Belleğimizde: 21 Ağustos

1651- İstanbul halkı ve esnafı Yeniçeri ağalarına isyan etti, bütün çarşılar kapandı.
1680- Pueblo kızılderilileri İspanyollarca işgal edilmiş Santa Fe’yi (New Mexico) ele geçirdiler.
1911- Dünyanın en tanınmış tablosu, Leonardo da Vinci’nin şaheseri Mona Lisa Luvr Müzesi’nden çalındı. Tablo ancak iki yıl sonra Floransa’da bulundu
1941- 5 bin Yahudi Drancy’de sürgün kampında gözaltına alındı.
1944- Son Osmanlı halifesi Sultan Abdülmecid, Paris’te öldü.
– İstanbul’da sıcaklık gölgede 40.6 santigrat derece olarak ölçüldü.
1959- Hawaii, Amerika Birleşik Devletleri’nin 50’nci eyaleti oldu.
1964- İstanbul Kuledibi’ndeki eskiciler çarşısı yandı. 167 dükkan ve 25 apartman kül oldu, bin kişi evsiz kaldı.
– İtalya Komünist Partisi’nin 40 yıllık yöneticisi ve lideri Palmiro Togliatti (71) hayata veda etti. Togliatti, “Sosyalizme İtalyan Yolu” ve Avrupa Komünizmi’nin temel önermesi haline gelecek “Tarihsel Uzlaşma” tezlerinin öncüsüydü.
1968 – Sovyet askerleri Çekoslovakya’yı işgal etmesi karşısında, Romanya devlet başkanı Nicolae Ceauşescu, halkını benzer bir işgale karşı silahlanmaya çağırdı.
1969- Halk Oyuncuları’nın Elazığ’da Pir Sultan oyununu sahnelemesi valilikçe yasaklandı; toplanan biletli seyircilere tekbirlerle saldırıldı.
1970- Ankara’da Hukuk ve Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi, sağcı “silahlı komandolar” tarafından işgal edildi. Polis Hukuk’ta işgale son verdi.
– Tekirdağ/ Çerkezköy’de yapılan yürüyüş ve mitingte köylüler “düzenin değişmesi için” and içtiler.
1971- Başbakan Nihat Erim 204 işadamıyla toplantı yaptı. Başbakan Erim toplantıda “özel kazanca hırsızlık diyen zihniyete karşıyız” dedi. İşadamları da hükümete iki muhtıra verdi.
1973- Ankara Birlik Tiyatrosu yönetmen ve oyuncularının yargılandığı davada yönetmen Vasıf Öngören ile oyuncular Halil İbrahim Ergün, Erdoğan Akduman ve Mustafa Alabora “komünizm propagandası”ndan 6 yıl 8’er ay ağır hapis ve çeşitli sürgün cezalarına çarptırıldı.
1975- Sungurlar Isı Kazan’daki direniş 10.günü tamamlarken, Genel Makina’da 16.günü ve Ambarlı Santralı’ndaki direnişler 35.gününe girdi. DİSK/Maden-İş’e geçişleri engellenmek istendiği için direnişte olan yaklaşık 800 işçiden 6’sı açlık grevine başladı.
1978- Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) Türk tekstil ürünlerine tekrar ambargo koydu.
– Orgeneral Tahsin Şahinkaya, Hava Kuvvetleri Komutanı oldu. (Darbenin kadrosu tamamlandı.)
– Erzurum Cezaevi’nde yatmakta olan mahkumların 11’i tünel kazarak kaçtılar.
1979- Komutanlar Güneydoğu’ya gittiler. Demirel TBMM’de yaptığı konuşmada, “Güneydoğu’da Devletin yerini Apo almış.” dedi.
– İran’da yasadışı iken Şah’ın devrildiği Şubat Devrimi sonrasında legalleşen Komünist Parti (TUDEH) Humeyni rejimince yasaklandı. İran’ın İsfahan, Şiraz gibi şehirlerinde komünizm aleyhtarı sloganlarla kitapçılara, kütüphanelere, gazete büro ve bayilerine saldıran kalabalıklar kitap ve gazeteleri sokaklara atarak ateşe verdi. Tahran Havaalanı kitaplığında yabancı dildeki tüm yayınlar yakıldı.
