Belleğimizde 25 Ağustos

1768- James Cook ilk yolculuğuna başladı.
1825- Uruguay, Brezilya’dan bağımsızlığını ilan etti.
1830- Belçika Devrimi başladı.
1900 – Friedrich Nietzsche (d. 1844) öldü.
1928- Arnavutluk’ta Başkan Ahmet Zogo kendini kral ilan etti.
1933- Faşist İtalya ile Sovyetler Birliği saldırmazlık antlaşması imzaladı.
1936- Aralarında Grigori Zinovyev ve Leon Kamanev’in de bulunduğu Sovyetler Birliği’nin önde gelen yöneticilerinden 16 kişi idam edildi.
1940- Alman savaş uçakları Londra’yı bombalamaya başladı.
1944- Fransız II. Zırhlı Tümeni Paris’e girdi. 1 haftalık çatışmalar sonunda Paris Nazi işgalinden kurtarıldı, Alman askerleri-idarecileriyle işbirlikçi Fransızlar tutsak alındı.
1954- Bir askeri uçak Eskişehir’in Dede mahallesine düştü; pilotla birlikte 10 kişi öldü.
– Volkan dergisi yazarı Nihat Yazar Atatürk’e hakaretten 2 yıl 2 ay hapis cezasına çarptırıldı.
1963- Dönemin Milli Eğitim Bakanı İbrahim Öktem, “Bugünkü din eğitimi Türkiye’nin geleceği için büyük tehlikedir” dedi.
1965- Türk Sinematek derneği 15 kurucunun başvurusu ile kuruldu.
1967- Türkiye Öğretmenler Sendikası, TÖS 3 gün süren 1. Olağanüstü Kongrede, Fakir Baykurt’u genel başkan seçti.
1969- Orhan Kemal, Sovyet Yazarlar Birliği’nin davetlisi olarak bulunduğu Moskova’da rahatsızlanarak hastaneye kaldırıldı.
– Dersim’de “Pir Sultan” olaylarıyla ilgili gözaltına alınan 22’si Halk Oyuncuları ekibi 49 kişinin savcılık soruşturması başladı.
1970- Şeker fabrikalarında çalışan 21 bin işçi toplu sözleşme görüşmelerinde anlaşmaya varılamaması nedeniyle greve başladı. (Grev 29 Ağustos’ta anlaşmanın imzalanmasıyla kalkacaktır)
1971- TİP Davası’nda Savcılık İddianamesi: “TİP tüzüğü ile Sovyetler Birliği anayasası arasında benzerlikler var.”
– İstanbul’da yayımlanan Fransızca Journal d’Orient gazetesi kapandı. Gazete 54 yıldan beri yayımlanıyordu.
– Özel yüksekokulların devletleştirilmesini öngören tasarı yasalaştı.
1972- Sıkıyönetim Askeri Savcısı Baki Tuğ, devam eden Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) davasında Genel Başkan Fakir Baykurt ve 30 sanık hakkında 20’şer yıl, 104 sanık hakkında 16’şar yıla kadar, 9 sanık hakkında 5 yıldan 16 yıla kadar hapis cezası ve 6 beraat istedi.
– ABD’de Cumhuriyetçi Parti’nin Nixon’u tekrar başkan adayı seçmesi, Vietnam savaşı aleyhtarlarınca protesto edildi.
1973- Bursa’da otomotiv sanayiinde devam eden grev ve lokavt tarafların anlaşması sonucu kaldırıldı.
– “Komünizmi ve eylemci anarşistleri övdüğü, Atatürk’e dil uzattığı” vs. iddialarla 3 aydır tutuklu bulunan Aşık Mahzuni, çıkarıldığı 1 no’lu Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi’nde tutuksuz yargılanmak üzere tahliye edildi.
1975- Alibeyköy Sungurlar Isı Kazan’da direnişte olan yaklaşık 800 işçi, işverenin “yasadışı işgal” başvurusu ve jandarmanın müdahale bildirimimin ardından fabrikayı boşaltarak direnişi fabrikanın yakınındaki bir alana taşıdı.
1976- Edirne’de kurulu Kartaltepe fabrikasında çalışan DİSK/Tekstil üyesi işçilere yapılan saldırıda bir işçi bıçakla yaralandı.
