Belleğimizde: 26 Şubat

1909- Osmanlı Devleti, Avusturya’nın Bosna – Hersek’i ilhak etmiş olmasını kabul etmek zorunda kaldı.
1910 – İstanbul’da ilk sosyalist gazete “İştirak”, Hüseyin Hilmi Bey tarafından haftalık periyotta yayımlanmaya başladı.
1925- Şeyh Said liderliğindeki silahlı güçler Diyarbekir Hani ilçesini ele geçirdi.
– Tekel İdaresi kuruldu. Fransızların imtiyazındaki Tütün Rejisi’nin 1 Mart’ta kaldırılmasına ilişkin Tütün İdare-i Muvakkatesi ve Sigara Kağıdı İnhisarı Hakkında Kanun kabul edildi.
1943 – İstanbul’da Varlık Vergisi’ni ödemeyen 160 kişi Aşkale’ye demiryolu inşaatında çalışmaya gönderildi.
1944 – Hükümet aile sahibi olan memurlara onar lira ikramiye verilmesini kabul etti.
1952 – Winston Churchill, Birleşik Krallık’ın atom bombasına sahip olduğunu ilan etti.
1961- Milli Eğitim eski bakanlarından Hasan Ali Yücel, 64 yaşında İstanbul’da öldü.
1966- 31 Ocak’tan beri grevde olan Şişecam’ın 2.400 işçisi eş ve çocuklarıyla kiraladıkları vapur ile Karaköy’e geçip Taksim’e yürüdü.
1967 – Amerika Birleşik Devletleri 25.000 askerle, Vietnam Kurtuluş Cephesine karşı saldırıya geçti.
1969- ABD Büyükelçisi R.Komer, Washington’dan “ilişkilerdeki sorunlar giderilinceye kadar” 6.Filo’nun Türk limanlarını ziyaret programının iptalini istedi.
1970- 5 Amerikan deniz piyadesi hakkında 19 Şubat’ta Güney Vietnam’ın 1 köyünde 76 kadın ve çocuğu katletmekten dava açılacağı açıklandı.
1971- Eminönü Halkevi basılıp kısmen tahrip edildi. Saldırganlar, Anadolu’ya gönderilecek teyp, radyo vb. eşyaları da çaldı.
1973- Yargıtay, SBF eski Dekanı Prof.Mümtaz Soysal’ın “Anayasa’ya Giriş” kitabından aldığı 6 yıl 8 aylık mahkumiyet kararını “yetersiz bilirkişi incelemesi ve noksan soruşturma” gerekçesiyle bozdu ve Soysal tahliye edildi. Yargılamaya yeni seçilecek bilirkişiyle devam edilecek.
1976- Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri arasında “Savunma İşbirliği Anlaşması” imzalandı.
1977 – Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul İl Kadın Kolu “Evlat Acısına Son” adlı sessiz yürüyüş düzenledi. Yürüyüş Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) ve Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) tarafından desteklendi. Yürüyüşe katılan kadınlar ellerinde “Okula gönder, morgdan al”, “Evlatlarımıza can güvenliği istiyoruz” yazılı pankartlar taşıdılar.
1984- Şair Hasan Hüseyin Korkmazgil, 57 yaşında Ankara’da öldü.
1985 – Tarık Akan 35. Berlin Film Şenliği’nde “Jüri Özel Ödülü”nü kazandı. Ödül Zeki Ökten’in yönettiği Pehlivan adlı filmdeki rolüyle verildi. Ancak, Tarık Akan pasaport verilmediği için ödül almaya gidemedi.
– Emniyet Genel Müdürlüğü’nün de 15 Şubat’ta teşkilata gönderdiği genelge -ve ekinde TRT’de de yayınlanan yasak sözcük listesi- ile “her türlü yazışmada ve polis radyosu yayınlarında zorlama kelimeler kullanılmayıp, karşılıklarının kullanılması”nı istediği öğrenildi.
1986- Tuncel Kurtiz, Berlin Film Festivali’nde Shimon Dota’nın “Kuzunun Gülümseyişi” filmindeki rolüyle “En iyi oyuncu” ödülünü aldı.
1987- Türk Tabipler Birliği Merkez Konseyi’nin 21 eski yönetici ve üyesinin “12 Eylül öncesinde DİSK, Barış Derneği, İGD ve İKD paralelinde yasadışı örgüt faaliyeti yürüttükleri” iddiasıyla 1982’de Sıkıyönetim Mahkemesi’nde başlanan yargılanmalarına devam edildi.