– SBF öğretim üyesi Doç.Dr.Kurthan Fişek: “Anadolu futbol kulüpçülüğü, güçlenen Anadolu burjuvasının İstanbul sermayesine başkaldırışıdır”. Cumhuriyet’te yazı dizisi olarak yayınlanan araştırma “Sporun Anatomisi” adıyla kitaplaştırıldı.
1980- Adalet Partisi hükümetinde Başbakanlık Müsteşarı olan, 24 Ocak 1980 Kararları’nın mimarı Turgut Özal’ın oğlu Ahmet Özal IMF’de göreve başladı; kardeşi Yusuf Bozkurt Özal da Dünya Bankası’nda görevli.
1982- İsrail’in kuşatmasına 2 aydır direnen Filistin Kurtuluş Örgütü gerillaları anlaşma gereği Batı Beyrut’tan ayrılmaya başladı. FKÖ merkezi Lübnan’dan Tunus’a taşıdı.
– Yüksek Öğrenim Kurulu (YÖK) öğretim üyelerinin demeç vermeleri yasaklandı. Öğretim üyelerine, parti ya da derneklere üye olabilmek için rektörlerden izin almaları kuralı getirildi.
1983- Sürgünden dönen Filipinler muhalefet lideri Benigno Aquino havaalanında uçaktan inerken öldürüldü.
– Dersim Pülümür’de bir sağlık ocağında yaralı olarak ele geçirilen TİKKO mensubu Hüseyin Kılığ’ın (1964- Dersim) sorguda öldürüldüğü açıklandı.
1987- Türk Eximbank kuruldu. Aynı gün İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (IMKB) tarihinde ilk büyük yükselişi yaşadı.
1988- TDKP davasından yargılanan R.Babacan duruşmada, Buca Cezaevi’ndeki keyfi dayak ve işkencelere örnek olarak bacağını gösterdi.
– Sol ve Onur Yayınları’nın 60 kitabından yalnızca Muzaffer İlhan Erdost’un “Şemdinli Röportajı” kitabı hakkında 2 ayrı dava açıldı.
– Batı Afrika’da sosyalist yönetime sahip Benin, IMF’ye başvurdu.
1989- Bulgaristan’dan gelen göçmen sayısı 300 bine ulaşınca hükümet sınırı kapattı.
– Pancar Motor’da 3 işçi işten çıkarılınca Otomobil-İş üyesi 600 işçi öğle yemeği yemeyip fabrika önünde oturdu.
1990– Gagavuzlar, Özerk Gagavuz Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’ni, güneyde Gagavuzların en yoğun yaşadığı Komrat yöresinde ilan ettiler. Bu karar, Moldova Yüksek Sovyeti tarafından iptal edildi.
1991- Sovyetler Birliği’nde 19 Ağustos’ta başlatılan darbe girişimi başarısız oldu, Devlet Başkanı Gorbaçov görevine döndü.
1992- Şırnak’ta binlerce güvenlik görevlisi ev araması yapıyor. Gözaltına alınanların sayısı 362’ye yükseldi.
1993- Cezayir’de eski Başbakan Kasdi Merbah bir suikast sonucu öldürüldü. Suikastı İslami Kurtuluş Cephesi üstlendi.
1996- “Manisa’lı gençler”e gözaltında işkence yapmaktan tutuklu 10 polisin yargılanmasına başlandı, 70’er yıl hapisleri isteniyor.
– Güney Kore lideri Sam, iki Kore’nin birleşmesi için gösteriler düzenleyen öğrencilere “Kuzey Kore yanlısı gerillalar” dedi.
– Mısır Hava Yolları’na ait bir yolcu uçağı Atatürk Havalimanı’nda pistten çıktı. Uçak karayolundaki bir taksiye çarparak durabildi.
1997- Metin Göktepe’nin öldürülmesinden sanık 11 polisten 7’si 20 ay sonra ilk kez duruşmaya çıkarılabildi ve “susma haklarını” kullandı.
1998- Sedat Peker’in askerlik yapmamak için 1994’de “İleri derecede antisosyal kişilik bozukluğu” raporu almasına dair inceleme başlatıldı. Emniyet’çe 7 aydır “aranan” ülkücü mafya lideri Sedat Peker 18 Ağustos’ta Bükreş’ten özel bir uçakla İstanbul’a gelip teslim olmuştu.