1978- İstanbul’da Galata Köprüsü’ne, Adliye Sarayı’na ve Edebiyat Fakültesi’ne bombalı saldırılar düzenlendi.
1982- DİSK duruşmasında Genel Başkan Vekili Ali Rıza Güven 1980’de gözaltında ağır işkence altında alındığını söylediği polis ifadesini reddetti.
– Edebiyat tarihçisi ve çevirmen Abdülbaki Gölpınarlı yaşamını yitirdi.
1985- Demirören’in Motopar fabrikasından “1 yıldır çalınan alüminyumun şüphelilerinden oldukları” gerekçesiyle 23 işçi atıldı.
1987- Mamak Askeri Cezaevi gazetecilerin ziyaretine açıldı. 347 tutuklu ve hükümlü sivil cezaevlerine sevklerini istiyor. Mahpuslar günde 2 saat havalandırmaya çıkıyor. Sürekli yürümeleri, hiç konuşmamaları şart koşuluyor.
– Cem Karaca 8 yıllık aradan sonra Gülhane Parkı’nda yaklaşık 10 bin kişilik topluluğa konser verdi.
1988- SHP ve RP İstanbul İl Başkanları Ercan Karakaş ve R.Tayyip Erdoğan, ANAP iktidarının Referandum’da “kendine müslüman” tavrını eleştirdi. (ANAP yerel seçimlerin 1 yıl öne alınmasını 25 Eylül 1988’de referanduma götürdü, ancak teklif % 65 “Hayır”oyu ile reddedildi)
– Antakya Cezaevi’nde tek tip elbise giymeyen 20 siyasi mahkuma 1 ay süreyle görüş yasağı getirildi, yayın-mektuplaşma cezası verildi. Antakya Cezaevi’nde cezalara rağmen tek tip elbise giymekte direnenler hücre cezasına çarptırılıyor.
ANAP iktidarının Adalet Bakanı Mehmet Topaç: “Tek tip elbise uygulaması benden önce de vardı, güvenlik gereği uygulanıyor; gerekirse tüzük değişikliğine gideriz.”
1991- Bakanlar Kurulu, üreticilerin Türkiye Zirai Donatım Kurumu’na toplam 10 milyon liraya kadar olan borçlarını 30 Kasım’a kadar erteledi. Hükümetin bu kararı, siyasi çevrelerce seçim yatırımı olarak yorumlandı.
– Belarus, SSCB’den bağımsızlığını ilan etti.
1992- 7 SHP ve 1 DYP milletvekilinin Şırnak için Başbakan Demirel’e mektubu: “Resmi binalarda güvenlik güçleriyle PKK’nın çatışma izi yok”.
– Tiyatro ve sinema sanatçısı Nisa Serezli 64 yaşında vefat etti.
1993- SHP Genel Başkanlığı’ndan ayrılma kararı alan Erdal İnönü’ye “Onursal Genel Başkan” sıfatı verildi.
– SEK’e süt satan Trakyalı çiftçiler, Yenibosna fabrikasını ziyaret ederek özelleştirmeye karşı çıktılar.
1995- İnsan Haklarından Sorumlu Devlet Bakanı Algan Hacaloğlu: “Adli Tıp iyi işlemiyor, kimlik tespiti yeterince yapılmıyor. Kayıplarla Adli Tıp’a sevkedilen ceset sayısı birbirine yakın.”
– Gazi Davası’nda 100 sanığın Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Yasası’na muhalefetten yargılanmasına başlandı.
1997- Zapatistalar, hükümetin Chiapas eyaletindeki askeri varlığını güçlendirmesini protesto için başkent Mexico City’ye yürüyecek.
– Kasparov, IBM Deeper Blue 2’ye karşı 2-1 yenildi. Bu bir dünya satranç şampiyonunun bilgisayara yenildiği ilk karşılaşma oldu.
– Seramik sanatçısı Füreya Kora yaşamını yitirdi.
1998- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Maliye’nin ”kayıp trilyon” raporu üzerine Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulundu. Duyuruda, kapatılan RP’nin son Genel Başkanı Erbakan ve yöneticiler hakkında kamu davası açılması ve mallarına ihtiyati tedbir konulmasını istendi.
