1780- Divan Edebiyatının kadın şairi Fitnat Hanım İstanbul’da öldü.
1895- Fransız romancı Alexandre Dumas (d. 1824) 71 yaşında öldü.
1909- Thomas Alva Edison ilk sesli film gösterisini yaptı.
1919 – Bulgaristan, Müttefikler ile barış anlaşması imzaladı.
1920- Çerkez Ethem isyanı ortaya çıktı.
1923- Şark Demiryolları grevi sona erdi.
1924- Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk muhalefet partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası başkanlığına Kâzım Karabekir Paşa seçildi.
1936- Millet Meclisi, Hatay davasını Milletler Cemiyeti’ne götürmeye karar verdi.
1942- 3 aydır Nazi ordularının kuşatması ve bombardımanı altındaki Stalingrad’da Kızılordu karşı saldırıya geçti. II. Dünya Savaşı’nın gidişinde Nazi askeri üstünlüğüne son verildi.
– Toulon limanındaki Fransız donanması, Almanların eline geçmemek için kendini batırdı.
1943- Amasya, Çorum, Tokat, Ordu ve Kastamonu’da deprem oldu; 4016 kişi öldü, 23.785 ev yıkıldı.
1950 – Kore’de Kunuri Savaşı başladı.
1961- İstanbul polisi, bacağında Moskova yazılı kağıt bulunan kargayı nezarete aldı.
1963- Ankara’da çıkan Adalet gazetesi kapatıldı.
1964- İstanbul Mimarsinan köyünde özel bir şahısa ait linyit ocağında göçük oluştu: 5 işçiden 2’si öldü, 2’si yaralandı, 1’i de göçük altında kaldı.
1965- Ayasofya Müzesi’nin cami olmasına ilişkin fikri sorulan Diyanet İşleri Başkanı Tevfik Gerçeker’in görüşü: “4.Koalisyon Hükümeti’nin son günlerinde bu konu bize sorulduğunda incelettik ve Müze içinde ibadete mani bir durum olmadığı yolunda karar aldık.”
1967- Fransa Cumhurbaşkanı General Charles de Gaulle İngiltere’nin Ortak Pazara girmesini veto etti.
– ABD Başkanı Johnson’un Kıbrıs Özel Temsilcisi Cyrus Vance, üçüncü kez Ankara’ya gelerek Dışişleri Bakanı İhsan Sabri Çağlayangil ile görüştükten sonra Türkiye’nin yeni önerilerini götürdü. Yunan cuntasından kesin cevabını vermesi istendi.
1968- Halk Oyuncuları’nın İstanbul Aksaray Küçük Sahne’de”Devr-i Süleyman” oyunu sırasında sahneye taş ve şişelerle saldıran 40 kişi 2 seyirci ve 2 oyuncuyu yaralayıp dekoru parçaladı.
1970- Taksim’deki ”Kültür Sarayı” (sonradan Atatürk Kültür Merkezi) A.Miller’in “Cadı Kazanı” adlı oyununun sahnelenmesi sırasında çıkan yangınla tümüyle tahrip oldu. 12 Mart 1971 askeri muhtırası sonrası dönemde, 1970’deki Kültür Sarayı yangını ve ardından 1972’de Marmara yolcu gemisi ile Eminönü arabalı vapurunun batması olaylarının tümü Kasım 1972’de açılan “Sabotajlar Davası” ile “anarşist ve komünistlere” yüklendi. Ağır ithamlarla tutuklanıp yoğun propaganda yöntemleriyle daha dava açılmadan peşinen mahkum edilen, sıkıyönetim askeri mahkemelerinde tamamına yakını idam istemiyle yargılanan 22 kişi 29 Ocak 1974’de beraat etti.
– Ankara, Hacettepe ve Ortadoğu Teknik Üniversitesi öğrencileri 4 günlük boykota başladı. Ankara’da 3 üniversiteden öğrenci grupları DTCF’deki forumun ardından 4 günlük “genel boykot” kararı aldı. Forum sonrası araçlarla Çankaya’ya çıkan 150 kadar öğrenci Amerikan Subay Kulübü binasına molotof atıp camlarını kırdı.
– Ankara Turizm ve Ticaret Yüksek Okulu’nda solcu öğrencilerin okula girmesini engelleyen ülkücüler 3 öğrenciyi bıçakla yaraladı.
– Sağcı bir grup, İstanbul Cağaloğlu civarında sigara içen, uzun saçlı-favorili bazı gençleri “Ramazan’da oruç tutmadıkları, solcu ve dinsiz oldukları vb.” söylemlerle tartakladı.
1975- CIA’nın 60’lı yıllarda Castro, Lumumba, Trujillo gibi liderlerin hayatlarını hedef alan komplolar düzenlediğine dair bir Senato raporunun açıklanmasının ardından ABD Başkanı Gerald Ford, yabancı liderlere suikast düzenlenmemesi için CIA’ya talimat verdiğini bildirdi.
