Belleğimizde: 22 Şubat

1632 – Galileo’nun “İki Kainat Sistemi Üzerine Konuşmalar” adlı eseri yayımlandı.
1819 – İspanya, Florida’yı ABD’ye 5 milyon dolara sattı.
1848 – Fransa’da “Şubat Devrimi” nin fitili ateşlendi: Paris’te yasaklanan “ziyafet yürüyüşü”nde halka ateş açıldı, 2 kişi öldü. İki yıl boyunca Avrupa’yı altüst edecek işçi devrimleri çığırı açıldı.
1865 – Tennessee, köleliği yürürlükten kaldıran yeni bir anayasayı kabul etti.
1918- Alman ordularının ilerlemesi tekrar başlayınca Sovnarkom Pravda’da “Sosyalist Anavatan Tehlikede” başlığıyla bir bildiri yayınladı. Bildiri ile ülkenin tüm kaynaklarının devrimci savunmaya adanacağı belirtilerek, işçi ve köylülere taburlar oluşturma çağrısı yapıldı.
1919- Komünist gazeteci ve aktivist John Reed, “ABD’ye yönelik bolşevik propagandanın aktörlerini ve etki alanlarını tespit için” Senato bünyesinde Eylül 1918’de faaliyete başlayan “Overman Komitesi” tarafından sorgulandı.
1921- Moskova’da Türk – Sovyet görüşmeleri başladı.
1942 – Avusturyalı yazar Stefan Zweig, Brezilya’nın Petropolis kentinde eşiyle birlikte intihar etti.
1943 – Beyaz Gül hareketi üyeleri Nazilerce idam edildi.
1944 – ABD savaş uçakları, Hollanda kentleri Nijmegen, Arnhem, Enschede ve Deventer’i yanlışlıkla bombaladı; sadece Nijmegen’de 800 kişi öldü.
1948 – Üniversitelerarası Kurul toplandı. Kurul’da Ankara Üniversitesi’ndeki “solcu profesörlerin” üniversiteden uzaklaştırılması kararı alındı.
– Çekoslovakya devriminin başlangıcı.
1956 – Elvis Presley, “Heartbreak Hotel” adlı şarkısı ile müzik listelerine giriş yaptı.
1962 – Ankara’da Harp Okulu Komutanı Albay Talat Aydemir ve arkadaşları, hükümet darbesi yapmak istediler, ancak kalkışma bastırıldı, katılan subaylar emekliye sevk edildi. Bazı üst rütbeli subayların görev yerleri değiştirildi. Hükümet, verdiği söz doğrultusunda darbecileri 30 Nisan’da affetti.
1968 – Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) Genel Başkanı Seyfi Demirsoy “Süleyman Demirel bu memleketin medar-ı iftiharıdır” dedi.
– Maden işçilerine, imzalanan yeni toplu iş sözleşmesiyle sağlanan sosyal haklar dışında, 1968 iş programı gereğince 38 milyon 838 bin lira tutarında prim dağıtılacağı açıklandı. Sosyal yardımların tutarı ise 87 milyon lirayı buldu.
1969- Bir firmanın “Kanlı Pazar”a ilişkin çektiği görüntülerden oluşturduğu belgesel filmin TRT Ankara Televizyonu’nda gösterimi Adalet Partisi hükümetinin yazılı emriyle yasaklandı.
Cağaloğlu MTTB’de bir basın toplantısı düzenleyen Türkiye Komünizmle Mücadele Derneği Yüksek İcra Konseyi üyelerinden Orhan Kiverlioğlu: ”Kanlı Pazar haberleri Moskof basın tarafından taraflı aksettiriliyor. Artık hedef sokakları organize eden rotatifler olacaktır.”
1971- Bakanlar Kurulu, Yeni Personel Kanunu uygulamasından zarar gören memurların yüzde 8 oranında fazla aylık almalarını sağlayacak değişikliği yaptı.
1972 – Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Richard Nixon, Çin Halk Cumhuriyetini ziyaret etti. Richard Nixon Çin’in Birleşmiş Milletler’e (BM) katılması için ısrar etti.
1973 – Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde üniversitelerdeki olayların çözümü için tartışma yapılıyordu. Söz alan Demokratik Parti (DP) Sivas Milletvekili Kadri Eroğan “30-35 profesörün ipini çekeceksin, bu iş düzelir” dedi.
