1906- Kuşatmadaki şehri anlatan Leningrad senfonisi II. Dünya Savaşı sırasında 1942’de ateş altında ilk kez çalınan Rus besteci Dmitriy Dmitriyeviç Şostakoviç doğdu.
1911- İtalya, Osmanlı Devleti’ne savaş ilan etti.
1917 – Lev Troçki, Petrograd Sovyeti başkanı seçildi.
1925- İstanbul’da, tulumbacı teşkilatı yerine, motorlu itfaiye teşkilatı kuruldu.
1928- Meksika’da öldürülen Başkan Alvaro Obregon’un yerine Emilio Gil başkan seçildi.
1950- Bulgaristan’dan Türkiye’ye gelen göçmen sayısı 26 bini aştı.
– Birleşmiş Milletler birlikleri, Kore’de süregiden savaşta Seul’u ele geçirdi.
1956- İstanbul’da istimlak başladı. Başbakan Adnan Menderes “Memleket baştan aşağı yeniden inşa olmaktadır” dedi.
1957 – Amerika Birleşik Devletleri’nin Arkansas eyaletinde 9 siyah öğrencinin beyazların okuduğu Little Rock Lisesi’ne gitmesi beyazlarca protesto edildi. 1500 beyaz gösterici eylem yaptı, 7 kişi tutuklandı. Siyah öğrenciler Başkan Eisenhower’ın gönderdiği federal askeri birliklerin korumasında okula girdiler.
1960- Devrik cumhurbaşkanı Celal Bayar, tutuklu bulunduğu Yassıada’da intihara kalkıştı, bir subay tarafından kurtarıldı.
1962- Ortak Pazar Türkiye’ye 300 milyon dolar vermeyi kararlaştırdı.
1969- Taylan Özgür’ün cenazesi ODTÜ’de yapılan törenin ardından Tandoğan’da cenaze arabasından indirilerek kortej eşliğinde Maltepe Camii’ne getirildi ve Cebeci Mezarlığı’nda toprağa verildi. ODTÜ’de öğlen Taylan Özgür için yapılan saygı duruşunda jandarmanın karşı çıkmasına rağmen öğrencilerin ısrarıyla ODTÜ bayrağı yarıya indirildi.
1970 – Eserleri Nazi Almanyası’nda yasaklanan savaş karşıtı, “Batı Cephesinde Yeni Birşey Yok” un yazarı Erich Maria Remarque (72) yaşamını yitirdi.
1972- Sıkıyönetim 9’uncu kez 11 ilde iki ay daha uzatıldı.
1973- Bütün yurtta şeker, tuz, yağ ve bazı gıda maddeleri karaborsaya düştü. Başbakan Naim Talu, “Şekere zam yapılmayacak” dedi.
1974- Bilimadamları, aerosol spreylerin ozon tabakasını tahrip ettiği konusunda uyarıda bulundu.
1975- Koçtuğ Denizcilik işçileri, Bank-İş üyesi 18 işçinin işine son verilmesi üzerine üretimi durdurdular.
– Ankara Sanat Tiyatrosu (AST) 48 gündür direnişte olan Alibeyköy Sungurlar Kazan Fabrikası işçilerine 1 Mayıs oyununu sergileyecek.
– Sinema sanatçısı Danyal Topatan öldü.
1976- İspanya’da Franco döneminden bu yana ilk kez işçilere pahalılık ve enflasyona karşı “gösteri izni” verildi. Devlet Başkanı Franco bir süredir parkinson hastası, vekili Kral Carlos tedrici gevşemeden yana görülüyor.
– TÖB-DER, Halkevleri, TMMOB, TÜS-DER, TÜTED, ÇHD, Ankara Barosu, Ankara Tabip Odası, TÜMAŞ, TÜMOD, TİB, İKD, AKD, İGD ve TÜM-DER’in ortaklaşa düzenlediği, DGM’lere karşı yürüyüş ve miting Ankara’da yapıldı.
– MEB’nın ilkokul 4.sınıf Türkçe ders kitaplarına “Bozkurt” resimleri konuldu ve “Andımız”ın Atatürk’le ilgili bölümleri çıkarıldı.
