankara’da Sanayi Kongresi toplandı. Toplantıda İkinci Beş Yıllık Sanayi Planı kabul edildi.
– Sinemaların esas filmle beraber bir de “öğretici film” göstermek zorunda olduğuna ilişkin yasa çıktı.
1942 – Askerlik süresi üç yıla çıkarıldı.
1947- Fransa’da Charles De Gaulle politikadan çekildiğini açıkladı ve görevinden istifa etti.
1952 – Türkiye Cumhuriyeti Millî Savunma Bakanlığı Kore’de 34 subay, 46 astsubay ve 1252 erin öldüğünü açıkladı.
1956- Varlık dergisi Roman Armağanı’nı İnce Memed romanıyla Yaşar Kemal kazandı.
1961- Londra Konferansı’nda Kıbrıslı Rumlar federal yönetim tezini reddetti. Bunun üzerine Kıbrıs Türk toplumu temsilcileri 1964 günü Konferans’tan çekildi.
– Saraçhane Tiyatrosu açıldı. İlk oyun Cevat Fehmi Başkut’un “Hacıyatmaz” oyunu oldu.
1964- Fener Rum Patriği Vekili Emilyanos ve Metropolit Canavaris Türk uyruğundan çıkarılarak sınır dışı edildi. Yunanistan, Kıbrıs’taki askeri birliğini, Birleşmiş Milletler Barış Gücü emrine vermeyi kabul etti.
1967 – Yunanistan’da askeri darbe. Yorgo Papadopulos komutasında ABD tarafından desteklenen “Albaylar Cuntası” yönetime el koydu.
– Başyazarlığını Dr. Hikmet Kıvılcımlı’nın yaptığı, 15 günde bir çıkan “Sosyalist” gazetesi yayın hayatına başladı.
1968 – Türkiye, Yunanistan’daki askeri rejimi tanıyan ilk ülke oldu.
1971- Jandarma okuldan çıkıncaya kadar ODTÜ’lü öğrencilerin boykot kararı alması üzerine, Akademik Konsey ODTÜ’yü süresiz olarak kapatma kararı aldı.
1973 – Eski Milli Birlik Komitesi üyesi Cemal Madanoğlu ve 31 kişi hakkında “Anayasayı değiştirme ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni ıskat için gizli örgüt kurma” iddiasıyla dava açıldı. Dava açılanlar arasında Doğan Avcıoğlu, İlhan Selçuk, İlhami Soysal da var.
1975 – Tüm Memurlar Birleşme ve Dayanışma Derneği (Tüm-Der) kuruldu.
– 368 imzalı, Belediye’ye bağlı sanat galerilerinin Cumartesi ve Pazar günleri de açık tutulmasını isteyen bir dilekçe, Sinematek Derneği Başkanı Mengü Ertel ile TYS Genel Sekreteri Adnan Özyalçıner tarafından CHP’li İstanbul Belediye Başkanı Ahmet İsvan’a iletildi.
1976- 2 aydır çeşitli eylemlerle sorunlarını duyurmaya çalışan, sonunda boykot ilan ederek kendilerini yatakhaneye kilitleyen Buca Yatılı Kız Eğitim Enstitüsü’nün 1680 öğrencisinden 600 kadarı, Milliyetçi Cephe hükümeti Milli Eğitim Bakanı’nın telgraf emriyle okuldan atıldı
1981 – İstanbul 2 No’lu Sıkıyönetim Mahkemesi, daha önce tahliye edilen 223 Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu üyesinin tutuklanmasına karar verdi.
– İran, 444 gündür rehin tutulan 52 Amerikalının serbest bırakıldığını açıkladı. Haber, Ronald Reagan’ın Amerika Birleşik Devletleri başkanlığı koltuğunu Jimmy Carter’dan devralmasından birkaç dakika sonra geldi.
1983 – Eski İstanbul Belediye başkanı Ahmet İsvan tahliye edildi. İsvan, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) davasında yargılanmaktaydı.
1986- Demokratik Sol Parti (DSP) ile Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) arasında yapılan “solda birlik” görüşmeleri kesildi. Demokratik Sol Parti (DSP) Genel Başkanı Rahşan Ecevit “Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) ile yollarımız ayrıldı” dedi.
– 1477 sanıklı DİSK Davası’nda askeri savcı 674 sanık için beraat, 881 sanık için 6-20 yıl arası hapis cezası istedi.
1988 – Aziz Nesin, Mehmet Ali Aybar ve “2000’e Doğru”dergisi Yazı İşleri Müdürü Fatma Yazıcı hakkında, derginin 32.sayısındaki “Kürt sorununa çözüm: kritik karar” başlıklı yazıda “yayın yoluyla milli duyguları zayıflatıp yok etmek” ve ”bölücülük” iddiasıyla DGM’de dava açıldı; Mehmet Ali Aybar ile Aziz Nesin hakkında 15’er yıla kadar hapis cezası istendi.
