İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

Belleğimizde: 26 Mart

922 – İranlı sûfî ve yazar Hallac-ı Mansur (d.26 Mart 858), egemen İslamî görüşe karşı düşüncelerinden vazgeçmediği için işkence edilerek öldürüldü.

1525- Yeniçeriler İstanbul’da isyan çıkarttılar.

1827- Alman besteci Ludwig van Beethoven öldü.

1849- Türkçe olarak hazırlanan ilk dergi olan Vekayi-i Tıbbiye yayın hayatına başladı.

1922- Paris’te toplanan İtilaf Devletleri Hariciye Nazırları tarafından, İstanbul, Ankara ve Atina Hükümetlerine mütareke şartlarını içeren bir nota verildi.

1924 – Darülfünun, Hukuk Fakültesi öğrencileri üç günlük boykot ilan ettiler.

1925- Cumhuriyet döneminin ilk Genelkurmay Başkanı Fevzi Çakmak, Diyanet İşleri Başkanlığı’na bir yazı göndererek askerlerin okuyup anlayacakları bir asker ilmihali hazırlanmasını istedi. Dönemin Diyanet İşleri Başkanlığı Danışma Kurulu üyelerinden Ahmet Hamdi Akseki, Askere Din Dersleri isimli kitabı hazırladı. Kitap 1925, 1945, 1980 ve 1982 yıllarında dört defa basılıp ordu mensuplarına dağıtıldı.

1931 – Ölçüler Kanunu Mecliste kabul edildi. Yeni kanunla, okka, endaze gibi eski ölçülerin yerine kilo, gram, metre, litre gibi uluslararası ölçüler kullanılmaya başladı.

1934 – Birleşik Krallık’ta ilk kez motorlu taşıt kullanacaklara şoförlük sınavından geçme zorunluluğu getirildi.

1941 – Yugoslavya’da General Simoviç, kansız bir darbe ile yönetimi ele geçirdi. Yeni hükümet, Mihver Devletleri’nden ayrılma kararı aldı.

1942 – Naziler Yahudileri Polonya’daki Auschwitz kampına götürmeye başladı.

1959- Akhisar’da çıkan İbret gazetesinin sahibi ve yazı işleri müdürü Mustafa Deral,  yayım yoluyla hakaretten 10 ay hapis cezasına hüküm giydi.

1963- 1960 İhtilali sonrası DP’lilerle birlikte yargılanıp cezaevine konulan eski Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın cezaevinden tahliyesini protesto eden gençler ile Adalet Partililer İstiklal Caddesi’nde çatıştı.

1966- ABD Başkanı Johnson’un özel uçağıyla 2 Şubat’ta tedavi için götürüldüğü Washington’da komadan çıkamayan Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, Ankara’ya getirildi. Gülhane Tıp Akademisi’nde toplanan doktorlar heyeti, aynı hastanede koma halinde yatmakta olan Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel ‘in göreve devam etmesine imkan kalmadığına dair raporu düzenlediler. Böylece cumhurbaşkanlığı makamın boşalmış oldu.

1968- Türkiye İslam Enstitüleri Talebe Federasyonu, Kayseri’de dağıtılan “kadınların örtülü dolaşmaları”na ilişkin bildiriden: “İslam dini seni kötü bakışlardan korumak için örtünmeni emretmiştir.”

1969- Adalet Partisi Malatya Milletvekili Hamit Fendoğlu namı diğer Hamido, partiden ihraç edildi.

1971- Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay, 12 Mart muhtırasıyla istifa eden Süleyman Demirel’in yerine Başbakanlığa atanan Nihat Erim’in yeni kabinesini onayladı. Profesör Türkan Akyol ilk kez bir kadın bakan olarak parlamento dışından hükümet üyesi oldu.

– Özel Öğretim Kurumları Kanunu’nu Anayasa’ya aykırı bularak iptal eden Anayasa Mahkemesi, iptal gerekçesini açıkladı: ”Bir eğitim kurumunun kazanç amacı gütmesi sosyal devlet amacıyla bağdaştırılamaz. Bu duruma izin veren hiç bir kural Anayasa’da yer almış değildir.”

– İstanbul’da iki kıta birleşti. Boğaz Köprüsü’nün 57’nci ünitesinin de yerine konulmasıyla kentin Asya ve Avrupa yakaları birbirine bağlandı.