1976- DİSK’in “Genel Yas ve DGM’ye Hayır” eylemi nedeniyle Genel Başkan Kemal Türkler dahil 7 yönetici hakkında en az 6 ay hapis istemiyle kamu davası açıldı.
– 24 Kasım’da meydana gelen ve ölü sayısının 3.700’ye ulaştığı Van/Çaldıran depreminde kurtarma çalışmalarının ve yardımların son derece yetersiz olduğu dile getiriliyor. Çaldıran ve Muradiye ilçelerinde konuşan Başbakan Demirel deprem için: ”Cenab-ı Allah’ın takdiri böyle imiş. Biz müslümanız, Allah beterinden, tekrarından saklasın” dedi.
– CHP, Sosyalist Enternasyonal’e üye olacağını açıkladı.
– Sultanahmet’teki Hürbaş Mağazası’nda TEKSİS üyesi 23 işçinin sürdürdüğü grev için yapılan “Dayanışma Gecesi”ne Selda Bağcan, Rahmi Saltuk ve İskender Doğan katılacak.
1978 – PKK, Diyarbakır ilinin Lice ilçesine bağlı Fis köyünde kuruldu.
– Fransız okyanus bilimci, yönetmen Jacques Cousteau (Cumhuriyet röportajı): “Eşsiz güzellikte sahillere sahip olan ülkenizin denizlerini kirletenlere karşı sert önlemler alınmaması cinayettir”.
1979- Prof.Ümit Doğanay’ın katil zanlısı 2 ülkücünün Adana’da 6 öğretmenin öldürülmesi olayından da arandıkları açıklandı.
1981- Ankara’da çeşitli fakültelerden 901 öğretim üyesi Yükseköğretim Kanunu’na karşı çıktı. Öğretim üyeleri YÖK’e karşı Üniversitelerarası Kurul Başkanı Cem’i Demiroğlu’na telgraf çekti.
1982- Fatsa Devrimci Yol davasında idamla yargılanan Mehmet Durmaz (1944/ Ordu- Çamaş), cezaevlerinde gördüğü ağır işkenceler nedeniyle hastalandı. İhmal ve engellemeler nedeniyle tedavisi uzun süre yapılmadı ve yaşamını yitirdi.
1984- Askeri Mahkeme’de görülen 59 sanıklı “Aydınlar Dilekçesi” duruşmasında “imzacı tanıklar” dinlendi. Bunlardan Kartal Tibet ifadesinde “Demokratik bir ülkede dilekçenin suç olacağını düşünmedim.” derken, Fikret Hakan “Dilekçenin tamamını okumadan imzaladım”, Öztürk Serengil “Sosyal konut diye imzaladım”, Sami Hazinses “Okumadan imzaladım” biçiminde ifade verdiler.
– Nikaragua’da Sandinista Ulusal Kurtuluş Cephesi’nin adayı olarak seçimi kazanan Daniel Ortega (39) “Devlet Başkanı” ilan edildi.
1985- SHP Genel Başkanı Aydın Güven Gürkan, Erdal İnönü ile birlikte Bayrampaşa Cezaevi’ndeki Barış Derneği tutuklularını ziyaret etti.
1986- Yayıncı İlhan Erdost’un dövülerek öldürülmesi davasında Mahkeme, Yargıtay’ın 2.kez bozma kararına uyarak daha önce “kasıt bulunmaksızın müessir fiil ile ölüme göz yummak”tan 10 yıl 8 ay ağır hapse mahkum ettiği astsubay Şükrü Bağ’ı bu kez “görevi ihmal”den 3 yıl hapis cezasına çarptırdı.
– Mikis Theodorakis ve orkestrası, İstanbul Spor ve Sergi Sarayı’nda Zülfü Livaneli ile birlikte “Dostluk Konseri” verdi.
1988- İHD İstanbul Şubesi Şişli Hürriyet-i Ebediye Meydanı’nda “Yaşam Hakkına Saygı” mitingi düzenledi. 1 Ağustos Genelgesi’nin iptali ve cezaevlerindeki açlık grevlerine çözüm taleplerinin öne çıktığı mitinge TAYAD, SHP ve kitle örgütleri destek verdi. Yaşar Kemal, M.Ali Aybar ve SHP İl Başkanı Ercan Karakaş konuşma yaptı
– “Halk sağlığı ve hekim sorunlarına duyarsızlığı” protesto eden hekimler İzmir’de de “beyaz yürüyüş” yaptı.
1989- Türkiye-Avrupa Ortak Komisyonu’nda”Türkiye’de Kürt sorunu var” dediği için 2 yıl süreyle SHP’den uzaklaştırılan Malatya Milletvekili İbrahim Aksoy dahil 8 Kürt Milletvekili için Ankara DGM’nin düzenlediği “dokunulmazlığın kaldırılması” fezlekeleri Adalet Bakanlığı’na gönderildi.