– 1402 Sayılı Sıkıyönetim Yasası ile uzaklaştırılan 7 öğretim üyesinin “göreve iade” için İdare Mahkemesi’nde açtıkları davalara başlandı.
– Sovyet yazar İlya Ehrenburg’un “komünizmi övdüğü” gerekçesiyle toplattırılan ve imhası istendiği için 1983’den beri Adliye deposunda tutulan “Dipten Gelen Dalga” kitaplarıyla ilgili olarak Savcı ”1978’den beri basılan kitapta suç unsuru bulunmadığını ve iadesini” istedi.
1988 – İşkence, İnsanlık dışı ve Küçültücü Davranışların Önlenmesi Avrupa Sözleşmesi Türkiye tarafından onaylandı.
– 306 sanıklı, 36 idam cezası istemli TİKKO-3 davasında “savaş hali hükümleri” uygulanarak avukatların 200 sayfalık ortak savunmanın tümünü okumasına engel olundu. Savunma okunurken “1 saatte okunması” uyarısı üzerine okunma bırakıldı ve avukatlar salonu terketti.
1989- Ortaköy Kültür Merkezi sabah polisçe mühürlenerek kapatıldı. Bina önünde kapatılmayı protesto eden gruplardan 43 kişi gözaltına alındı.
1991- ANAP hükümetinin İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu, ”yasadışı örgüt üyesi olduğu” gerekçesiyle yakalanan Birtan Altunbaş’ın ifadesine başvurulmadan açlık grevine başladığını, rahatsızlanarak 15 Ocak’ta hastaneye kaldırıldığını ve orada hayatını kaybettiğini iddia etti.
TBMM’de görüşülecek olan YÖK Yasası’nda değişiklik öngören tasarıya karşı 160 profesör, 70 doçent, 51 yardımcı doçent, 95 araştırma görevlisi ve 35 öğretim görevlisi, milletvekillerine bir yazı göndererek tasarının kabul edilmemesini istedi.
1992 – 200 metre uzunluğunda tünel kazan TKP/ML-TİKKO davasından yargılanan 11 tutuklu Kayseri Cezaevi’nden firar etti. Firarilerin 200 metre uzunluğunda tünel kazarak kaçtığı 15 saat sonra anlaşıldı.
1993 – New York’ta bulunan World Trade Center’in altındaki otoparkta bir kamyonda meydana gelen patlamada 6 kişi öldü, binden fazla yaralı var.
1997- İstanbul Üniversitesi’ndeki saldırıları protesto eden 2 bini aşkın öğrenci İktisat Fakültesi’nden Merkez Kampüs’e yürüdü.
– Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in, Başbakan ve RP Genel Başkanı Necmettin Erbakan’a, rejim konusunda endişelerini dile getiren bir mektup gönderdiği açıklandı.
– İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı R.Tayyip Erdoğan: “Bu ülkede sesi kısılmak istenenler var. Eğer sesler dayatma mantığı ile kesilmeye çalışılırsa, bazı yabancı ülkelerde gördüğümüz vahşet Türkiye’de de görülebilir.”
– Adalet Bakanı Şevket Kazan, çalışma saatlerinin iftar saatine göre düzenlenmesini öngören Bakanlar Kurulu Genelgesi hakkında Danıştay’dan “yürütmeyi durdurma kararı” aldıran Bartın Ağır Ceza Mahkemesi Yazı İşleri Müdürü Abdurrahman Güzelgün’e soruşturma açtırdı.
1998- İTÜ Ayazağa Kampüsü’ndeki “Öğrenci Meclisleri Dayanışma Şenliği”ne dışardan katılmak isteyen yaklaşık 300 öğrenci polisle çatıştı.
1999- İran’da 1979 İslam Devrimi’nden sonra ilk belediye seçimleri yapıldı. Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi’yi destekleyen ılımlı adaylar Tahran belediye meclisindeki 15 sandalyeden 13’ünü kazandılar.
2000 – New York’ta 22 yaşındaki Afrikalı göçmen Amadu Diallo’yu, “dur” ihtarına uymadığı için, evinin önünde 41 kurşunla öldüren dört polis beraat etti. Mahkeme çevresinde kararı protesto eden göstericiler, ellerini kaldırarak “Bizi vurma” diye protesto etti.