1977- İstanbul Barosu, Milliyetçi Cephe hükümetinin uyguladığı zamlar ve ücretlerin dondurulması vb. politikalarına karşı anayasanın “sosyal devlet” ilkesine sahip çıkılması gerekçesiyle tüm partiler, sendikalar ve kitle örgütlerine “anayasal direniş” çağrısı yaptı.
1978- TÖB-DER üyesi İstanbul Vefa Lisesi Müdür Başyardımcısı Mustafa Kurt susturuculu tabancayla öldürüldü.
– CHP hükümetinin Yerel Yönetim Bakanı M.Özdemir, günlük tüketim mallarını doğrudan üreticiden, üretici kooperatiflerinden ve birliklerinden alarak belediyelerin Tanzim Satış Mağazaları’nda halka satacak Tanzim Satışları (TANSA) projesini başlattıklarını açıkladı.
– Beşiktaş Jimnastik Kulübü’nün 75.Yıl Kutlama Şöleni’nde Moskova Devlet Klasik Bale Topluluğu gösteri yaptı.
1979- Cumhuriyet Başsavcılığı Milliyetçi Hareket Partisi’nin Batı Almanya’daki faaliyetleri ile ilgili bilgi istedi.
– Arjantin Devlet Başkanı Juan Peron’un eşi Eva Peron’un yaşam öyküsünü anlatan Evita müzikalinin prömiyeri, Broadway’de yapıldı.
1980- İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı bildiri yayınladı: “İşçinin işi yavaşlatması ve işverenin işyerini kapatması suçtur.”
1981- Tutuklu DİSK yöneticileri DGM ve 30 Nisan direnişlerinden dolayı 2 ayrı sivil mahkemede yargılandı.
1986- Dersim’de, kolluk güçleriyle çıkan çatışmada yaralı yaklananan Hıdır Yeter’in (1963- Hozat) işkenceyle öldürüldüğü açıklandı.
1987- Eski Genelkurmay başkanı emekli Orgeneral Necdet Üruğ “Bazı arkadaşlar görevden alındıktan sonra politika yapıyor. Ben böyle bir şey yapmam, sırlarımla birlikte öleceğim” dedi.
1988- Cezaevlerinde, siyasal hükümlülerin haklarına kısıtlama getiren 1 Ağustos genelgesi uygulanmaya başladı.
1993- Sivas eski valisi: “Tugay Komutanı Madımak önüne acemi erleri gönderdi ve göstericilerle karşı karşıya gelmeyecek durumda tuttu”.
– Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin Parlamento binası önüne özel birlikler gönderirken komünistler bina önünden ayrılmıyor.
1994- İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin Anadolu Yakası’na çöp fabrikası kurma kararı Kadıköy İskele Meydanı’nda protesto edildi.
1995- Buca Cezaevi’nde 3 mahkumun öldürülmesini İstanbul’da protesto etmek isteyenlerden 30 kişi gözaltına alındı.
– SEKA, Petlas, TCDD, Liman İşletmeleri ve MKE işçilerinin de aralarında olduğu 65 bin işçi daha greve başladı, 300 bin işçi grevde.
300 bin kamu işçisinin grevi sürerken Tüm Haber-Sen, Tüm Bel-Sen ve Tüm Maliye-Sen’liler de “genel eylem” yaptı.
1996- “Düşünceye Özgürlük” kitabının yayıncısı 98 sanatçı, yazar ve bilim insanı DGM’de yargılandı.
– Diyarbakır Cezaevi’nde 10 mahkumun cop ve dipçik darbeleriyle dövülerek öldürüldükleri anlaşıldı.
1997- AİHM, Derik’te 21 yaşındaki L.Ş.A.’ya jandarma karakolunda tecavüz ve işkenceden dolayı Türkiye’yi 62 bin sterlin ödemeye mahkum etti.
– 90 yaşına giren Pertev Naili Boratav: “Ölmeden önce arşivimi Türkiye’ye getirebilirsem, çok mutlu olacağım.”
1998- Cevizli Tekel Fabrikası’nın özelleştirilmesine karşı Tek Gıda-İş Sendikası üyesi işçiler fabrika önünde yürüyüş yaptı.
