1530 – İlk Protestan Meclisi kuruldu.
1541 – Peru’daki İnka topraklarını ele geçiren İspanyol Francisco Pizarro, Lima kentinde öldürüldü.
1645- İstanbul’da büyük yangın oldu. Beyazıt, Aksaray, Kumkapı ve Yenikapı tamamen yandı.
1656- Osmanlı ordusu Venedik karşısında bozguna uğradı. Donanmanın bozgunu sonucunda Bozcaada, Semendirek ve Limni adaları Venediklilerin eline geçti.
1807 – Lüksemburg’da bir depoya düşen yıldırım 230 kişinin ölümüne yol açtı.
1905 – Amerika’da Dünya Sanayi İşçileri Örgütü kuruldu.
1907- “Lenin’in fedaisi Kamo” (S.A.Ter Petrosyan) Tiflis’te bir bankanın 341 bin Ruble’lik parasına silahlı/ bombalı bir baskınla el koydu. Gürcü devrimcileriyle birlikte soygunu yapan Kamo kısa süre sonra Almanya’da yakalandı, deli taklidi yaptı, 1909’da Rusya’ya iade edildi.
1916- Kendisini Hicaz kralı ilan eden Osmanlı Devleti’nin Mekke Emiri Şerif Hüseyin, Osmanlı Devleti’ne karşı cihad ilan etti.
1924- Fransız doktor, bakteriyolog ve immünolog Albert Calmette, vereme karşı kullanılan Bacillus Calmette-Guerin (BCG) aşısını keşfetti.
1926- Kazım Karabekir, Ali Fuat, Cafer Tayyar, Bekir Sami ve Rüştü Paşa, Mustafa Kemal’e İzmir’de hazırlanan suikastla ilgili olarak Ankara İstiklal Mahkemesi’nde yargılanmaya başladılar.
1940- Başbakan Refik Saydam Türkiye’nin 2. Dünya Savaşı dışında kalmayı sürdüreceğini açıkladı. Seferberlik durumunda kadın ve erkeklerin yapacakları işleri belirleyen tüzük de yürürlüğe girdi.
1945- Birleşmiş Milletler kuruldu. Birleşmiş Milletler’in oluşturulması için 50 ülkeden gelen delegeler, Dünya Güvenlik Bildirgesi’ni imzaladılar. Birleşmiş Milletler Antlaşması’nı Türkiye de imzaladı.
1951- Sovyetler Birliği Kore Savaşı için ateşkes istedi.
– Mithat Paşa’nın kemikleri Türkiye’ye getirildi, İstanbul Hürriyet-i Ebediye Tepesi’ndeki mezarına defnedildi. 1876 Anayasası’nın mimarı Mithat Paşa, Sultan Aziz’i öldürttüğü iddiasıyla yargılanmış, Taif’e sürülmüş, 1884’te öldürülerek Taif’de gömülmüştü.
1952- Güney Afrika’da siyahlar, eşitsiz yasalara karşı kampanya başlattılar.
1956- Kore’deki Türk tugayından Onbaşı Şahin Doğan Tokyo’da idam edildi.
1960 – Madagaskar, Fransa’dan bağımsızlığını kazandı.
1968- İstanbul Üniversitesinde işgalcileri temsilen 10 öğrenci Atatürk ve Gençlik Heykeli önünde saygı nöbeti tuttu
1970- Başbakan ve Adalet Partisi Genel Başkanı Süleyman Demirel’e muhalif 26 milletvekili partiden ihraç edildi.
– Jean-Paul Sartre ve Simone de Beauvoir “La Cause du Peuple” (Halkın Davası) adlı Maoist gazeteyi dağıtırken gözaltına alınıp aynı gün serbest bırakıldı. Mayıs 1970’de gazetenin iki yayıncısı tutuklandığında Sartre dayanışma amacıyla gazetenin başına geçmişti.
– Çekoslovakya’da Alexsander Dubçek Komünist Parti’den ihraç edildi.
1972- Tanınmış Kürd sanatçısı Hesen Zirek, kanser hastalığına yenik düştü.
1974- MSP’li Adalet Bakanı’nın Çetin Altan’ın “Bir Avuç Gökyüzü” adlı kitabını toplattırması üzerine başlayan tartışmaya katılan ve Diyanet İşleri Başkanlığı’nın bazı kitaplarından alıntılar yapan Prof.İlhan Arsel: ”Bu pasajlar Çetin Altan’ın kitabından daha açık-saçık.”