2001 – BM Savaş Suçları Mahkemesi, Müslüman Boşnakları katletmekle suçlanan ilk siyasi savaş suçlusu Dario Kordiç’e 25 yıl hapis cezası verdi.
– Taliban örgütü mensupları Afganistan’ın Bamyan kentindeki Buda heykellerini tahrip etti.
2003 – Gazeteci-yazar Onat Kutlar ile arkeolog Yasemin Cebenoyan’ın ölümüyle sonuçlanan The Marmara Oteli’nin bombalanması davasında 8 yıl sonra karar çıktı. Sanıklardan ikisi müebbet, biri 16 yıl, ikisi 12 yıl ceza aldı. Üç sanık beraat etti, 11 sanık af kapsamına girdi.
– Ankara Adliyesi önünde toplanan avukatlar ABD’nin Irak’a yönelik savaş hazırlıklarını protesto etti.
Yaklaşık 150 isanatçı Harbiye Kenter Tiyatrosu’nda düzenlenen gecede, Irak’a yönelik olası harekatta ABD askerlerine Türkiye sınırından 2.bir cephe açılmasına ilişkin TBMM’de görüşülecek olan tezkereye “ret” oyu verilmesini istedi.
– Avustralya’da 11 günlük bebeğini mecliste emzirmek isteyen Victoria Eyalet Meclisi Milletvekili Kirsty Marshall salondan çıkarıldı. Gerekçe; seçilmemiş bir kimseyi oturuma getirmek.
2004 – Bitlis’te bir akrabasından hamile kalan 22 yaşındaki Güldünya Tören, aile meclisi kararıyla kardeşleri tarafından birgün içinde iki kez vuruldu. İlk saldırıda bacağından vurulan Güldünya daha sonra tedavi edildiği hastanede başına iki kurşun sıkıldı ve beyin ölümü gerçekleşti.
– Makedonya devlet başkanı Boris Trajkovski, ile beraberindekilerden 8 kişi uçağın Bosna-Hersek’in Mostar kenti yakınlarında düşmesi sonucu öldü. Makedonya’da Arnavutlarla barışın mimarı ılımlı bir milliyetçi olarak bilinen Traykovski’nin yerine 12 Mayıs’ta Branko Çırvenkovski geçti.
– Amerika Birleşik Devletleri, 23 yıldır sürdürdüğü Libya’ya seyahat yasağını sona erdirdi.
2006 – Afganistan’da Taliban ile Kaide esirlerinin kaldığı 7 bin kişilik Poliçorki Cezaevi’nde isyan çıktı. Hapishane yönetiminin esirlere mavi üniforma giydirmek istemesi üzerine çıkan isyana 2 bin esir katıldı.
2007 – Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi, terör örgütü Hizbullah adına 1990-1994’de çok sayıda kişinin öldürülmesi ve yaralanması eylemlerini gerçekleştirdikleri gerekçesiyle 13 yıldır yargılanan 34 sanıktan 20’sini ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırdı.
– Uluslararası Lahey Adalet Divanı, Sırbistan devletini, Srebrenitza soykırımından doğrudan sorumlu olmak veya soykırıma iştirak etmek suçlarından akladı. Bununla birlikte mahkeme, Sırbistan’ın bu soykırımın yapılmasını önleyememekten sorumlu olduğuna karar verdi.
2010- Balyoz Operasyonunda ikinci dalga. 13 kentte başlatılan operasyonlarda 1 emekli, 17 muvazzaf asker gözaltına alındı. Gözaltına alınanlardan biri Konya İl Jandarma Komutanı Kurmay Albay Hüseyin Özçoban.
– DİSK/Nakliyat-İş’liler, 75 gündür direnen TEKEL işçilerine destek için Unkapanı eski TEKEL Müdürlüğü önünde oturma eylemi yaptı.
– Afganistan’daki Alman askeri varlığını F.Almanya Meclisi’nde protesto eden Sol Parti üyesi 50 milletvekili oturumdan çıkarıldı.
– TEKEL’in Cevizli arazisine yapılmak istenen İstanbul Şehir Üniversitesi’nin bağlı olduğu “Bilim ve Sanat Vakfı”(BİSAV) YK Başkanı’nın Yeni Şafak yazarı Prof.Dr.M.Özel olduğu ortaya çıktı; Özel’den önce Vakfın başkanlığını Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu yapıyordu. TEKEL’in Cevizli arazisi Başbakan Erdoğan,Binali Yıldırım,Ali Babacan ve Mehmet Şimşek’ten oluşan Özelleştirme Yüksek Kurulu kararıyla 28 Kasım 2008’de Maliye Bakanlığı’na hibe edilmiş, Bakanlık da 9 Şubat 2009’da ihalesiz”irtifak tahsisi” yoluyla BİSAV’a 49 yıllığına kiralamıştı.