– DGM’de 17 adamıyla birlikte duruşmaya çıkarılan Sedat Peker ve 3 adamı “çete kurmak”tan tutuklanarak Bayrampaşa Cezaevi’ne konuldu.
1999- Kadınların 58. Erkeklerin 60 yaşında 7000 gün prim ödeme koşuluyla emekli olabilecekleri yasalaştı.
2000- İstanbul/Soğanlı Halk Komitesi, 3 mahallede kurulu 20 baz istasyonunun sökülmesi için Bahçelievler Belediyesi’ne yürüdü.
– Birmanya’da Nobel Barış Ödülü sahibi, muhalif kadın lider Aung San Suu Kyi’nin beş yıldır terk etmesi yasak olan başkent Rangoon’da ikinci çıkma girişimi ordu tarafından engellendi. Suu Kyi “arabadan çıkmama” eylemi başlattı.
– UEFA Kupası şampiyonu Galatasaray, Şampiyonlar Ligi şampiyonu Real Madrid’i 2-1 yenerek, Türkiye futbol tarihinde Süper Kupa’yı alan ilk takım oldu.
2001- Alarko Holding Şirketler Topluluğu Başkanı Üzeyir Garih, Eyüp Mezarlığı’nda bıçaklanarak öldürülmüş olarak bulundu.
2003- Hindistan’ın finans merkezi Bombay’da (yeni adıyla Mumbai) beş dakika arayla meydana gelen patlamalarda, 52 kişi öldü, çoğu ağır 150 kişi yaralandı.
– Ruanda’da ilk kez çok adaylı başkanlık seçimi yapıldı. Tutsu ve Hutu kabileleri arasında yaşanan soykırımın ardından devlet başkanı olarak atanan Tutsi kabilesinden Paul Kagame seçimi kazandı.
2004- ABD ve Irak birlikleri Necef’te Mehdi Ordusu’nun mevzilendiği Hz. Ali Türbesi’nin dış duvarlarına dayandı. Şiilerin en büyük dini otoritesi Ayetullah Ali Sistani Mehdi ordusuna destek için Londra’dan Irak’a döndü.
2005- İstanbul’da KESK’e bağlı Haber-Sen üyeleri ve sanatçılar Radyoevi’nin yıkılıp otel yapılmak istenmesini protesto etti.
– Rusya Federasyonu’na bağlı İnguş Cumhuriyeti’nin Başbakanı İbrahim Malsagov suikast girişimi sonucu yaralandı.
2007- 5.yılındaki alternatif rock festivali “Barışarock” son günündeydi.
2010 – Çin’de içinde 91 kişinin bulunduğu Henan Havayolları’na ait Brezilya yapımı Ebmraer 190 tipi yolcu uçağı ülkenin kuzeydoğusunda düştü. 43 yolcunun yaşamını yitirdiği kazada 53 yolcu kurtuldu.
2012- Birçok kentte Alevi evlerinin işaretlenmesi ve Kartal Cemevi’nin kundaklanması İHD İstanbul Şubesi’nce protesto edildi.
2013- Ali İsmail Korkmaz Eskişehir’de darp edildiği yerin yakınındaki bir cadde trafiğe kapatılarak anıldı.
2014- ODTÜ Ormanı’ndan geçecek otoban inşasına karşı A4 kapısına yakın arazide kurulan direniş çadırları polis tarafından kaldırıldı.
2015- TBMM seçimlerinin yenilenmesi kararı aldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Başbakan Ahmet Davutoğlu’nu, Geçici Bakanlar Kurulunu kurmak üzere görevlendirdi. Seçim hükümeti kurulacak.
– Türkiye, ABD’nin IŞİD’e yönelik hava saldırıları için üslerini kullanmasına izin verdi.
2016- Artvin’in Şavşat ilçesinde CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun konvoyunun geçiş güzergahında çatışma çıktı. Güvenlik güçlerinin karşılık vermesi üzerine çıkan çatışmada ağır yaralanan bir jandarma yaşamını yitirdi.
2017- OHAL kapsamında iki yeni KHK yayımlandı. Kararnamelere göre, 928 kişi kamudaki görevinden ihraç edilirken 57 kişi göreve iade edildi. 10 emekli TSK personelinin rütbeleri alındı. 6 kurum kapatıldı. MİT cumhurbaşkanına bağlandı.