– Doğu Pakistan, Bengaldeş’in oluşumuna yönelik olarak Pakistan’dan bağımsızlığını ilan etti.

1972- Ünye NATO radar üssünde görevli 2 İngiliz ve 1 Kanadalı teknisyen, kaldıkları evden Mahir Çayan ve 5 arkadaşı tarafından kaçırıldı.

1974- Tüm Sağlık-İş Sendikası’na üye 1.000’e yakın işçi sabah İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi ile Beyoğlu Belediye Hastanesi’nde direnişe geçti. Tıp Fakültesi’ndeki direniş, 800 üyeli Tüm Sağlık-İş yerine 100 üyeli Sağlık-İş’e yetki verilmesinden kaynaklanıyor.

1975 – Türkiye’ye sığınmak isteyen Iraklı Kürtlere izin verilmedi.

– CIA’dan 1969’da ayrılan ve “CIA ve İstihbarat Efsanesi” adlı kitabı yayınlanan eski ajan Victor Marchetti: ”CIA müdürlerinden McCone, görevi bıraktıktan sonra ITT şirketinin yönetimine girdi, CIA ile birlikte Şili Devlet Başkanı Allende’nin devrilmesi için çalıştı.”

1976- Dışişleri Bakanı Çağlayangil ile ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger Washington’da Savunma İşbirliği Anlaşması’nı imzaladı. Bu anlaşmaya göre, Türkiye üslere izin verecek, Amerika Birleşik Devletleri de buna karşılık Türkiye’ye 4 yıl için 15 milyar lira verecekti.

– Filmciler Sendikası Başkanı Süreyya Duru, Türkiye Yazarlar Sendikası 2.Başkanı Bekir Yıldız, Sinematek Derneği Yönetmeni Onat Kutlar ve oyuncu Semra Özdamar yönetmenliğini Süreyya Duru’nun yaptığı “Kara Çarşaflı Gelin” filminin yasaklanmasını kınadı.

1979- Enver Sedat, Menahem Begin, ve Jimmy Carter, Vaşington, DC’de İsrail-Mısır Barış Antlaşmasını imzaladılar.

– Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu bütün yurtta direniş kararı aldı.

1980 – İran Ordu güçleri, Nexede’ye bağlı Qelatan köyüne düzenlediği baskında 50 sivil Kürdü katletti.

– Sol Yayınları sahibi ve yöneticisi Muzaffer Erdost, 15 gün önce evinde yapılan aramada tabanca ve mermiler bulunduğu gerekçesiyle Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Mahkemesi’nde yapılan ilk duruşmada tutuklanarak Mamak Cezaevi’ne konuldu.

– Yemeklerin pahalı olduğu ve iyi çıkmadığı gerekçesiyle 2 bin kadar İTÜ öğrencisi Taksim’den Beyoğlu Postanesi’ne yürüyerek Başbakan Demirel’e telgraf çekti.

1981- DİSK Genel Merkezi’nin kayyımları, tüm personelin (65 kişi) iş akitlerini feshetme kararı aldı. Çalışanlara gönderilmeye başlanan tebligatlarda İş Kanunu’nun 14.maddesi ve Genelkurmay Başkanlığı’nın tamimleri doğrultusunda işlem yapıldığı bildirildi.

– 10 Şubat’ta Sıkıyönetim Komutanlığı’nca 13 Mart’a kadar yurda dönme çağrısı yapılan, aksi takdirde yurttaşlıktan çıkarılacağı duyurulan Cem Karaca, F.Almanya/ Bonn Büyükelçiliği’ne başvurarak hakkındaki kararın gözden geçirilmesini istedi.

– Sosyal Güvenlik Eski Bakanı Hilmi İşgüzar ve 15 sanık Yüce Divan’da yargılanmaya başladı.

1982 – Bir işçi, bir kilo et satın almak için 14 saat çalışmak zorundaydı.

1984- Tahran Büyükelçiliği Ticaret Müşavir Yardımcısı Işıl Ünel’in otomobiline bomba yerleştirmek isteyen Ermeni militan, bombanın patlaması sonucu öldü.

1986- Yurtdışında yaşayan Türkiye Cumhuriyeti  vatandaşlarına gümrük kapılarında oy kullanma hakkı tanıyan düzenleme Mecliste kabul edildi.