– 1980 öncesi Demokrat Gazetesi’nde “Devrimci Yol örgütünün sözcülüğünü yaptıkları” suçlamasıyla Emil Galip Sandalcı, Arslan Başer Kafaoğlu, Ragıp Zarakolu, Adnan Aktaş ve Arslan Kahraman’ın yargılanmasına başlandı.
1990- İzmir’de “fahişeye tecavüz indirimi”ni protesto için İHD, DEMKAD ve Sosyalist Partisi üyelerinin Tepecik Genelevi’ne yürüyüşünde 46 kişi gözaltına alındı.
– Şişe Cam’da Aralık ayındaki toplu vizite eyleminde işten çıkarılan 21 işçiden 3’ünün açlık grevi 9.gününde. SHP İstanbul İl Başkanı Ercan Karakaş ile Kağıthane ve Bakırköy ilçe başkanları işçileri ziyaret etti.
1991- Londra, San Fransisco ve Washington’da Körfez Savaşı’na karşı gösteriler yapıldı. Adana’da İncirlik üssüne yakın Kiremithane Mahallesi’nde yaklaşık 500 kişi Körfez Savaşı’na karşı korsan gösteri yaptı, polis 50’ye yakın gözaltı yaptı
1993- Meclis Anavatan Partisi (ANAP) döneminin iki bakanı Safa Giray ile Cengiz Altınkaya’nın Yüce Divan’a verilmesini kararlaştırdı.
– K.Çekmece Belediyesi’nden atılan 38 işçinin işe iadesi için düzenlenen yürüyüşü polis dağıttı.
– Sosyalist dergileri temsilen toplanan bir grup, yayınlara yönelik baskıları Vilayet önünde protesto etti.
1995- Yeraltı dünyasının ünlü ismi Dündar Kılıç’ın kızı ve Alaattin Çakıcı’nın eski eşi Uğur Kılıç Uludağ’da öldürüldü. Uğur Kılıç, Engin Civan davasında yaptığı açıklamalarla Özal ailesini suçlamıştı. Kılıç’ı öldüren Abdurrahman Keskin yakalandı ve Uğur Kılıç’ı öldürmesi karşılığında Alaattin Çakıcı’dan 50 milyon lira aldığını söyledi.
– Yazar ve sanatçılar Der Spiegel’de “Kürt sorunu” hakkında yayınlanan yazısı nedeniyle “bölücülük”ten soruşturma açılan Yaşar Kemal’i ziyaret etti. Ziyarette hazırlanan bir bildiri de okundu.
– 3 gündür iş bırakan PTT işçileri İstanbul’da Başbakan Yardımcısı Murat Karayalçın ile görüşmek isteyince polis dağıttı.
1996 – Filistin’de ilk kez devlet başkanlığı seçimleri yapıldı. Yaser Arafat devlet başkanı seçildi.
– Cumartesi Anneleri’nin 35.buluşmasına en yaşlı komünist Mehmet Bozışık da (93) katıldı. Kayıp yakınları G.Saray’dan Taksim’e yürüdü.
1997 – Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD), “Demokratik standartların yükseltilmesi paketi”ni Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı ile Genelkurmay başkanlığına sundu. TÜSİAD raporda Kürtçe eğitimin serbest bırakılmasını da öneriyordu.
1998- Liselerdeki faşist saldırıları protesto için G.Saray’da toplanan Demokratik Lise İçin Mücadele Komiteleri (DLMK) üyelerine polis müdahale etti.
2000 – Yargıtay, Gazeteci Metin Göktepe’yi gözaltında öldürdükleri gerekçesiyle 7 yıl 6’şar ay ağır hapis cezasına çarptırılan altı sanık polisten beşinin cezasını onadı, sanıklardan Emniyet Amiri Seydi Battal Köse’nin cezasını ise esastan bozdu. “Öldürme fiilinde iştirak iradesi bulunmadığı”gerekçesiyle cezası bozulan Emniyet Amiri Köse’ye 20 Nisan 2000’de 1 yıl 8 ay hapis,5 ay memuriyetten men cezası verildi.
– Ankara’da Hizbullah operasyonunda Etimesgut’taki bir evin kömürlüğünde üç erkek cesedi bulundu.
– Diyarbakır DGM Başsavcılığı PKK liderlerinden Osman Öcalan hakkında idam istemiyle dava açtı.
2001- 7 Kasım’da başlayıp beş hafta süren seçim kaosunun ardından yargı kararıyla galip ilan edilen Cumhuriyetçi George W. Bush,yemin ederek resmen 43’üncü ABD Başkanı oldu.
– Çeşitli kadın kuruluşları, İHD üyeleri ve ÖDP’li kadınlar “Hayata Dönüş” Operasyonu sonrasında yaşananları Tünel’deki ÖDP binası önünde protesto etti.
– RTÜK, Kürtçe bir şarkı nedeniyle Batman FM’i 90 gün kapattı. Aynı gerekçeyle Hatay Çağrı Radyo, Ankara İmaj Radyo, Şanlıurfa Mega Radyo ile Ankara Özgür Radyo’ya uyarma cezası verdi.
2002- Eminönü’nde “Anadilde eğitim” kampanyasına destek amacıyla açıklama yapmak isteyen HADEP’liler coplanarak gözaltına alındı.