– CHP’li Çalışma Bakanı Önder Sav, Başbakan Yardımcısı Erbakan’ın karşı çıkmasına rağmen istifa eden çalışana da kıdem tazminatı ödenmesini öngören tasarıyı Meclis’te savunacağını söyledi. Türk-İş ve DİSK, Erbakan’ın kıdem tazminatı tasarısına yaklaşımını eleştirdi.
– Üç öykü kitabı bulunan Füruzan’ın “47’liler”adlı ilk romanı Cumhuriyet’te tefrika edilmeye başlandı. Roman, bir ailenin 27 Mayıs 1960 öncesinden başlayıp 12 Mart 1971 Muhtırası ertesine uzanan dönemde gelişen devrimci mücadelelerle buluşması ve değişimini konu ediniyor
1975- İmam Hatip Okulu mezunlarının da Harp Okullarına alınması, Milliyetçi Cephe iktidarını oluşturan AP, MHP, MSP ve CGP milletvekillerinin oylarıyla Bütçe ve Plan Komisyonu’nda kabul edildi. CHP’liler, Savunma Bakanı ve Genelkurmay temsilcisi öneriye karşı çıktı.
– Yaklaşık 100 bin üyesi bulunan Genel-İş Sendikası Yürütme Kurulu Türk-İş’ten ayrılma kararı aldı, karar Genel Kurul’da oylanacak. Genel-İş Başkanı Abdullah Baştürk: ”Türk-İş’ten ayrılma ve sınıfımıza ihanet etmekten kurtulmaya karar vermenin zamanı gelmiştir.”
– Topkapı Teknik Cam fabrikasında Hür Cam-İş’e bağlı 350 işçi 2 işçinin işten atılması üzerine direnişe geçti.
– Indira Gandhi Hindistan’da otoriter bir yönetim kurdu.
1977- Ankara Ulus’taki Merkez Çarşısı tamamen yandı.
– Elvis Presley son konserini verdi.
1978- Ankara Tuzluçayır mahallesinde, Kartaltepe yönünden 06 AL 181 plakalı oto ile gelen “ülkücüler”in bir kahvehaneyi silahla taraması sonucu vurulan, Devrimci Yol okuru Mehmet Karabulut (1958- Kangal) Hacettepe Tıp Fakültesi Acil Servisine kaldırılır ve orada yaşamını yitirdi. Saldırıda ikisi ağır olmak üzere altı kişi yaralanır.
Karaman Taşkale’de, aşırı dinci bir gencin vurduğu devrimci öğretmen İsmail Özsoy (1955- Karaman) yaşamını yitirdi.
1979- Kadıköy- Kazaskerde evin balkonunda babasıyla tavla oynarken, ülkücüler tarafından açılan ateşle vurulan, Devrimci Yol taraftarı Ayhan Hınçal (1963) yaşamını yitirdi.
1980- Adana Cezaevi’nde 16 tutuklu, kazdıkları tünelden firar ederken kolluk güçlerinin fark etmesi sonucu çatışmaya girdiler; Devrimci Yol sanıklarından Adem Kütük, Mustafa Özenç, Erdal Aykaç ve Mahmut Hızlı kaçmayı başardı, 4 tutuklu öldü. Ölenlerden Devrimci Yol sanığı İsmail Savaş (1956- Divriği) tünel kazarken elektrik çarpması sonucu yaşamını yitirdi. Yine Devrimci Yol davası tutuklularından Mehmet Özmete, Erdem Turhan (1966- Adana) ile POL-DER üyesi Ahmet Savaş’ın ise, firar sonrası koğuşlara askerler tarafından düzenlenen operasyonda vuruldukları ve tıbbi müdahele yapılmadığı için yaşamlarını yitirdikleri açıklandı.
– Çayırova’daki Şişe Cam fabrikasında Türk-İş ve DiSK’e bağlı 1.700 işçinin 22 Mayıs’ta başlattığı grev sürüyor.
– Türkeş’in Kırşehir’den ayrılışı sonrası ülkücüler Aşıkpaşa Mahallesi ve Çarşı’da birçok ev-işyeri ve TÖB-DER binasını tahrip etti.
1983- Cumhurbaşkanı Kenan Evren Hakkari’de: “Bu topraklar üzerinde yalnız bir millet yaşar. Bu millet de, asırlar önce buraya gelip yerleşmiş Türklerdir.”
1984- “Aydınlar dilekçesi”nde imzası olan 56 kişi hakkında, 3 aydan 1 yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı. 1383 aydının imzaladığı ve kamu oyunda “aydınlar dilekçesi” diye bilinen dilekçenin başlığı “Türkiye’de Demokratik Düzene İlişkin Gözlem ve İstemler” idi. Dava 19 ay sürdü. 7 Şubat 1986 tarihinde bütün sanıklar beraat etti.
