1647- İtalyan fizik ve matematik bilgini Evangelista Torricelli (d. 1608) öldü.
1838- “Carmen” operasının yaratıcısı, Fransız besteci Georges Bizet doğdu.
1854- Kırım Savaşı sırasında Ruslar ile Kırım’ın Akyar kentini kuşatan Türk-İngiliz-Fransız ittifak kuvvetleri arasında Balaklava Savaşı yapıldı (İngiliz şair Alfred Tennyson’un “Hafif Süvari Alayının Hücumu” şiirine ilham veren savaş).
1875 – Peter İlyiç Çaykovski’nin 1 No’lu Piyano Konçertosu ilk defa Boston, Massachusetts’te icra edildi. Solist Hans von Bülow’du.
1881- Kübizm akımın öncülerinden İspanyol ressam Pablo Picasso doğdu.
1894– Halk ozanı Aşık Veysel Şatıroğlu doğdu.
1917- Lenin önderliğindeki Bolşevikler, Rusya’da yönetimi tamamen ele geçirdi (Julian Takvimi ile 25 Ekim, Gregoryen Takvimi ile 7 Kasım).
1924- Sosyolog ve yazar Ziya Gökalp öldü.
1929- İstanbul-Berlin arası “Hava Postası” seferleri başladı.
– Osmanlı Ceza Kanunu yürürlükten kaldırıldı.
1936- Adolf Hitler ve Benito Mussolini, Roma-Berlin güç ekseni’ni oluşturdu.
1937- Başbakan İsmet İnönü, istifa etti. Aynı gün Celal Bayar’ın kurduğu hükümet açıklandı.
1957- Tatbiki Güzel Sanatlar Okulu İstanbul’da açıldı.
1959- Nükleer başlıklı 15 Jüpiter füzesinin Sovyetler’e karşı Türkiye’ye yerleştirilmesi planı, Menderes hükümetinin TBMM onayına sunmayıp halktan sakladığı gizli bir anlaşmayla Paris’te imzalandı. Füzeler, 1960 yılı sonlarına kadar gizlice Türkiye’ye yerleştirildi.
1960- Küba ABD sermayeli Shell, ITT, United Fruit Company gibi şirketleri millileştirdiğini açıkladı.
1962- Amerikan Büyükelçisi Adlai E. Stevenson, Küba’daki Sovyet üslerinin fotoğraflarını, kanıt olarak Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne sundu.
1968- Londra’da 3 bin kadar Vietnam savaşı karşıtı öğrenci “London Schools”u (Ekonomik ve Politik Bilimler Okulu) işgal etti.
1970- Sokağa çıkma yasaklı nüfus sayımları devam ediyor: Türkiye’nin nüfusu 35 milyon 66 bin 549 olarak sayıldı.
1971- Sıkıyönetim Komutanlığı, Türkiye Selüloz ve Kağıt Fabrikalarında (SEKA) grevini “süresiz olarak” durdurdu.
– 143 sanıklı Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) davası Ankara Sıkıyönetim Mahkemesinde başladı. “Türkiye’de komünist rejim kurmak çabasıyla hareket ettikleri” iddiasıyla TÖS Başkanı Fakir Baykurt ve 142 öğretmen yargılanıyor.
– Çin Halk Cumhuriyeti’nin katılımını sağlamak için Tayvan Birleşmiş Milletler’den çıkarıldı.
1974- Birkaç ay önce büyük işçi olaylarının yaşandığı İskenderun Demir Çelik Fabrikası’nda Yol-İş Federasyonu ile işveren arasında toplu sözleşme imzalandı. İşçilere 1 Temmuz 1974 tarihinden itibaren bir yıl için yüzde 40 oranında zam verildi. İkinci yıl zammı yüzde 50 olacak.
– CHP-MSP Koalisyon Hükümeti’nin Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı “tüketiciye ucuz-kaliteli tereyağ sağlanması için” Romanya ve Hollanda’dan tereyağı ithalatına başladı. Satışlar Belediye Tanzim Satış Mağazaları, TARKO mağazaları, TSEK vb. yerlerde yapılacak.
1976- Milliyetçi Cephe hükümeti, Türk Lirası’nın değerini 20 ayda sekizinci defa düşürdü. Dolar 16 bin 83 kuruş mark ise 695 kuruştan işlem görecek.
