BELLEĞİMİZDE: 23 TEMMUZ

1784 – Erzincan ilinde meydana gelen depremde 5 bin kişi hayatını kaybetti.
1829- William Austin Burt, daktilonun ilk hali olan tipografı icat etti.
1888- Enternasyonal, ilk kez Fransa’nın Lille şehrinde işçiler tarafından söylendi. Sözleri Paris Komünarı şair Eugene Pottier tarafından yazılan marşın bestesi, fabrika işçisi Pierre Degeyter’in.
1894 – Japon güçleri Seul Kraliyet Sarayı’nı işgal etti ve Kore kralını tahttan indirdi.
1909- Gazeteci Hasan Fehmi, İttihat ve Terakki aleyhindeki yazıları Serbesti Gazetesi’nde yayınlandıktan sonra vuruldu.
1919- Erzurum Kongresi başladı. Mustafa Kemal Erzurum Kongresi’ne başkan seçildi.
1925- Şair Arif Damar doğdu.
1929 – İtalya’da faşist hükümet, yabancı sözcüklerin kullanımını yasakladı.
1939- Hatay’da yönetim Türk hükümetine devredildi.
1942 – Bulgar komünist şair Nikola Vaptsarov (d. 1909) BKP Merkez Komitesi sekreteri Anton İvanov, Peter Bogdanov, Atanas Romanov, Anton Popov ve Georgi Minçev’le birlikte kurşuna dizilerek idam edildi.
1948- İstanbul Cezaevi’nde çıkan isyan mahkumların üzerine ateş açılarak bastırıldı: 1 ölü, 20 yaralı.
1951- II. Dünya savaşından sonra ihanetle suçlanan Fransız devlet adamı Mareşal Petain, 95 yaşında hapishanedeyken öldü.
1952 – Mısır’da Cemal Abdül Nasır liderliğindeki Hür Subaylar Hareketi Kral Faruk’u devirdi ve monarşiye son verdi.
1953- Vicdan ve Toplanma Hürriyetinin Korunması Kanunu çıktı. Bu kanunla, dinin siyasal amaçlar için kullanılmasının önlenmesi amaçlandığı ileri sürüldü.
1960- Türk Edebiyatçılar Birliği olağanüstü toplantı yaptı. Toplantıda Peyami Safa, Samet Ağaoğlu ve Faruk Nafız Çamlıbel, 27 Mayıs’tan önce baskı rejimi taraftarı oldukları gerekçesiyle birlikten çıkarıldılar.
1963- Fransa, nükleer denemeleri sınırlandırmak üzere Moskova’da yapılan Deneme Yasaklama Antlaşması’na katılmayı reddetti.
1967- Detroit, Michigan’da ABD tarihinin en kanlı ayaklanmalarından biri başladı. Olaylar sona erdiğinde, geride 43 ölü, 342 yaralı ve yaklaşık 1400 yanmış bina kaldı.
– Şair, yazar ve eğitimci Ahmet Kutsi Tecer öldü.
1968- Konya’da bir grup, Öğretmenler Lokali’ni, Yeni Konya gazetesini, Türkiye İşçi Parti merkezini tahrip etti; 16 kişi tutuklandı.
1970- Bursa Cezaevi’nde ayaklanma: Savcı 4 saat rehin tutuldu.
1971- Yılmaz Güney’in Umut filmi Fransa’daki Grenoble Festivali’nde Büyük Jüri Ödülü’nü aldı. Filmi, izin almadan yurtdışına gönderdiği için Güney hakkında dava açılmıştı.
– Manisa ve Buca cezaevlerindeki üç idam mahkumu için cellat bulunamadı.
1972- 68’inde devrimcileri evinde saklayan “Fosforlu Cevriye”nin yazarı Suat Derviş (69) hayata veda etti.
1974 – Kıbrıs’ta üç günlük harekatta “57 şehit, 184 yaralı ve 242 kayıp” verildiği açıklandı.
1975- TSİP’in çıkardığı “Gerçek” gazetesinin Sorumlu Müdürü /çevirmen Tektaş Ağaoğlu dergide yayınlanan bir yazıdan dolayı TCK 142. ve 159. maddelere dayanılarak Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi’nce tutuklandı.