2003- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu, Siyasi Partiler Kanunu’nda “komünist” adıyla parti kurulmasını yasaklayan hükmün iptalini ve Anayasa Mahkemesi’ne TKP’ye ilişkin açılan kapatma davasının reddini istedi.
– “Irak’ta Savaşa Hayır Platformu” üyesi bir grup İstanbul Üniversitesi öğrencisi, ABD’nin Irak’a yönelik savaş tehdidini Tepebaşı’nda protesto etti.
2004- Katar’da Emir Şeyh Hamid bin Halife el-Thani Eğitim Bakanlığı’na kızkardeşi Şeika Hossa bin Halife’yi getirdi. Şeika, Katar’ın ilk kadın bakanı oldu.
– İsrail’de Mordehay Vanunu 18 yılın ardından hapisten çıktı. Ama bir yıl yabancılarla konuşamayacak. Fas kökenli olan fizikçi Mordehay Vanunu 1986’da İsrail’in gizli nükleer çalışmalarını belge ve fotoğraflarla ifşa etmişti.
2005- Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi (CEDAW) kapsamında Türkiye’nin yaptığı iyileştirmeleri içeren rapor BM’ye sunuldu. BM, değerlendirmesinde hükümetin hazırladığı bu raporun yanısıra Kadının İnsan Hakları-Yeni Çözümler Vakfı’nın ve Türkiye CEDAW Sivil Toplum Yürütme Kurulu’nun raporunu da gözönüne alacak.
2006- Adalet Bakanı Çiçek’in Mehmet Ali Ağca’nın “hatalı kararla erken tahliye edildiği” başvurusu üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 1. Ceza Dairesi, Ağca’nın Abdi İpekçi suikastinden dolayı 10 yıl daha cezaevinde kalması gerektiğine hükmetti ve tahliye kararını bozdu. Serbest bırakıldıktan 9 gün sonra Ağca tekrar cezaevine konuldu. En az dört yıl daha, Başsavcı Nuri Ok’a göre ise 2014’e kadar hapiste kalacak.
– İsrail’de Amir Peretz liderliğindeki İşçi Partisi, Kudüs’ün bir bölümünün Filistinlilere vermeyi destekleyeceğini açıkladı.
– Irak’ta 15 Aralık seçimlerinin kesin sonucu nihayet açıklandı: Şii Birleşik Irak İttifakı 128, Kürt İttifakı 53, Sünni Irak Uyum Cephesi 44, Sünni Cephe Ulusal Irak İttifakı 11, Ulusal Irak listesi 25, Irak Türkmen Cephesi bir vekil çıkardı.
2007 – Hrant Dink’in öldürülmesi olayının zanlısı Ogün Samast, Samsun’da yakalandı.
2009- Kocaeli Üniversitesi Kampüsü’ne ek sefer konulması ve belediyeden aldıkları burs tutarının arttırılması talepleri ile doğalgaz zammını protesto için Kocaeli Büyükşehir Belediyesi önüne çadır kurmak isteyen Öğrenci Kolektifi üyesi 11 kişi zabıta ve görevlilerce uzaklaştırıldı.
2010- TEKEL işçilerinin direnişi 38., yaklaşık 150 işçinin başlattığı açlık grevi de 2.gününe girdi.
– DİSK’in “sendikal haklar için” her hafta Çarşamba günleri Taksim Gezi Parkı’nda gerçekleştirdiği 1 saatlik oturma eylemi sürüyor.
– Çukurova Ünv.Tıp Fakültesi Balcalı Hastanesi’nde 4 yıldır kadrolu olmak için mücadele eden taşeron işçiler kazandı.
2013- Suriye’ye karşı Türkiye’ye yerleştirilecek Patriot füzelerine karşı Ankara, İstanbul ve Gaziantep’te gösteriler yapıldı.
2014- Diyarbakır Baro Başkanı Tahir Elçi, KCK ana davasında yargılanan 94 tutuklu sanıktan 88’inin tutuklulukta geçirdikleri süre göz önüne alınarak tahliyeleri için AYM’ne başvuruda bulunduklarını açıkladı, daha önce de 6 tutuklu sanık AYM’ne başvurmuştu.
– İran ile P5+1 ülkeleri arasında nükleer program konusunda varılan mutabakat uygulanmaya başlandı.
2015- Meclis Genel Kurulu’ndaki gizli oylamada, dört eski bakanın (Egemen Bağış, Erdoğan Bayraktar, Muammer Güler, Zafer Çağlayan) Yüce Divan’a gönderilmesi reddedildi.
2017- İstanbul Emniyet Müdürlüğü ve AK Parti İstanbul İl Başkanlığına terör örgütü DHKP-C militanlarınca lav silahıyla saldırı düzenlendi.
2018- TSK, Suriye Afrin bölgesinde “Zeytin Dalı Herakatı” başlattı.
– ABD’de federal hükümet, geçici bütçe tasarısının Senato’dan geçememesi nedeniyle Donald Trump’ın başkanlığının birinci yıl dönümünde resmi olarak kapandı.