– Türk Lirası’nın 53 yıllık cumhuriyet tarihinde yüzde 906 oranında değer kaybına uğradığı açıklandı.
1977- İstanbul’daki Federal Almanya Kültür Merkezi bombalandı.
1978- Kastamonu Eğitim Enstitüsü öğrencisi Ali Türk (1958- Trabzon Dernekpazarı), ailesini ziyaret etmek üzere geldiği Safranbolu’da ülkücüler tarafından öldürüldü. Saldırıyla ilgili Tahsin Bora, Hüseyin Akıntürk, Recep Eray ve ilk kurşunu atan Zeki Ergin yakalandılar.
1979- El Salvador’da “Devrimci Halk Bloku” gerillaları, Çalışma ve Ekonomi Bakanlıklarını basarak 2 Bakan ve 200 kişiyi rehin aldı.
1980- 13 Temmuz 1979’da Mısır’ın Ankara Büyükelçiliği’ni basan 4 Filistinli gerilla ölüm cezasına çarptırıldı.
– 12 Eylül Askeri yönetiminin, yasadışı silah ve patlayıcı maddelerini 15 gün içinde teslim edenlerin affedileceğini ilan etmesinden sonra 160 bin 140 ateşli silahın teslim edildiği açıklandı.
– Nisan 1978’deki silahlı saldırıda belden aşağısı felç olan Server Tanilli tedavi gördüğü F.Almanya’dan Türkiye’ye döndü.
– Gençlik ve Spor Bakanı -emekli korgeneral- Vecdi Özgül: “Yurtlarımızda ideolojik akımları yok etmeye ve devletin varlığını hissettirmeye mecburuz.”
1981 – Türkiye’nin Roma büyükelçiliğinde görevli ikinci kâtip Gökberk Ergenekon, ASALA militanlarının saldırısına uğradı, 3 kurşun yarası aldı.
1983- İşçilere 1 Kasım tarihinden başlayarak verilecek üç bin liralık avansla ilgili karar Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Üç bin liralık avans, YHK tarafından yürürlüğe konulan ve halen yürürlülüğü devam eden toplu iş sözleşmeleri kapsamına giren işçilere verileceği açıklandı.
– Grenada Adası’nda 15 Ekim askeri darbesiyle iktidara gelen solcu generale karşı ABD ve 6 Karaib ülkesi 2 bin askerle çıkarma yaptı. Savaş gemileri ve helikopterlerle adaya çıkan askerler bir havaalanını ele geçirdi. Grenada’da Kübalı ve Sovyet danışmanlar bulunuyor.
1984- Hıdır Aslan İzmir’de idam edildi. “Yargılanmanın yenilenmesi” talebi Askeri Yargıtay’ca reddedilen Aslan, Devrimci Yol örgütü üyesi olarak giriştiği iddia edilen, İzmir’de bir soygun sırasında 3 kişiyi öldürmekten Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi’nde yargılanmıştı.
– MHP Davası’nda tanık olarak dinlenen gazeteci Can Pulak: “Alparslan Türkeş bana yakalanan MHP’li gençlerin üzerlerinde silah bulunduğunu, ancak bunların yerli yapım silahlar olduğunu söyledi.”
– “Videosinema” dergisinin Ekim sayısında Yılmaz Güney’e ilişkin yazılarından dolayı Onat Kutlar, Jülide Ergüder ve Mahmut Tali Öngören’e dava açıldı.
– Hepatit virüsü bulundu.
1989- Sağmalcılar Cezaevi’nde yapılan sayımda, Dev-Sol lideri Dursun Karataş ile önde gelen isimlerden Bedri Yağan’ın kaçtıkları anlaşıldı.
– 68 çalışanı il dışına sürgün eden SHÇEK Genel Müdürü Melih Gökçek’in, akrabasını Sosyal Hizmetler’e alıp lojman verdiği saptandı.
1990- Konya Anadolu Lisesi‘nde “sigara denetimi” yapan okul idarecileri 5/C sınıfı öğrencisi A.Ö.’nün (16) üzerinde Grup Yorum’un “Haziran’da Ölmek Zor” adlı kasetini buldu; okul yönetimi tarafından polis çağrıldı ve A.Ö. gözaltına alındı.
– ANAP hükümetinin 1984’den beri bekletilen kesinleşmiş idam cezası dosyalarını Meclis oylamasına sunma girişimine karşı, idam cezasının temelli kaldırılması talebiyle Atatürkçü Düşünce Derneği’nin düzenlediği kampanyaya Mülkiyeliler Birliği, TMMOB, İHD, Halkevleri, TTB, Türk-İş, ÇYDD, vd. 17 örgüt destek verdi.