– Fransız post-modernist teorisyen Michel Foucault öldü.
1985- Bilim ve Sosyalizm Yayınları’nın Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı’nın emriyle Ağustos 1982’de yasaklanıp toplatılan 30 çeşit ve 133.607 adet kitabının -kesinleşmiş beraat ve takipsizlik kararlarıyla iadesinin istenmesine rağmen- imha edildiği ortaya çıktı. Yayıncı Süleyman Ege’nin iade talebine 3 yıldır yanıt verilmeyince Ege 10Haziran1985’de Ankara Emniyeti’ne başvuru yaptı ve sözlü olarak kitapların imha edildiğini öğrendi. Akabinde Sıkıyönetim Komutanlığı ve Valiliğe yazılı başvuru ile imha karar ve tutanağının tebliği istendi.
1987- Birleşmiş Milletler’in 1984’te kabul ettiği, “İşkence ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışı ya da Onur Kırıcı Muamele ya da Cezaya Karşı Sözleşme” yeterli sayıda devlet tarafından imzalandıktan sonra yürürlüğe girdi. Bu tarihten on yıl sonra 1997’de ise BM Genel Kurulu, Sözleşme’nin insanlık ailesi ve uygarlığımız açısından taşıdığı önem nedeniyle, kabul ediliş günü olan 26 Haziran’ı işkence görenlerle dayanışma günü olarak ilan etti.
– Pınar Kür’ün Muzır Kurulu’nca “müstehcen” bulunan “Asılacak Kadın” adlı romanının yayıncısı Erdal Öz yargılandı.
1990- Cumhuriyet Gazetesi’nde yayınlanan makalelerde Cumhurbaşkanı Özal’a hakaret edildiği iddiasıyla Yazı İşleri Müdürü ve 3 yazar hakkında soruşturma başlatıldı.
– Grevleri ANAP hükümetince “sağlığı tehdit edebileceği” gerekçesiyle ertelenen Süt Endüstrisi Kurumu’nun (SEK) işçileri toplu viziteye çıktı.
– Uluslararası Af Örgütü, 12 Eylül 1980 darbesi öncesinde çıkan TSİP paralelindeki “İlke” dergisi ve “Kitle” gazetesinin Yazı İşleri Müdürü olup, darbe sonrasında açılan davada toplam 48 yıl hapse mahkum edilen İlker Demir’i ”ayın mahkumu” ilan etti.
1992 – 12 Eylül sonrasının ilk Ören toplantısı 20-26 Haziran tarihlerinde toplandı. Tartışılan sorunlara ilişkin kararlar daha sonra “Ören Kararları” olarak yayınlandı.
– Futbolcu Tanju Çolak hakkında gıyabi tutuklama kararı verildi. Tanju Çolak Türkiye’ye kaçak araba sokmakla suçlanıyor.
1993- Memur sendikaları İzmir, Kayseri ve Samsun’da grevli-toplu sözleşmeli sendika hakkı istedi.
– Simavi Uluslararası Karikatür Yarışması’nda Hırvatistanlı İsmet Voljevica birinci oldu.
1996- Tiyatro sanatçısı, çevirmen ve yazar Zihni Küçümen öldü.
1997- Afyon’da görülen Metin Göktepe davasında, ilk duruşmadan bu yana 18 ay geçmesine rağmen sanık 11 polis hakim önüne yine çıkmadı. Mahkeme, haklarında gıyabi tutuklama kararı bulunan 5 polis için Cumhuriyet Savcılığına yakalama emri yazılmasına karar verdi.
1999- KESK birçok ilde partiler ve işçi sendikalarının da desteklediği “İnsanca Yaşam” mitingleri yaptı.
2000- Amerika’da Genetik harita çalışmalarına başlandı.
– Türkiye İnsan Hakları Vakfı araştırması: “Son 10 yılda tahminen 1 milyon yurttaş işkenceden etkilendi”.
2001- F tipi cezaevlerine karşı ölüm oruçlarının 183.gününde TKEP/Leninist Davası’ndan yargılanan Aysun Bozdoğan hayatını kaybetti.
– Yargıtay 8.Ceza Dairesi, 1999 depreminde zarar görenlerin ”dini gereklere uygun yaşamayan, zina, fuhuş ve tefecilik yapan, haksız kazanç elde edenlerden oldukları için felakete uğradıkları”na dair konuşmalar yapan Cüppeli Ahmet Hoca’nın 3 yıl hapis cezasını onadı.
