1596- Osmanlılar ile Haçlı ordusu arasında Haçova Savaşı yapıldı.
1784 – Rusya, Alaska’nın Kodiak Adası’nda bir koloni kurdu.
1797- Fransız baloncu Andre-Jacques Garrerin, ilk paraşüt uçuşunu, 3 bin feet’ten başarıyla gerçekleştirdi.
1811 – Macar besteci Franz Liszt doğdu.
1853- Ermeni Maarif Komisyonu kuruldu.
1883- New York’taki Metropolitan Operası, Gounods’un ‘Faust’uyla büyük bir açılış yaptı.
1906- Fransız ressam Paul Cezanne (d. 1839) yaşamını yitirdi.
1919- Amasya’da Mustafa Kemal ile İstanbul Hükümeti’nin Bahriye Nazırı (Denizcilik Bakanı) Salih Paşa bir protokol imzaladılar.
1927- Cumhuriyet Halk Fırkası tüzüğünde yapılan değişiklikle Mustafa Kemal Paşa ‘’değişmez genel başkan’’ seçildi.
1931- Amerikalı mafya lideri Al Capone vergi kaçakçılığı gerekçesiyle 11 yıl hapis cezası aldı.
1937- Dersim bölgesinde “21 Mart gecesi başlayan ayaklanma”nın bastırıldığı açıklandı. Dört yıl için çıkarılan Tunceli’nin İdaresi Hakkında Kanun, çeşitli eklerle 1947’ye kadar sürdü.
1938- Chester Carlson “fotokopi”yi icat etti.
1945- Toprak Mahsulleri Vergisi olarak zeytin vergisi kararı çıktı. Zeytin vergisi, yağ olarak ödenecek.
1947- ABD yardımının ilk partisi İskenderun Limanı’na geldi. İlk malzemelerle İstanbul-Ankara karayolunun yapımına başlanacağı açıklandı.
1950- Nüfus sayımı sonuçlandı. Türkiye’nin nüfusu 20 milyon 902 bin 628. 5 yıl sonra aynı gün nüfus 24 milyon 64 bin 763 olarak sayıldı.
1951- Türkiye’nin, Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı, NATO üyeliği protokolü imzalandı.
1953- Laos’ta komünistlerin başı çektiği Vietminh’in desteklediği “Pathet Lao”nun lideri Prens Souphanouvong, Laos’un Fransa’dan bağımsızlığını ilan etti.
1957- ABD’nin Vietnam’da ilk kayıpları: Güney Vietnam’ın başkenti Saygon’da “Askeri Danışmanlık” binasına konulan bombanın patlaması sonucu 1 başçavuş öldü, 12 er yaralandı.
1962- Amerika Birleşik Devletleri Başkanı John F. Kennedy, Küba’da Sovyet balistik füzeleri olduğunu açıkladı; Amerikan donanması Küba’yı ablukaya aldı. Başkan Kennedy, Küba’ya yaklaşan Sovyet gemilerinin ablukaya uymadıkları takdirde batırılacağını söyledi.
1964- Jean Paul Sartre, Nobel Ödülü’nü reddetti. Sartre gerekçe olarak “böyle bir ödülü kabul etmenin yazarı ödülü veren kuruma bağlı kılacağı”nı ve “Nobel ödüllerinin geçmişte bütün ülkeler ve ideolojilerden yazarlara eşit davranılarak dağıtılmadığı”nı gösterdi.
1967- Türkiye Kur’an Kurslarını Koruma ve İdame Ettirme Dernekleri Federasyonu Kongresi’nde, Diyanet İşleri Başkanlığı müfettişlerinin kurs öğrencilerine baskısından yakınıldı.
1969- Ankara Sanat Tiyatrosu’nun (AST) 22-29 Ekim tarihleri arası için düzenlediği “Orhan Kemal’e Saygı Haftası”nda yazar, matine ve suarelerde tiyatroseverlerle oyunları üzerine sahnede sohbet ediyor.
1971- Askeri Yargıtay, İstanbul Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi’nin bazı kitapların yasaklanması ve toplattırılmasıyla ilgili kararını onayladı.
1972- Türk Hava Yolları’nın Truva uçağı Sofya’ya kaçırıldı. Bir gün sonra yolcuları serbest bırakan 4 hava korsanı Bulgaristan’a iltica etti.