– Aliağa’ya yapımı planlanan termik santral için Çevre Genel Müdürlüğü’nden hiç bir görüş alınmadığı ortaya çıktı.
1990- İngiltere’de yapılan seçimlerde John Major başbakan seçildi.
– İki eşcinsel erkeğin evliliğinden ilk doğum gerçekleşti. Alternatif dünya eşcinseller günü olarak da kabul edilir.
1991- Boşaltma kararı alınan Eskişehir Özel Tip Cezaevi’nden tutuklu ve hükümlülerin sevkleri sürüyor: 49’u Aydın, 34’ü Gaziantep Cezaevi’ne sevk edildi.
– Gözaltında kaybedildiği belirtilen Hüseyin Toraman’ın annesi İHD’lilerle birlikte TBMM’de İçişleri Bakanı İsmet Sezgin ile görüştü.
1992- İzmir Karataş Lisesi’nde Müdür Yardımcısı’nın bir kız öğrencinin burnunu kırmasına karşı öğrenciler pankartlar ve sloganlarla protesto gösterisi yaptı. Polis 2 öğrenciyi gözaltına alıp daha sonra serbest bıraktı.
1993- Divriği Belediye Başkanı ve kitle örgütü temsilcileri Kağıthane Belediyesi’nden 11 ay önce çıkarılan 340 işçiyi ziyaret etti.
1995- TRT Genel Müdürü Tayfun Akgüner, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, RTÜK tarafından görevinden alındı.
– Sanat müziği sanatçısı ve bestekar Abdullah Yüce öldü.
1996- Doğru Yol Partisi Genel Başkanı Tansu Çiller, seçim propagandası sırasında Refah partisi Genel Başkanı Necmettin Erbakan’ı eroin kaçakçılığı yapmakla suçlamıştı. Çiller, Erbakan’a 4 milyar lira manevi tazminat ödemeye mahkûm edildi.
– Petrol-İş’in, sendikalaşmanın engellenip toplu sözleşme yapma hakkını kaybettiği 3 petrol şirketine bağlı işyerleri için başlattığı “Shell, Mobil ve BP ürünlerini tüketmiyoruz” kampanyasında işçiler Topkapı’da minibüs şoförlerine bildiri dağıttı.
– 6 Eylül 1995’de Eğitime Katkı Payı’nı protesto ederken “polise mukavemet”ten dava açılan Eğitim-Sen 1 ve 2 No’lu Şube Başkanları ile 1 öğrencinin yargılanmasına başlandı. 24 öğretmen, eylemlerden aldıkları cezaların kaldırılması için Bölge İdare Mahkemesi’nde dava açtı.
– CHP Ankara İl Yönetimi “yalan haberin ve tekelleşmenin önlenmesi ve devlet itibarının zedelenmemesi” vb. gerekçelerle basına ağır sansür getiren yasa tasarısını protesto etti.
1997- İstanbul İşçi Sendikaları Şubeler Platformu, emeklilik yaşının yükseltilmesine yönelik tasarıyı Saraçhane’de protesto etti.
– PETLAS fabrikasının bulunduğu Kırşehir’de şirketin özelleştirilmeyle satışına karşı miting yapıldı.
1998- İstanbul Cumhuriyet Savcılığı’na dilekçe veren İstanbul eski Büyükşehir Belediye Başkanı R.Tayyip Erdoğan‘ın hakkındaki 10 aylık hapis cezasının infazı (4 ay 12 gün yatacak), 500 milyon TL tazminat karşılığı 67 gün süreyle ertelendi.
– Londra’daki özel bir akıl ve ruh hastalıkları hastanesinde tutuklu bulunan Pinochet’in muayenesinde ”ruh sağlığının derin strese bağlı olarak bozulduğu, bu haliyle yargılama sürecine dayanamayacağı” yönünde rapor düzenlendi. Rapor İçişleri Bakanlığı’na gönderilecek.
– Diyanet İşleri Başkanlığı’nın düzenlediği 2.Din Şurası’nda “laikliğe bir tanım getirilmesi” ve “Kur’an dersinin ilköğretim 6.sınıfta başlatılması” kararları alındı.
1999- Mor Çatı Kadın Sığınakları Vakfı’nın çağrısıyla düzenlenen 2. Kadın Sığınakları Kurultayı Mersin’de yapıldı.
2000- Meclis’te Bayındırlık Bakanlığı bütçesi görüşülürken Enerji Yapı Yol-Sen üyeleri Türkiye genelinde protesto eylemleri yaptı.
– KKTC’de muhalif çizgisiyle bilinen Avrupa gazetesi matbaası kundaklandı. Yayınları nedeniyle hakkında yüzlerce dava açılmıştı.