1975- Beyrut’taki THY bürosu Gizli Ermeni Ordusu adlı örgüt tarafından bombalandı.
1980 – Danıştay polis memurlarının örgütü Pol-Der’le ilgili kapatma kararını durdurdu. Danıştay dernek kapatma ve yasaklama kararını idarenin alamayacağını belirtti.
– Afganistan’ın başkenti Kâbil’de Sovyet karşıtı ayaklanmalar üzerine sıkıyönetim ilan edildi.
1983- Yeni İş Yasa Tasarısı’nda grevlere yeterince sınırlama getirilmediğini söyleyen Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Yönetim Kurulu Başkanı Halit Narin: “20 yıldır biz ağladık onlar güldü.”
1984- Can Yücel’in haftalık “Somut” edebiyat gazetesinde 6 Ocak 1984’de yayınlanan “Hamilelere” adlı şiirinde “müstehcen yayın yapıldığı” suçlamasıyla açılan soruşturmada, Genel Yayın Müdürü Erol Toy ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Hayati Asılyazıcı’nın ifadeleri alındı.
1986 – 12 Eylül sonrasının ilk büyük mitingi İzmir’de yapıldı. Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) tarafından düzenlenen mitinge 50 bin işçi katıldı. Mitingde, Genel Başkan Şevki Yılmaz ile Türk Metal Sendikası Genel Başkanı Mustafa Özbek yuhalandı. “Önceden belirlenmiş olanlar dışında slogan atan” 70’e yakın kişi gözaltına alındı.
1988 – Adalet Bakanı Oltan Sungurlu, cezaevlerinde tek tip elbise giyinme zorunluluğunun kalktığını söyledi.
– Karabağ Millet Meclisi, aldığı bir kararla Karabağ’ı Ermenistan’a bağladı. Bunun üzerine Azerbaycan – Ermenistan çatışmaları başladı.
1989- Ankara’da 1 yıl 3 aydır tutuklu yargılanan TBKP Genel Sekreteri Haydar Kutlu ve Genel Başkan Nihat Sargın’ın 16.duruşmasını izlemeye gelip polisin uyarısıyla DGM merdivenlerine oturan 250 kadar kişi, yine polisin coplu saldırısıyla dağıtıldı: 10 yaralı.
– Milliyetçi Çalışma Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş haftalık “Yeni Düşünce” gazetesi ile yaptığı söyleşide:”12 Eylül doğrudan doğruya Türk milliyetçiliğine karşı yapıldı. Bizi hedef aldı. 7 sene süren sıkıyönetim davası açıldı. Yıllarca hapis yattık” dedi.
1990- İstanbul’da 15 bin TEKEL işçisi DİE’nin “düşük enflasyon hesabı” ile hak kaybına uğradıkları gerekçesiyle yemek boykotu yaptı.
– Diyanet İşleri Başkanlığı’nın ilk kez yayınladığı rapordan: – 1980’de 2.610 olan kuran kursu sayısı 1989’da 4.715’e çıktı. – 1979’da 68.430 kuran kursu öğrencisi var iken 1989’da 155.403’e yükseldi. – 1979’da 2 milyon dini yayın basılırken 1988’de 4.5 milyon basıldı.
1991 – Irak kuvvetleri, Kuveyt’teki petrol bölgelerini ateşe verdi.
– ANAP hükümetinin Körfez Savaşı gerekçesiyle tüm grevleri ertelemesi ve işten çıkarmaların artması nedeniyle pasif eylemler (yemek boykotu, servislere binmeden yürüme vb.) yaygınlaşıyor. OLMUKSA işçileri sözleşme imzalanmamasını protesto için sakal bırakma eylemine başladı.
1993- Halkın Hukuk Bürosu avukatlarının “Dev-Sol’a yardım ettikleri” gerekçesiyle yargılanmalarına başlandı.
1994- Kamu çalışanları tüm Türkiye’de “grev hakkı” için iş bıraktı ve alanlara çıktı.
1995- İstanbul’da ortaokul ve liseliler, Disiplin Yönetmeliği’nin “iffetsizlik” maddesini İl Milli Eğitim Müdürlüğü önünde protesto etti. Öğrencilerin eyleminden sonra, bir veli gözaltına alındı.