1977- Tüm Memurlar Birleşme ve Dayanışma Derneği (TÜM-DER) İstanbul Şubesi üyeleri 35 gündür kayıp olan 2 üyeleri için Beşiktaş’tan Taksim’e sessiz yürüyüş gerçekleştirdi.
1979- Şavşat’ta Giresun’dan getirilen komando alayının ilçedeki baskılarına karşı, Devrimci Yol tarafından düzenlenen “Protesto Mitingi” sonrası, geç gelen 2.500 kadar Ardanuçlu’nun dağılması sırasında jandarmanın açtığı ateş sonucu Adil Bilir(1943- Artvin/ Şavşat), Alim Kılıç (1961- Artvin/ Ardanuç), Atanur Şahin (1960- Artvin/ Şavşat) ve Eşref Koca (1954- Artvin/ Şavşat) yaşamını yitirirken, TÖB-DER Başkanı Erdem Uzun’un annesi Saniye Uzun da kalp krizi sonucu öldü.
– “İlerici Kadın Hareketi Durdurulamaz” yürüyüşünde Ankara’ya ulaşan kadınların Sıkıyönetim Komutanlığı’nın emriyle Ankara’ya girişi yasaklandı. Kente 20 km. kala durdurulan yürüyüşçülerle görüşmeyen Başbakan Ecevit’in talimatıyla İçişleri Bakanı İKD heyetiyle görüştü.
1980- Maden-İş Genel Başkanı Kemal Türkler’in öldürülmesini protesto için DİSK’e bağlı yaklaşık 800 bin işçi ve Türk-İş’e bağlı 500 bin işçinin büyük kısmı Türkiye genelinde işi durdurdu. T.Maden-İş Sendikası, MHP Genel Başkanı Türkeş tarafından gönderilen”başsağlığı mesajı”nı bildiriyle geri çevirdi.
– Fatsa Operasyonu’nda muhbirlik yapan maskeli ülkücülerden tutuklanan 4’ü dışındakiler Fatsa’ya geri dönüp kapalı olan MHP’yi açtı, MHP ve ÜYD (Ülkü Yolu Derneği) bayrakları astı.
1981- Devlet Başkanı Kenan Evren, ilkokul, ortaokul ve liselere zorunlu din dersi konulacağını açıkladı: “İlk, ortaokul ve liselere mecburi din dersi koyuyoruz. Çocuklarımız din bilgisini devletin okullarında öğrenecek”.
1983 – Sri Lanka’daki Budist çoğunluk, yaklaşık 3.000 Tamili katletti. 400.000 civarında Tamil komşu ülkelere kaçtı. Olay Sri Lanka tarihine Kara Temmuz olarak geçti.
– Barış Derneği Davası’nda Reha İsvan: “Suç belgesi diye dosyama konulanlarda künyem hariç her şey yanlış”.
1984- Olimpiyat Oyunları Los Angeles’ta başladı.
1986- “Hediye Jaguar” soruşturmasında Savcı “takipsizlik” kararı verdi.
1990- İstanbul Küçükarmutlu gecekondularına düzenlenen polis operasyonunda 1 kişi polis kurşunuyla öldü, 30 kişi gözaltına alındı.
1995- TBMM Genel Kurulu’nda 21 maddelik Anayasa değişikliği paketinin 15 maddesi 360 oyla kabul edildi. 32 üye red oyu kullandı. Böylece “İlk sivil Anayasa değişikliği” TBMM tarafından gerçekleştirilmiş oldu. Yapılan değişiklikle Anayasa’nın başlangıç kısmındaki 12 Eylül’ü öven cümleler çıkarıldı, sendikaların siyaset yapmasıyla ilgili yasak kaldırıldı, kamu çalışanlarının sendika kurmasına çıkarılacak bir yasayla izin verilmesi öngörüldü. Seçmen ve partilere girme yaşının 18’e indirilmesi, milletvekili sayısının 550’ye çıkarılması da yapılan değişiklikler arasında yer aldı. 12 Eylül yöneticilerini koruyan maddelere ilişkin değişiklik önergeleri ise reddedildi.