1974- Dostlar Tiyatrosu’nun yeni sezonda sahneleyeceği 4 oyundan ilki “Alpagut Olayı”. Oyun, Haziran/Temmuz 1969’da İl Özel İdaresi’nin işlettiği Çorum/Alpagut Linyit İşletmesi’nde 2.5 aydır ücret alamayan işçilerin 34 günlük “işgal ve yönetim denemesini” konu alıyor
1975- Türkiye’nin Viyana Elçisi Daniş Tunagil, ASALA tarafından öldürüldü.
– İngiliz tarihçi Arnold Toynbee 86 yaşında öldü.
1976- Türkiye Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu, HAK-İŞ kuruldu.
1977- İstanbul Maçka Oteli’nde DİSK/ Oleyis’in grevi birinci ayını doldurdu.
-Profilo’da DİSK/Maden-İş’li 1.600 işçinin grevi 147 gündür sürüyor. İşçiler basın açıklamasında işveren/polis baskısından yakındı.
1978- İTÜ Elektrik Fakültesi Dekanı Ord.Prof. Bedri Karafakioğlu’nun cenazesi Gümüşsuyu ve Maçka’da düzenlenen törenlerle toprağa verildi.
1980- Gözaltında tutulan 500 DİSK üyesi, serbest bırakıldı.
– Ömer Kavur’un “Yusuf ile Kenan” filmi Milano “Çağımızın Çocuğu Film Yarışması”nda altın madalya kazandı.
1981- MGK’nin 52 no’lu bildirisine aykırı hareket ettiği gerekçesiyle Bülent Ecevit hakkında Ankara 1 No’lu Askeri Mahkemesi’nce dava açıldı. Ecevit 3 aydan 1 yıla kadar hapis istemiyle yargılanacak.
1983- Tüm Avrupa’da 2 milyon kişi ABD’nin Cruise ve Persing nükleer füzelerinin Avrupa ülkelerine yerleştirilmesi kararını protesto etti.
1984- Başbakan başkanlığında toplanan ekonomik kurul, Boğaz Köprüsü gelir ortaklığı senetlerinin 1 Aralık günü satışa çıkarılmasını, ayrıca THY’ye 4’ü 1985, kalanı 1986 yılında olmak üzere toplam 7 adet Airbus alınmasını kararlaştırdı.
1987- RP’li Kartal Belediyesi’ne bağlı taşeron firma Albayrak Temizlik A.Ş.’nden 136 gün önce atılan 40 işçi Cağaloğlu’nda toplanarak valiliğe yürüdü, temsilciler vali yardımcısı ile görüştü.
1988- Diyarbakır Askeri Cezaevi İç güvenlik eski Komutanı Binbaşı Esat Oktay Yıldıran İstanbul’da öldürüldü. Binbaşı Esat Oktay Yıldıran ismi, D.Bakır Askeri Cezaevi’nde mahkumlara yapılan insanlık dışı işkence ve eziyetlerle özdeşleşmişti.
– Barış Manço’nun televizyon programı 7’den 77’ye TRT’de başladı.
1990- OECD Türkiye Konsorsiyumu çerçevesinde, Almanya’dan dört ayrı projede kullanılmak üzere toplam 130 milyon marklık kredi sağlandı. Krediler, Ankara Merkez Kanalizasyon Arıtma Tesisi, İstanbul’a su temini, Konya Demiryolu ve Yeni Galata Köprüsü projelerinin finansmanında kullanılacak.
– İstanbul’da su sıkıntısının had safhaya varması üzerine yağmur bombası uygulamasına başlandı. Ömerli ve Darlık Barajı üzerindeki bulutların içine uçakla gümüş iyödür püskürtülmesinden yarım saat sonra yağış başladı, ancak bu yağış barajlardaki su seviyesini iki santimetre yükseltti. Yağmur bombası uygulaması sürdürülecek.
– Haftalık periyotta Pazar günleri çıkacak “Yeni Ülke” gazetesi yayın hayatına başladı. Gazetenin sahibi Yusuf Serhat Bucak, Genel Yayın Yönetmeni Günay Aslan, Yazı İşleri Müdürü Özkan Kılıç.
– İstanbul Metrosu’nda çalışan 100’ü aşkın işçi toplu görüşmelerden 1 aydır sonuç alınamadığı gerekçesiyle yemek boykotu yaptı.
– Uşak/Banaz’da Körfez Savaşı’na karşı işyerinin camına “Savaşa hayır” yazılı bir karton asan Banazspor Kulübü Başkanı ve Serbest Muhasebeci Vedat Sümercan gece evinden gözaltına alındı ve sabah tutuklandı.