– Kanada’daki erken seçimde iktidardaki Jean Chretien liderliğindeki Liberal Parti, eskisinden daha da güçlü çoğunluk sağladı. Chretien, son elli yılda üçüncü kez seçilen ilk Kanadalı lider oldu.
2001- Afganistan’da Kunduz kentini ele geçiren Kuzey İttifakı katliam yaptı. Taliban askerleri, halkın katıldığı linç törenleriyle öldürüldü.
– Hubble Uzay Teleskobu, Güneş Sistemi dışındaki Osiris adlı bir gezegenin hidrojenden oluşmuş bir atmosfere sahip olduğunu keşfetti. Bu Güneş Sistemi dışında keşfedilmiş ilk atmosferdir.
2002- KKTC’de “Ortak Vizyon” adlı oluşuma dahil 92 sivil toplum kuruluşu BM çözüm planına destek için büyük bir miting düzenledi. “Kıbrıs’ta Barış Engellenemez” sloganları atıldı.
– BM silah denetçileri, dört yıl aradan sonra Irak’ta yeniden denetimlerine başladılar.
2003- İstanbul Emniyet Müdürlüğü, 15 Kasım günü Beyoğlu Neve Şalom Sinagoğu ile Şişli Beth İsrael Sinagogu ve 20 Kasım’da Beyoğlu İngiliz Konsolosluğu ile Levent’teki HSBC binasında bombalı saldırıları gerçekleştiren dört kişinin olay yerinde parçalanarak öldüğünü açıkladı.
2004- Mimar Han Tümertekin’in tasarladığı Assos’taki B2 adlı sayfiye köy evi, Ağa Han Mimarlık Ödülü kazandı. Ağa Han, İsmaili mezhebinin büyük servet ve etkinliğe sahip dini önderi.
2005- Ankara’da iki gün süren öğretmen “Büyük Eğitimci Yürüyüşü” sona erdi. Türkiye’nin dört bir yanından Ankara’ya gelen öğretmenler jandarmanın sert müdahalesiyle kente sokulmamıştı. Gece, otobüsler teker teker Ankara’ya alındı. En sonunda yapılabilen mitingde “Öğretmen düşmanı Çelik istifa”, “Öğretmene değil, çetelere barikat” sloganları atıldı. “Büyük Eğitimci Yürüyüşü”ne izin verilmemesi ve uygulanan polis şiddeti Eğitim-Sen üyelerince Türkiye genelinde protesto edildi.
– Dayanışma Evleri üyeleri, TÜSİAD’ın Tepebaşı’ndaki Merkezi önünde işsizliği protesto etti.
– Yönetmen Uğur Yücel’in filmi Yazı-Tura, 54. Uluslararası Mannheim Heidelberg Film Festivali’nde Uluslararası Film Eleştiri Ödülü’nü kazandı.
2008- Meclis’te görüşülecek olan Kamu Hastaneleri Birlikleri Yasa Tasarısı Adana Devlet Hastanesi önünde sağlıkçılarca protesto edildi.
2010- TKP’nin 90.kuruluş yıldönümü, Türkiye Komünist Partisi’nin Abdi İpekçi Spor Salonu’nda düzenlediği etkinlikle kutlandı.
2011- Farklı illerden Ankara’ya gelen Sosyalist Kadın Meclisleri üyeleri, kadına yönelik şiddete karşı Yüksel Caddesi’nden Sakarya Meydanı’na yürüdü.
2012- Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda, belirli koşullarda öğrencilerin kılık kıyafetlerinin serbest olmasına ilişkin yönetmelik Resmi Gazete’de yayımlandı.
– Gençlik Federasyonu üyeleri, paralı eğitim ve füze kalkanına karşı pankart astıkları ve basın açıklaması yaptıklarından dolayı tutuklanan arkadaşları için İstanbul Üniversitesi önünde gösteri yaptı.
2013- Muğla’daki termik santrallerin özelleştirilmek istenmesine karşı enerji ve maden işçileri Milas AKP İlçe Binası’na yürüdü.
– SES üyeleri, ek ödemelerin maaş ve emekliliğe yansıtılması için Çapa, Cerrahpaşa ve Haseki’de iş bıraktı.
2016- Uganda devlet güçleri ile Rwenzururu Krallığı’na mensup silahlı güçler arasında çıkan çatışmada 54 kişi hayatını kaybetti.
– KCK’nın “Türkiye sorumlusu” olduğu iddia edilen Sara Aktaş, İstanbul Atatürk Havalimanı’nda yurt dışına çıkmak isterken gözaltına alındı.
2017- “FETÖ”nün para kasası olduğu iddia edilen iş adamı Memduh Çıkmaz, MİT operasyonuyla Sudan’dan Türkiye’ye getirildi.
Yorumlar kapatıldı.