– Boğaziçi Üniversitesi öğrencileri yemeğe ve okul harçlarına yapılan zamları protesto için Güney Kampüs’ten Kuzey’e yürüdü.
– Marmara Üniversitesi Göztepe Kampüsü’nde ülkücülerden satırlı, bıçaklı, sopalı “oruç tutmama” saldırısı: 8 yaralı.
1997- “Sürekli Aydınlık İçin Bir Dakika Karanlık” eylemi İstanbul, Trabzon ve Mersin’de kitlesel gösterilerle devam etti.
– Validebağ Öğretmenevi’nin park alanı yapılmak istenmesine karşı öğretmenler ve Koşuyolu halkı yürüdü.
– Adana’da “izinsiz işkence tedavi merkezi açmak” gerekçesiyle “Türkiye İnsan Hakları Vakfı” temcilcisi Mustafa Kılıç ve Doktor Tufan Köse yargılandı.
1998- KESK 1.Kadın Kurultayı sona erdi.
1999- Aralarında İstanbul Emniyet Müdür Yardımcısı ve Terörle Mücadele Şube Müdürü’nün de bulunduğu 10 polis tarafından dövüldüğünü belirten ÇHD Genel Başkanı Murat Çelik, İstanbul Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulundu.
2000 – Diyarbakır’da olay çıkardığı gerekçesiyle yargılanan İtalyan gazeteci Dino Giovanni Frisullo ifade vermek için geldiği Türkiye’ye alınmayarak sınır dışı edildi.
2001- Koalisyon hükümeti istikrar programını bırakıp dalgalı kura geçme kararı verdi.TL, ABD doları karşısında yüzde 31, Alman markı karşısında yüzde 34 değer yitirdi. Merkez Bankası, dalgalı kura geçişin ilk gününde doların fiyatını 689 bin liradan 964 bin liraya çıkardı. Bankalar döviz alım-satım fiyatları arasına büyük fark koydu, döviz büfeleri açılmadı. Faizler yüzde 5 bin 200’leri gördü.
– Lahey Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi, ilk kez tecavüzü insanlığa karşı suç olarak değerlendirdiği davada 1992-95 Bosna Savaşı’nda Foça’daki toplama kamplarında Boşnak kadınlara tecavüz kampanyası yürüten üç Sırp komutana ağır hapis cezaları verdi.
– Yeni Asya gazetesi, 8 Haziran 2000 tarihli sayısında yayınlanan “Bu da yetmezse” başlıklı yazıyla “halkın din yoluyla kin ve düşmanlığa alenen tahrik edildiği” gerekçesiyle İstanbul 3 No’lu DGM tarafından yedi gün kapatma cezası aldı.
2002 – Angola’nın isyancı lideri Jonas Savimbi, askeri birliklerce öldürüldü.
2003 – ABD’nin Irak’a yönelik olası savaşında Türkiye’den 2.cephe açılması için daha önce “ABD ile Dolar pazarlığı yapmıyoruz” diyen AKP Genel Başkanı Erdoğan NTV’deki programda ”Ben ülkemin kasasına ne girer buna bakarım. Gerektiğinde tabii onun pazarlığını da yapacağım” dedi. İncirlik’te görevli 290 ABD askeri İskenderun’a sevkedildi. ABD’nin özel harekatlarda kullandığı dört C-17 kargo uçağı Diyarbakır’a indi. Havaalanı çevresinde gazetecilerin görüntü almasını engellemek için sivil polisler devriye geziyor.
Athena, Aylin Aslım, Bülent Ortaçgil, Mor ve Ötesi, Nejat Yavaşoğulları, Feridun Düzağaç, Vega ve Koray Candemir ABD’nin hazırlığını yaptığı Irak Savaşı’na karşı yaptıkları “Savaşa Hiç Gerek Yok” adlı şarkıyı satışa sundu; satış geliri canlı kalkanlara bırakılacak.
Ankara’da SES üyeleri ve CHP Ankara İl Teşkilatı üyeleri ABD’nin Irak’a müdahale hazırlıklarını ve AKP hükümetinin ABD yanında savaşa dahil olma girişimlerini farklı eylemlerle protesto etti.
– Cumartesi Anneleri “Berfo Ana”yı Ardahan’a uğurladı.