– ANAP hükümetinin üniversitelerde türbanın serbest bırakılmasını da içeren ve türban nedeniyle verilen disiplin cezalarını tüm sonuçlarıyla birlikte affeden yasa tasarısı Meclis’te SHP’nin karşı oyuna rağmen ANAP ve DYP oylarıyla kabul edildi. Başbakan Özal’ın 1987 seçimlerinden hemen sonra çıkardığı yasa Cumhurbaşkanı Evren tarafından veto edilmiş; Evren’le mutabık olarak YÖK Disiplin Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikle Aralık 1988’de çıkarılan yeni yasayı ise Evren Anayasa Mahkemesi’ne götürmüş ve Mahkeme Mart 1989’da iptal etmişti
1991- Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) listesinden seçilen 19 Halkın Emek Partisi (HEP) kökenli milletvekili, SHP’den ayrılmayacaklarını açıkladılar.
1992- Bağımsız Laspetkim-İş Sendikası 25 Ekim’de toplanan Genel Kurulu’nda DİSK’e katılma kararı aldı.
– “Türk halkı enayidir” dediği için bir doktorun 1 TL’lık tazminat davası açtığı Aziz Nesin: “Asıl enayi benim, hep dikine gidiyorum.”
1994- Üniversite öğretim üyelerinin, “özlük haklarının iyileştirilmesi ve üniversite özerkliğinin sağlanması” için başlattıkları eylemler kapsamında İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi öğretim görevlileri Fakülte bahçesinde öğrencilerin de katıldığı etkinlikle boykota başladı.
1995- Temmuz’da gözaltında kayıplar için eylem yaparken gözaltına alınıp dava açılan Cumartesi Anneleri’nin yargılanmalarına başlandı.
– Yıldız Teknik Üniversitesi öğrencileri harç zamlarını protesto sloganlarıyla rektörlüğe yürüdü.
1996- PKK militanı genç bir kadın Adana Çevik Kuvvet Şube Müdürlüğü’nde polislerin arasına girerek üzerindeki bombaları patlattı. Kadın militan ve 3 polis öldü, 11 kişi yaralandı.
1998- ÖDP’liler, Bakırköy ve Kadıköy’deki “Adalet Arıyoruz” eylemlerinde polisin 32 partiliyi sopa ve coplarla döverek gözaltına almasını Kadıköy İlçe binası önünde protesto etti.
– 2 ay önce Bulgaristan’dan gelerek teslim olan ve DGM’de tutuklu yargılanan ülkücü mafya lideri Sedat Peker, Bayrampaşa Cezaevi’ndeki koğuşunu çeşitli lüks eşya ve mefruşatla donatıp kokoreç tezgahı aldırttı, çanak anten talebinde bulundu.
2000- Yıldız Teknik Üniversitesi öğrencileri yemek fiyatına zam ve öğrenci işlerinin paralı hale getirilmesini protesto etti.
2003- Ürdün’de Başbakan Faysal el-Fayez kabinesini açıkladı.Ürdün tarihinde ilk kez üç kadın kabinede yer aldı. Esma Hadr hükümet sözcüsü, Aliye Buran Turizm ve Çevre, Emel Ferhan da Yerel Yönetim Bakanlığı’na getirildi.
2004- 20 Kasım 2003 tarihindeki bombalı saldırıdan sonra restore edilen İngiltere’nin İstanbul Başkonsolosluğu, İngiltere veliahtı Prens Charles ve Kültür Bakanı Erkan Mumcu’nun katıldığı törenle açıldı.
– İsrail Yönetimi, Filistin Yönetimi lideri Yaser Arafat’ın Ramallah’taki karargahından tedavi amacıyla çıkmasına izin verdi. Arafat, İsrail ablukası nedeniyle 2,5 yıldır Ramallah’taki karargahtan dışarı çıkamıyor.
– Küba devlet başkanı Fidel Castro, 8 Kasım’dan geçerli olmak üzere ABD doları ile yapılacak alış veriş işlemlerinin yasaklandığını açıkladı.