1987- Ulusu hükümetinin Devlet Bakanı Mehmet Özgüneş’in 1970’de 14 tabii senatörle birlikte verdikleri bir soruşturma önergesinde, Rabıta ile irtibatta olduğu yönünde MİT raporuna rağmen zamanın Başbakanı Demirel’i “Diyanet İşleri Başkanı’nı kollamakla” suçladığı ortaya çıktı.

1989 – Yerel seçimler yapıldı. İstanbul, Ankara, İzmir belediye başkanlıklarını kazanan Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) yüzde 28,7 oy oranıyla birinci, yüzde 25,1 oy oranıyla Doğru Yol Partisi (DYP) ikinci, yüzde 21,8 oy oranıyla Anavatan Partisi (ANAP) üçüncü parti oldu. Refah Partisi (RP) yüzde 9,8, Demokratik Sol Parti (DSP) yüzde 9,0, Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP) yüzde 4,1 oy aldı.

1990 – Olağanüstü Hal Bölgesi’ndeki 5 ilde Çitosan’a bağlı işyerlerinde bugün başlaması gereken grev valilik kararıyla ertelendi. Diyarbakır, Elazığ, Ergani, Van, Siirt, Kurtalan ve Adıyaman’daki çimento fabrikalarındaki grev bir ay süreyle durduruldu. Çitosan’a bağlı diğer 17 fabrika ile özel sektöre ait 21 çimento fabrikasında çalışan Çimse-İş Sendikası’na üye yaklaşık 15 bin işçi ise bugün greve başladı.

1991- “Umuda Yolculuk” En İyi Yabancı Film Oscar Ödülü’nü kazandı. Maraşlı alevi bir ailenin yasadışı yollarla İsviçre’ye girmeye çalışmasını konu alan, senaryosunu Feride Çiçekoğlu’nun yazdığı İngiltere, İsviçre ve Türkiye ortak yapımı filmde başrolleri Nur Sürer, Necmettin Çobanoğlu, Emin Sivas, Yaman Okay ve Mathias Gnadinger paylaştı.

1993- Dün Bahçelievler’de polis operasyonunda öldürülen 3 Dev-Sol’cuyla aynı evde bulunan 10 yaşındaki M.Ülkü: Evimizde silah yoktu.

1995- 21 Ocakta gözaltına alındığı bildirilen Hasan Ocak’ın 26 Martta öldürüldüğü bildirildi. Hasan Ocak’ın TKP/ML Hareketi ve TKİH örgütlerinin Birlik Kongresi’ne açılan son Kongre için delege seçildiği açıklandı. Cenazesi, aylar süren kampanya sonrasında 17 Mayıs 1995’te Kimsesizler Mezarlığı’nda bulundu.

– Yozgat’ın Sorgun ilçesindeki Matsan Madencilik Şirketi’ne ait kömür ocağında saat 15.30’da grizu patlaması sonucu oluşan göçük altında kalan 38 kişi öldü, 8 işçi ağır yaralı olarak kurtarıldı.

– Türk sinemasının “Küçük Hanımefendi”si Belgin Doruk, İstanbul’da öldü.

1996 – Uluslararası Para Fonu, Rusya’ya 10.2 milyar USD kredi verilmesini onayladı.

– 23 Mart’taki DTCF işgalinin ardından dövülerek gözaltına alınan ve 10 savcı tarafından 7 saat süreyle sorgulanan 270 öğrenciden 26’sı tutuklandı, 244’ü tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı.

– İstanbul Üniversitesi Öğrenci Koordinasyonu’nun harç zammına ve eğitimin özelleştirilmesine karşı Kadıköy Belediyesi önünden İskele’ye düzenlediği yürüyüşe yaklaşık 2 bin üniversite ve lise öğrencisi katıldı.

1997- RP’li Kartal Belediyesi’ne bağlı Kartal Ulaşım ve Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nde çalışan (KARTURSAŞ) 72 temizlik işçisi, Nakliyat-İş Sendikası’nda örgütlendikleri için işten çıkarılan 13 arkadaşlarının işe iadesi için işyerini işgal etti.

– Mecliste grubu bulunan partileri ziyaret ederek bir rapor sunan Türkiye İmam Hatipliler Vakfı: “İmam-hatiplerin orta kısımları kapatılmasın, din eğitimi kreşten başlasın, Kur’an kursları 8 yıllık temel eğitim kapsamında değerlendirilsin, Arapça seçmeli ders olsun.”