1996- İstanbul Bayrampaşa Cezaevi’nde DHKP-C’li Altan Berdan Kerimgiller ölüm orucunun 65. gününde öldü. 262 hükümlünün ölüm orucunu sürdürdüğü, toplu ölümlerin başlayabileceği belirtildi. Ölüm orucunda hayatını yitiren Aygün Uğur için Sarıgazi’de düzenlenen temsili cenaze töreni için toplananlara jandarma sopalarla müdahale etti. Cemevi, HADEP ve SİP binalarına kaçanlar dövülerek gözaltına alındı.
– Aydın İdare Mahkemesi, Gökova, Yeniköy ve Yatağan termik santrallerinin çevreye zarar verdiği gerekçesiyle faaliyetlerinin durdurulması istemini kabul etti.
1998
– ÖDP kurucularından MYK üyesi Sıtkı Coşkun’un İstanbul’daki cenazesinde yaklaşık 3 bin kişi marşlarla yürüdü.
1999- DHKP-C ve TİKKO davalarından tutuklu ve hükümlülerin 14 cezaevinde 43 gardiyanı rehin alma ve 8 cezaevinde sayım vermeme eylemi, İstanbul Barosu Başkanı Yücel Sayman’ın arabuluculuğuyla uzun süren görüşmeler sonucunda bitirildi.
2001- Aşık Mahzuni Şerif’in, “Kızıldeli Dergisi”nde yayınlanan bir yazısında “halkı din ve mezhep farklılığı gözeterek kin ve düşmanlığa sevk ettiği” iddiasıyla yargılanmasına İstanbul 4 no’lu DGM’de devam edildi.
2002- İşverenin 15 gün süreyle üretimi durduracağını açıkladığı Paşabahçe/Beykoz Fabrikası’nda işçiler geceyi fabrikada geçirdi.
2003- Alman yönetmen Wolfgang Becker’in”Elveda Lenin”filmi gösterime girdi. Film, Demokratik Alman Cumhuriyeti yıkılmadan önce komaya girip 8 ay sonra komadan çıkan annesi için,DAC’nin çözülüşü öncesi ortamı yapay olarak sağlamaya çalışan oğlunun çabasını konu ediniyor.
2005 – Mısır’ın Şarm el Şeyh kentinin üç ayrı noktasında patlayan bombalar 88 kişinin ölümüne yol açtı.
2006- EMEP’in düzenlediği “ABD-İsrail Zulmüne Son, Filistin Ağlamasın” mitingi Kadıköy’de yapıldı.
2008- Toplumcu edebiyat eleştirmeni Fethi Naci (81) hayata veda etti. “Yüksek Tahsil Gençlik Derneği” yöneticiliğinden 1951’de 1.5 ay hapis yatan Naci 1962’de TİP’e girdi; Sosyal Adalet, Yön, Ant dergilerinde yazdıktan sonra 1968’de Gerçek Yayınevi/100 Soruda dizisini kurdu.
2010- ÇHD İstanbul Şubesi üyeleri, kan kanseri iken hayatını kaybeden A.Akçay hakkında “Cezaevi’nde kalabilir” raporu veren Adli Tıp’ı protesto etti.
2012- MKE’nin Mahkeme’ye sunduğu raporda Ceylan Önkol’un ölümünün “elindeki tarha ile mühimmata vurmasından ileri geldiği” iddia edildi.
– Katsayı eşitlenince, 3 yıl içinde imam hatiplerden fen-edebiyat ve eğitim fakültelerine yerleşenlerin oranı % 2’den % 6’ya çıktı. Buna göre her 16 imam hatipliden 1’i alanları dışındaki fakültelere (Hukuk, Siyasal, Tıp vb.) geçiş yaptı.
2013- Memet Ali Alabora “Mi Minör” adlı oyununda aylar öncesinden Gezi Direnişi’nin provasını yaptığını ileri süren Yeni Şafak’a 1 TL’lık dava açtı. Meltem Arıkan’ın yazdığı Mi Minör Pınar Öğün ve M.A.Alabora tarafından sahnelenerek 1 Aralık 2012’de seyirciyle buluşmuştu.
2015- Suruç katliamına ilişkin haberlere “gizlilik kararı” getirildi. KCK Eş Başkanı Hozat isim vermeden S.Demirtaş’ın PKK’ye silah bırakma çağrısını eleştirdi. D.Bakır/Yenişehir’de kaza ihbarına giden 2 polise silahlı saldırıda biri hayatını kaybetti, diğeri yaralandı.