2012- CHP, iki günde iki kurultay yaptı. Kemal Kılıçdaroğlu’nun çağrısıyla toplanan 16. Olağanüstü Kurultay’da tüzük değişikliği kabul edildi, ertesi gün ise 362 delegenin imzasıyla toplanan 17.Olağanüstü Kurultay’da, tüzük değişikliği istemleri reddedildi.
– Gazi Mahallesi’nde “Nalbur Çetesi”nin saldırısında hayatını kaybeden B.Tepeli için protesto yürüyüşü yapıldı.
2013- Bir grup İstanbul Üniversitesi öğrencisi, Gençlik ve Spor Bakanı Suat Kılıç ve Avrupa Birliği Bakanı Egemen Bağış’ın konuşmacı olarak katılacağı Hukuk Fakültesi’nin panelinde kürsüyü işgal edip “Eşit, bilimsel,anadilde eğitim” paneli yaptı.
– Mısır’ın güneyindeki Luksor kentinde meydana gelen balon faciasında 9’u Hong Konglu, 4’ü Japon, 3’ü İngiliz, 2’si Fransız ve 1’i Mısırlı 19 kişi hayatını kaybetti.
2014- Deniz Feneri soruşturmasını yürütürken görevden alınan ve “evrakta sahtecilik” suçlamasıyla yargılanıp beraat eden iki savcıdan Ankara Cumhuriyet Savcısı Nadir Türkaslan Yargıtay’ın beraat kararını onamasının ardından konuştu: “Beraat etmiş olmam, sadece suçsuz olduğumu kanıtlamadı…”
– İzmir’de Erdoğan-Bilal telefon kayıtlarını ve Urla HDP binasına saldırıyı protesto eden gruptan 22 kişi gözaltına alındı.
– Eğitim emekçileri, Milli Eğitim Temel Kanunu’nda yapılacak değişiklikleri Türkiye genelinde bir günlük iş bırakma eylemiyle protesto etti.
– Yurtdışına çıkış yasağını protesto için 14 Şubat’tan beri açlık grevi yapan Grup Yorum üyelerine, grubun eski solistlerinden Hilmi Yarayıcı, Efkan Şeşen ve Hakan Yeşilyurt 1 günlük açlık greviyle destek verdi.
2015- Hatay’da MİT’e ait tırın durdurulmasına ilişkin ihbarı yapan Hatay İl Jandarma Komutanlığı İstihbarat Şube Müdürlüğünde görevli personel, Diyarbakır’da gözaltına alındıktan sonra getirildiği Adana’da tutuklandı.
– Eski Emniyet İstihbarat Daire Başkanı Ramazan Akyürek, Hrant Dink cinayeti soruşturması kapsamında Ankara’da gözaltına alındı.
2016- Somali’nin başkenti Mogadişu’da Cumhurbaşkanlığı Sarayı yakınında bulunan bir oteli hedef alan bombalı ve silahlı saldırıda 14 kişi öldü, 25 kişi yaralandı.
– Anayasa Mahkemesinin, haklarında “ihlal” kararı verdiği ve İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesince tahliyelerine hükmedilen Cumhuriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar ve Ankara Temsilcisi Erdem Gül, Silivri Ceza İnfaz Kurumundan tahliye edildi.
2018- ÇED sürecinin 27 Şubat’ta başlayacağı, 27 Mart’ta da “Halkın Katılım Toplantısı” yapılacağı açıklanan Kanal İstanbul projesi için TOKİ iştiraki olan Emlak Konut GYO, 33 projede binlerce konut yapılacağına ilişkin bir haritayı basın bülteniyle internet sitesine koydu.
2019- Oyuncu Aytaç Arman (69) hayata veda etti. Başrol oynadığı ”Bedrana”(1974), “Kara Çarşaflı Gelin”(1977) ve “Gece Yolculuğu”(1988) filmleri Antalya Altın Portakal film festivalinde ödül aldı. Sine-Sen üyeliğinden, 12 Eylül sonrası DİSK soruşturmasında ifade verdi.