2000- 10 gün önce Barents Denizi’nde batan Rus Nükleer denizaltısındaki 118 denizcinin öldüğü kesinleşti.
2001- Yargıtay Başkanı Sabih Kanadoğlu, AKP lideri Recep Tayyip Erdoğan ile altı kadın üyenin üyelikten çıkarılması için ihtar isteğiyle Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.
– Şişli Cumhuriyet Savcılığı, AKP Genel Başkanı Erdoğan’ın kapatılan RP’nin İstanbul İl Başkanı olduğu dönemde Ümraniye İlçe Örgütü’nün yeni binasının açılışında yaptığı konuşması için TCK’nin “Devlete hakaret”i düzenleyen 159.maddesi uyarınca soruşturma başlattı. Erdoğan’ın 4 Aralık 1994’de yaptığı konuşmadan dolayı İstanbul DGM Savcılığı daha önce 1998’de soruşturma başlatmış, ancak 5 yıllık zamanaşımı süresinin dolduğu gerekçesiyle 28 Ağustos 1998’de takipsizlik kararı vermişti.
– NATO, Makedonya’ya asker göndermeye karar verdi.
– Kızıl Haç, Tacikistan’daki açlık tehlikesine dikkat çekti.
2003- DEHAP’lı 39 belediye başkanı, bir bildiriyle hükümetten,”KADEK’in silah bırakmasına hizmet edecek ve Kürt sorununu çözecek Toplumsal ve Demokratik yasalar”ın çıkarılmasını istedi.
– İsrail ordusu Filistin’de Hamas liderlerinden İsmail Ebu Şenab’ı bir suikastla öldürdü. Hamas tek taraflı ilan ettiği üç aylık ateşkesi bitirdi. Ayrıca Filistin Başbakanı Mahmut Abbas’ın istifa ederek Filistin’i terk etmesini istedi.
– ABD işgal güçlerince aranan eski Iraklı yöneticiler listesinde 5. sıradaki “Kimyasal Ali” lakaplı General Ali Hasan el-Mecid Tıkriti’nin yalkalandığı açıklandı. Tıkriti 5 bin sivil Kürt’ün kimyasal silahlarla öldürüldüğü 1988 Halepçe katliamından sorumlu tutuluyor.
2004- Bangladeş’te Halk Birliği Partisi’nin düzenlediği mitingde bomba patladı;14 kişi öldü,çoğu ağır 300 kişi yaralandı.
2006- Irak’ın devrik başkanı Saddam Hüseyin ve altı adamı hakkında 1987-1988’de 182 bin Kürt’ün katliyle ilgili Enfal davası başladı.
2007- Türk Tarih Kurumu Başkanı Yusuf Halaçoğlu “Türkiye’de Kürt yok; Sünni Kürtler Türkmen, Alevi Kürtler ise Ermeni dönmesidir” dedi.
2008– Pakistan’ın başkenti İslamabad’ın 20 mil batısındaki bir silah fabrikasının önünde iki Taliban intihar bombacısı kendilerini havaya uçurdu; 59 kişi öldü, 70 kişi yaralandı.
2013- Wikileaks’in internet sitesinde yayımlanan ABD ordusuna ait gizli bilgileri sızdırmak suçlamasıyla askeri mahkemede yargılanan er Bradley Manning, 35 yıla mahkum edildi.
– DİSK/ Dev Sağlık-İş üyeleri, 63 çalışan hakkında tutanak tutulmasını Şişli/ Etfal önünde protesto etti.
– Doç.Dr.Aziz Çelik’in araştırmasına göre, 2001-2011 arası sendikalaşma oranı son 50 yılın en dip noktasında; 2001’de %10 iken %46’lık bir azalma ile %5,4’e düşmüş bulunuyor.
2015- Cumhurbaşkanı Erdoğan İstanbul’da -Başbakan Davutoğlu’dan önce- cami çıkışında seçim takvimini açıkladı: ”1 Kasım’da, inşallah, Türkiye tekrar seçimi yaşayacaktır.”
2017- Tarihin en büyük güneş tutulması gerçekleşti. 90 dakika süren tutulmada, 2 dakika 40 saniye boyunca güneş tamamen kapandı. Güneşin yüzölçümü ilk kez gerçek değerine yakın olarak hesaplanabildi.