2002- KESK Kocaeli Şubeler Platformu üyesi kamu çalışanları ücret zammı ve sendikal talepler için oturma eylemi yaptı.
2003- “Susurluk çetesine üyelik”ten yargılanmakta olan DYP eski milletvekili Sedat Bucak ”delil yetersizliği” gerekçesiyle beraat etti. Bucak’ın, “Abdullah Çatlı’nın yerini bildirmemek” ve “Kaza sırasında otomobilde ruhsatsız silah bulundurmak”dan cezaları da ertelendi.
– SES üyeleri, hükümetin %5’lik Temmuz zammını protesto için İstanbul’da 3 kamu hastanesi bahçesinde açıklama yaptı.
– Ölüm orucunda hayatını kaybeden Aysun Bozdoğan’ı anmak için toplanan “Mücadele Birliği” üyesi 15 kişi dövülerek gözaltına alındı.
2004- İstanbul’da düzenlenen NATO zirvesi için olağanüstü güvenlik önlemleri alındı. Yaklaşık 20 bin polis görev yapacak, savaş gemileri de kenti denizden kuşattı.
Sıhhiye’de NATO zirvesine karşı 5 bin kişilik miting yapıldı. Barikata yüklenen ESP’liler polisle çatıştı.
İstanbul’da yapılacak NATO Zirvesi’ne karşı TKP’nin oluşturduğu “İşgale Karşı Komiteler”in öncülüğünde ve Tuncay Akdoğan’ın yönetiminde 12 grup/şarkıcının yer aldığı “Duyuyor musunuz?” albümü çıktı.
2006 – Türkiye’nin ilk yargıç-savcı derneği YARSAV kuruldu.
2008- “İşkence Görenlerle Dayanışma Günü”nde Diyarbakır’da Baro, Tabipler Odası, TİHV, SES ve Af Örgütü açıklama yaptı.
– Nature dergisinde yayımlanan araştırma raporunda, “Ventastega curonica” adıyla bilinen, bundan 365 milyon yıl önce suda yaşayan dört ayaklının kafatası, omuzları ve leğen kemiğinin bir bölümünün bulunduğu belirtildi.
2009- 27 Ekim’de “dur ihtarına uymadığı” gerekçesiyle polisçe öldürülen Çağdaş Gemik’in duruşmasında ailesi polislerce dövüldü, 15 gözaltı.
2011- TTB ve İstanbul Tabip Odası üyeleri “Özel Sağlık Kuruluşları Yönetmeliği”ni Tünel’den Gezi Parkı’na yürüyüşle protesto etti
– Ankara Üniversitesi Cebeci Kampüsü önünde toplanan Öğrenci Kolektifleri üyesi 30 kişi LYS’yi protesto etti.
– Milletvekilliği düşürülen Hatip Dicle ve Milletvekili seçilmesine rağmen tahliye edilmeyen KCK tutukluları için düzenlenen yürüyüşe polis müdahale etti.
2013- Dolmabahçe Camii Müezzini Terörle Mücadele’de alınan ifadesinde “Camide içki içen ya da elinde bira şişesi olan birini görmedim” dedi.
Ethem Sarısülük’ün ve Sivas Katliamı’nda hayatını kaybedenlerin anneleri Ankara Adliyesi önünde gözaltındaki Gezi Direnişi eylemcilerinin serbest bırakılmalarını istedi. Aileler Başbakan Erdoğan ve İçişleri Bakanı Güler hakkında suç duyurusunda bulundu.
1980’de kapatılan Pol-Der’in o dönemki başkanı Sıtkı Öner, Ethem Sarısülük’ü Kızılay’da vurulduğu yerde andı.
2015- MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli Cumhuriyet’e konuştu: ”Millet AKP-CHP-HDP koalisyonu istedi, bize de ana muhalefet görevi verdi. AKP üçlü koalisyon kurabilir. Biz HDP’yi PKK’nın siyasi kurumu olarak görüyoruz, yok farzediyoruz. 15 Kasım’da seçime gidilsin.”
2019- 15 ay hapse mahkum olup, Anayasa Mahkemesi’nin “ifade özgürlüğünün ihlali” gerekçesiyle 10 Mayıs’ta verdiği maddi tazminat kararının ardından 18 Nisan 2019’dan beri tutuklu bulunduğu cezaevinden tahliye edilen Ayşe Çelik, yeniden görülen duruşmada beraat etti.
Yorumlar kapatıldı.