– Gazeteci Yazar Turhan Dilligil Ankara’da öldü.

1998 – Şişli’nin eski Belediye Başkanı Gülay Aslıtürk hakkında, yolsuzluk iddiaları nedeniyle gıyabi tutuklama kararı çıkarıldı.

– Yargıtay 8.Ceza Dairesi, 29 Şubat 1996’da Meclis’te harçlara karşı pankart açıp slogan atan 11 öğrenciden 8’i hakkında Mahkeme’nin 6 Kasım 1996’da verdiği 1’er yıl 3’er ay hapis ve 3.750’şer TL’lık para cezalarını (ertelenmişti) “ceza verilemeyeceği” gerekçesiyle bozdu. 

İstanbul Üniversitesi Öğrencileri Koordinasyonu üyesi öğrenciler, Yargıtay’daki duruşma öncesi tutuklu arkadaşlarına destek çağrısı için 18 Mart’ta Taksim’de yaptıkları eylem sonrası tutuklanan arkadaşlarını Bayrampaşa Cezaevi’nde ziyaret ederek basın açıklaması yaptı.

“Manisalı Gençler” hakkında İzmir DGM’nin tahliye kararının ardından “yoklama kaçağı oldukları” gerekçesiyle jandarma tarafından alıkonulan 3 genç, karardan yaklaşık 22 saat sonra salıverildi.

– Kamu emekçileri, Meclis’te görüşülen “sahte sendika yasası”na karşı İstanbul/Saraçhane ve Söğütlüçeşme’de eylem yaptı.

1999- Görevden alınan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı R.Tayyip Erdoğan, 4 ay 10 günlük hapis cezasını çekmek üzere Kırklareli/ Pınarhisar Cezaevi’ne girdi. İstanbul Fatih Camii’nde kıldığı Cuma namazının ardından yüzlerce araçlık konvoy Cezaevi’ne kadar Erdoğan’a eşlik etti.

– Michigan’da bir mahkeme jürisi, Dr. Jack Kevorkian’ı ölümcül bir hastayı iğne yaparak öldürmekten (ötanazi) suçlu buldu.

2000 – Rusya’da Sovyetler Birliği’nin yıkılmasından sonraki üçüncü devlet başkanlığı seçimi yapıldı. Vladimir Putin 1. turda yüzde 52.5 oranında oy alarak devlet başkanı seçildi.  

2001- Afganistan’da Bamiyon eyaletindeki tarihi Buda heykellerini yıkan Taliban yönetimi, iki heykelin yıkılmış halini ilk kez yabancı gazetecilere gösterdi.

2002 – İsrail’de Uluslararası Geçici Mevcudiyet’e ait araca düzenlenen saldırıda Türk Binbaşı Cengiz Toytunç öldü, Yüzbaşı Hüseyin Özarslan yaralandı.

2003- Başbakan Erdoğan tarafından yayınlanan 20 sayılı Genelge ile, -IMF’ye verilen taahhütler gereği- özelleştirme kapsamındaki Kamu İktisadi Teşekkülleri’nde (KİT) süresi dolduğu halde emekli olmak istemeyen yaklaşık 25 bin KİT işçisi yıl sonuna kadar işten çıkarılacak.

– ABD, Irak’ın güneyinden Bağdat’a ilerlemekte zorlanınca, Türkiye’den İncirlik, Malatya ve Batman üslerini bombardıman için izin istedi. Türkiye yeni tezkere gerek diye yanıtladı. 

Bağdat’ta Şiilerin oluşturduğu işçi semti Şula’da Nasır pazarına en az iki ABD füzesi düştü; 60 sivil yaşamını yitirdi.

– Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılan HADEP’in 35 belediye Başkanı, DEHAP’a geçti

2004 – Hacettepe Üniversitesi öğrencisi Birtan Altunbaş’ın 1991’de öldürülmesiyle ilgili dava karara bağlandı. Ankara 2. Ağır ceza Mahkemesi “Altunbaş işkence sonucu öldürüldü” yönündeki ilk kararını yineledi. Sanık dört polise, 4 yıl 5 ay 10’ar gün hapis cezası verdi. Dava yeniden Yargıtay’a gitti.  

2005 – Kırgızistan’da halk darbesiyle iktidardan indirilen Devlet Başkanı Askar Akayev yanlısı 3 bin kişi başkent Bişkek’e yürüyüşe başladı. Bişkek’te ise Akayev kaşıtı 20 bin kişi eylem yaptı.  