2004 – Kudüs’te El Fetih’e bağlı El Aksa Şehitleri Tugayı İsrail’in işgal altındaki Filistin topraklarını bölen güvenlik duvarı inşasını protesto için bir otobüste intihar saldırısı düzenledi; 9 kişi öldü, 11’i ağır 61 kişi yaralandı. Örgüt; ‘Nazi duvarı bizi saldırılardan alıkoyamayacaktır’ diye açıkladı.
– Kızılhaç Komitesi, ABD’nin “savaş esiri” statüsü verdiği iki ay önce yakalanan devrik Irak lideri Saddam Hüseyin’i hücresinde ziyaret etti. Saddam fiziksel ve psikolojik muayeneye tabi tutuldu.
2006- Irak’ın Samarra kentinde 12 imamdan son ikisinin yattığı Askeriye Türbesi’ne bombalı saldırı düzenlendi. Şiiler misilleme olarak 60 Sünni camisine saldırdı, üçü imam altı Sünni öldü. Şii dini lider Ayetullah Sistani “Camilere saldırmayın” uyarısı yaptı.
– Birleşik Arap Emirlikleri’nde ilk sivil toplum kuruluşu “Emirlik İnsan Hakları Kuruluşu” hükümetten onay aldı. Suriye’de de ilk kez “Sivil Toplum Eğitim Merkezi” açıldı. Merkezde, sivil toplum ve kadın hakları örgütleri ile öğrenciler insan hakları alanında eğitim görecek.
2009 – Çin’in kuzeyindeki bir kömür madeninde meydana gelen patlamada 73 madenci öldü, onlarcası galerilerde mahsur kaldı.
2010- 1 ayı aşkın süredir iş bırakma eylemi yapan Marmaray Projesi işçileri Çalışma Bakanlığı önünde basın açıklaması yaptı.
– Bir grup aydın, tutuklanan Devrimci Hareket Dergisi çalışanı Mehmet Yeşiltepe’nin tutuklanmasında kendileriyle yaptığı röportajların gösterildiğini belirterek, Beşiktaş Adliyesi’nde kendileri hakkında suç duyurusu yaptı.
2012- “Ve Recep ve Zehra ve Ayşe”nin, “Karartma Geceleri”nin yönetmeni ve senarist Yusuf Kurçenli (65) hayata veda etti.
2014- İnternet yasakları Ankara ve İstanbul’da protesto edildi. İstanbul’da polis tazyikli su ve biber gazı ile müdahale etti.
– Ukrayna Meclis Başkanı Vladimir Ribak sağlık sorunlarını gerekçe göstererek görevinden istifa etti. Devlet Başkanı Yanukoviç, bilinmeyen bir yere gitti. Hapiste bulunanTimoşenko’nun “sağ kolu” olarak bilinen Turçinov, yeni Meclis Başkanı oldu.
– “Yaşanabilir Zonguldak Platformu”ndan 500 kişi Muslu beldesinde yapımı planlanan 3.termik santrali protesto etti.
– Arhavi Doğa Koruma Platformu, yapımı planlanan HES’lere karşı Kadıköy Boğa’dan Mehmet Ayvalıtaş Meydanı’na yürüdü.
2015- Türkiye sınırları dışındaki tek Türk toprağı olan Suriye içindeki Süleyman Şah Saygı Karakolu ve Türbesi’ne operasyon gerçekleştirildi. Süleyman Şah Türbesi, Suriye’de sınıra mücavir Suriye Eşmesi köyünün kuzeyinde ve aynı büyüklükteki araziye nakledildi. Operasyonda, YGP’nin de yardımcı olduğu ileri sürüldü.
2017- Milli Savunma Bakanlığınca yapılan düzenleme sonucunda Genelkurmay karargahı, kuvvet komutanlıkları ve bağlı birliklerde görev yapan kadın subay ve astsubayların başörtüsü takabilmesi kararlaştırıldı.
2018- Filistin insan hakları örgütleri, 1967’den 2018’e kadar İsrail hapishanelerinde 213 Filistinlinin can verdiğini açıkladı.
– Devlet büyüklerinin kriptolu telefonlarının usulsüz dinlenmesine ilişkin davada, 24 sanığa 10 yıl 6 ay ile 68 yıl 3 ay arasında değişen sürelerde hapis cezaları verildi.