2005- ABD’de ırkçılığa karşı mücadelede önemli yeri olan siyah kadın eylemci Rosa Lee Parks, 92 yaşında öldü. Parks, otobüste koltuğunu bir beyaz adama vermeyi reddedip 1955’de çıkarılan “Jim Crow” yasasını çiğnemişti. Bu yasa, siyahların kamusal alanlarda beyazlardan ayrı durmasını öneriyordu.
– Anadolu’da Vakit gazetesinin Almanya sınırları içinde basılması ve dağıtılması yasaklandı.
2006- Avrupa Parlamentosu (AP), İspanya’da Sosyalist Zapatero hükümetinin Bask ayrılıkçı örgütü ETA ile barış görüşmelerinin başlatılmasına destek verdi. Karar, AP’de yapılan oylamada 321’e karşı 311 gibi kılpayı farkla çıktı.
2009- Irak’ın başkenti Bağdat’ta bomba yüklü iki araçla düzenlenen saldırıda 130’dan fazla kişi öldü, en az 600 kişi yaralandı.
– Halkevleri’nin “Krize karşı haklarımız için birleşiyoruz” başlıklı mitingi Ankara/ Kolej Kavşağı’nda yapıldı.
2010- Hrant Dink’in katil zanlısı Ogün Samast’ın “Taş atan çocuklar” yasasından yararlandırılıp Çocuk Mahkemesi’nde yargılanma kararı protesto edildi.
– Özel üniversiteye çevrilen Vakıf Gureba’da asistan hekimlerin il dışına sürgün edilmeleri Hastane önünde protesto edildi.
– Yıldız Teknik Üniversitesi Rektörlüğü, geçen hafta üniversitelerde türbana karşı afiş asan 26 öğrencinin, haklarındaki soruşturma sonuçlanıncaya kadar okula alınmamasına karar verdi.
2011- Arap Baharı’nın başladığı ülke olan Tunus’ta 23 Ekim’de gerçekleştirilen ülkenin ilk serbest seçimlerinin sonuçları belli oldu. Oyların yüzde 41’ini alan İslamcı Ennahda (Yeniden Doğuş) partisi seçimleri birinci tamamladı.
– Libya’nın öldürülen devrik lideri Kaddafi’nin Misrata’daki bir soğuk hava deposunda tutulan cenazesi, açıklanmayan bir yere defnedildi.
2012- 58 cezaevinde 680 mahpusun 44 gündür süren açlık grevine dikkat çekmek isteyen 78’liler, EHP ve EDP’liler Dolmabahçe’de basın açıklaması yaptı.
– Myanmar’da Rakhine Budistleri ile Rohingya Müslümanları arasındaki çatışmalarda 100’den fazla kişi öldü. Rakhine (Arakan) eyaleti sözcüsü Win Myaing, ülkenin batısındaki 4 kentte devam eden çatışmalarda 2 binden fazla evin ateşe verildiğini açıkladı.
2013- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yaptığı yönetmelik değişikliğiyle 16 yaşını dolduran meslek/teknik okul mezunları artık maden ocakları, alkol üretimi vb. tehlikeli alanlarda da çalıştırılabilecek.
– Mahmut Alınak, kötü cezaevi koşullarını protesto için KCK tutuklusu iken kaldığı Kandıra F Tipi Cezaevi önünde çadır kurdu.
– ODTÜ Rektörlüğü, Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin gece baskınıyla yaptığı ağaç katliamını öğrencilerle fidan dikerek protesto etti.
– Eskişehir Anadolu Üniversitesi Yunus Emre Yerleşkesi’ne gelen Hüseyin Çelik ve Eskişehir Valisi’ni protesto eden 15 öğrenci gözaltına alındı.
– Bornova/ Ağaçlıyol’da Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın plan değişikliğine giderek yeşil alan statüsünü ticari alana çevirip mahkeme sonucunu beklemeden yaklaşık 100 dönümünü ihaleye çıkarması, CHP İzmir İl Örgütü’nce yürüyüşle protesto edildi.
2015- İstanbul Sarıyer’de 18 Ekimde evleri basılarak, polis tarafından göğsünden vurularak ağır yaralanan 25 yaşındaki Dilek Doğan yaşamını yitirdi.
– Eski İngiltere Başbakanı Tony Blair, 2003’te ABD öncülüğünde gerçekleştirilen, Irak’ın işgali sırasında yapılan hatalar ile rejimin devrilmesiyle yaşanacakları yanlış kavradıkları için özür diledi.
Yorumlar kapatıldı.