– Kanal D’de yayınlanan bir kasette, ülkücü mafya lideri Alaattin Çakıcı, polisçe aranırken eski İçişleri Bakanı Meral Akşener’in eniştesi vasıtasıyla kendisini uyarıp saklandığı yeri değiştirerek polisten kaçmasını sağladığını iddia etti. Çakıcı Fransa’da tutuklanmıştı.
2001- 37 maddelik Anayasa değişikliği paketinin dokuz maddesi TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi.
2002- Kuzey Irak’ta Kürdistan Demokratik Partisi (KDP) ile Kürdistan Yurtsever Birliği (KYB) “Irak Federal Cumhuriyeti anayasa taslağı”nda anlaştı. Irak’ı Kürdistan-Arap federasyonu olarak ayıran taslakta Kuzey’de yaşayan Türkmenler, Süryaniler, Şiiler etnik ve dini azınlık olarak kabul ediliyor.
– “İbo-İbrahim Kaypakkaya” adlı kitabın bir paragrafında “bölücülük propagandası yapıldığı” iddiasıyla Ozan Yayıncılık sahibi Mustafa Demir ile yazar Turhan Feyizoğlu’nun 3 ile 5 yıl arası hapis cezası istemiyle DGM’de yargılanmalarına devam edildi. 2000’de çıkan kitaptan dolayı Eylül 2001’de yargılanan Feyizoğlu ve Demir için ”TKP/ML-TİKKO örgütü propagandası ve “yardım ve yataklık yapıldığı” iddialarından verilen beraat kararını Yargıtay 9.Dairesi 10 Aralık 2001’de bozmuş, yargılamanın ”bölücülük”ten yapılması kararı almıştı.
2003- Irak savaşına gerekçe gösterilen kitle imha silahlarını araştıran Irak Gözlem Grubu Irak’ta bu silahların olmadığına karar verdi. Irak Gözlem Grubu (ISG) Britanyalı ve Amerikalı 1400 bilim insanı, uzman, asker ve istihbaratçıdan oluşuyor.
BM Genel Sekreteri Kofi Annan, Irak’taki yabancı personelini geri çekme kararı aldı.
Irak’ta ABD’nin atadığı Geçici Hükümet Konseyi’nin kadın üyesi Akila el Haşimi, uğradığı saldırının dördüncü gününde öldü.
– İsrail ordusu tarihinde ilk kez 27 pilot, Hava Kuvvetleri Komutanı Dan Halutz’e toplu dilekçe verdiler. “Masum sivillerin ölümüne yol açması” sebebiyle Batı Şeria ve Gazze Şeridi’ndeki görevlerini reddettiklerini açıkladılar.
– Nijerya’da Şeriat Mahkemesi, Emine Laval’a zina yaptığı gerekçesiyle verilen recm (taşlanarak öldürme) cezası kararını reddetti.
– İstanbul’da Ezilenlerin Sosyalist Platformu üyesi bir grup, İsrail’in Yaser Arafat hakkında aldığı “sürgün” kararını protesto etti.
– Filistin kökenli ABD’li yazar, düşünür, edebiyat eleştirmeni Edward Said, 68 yaşında yaşamını yitirdi. Said, Filistin davasının etkili savunucularındandı.
2004- Güneydoğu Asya ülkesi Brunei’nin sultanı Hassanal Bolkiah, 1984’te Britanya’dan bağımsızlığın kazanılmasının ardından kapatılan meclisi 20 yıl sonra açtı. Hükümeti atadı. Halkın bir seçimde sol partiyi desteklemesinden beri ülkede seçim yapılmıyor.
– Hükümetin yüzde 8’lik zam önerisini kabul etmeyen memurlar, Türkiye genelinde eylem yaptı. İstanbul’da KESK üyesi memurlara polis biber gazıyla müdahale etti.
2005- Bilgi Üniversitesi’nde bir kez ertelenen, bir kez de yargı kararıyla durdurulan Ermeni Konferansı sona erdi. Konuşmalarda tehcir ve soykırım iddialarının yanı sıra anılar da yer aldı.
– Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nin TMY’nın 8. maddesi uyarınca Sosyolog Dr. İsmail Beşikçi’nin 16 kitabına verilen toplatma kararı, Adalet Bakanlığı’nın başvurusu üzerine Yargıtay 9. Ceza Dairesi’nde oybirliğiyle bozuldu.
– Lübnan’da Hıristiyan televizyon kanalı LBC’nin sunucusu May Şidyak’a bombalı saldırı düzenlendi. Kadın gazetecinin durumu ağır. May Şidyak Suriye karşıtı Lübnanlı Güçler adlı Hıristiyan partisinin taraftarıydı.
2006- Daha önce “Türklüğü aşağıladığı” gerekçesiyle TCK’nın 301. Maddesinden aldığı altı aylık hapis cezası ertelenen Hrant Dink’e aynı gerekçe ile yeniden dava açıldı. Hrant Dink davayla ilgili olarak “Özellikle hedef alındığımı düşünüyorum. Burada amaç beni yıldırmak ve haddini bildirmek. Ama yılmayacağım” dedi.
– Afganistan’da kadın hakları savunucusu, Kadın İşleri Bakanlığı’nın Kandahar müdürü Safiye Ahmedcan silahlı saldırıda öldürüldü.
– Antalya Serbest Bölgesi’nde Novamed adlı uluslararası bir şirkette çalışanlar greve çıktı. Greve çıkan 82 işçinin 80’i kadın. Novamed Antalya Serbest Bölgesi’nin ilk grevi.
2007- ABD’nin otomobil tekeli General Motors fabrikalarında çalışan Birleşik Otomotiv İşçileri Sendikası’na üye 73 bin işçi, şirket yönetimiyle 10 gün süren müzakerenin ardından ülke çapında grev kararı aldı.
2011- İspanya’nın doğusundaki Katalonya özerk yönetimi, 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren tüm Katalonya bölgesinde boğa güreşlerini yasakladı.
– Perge Antik Kenti’nden kaçırılan ”Yorgun Herakles” heykeli, 31 yıl sonra ABD’den Başbakanlık uçağı ile Türkiye’ye getirildi ve Antalya Müzesi yetkililerine teslim edildi.
2012- “Bana ‘öldü’ demeyin, ‘yoruldu, gitti’ deyin” Halk Ozanı Neşet Ertaş (74).
2013- Ege Üniversitesi Bornova Kampüsü’ndeki karma yurdun kız yurduna dönüştürülmesinin ardından kurulan “çadır yurt”lar çoğalıyor.
– Bingöl M Tipi Ceza İnfaz Kurumunda aralarında PKK sanıklarının da bulunduğu 18 tutuklu ve hükümlü tünel kazarak firar etti.
2015– 21 Eylül’de Rojava’da IŞİD’e yönelik operasyonda mayına basarak hayatını kaybeden Aziz Güler’in cenazesinin Türkiye’ye getirilmesine izin verilmiyor. Ailesinin başvurusuna karşı “Rojava’da ölenlerin Türkiye’de gömülmemesi için Bakanlar Kurulu kararı mevcut” denildi.
– Beytüşşebap’ta 2 askerin hayatını kaybettiği saldırıların ardından başlatılan operasyonda evlerine havan topu düşen baba-oğul ile akrabalarından 1 kişi hayatını kaybetti, 2 kişi yaralandı. Yaralıları almaya giden ambulansa açılan ateşte de şoför hayatını kaybetti.
– İsviçre Savcılığı, FIFA Başkanı Joseph Blatter’e ceza soruşturması açtı. Suçlamalar arasında Blatter’in, UEFA Başkanı Michel Platini’ye 2 milyon dolar verdiği iddiası da yer aldı.
2016- 15 Temmuz darbe girişimine ilişkin soruşturmada gözaltına alındıktan sonra serbest bırakılan eski Washington Silahlı Kuvvetler Ataşesi Tuğgeneral Yavuz Çelik, yeniden çıkarıldığı mahkemece tutuklandı.
2017- Kuzey Irak’ta Barzani’nin düzenlediği bağımsızlık referandumu başladı.
Yorumlar kapatıldı.