– Okul duvarına astığı Körfez Savaşı karşıtı döviz nedeniyle tutuklanan N.A. ve bağlantılı olduğu iddia edilen 3 kişi hakkında “Liseli Dev-Genç örgütü üyesi olmak, izinsiz gösteriye katılmak ve pankart asmak” iddiasıyla 20’şer yıl hapis istemiyle DGM’de dava açıldı.
– Fransız Marksist felsefeci Louis Althusser, intihar ederek yaşamına son verdi.
1991- 20 Ekim seçimlerinde Halkın Emek Partisi (HEP) kökenli 20 arkadaşıyla birlikte Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) listesinden Diyarbakır 2.bölgede yaklaşık 45 bin tercih oyuyla milletvekili seçilen Leyla Zana: “Önce Kürt halkının kimliği konusunda mücadele vereceğiz.”
– Grup Yorum’un “Dünden Yarına-Türküler Susmaz Halaylar Sürer” adlı kaseti çıktı.
1993- “PKK Kamu binalarına taciz ateşi açtı” bilgisiyle Lice’ye tabura giden Tuğgeneral Bahtiyar Aydın uzaktan açılan ateşle hayatını kaybetti. Lice’de “PKK’lılarla çatışma” olmadığı, Tuğ.Bahtiyar Aydın dışında ölen ya da yaralanan asker/polis bulunmadığı sonradan anlaşıldı. Lice’de 22/26 Ekim tarihleri arasında -resmi açıklamaya göre- 2’si bebek 3’ü çocuk 13 kişi öldü, 36 kişi yaralandı, 401 konut ve 260 işyeri yandı. Lice, 24 Ağustos 1994’de bir kez daha tahrip edildi: 1 ölü, 20 yaralı ve yakılan 108 ev.
– Alacakları için 1 aydır iş bırakma eylemi yapan Eminönü Belediyesi işçilerinin valiliğe dilekçe vermesi engellendi. Çocuklarıyla birlikte Belediye önünde toplanıp Vilayet’e yürümek isteyen işçilere polis barikat kurdu ve copladı.
– Sarp Kuray Avrupa’dan Türkiye’ye dönüşünde Havalimanı’nda gözaltına alındı.
1994- Daha önce diğer parti liderlerini ABD’ye yaptıkları ziyaretler nedeniyle “taklitçi ve işbirlikçi” olmakla suçlayan Refah Partisi lideri Erbakan ABD ziyaretine yönelik eleştiriler için: “İddia edildiği gibi ne değiştim, ne de çelişki içindeyim. ABD değişti.”
– Kömür madenleri ve demir-çelik işçileri ile yöre halkından oluşan yaklaşık 15 bin kişi, Bartın’dan sonra Karadeniz Ereğli’de de kömür ocaklarının kapatılması ve demir-çelik tesislerinin satılması yönündeki DYP-SHP hükümeti kararlarını bir mitingle protesto etti.
1997- Kültür Bakanlığı, ‘Oscar’a gidecek film olarak ‘Eşkiya’yı seçti.
1998- Çorlu’da kurulu Zümrüt Örme işvereni tarafından DİSK/Tekstil-İş Sendikası’na üye oldukları için işten atılan 215 işçi 71 gündür fabrika önünde direnişlerini sürdürüyor. DİSK/Lastik-İş İstanbul Şube yöneticileri ve işyeri temsilcileri işçilere destek ziyareti yaptı.
1999- Prof. Ahmet Taner Kışlalı’nın yazarı olduğu Cumhuriyet Gazetesi’nin Genel Yayın Yönetmeni Hikmet Çetinkaya, Kışlalı’yı 13 Mayıs 1999 tarihli sayısında hedef gösteren Akit için suç duyurusunda bulundu. Kışlalı için Cumhuriyet’te oluşturulan köşe gün boyu ziyaret edildi.
2000- Yugoslavya Devlet Başkanı Vojislav Koştunitza, yıllar sonra ülkelerinden kanlı bir savaşla kopan Bosna-Hersek’i ziyaret eden ilk Sırp lideri oldu.
2001- Afganistan’da, Amerikan bombardımanında Herat’ta bulunan yaşlıların kaldığı bir hastane isabet aldı; 100’den fazla sivil öldü. Aynı gün, 750 Afgan mülteci Pakistan’a zorla giriş yaptı.
2003- Ziya Selçuk’un başkanlığını yaptığı Talim ve Terbiye Kurulu’ndaki görevlerinden alınan 167 öğretmenden 68’i adına Eğitim-Sen’in Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik aleyhine açtığı 102 bin TL’lık manevi tazminat davası reddedildi.