2006- Ukrayna’da genel seçimleri Rus yanlısı Başbakan Viktor Yanukoviç’in Bölgeler Partisi kazandı. Devlet Başkanı Viktor Yuşçenko’nun yolsuzluktan görevden aldığı eski Başbakan Yulia Timeşenko’nun grubu yüzde 23.4 oy oranıyla ikinci parti oldu.

– Yazdığı makalede Kürdistan Demokrat Partisi’nin lideri ve Kürt bölgesinin başkanı Mesud Barzani’yi gücünü kötüye kullanmakla ve Rus casusu olmakla suçlayan Kürt kökenli Avusturyalı yazar Kemal Kerim Kadir,  Erbil’de 1,5 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Kerim Aralık 2005’te 30 yıl hapis cezası almış, uluslararası baskı sonucu yeniden yargılanmıştı. 

2007- Çok sayıda tiyatro ve meslek kuruluşu temsilcisi, AKM ve Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nin yıkım kararını protesto etti.

2008- Kaz Dağları ve Madra Dağı Çevre Platformu, altın madeni arama faaliyetlerinin durdurulması için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı önünde gösteri yaptı. Bir heyet, Maden Yasası’nın değişmesi ve başta altın olmak üzere maden arama faaliyetlerinin durdurulması taleplerini içeren 100 bin imzayı TBMM Başkanlığı’na iletti.

– Antarktika’da 12 bin 950 kilometrekare yüzeye sahip Wilkins platosunun 569 kilometrekarelik parçası koptu. 

2009- İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nden aldıkları bursları kesilen İstanbul Üniversitesi öğrencileri Üniversite önünden İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne yürüdü.

2010- Rusya’da savcılar Adolf Hitler’in 1924-1925 yıllarında kaleme aldığı “Kavgam” (Mein Kampf) adlı yarı otobiyografik kitabını aşırı sağ politikalarla mücadele çerçevesinde zararlı yayın olarak değerlendirerek yasakladı.

2011- İngiltere’nin başkenti Londra’da yüz binlerce kişi koalisyon hükümetinin kamu sektöründe geniş çaplı kesintiye gitme planları protesto etti.

– Ahmet Şık’ın Silivri Cezaevi’nde Nedim Şener ve Doğan Yurdakul ile kaldığı koğuşta da “İmamın Ordusu” nun nüshaları arandı.

– PTT işçileri güvencesiz ve ağır çalışma şartlarını protesto için Tünel’den Taksim’e yürüdü.

– Deri-İş Sendikası, DESA işvereninin sendikalı işçilere uyguladığı baskıları Beyoğlu Mağazası önünde protesto etti.

– İstanbul Artvinliler Hizmet Vakfı’nın Kongre Merkezi’nde düzenlediği gecede kürsüye çıkan Artvin Valisi, salonda pankart açıp alkışlayan, slogan atan HES karşıtı Hopa,Kemalpaşa ve Şavşat Dereleri Koruma Platformları tarafından konuşturulmadı.

2013- DİSK/Genel-İş ve Hak-İş’e bağlı Liman-İş sendikalarının DHKP-C operasyonları kapsamında basılması, Genel-İş tarafından TBMM Dikmen Kapısı önünde protesto edildi. Basın açıklamasına KESK ve TTB yöneticileriyle CHP milletvekilleri ve kitle örgütü temsilcileri katıldı.

2014- Yerel seçimler için Ankara Batıkent Metro çıkışında Ortak Sol Aday çalışmasına pala, satır ve sopalarla saldırıp yaralayan AKP’lilere karşı AKP seçim bürosuna yürüyen halk tomalarla dağıtıldı. Batıkent Dayanışma Platformu akşam Metro çıkışında basın açıklaması yaptı.

2015- Suudi Arabistan öncülüğündeki Arap ülkeleri koalisyonu, Yemen’de ilerleyişini sürdüren Husilere karşı “Kararlılık Fırtınası” adlı askeri operasyon başlattı.

2018- Sosyal paylaşım sitesi Facebook’un mobil uygulamaları aracılığıyla, Android işletim sistemini kullanan akıllı telefonlarda kullanıcılara ait SMS ve arama geçmişi verilerini kaydedip kullandığı ortaya çıktı.

Paylaş

Yorumlar kapatıldı.