– Sinema oyuncusu Derya Arbaş 35 yaşında ABD’de öldü.
2004- Danıştay, Türkçe Dışındaki Dil ve Lehçelerde Yayın Yönetmeliği’nin sınırlayıcı hükümlerinin durdurulması istemini reddetti. Danıştay’ın kararıyla, yerel televizyon ve radyolarda Kürtçe yasağı, öğretmek amaçlı yayın ve çocuklara yönelik program yasağı korunmuş oldu.
2006- TRT personel ve sözleşmeli personel yönetmeliklerinde değişiklik yapıldı. Artık sendika temsilcileri de disiplin kurulunda görev alacak.
2009- Etiyopya hükümeti, uluslararası toplumdan, yaklaşık 6 milyon 200 bin kişi için ülkeye acilen gıda yardımı yapmasını istedi.
– Tunceli’de yapımı biten Uzunçayır HES Barajı’nın suları altında “Gola Çetu Ziyareti”nin de kalacak olmasına karşı 4 bin kişi yürüdü.
– İsveç’in Luteryen Kilisesi, yapılan kilise meclisi oturumunda, ülkede 1 Mayıs’ta kanunen evliliklerine izin verilen eşcinsellerin kilisede nikah kıymalarına onay verdi.
2010- Yıldız Teknik Ünv.’nde türbanın serbest bırakılmasına karşı pankart açan Kolektif’li ve TKP’li öğrencilere polis saldırısı ile Marmara Ünv.Göztepe Kampüsü’nde polis ve özel güvenlik birimi şiddeti ve gözaltılar protesto edildi.
2011- Fas’ta, Kral 6. Muhammed’in anayasada yaptığı değişikliklerin yetersiz ve 25 Kasımda gerçekleştirilecek seçimlerin anti-demokratik olduğunu düşünen binlerce kişi seçimlerin boykot edilmesi için sokaklara döküldü.
– Öğrenci Kolektifleri üyesi yaklaşık 1.000 öğrenci ‘Kadınları, bilimi, sanatı, halkları, gazetecileri, interneti, doğayı, gençliği, ülkeyi, üniversiteyi, sokağı özgür bırak’ sloganıyla Tünel’den Taksim’e yürüdü.
2013- ODTÜ direnişine destek için İstanbul, Ankara, İzmir ve Eskişehir’de eylemler yapıldı. İstanbul Galatasaray Meydanı’nda toplanan öğrencileri polisler kalkanlarıyla İngiliz Konsolosluğu önüne süpürdü,dağılmayanlara tazyikli su sıkıldı;bir öğrenci kafa travması geçirdi.
– Diyarbakır Cumhuriyet Savcılığı, dönemin Diyarbakır Bölge Komutanı Tuğgeneral Bahtiyar Aydın’ın da bulunduğu 16 kişinin ölümüyle ilgili soruşturmanın 20 yıllık zamanaşımına gireceği gün iddianame hazırlayarak 2 rütbeli asker hakkında 24 yıla kadar hapis cezası istedi. İddianamede, devlet yetkilileri tarafından ‘olayların PKK saldırısı sonucu meydana geldiği’ ileri sürülmesine karşın; PKK’nın saldırıda bulunmadıkları açıklamasına yer verilerek, “Aradan geçen 20 yıla rağmen saldırıya katıldığı tespit edilen örgüt mensubu olmamıştır” denildi.
– DİSK/ Limter-İş Eğitim Uzmanı Süleyman Yeter’in işkencede ölümünden aranıp 14 yıl sonra yakalanan eski komiser yardımcısı A.Okuducu 10 yıl hapis cezası aldı. 15 yıl olan ceza, ”failin birden fazla olması ve asli failin tespit edilememesi” gerekçeleriyle 10 yıla indirildi
2015- Siirt’te PKK’nin bombalı saldırısında hayatını kaybeden kuzeni Recep Baycur’un cenazesinde “Kardeşi kardeşe kırdırıyor. Genç kardeşimi gönderdim, cesedini alıyorum. Sayın Cumhurbaşkanı bunu bilsin” diyen Ömer Bulut hakkında 16 yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı
– Gazeteci-yazar Çetin Altan, 88 yaşında; Türk sinemasının ünlü oyuncularından Yılmaz Köksal 76 yaşında vefat etti.
2016- Mısır’da askeri darbeyle görevinden uzaklaştırılan seçilmiş cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’nin kamuoyunda “İttihadiye olayları” olarak bilinen davada çarptırıldığı 20 yıl hapis cezası onandı.
Yorumlar kapatıldı.