1538 – Yeni Dünya’nın ilk üniversitesi olan Universidad Santo Tomás de Aquino kuruldu.
1704- İngiliz filozof John Locke öldü.
1886- Özgürlük Anıtı, Fransızların hediyesi olarak New York’ta dikildi
1893- Çaykovski’nin 6 No’lu Pathétique Senfonisinin galası St. Petersburg’da, bestecinin ölümünden sadece dokuz gün önce yapıldı.
1908 – İstanbul’da Ermenice Jamanak gazetesi yayımlanmaya başladı.
1918- Çekoslovakya, Avusturya-Macaristan imparatorluğundan bağımsızlığını kazandı.
1922- Devletin kontrolünü ele geçiren Benito Mussolini, İtalya’ya faşizmi getirdi. 1920’lerin başında İtalya’da ağır sanayinin tüm sahipleri Mussolini’nin iktidarını arzuluyordu. Sanayi Genel Konfederasyonu, Mussolini’nin Roma Yürüyüşü için 20 milyon liret para aktardı. Mussolini’nin faşistleri egemen sınıftan işaret almışlardı. Bologna’da 20 bin kişi valiyi istifaya zorladı. Ekim 1922’de Mussolini’ye bakanlık teklifi geldi. Bizzat başbakandan gelen teklifi Mussolini reddetti. Gizlice Roma yürüyüşü örgütlenmesi hızlandırıldı. 27 Ekim’de yürüyüş başladı. Yürüyüş sırasında Kral sıkıyönetim ilan etmeyi reddetti. Ordu sessiz kaldı. 28 Ekim günü hükümet kurma görevi Mussolini’ndi.
1927- Türkiye Cumhuriyeti’nde ilk nüfus sayımı yapıldı; Nüfusun 13 milyon 648 bin 270 kişi olduğu açıklandı.
1938- Ankara Radyosu, törenle hizmete açıldı.
1940- İtalya, Arnavutluk ve Yunanistan’a saldırdı.
1948- İsviçre’li kimyacı Paul Hermann Müller, DDT’nin böcek öldürücü özelliğini keşfinden ötürü Nobel Kimya Ödülü ile ödüllendirildi.
1951- Falih Rıfkı Atay’ın “Yeni Rusya” adlı kitabı okul kitaplıklarından toplatıldı.
1957 – Ses sanatçısı Ahmet Kaya doğdu.
1959- Küba Devrimi’nin önde gelen üç isminden biri sayılan Camilo Cienfuegos bir uçak kazasında hayatını kaybetti.
1960- Milli Birlik Komitesi’nin 147 öğretim üyesini görevden alınmasını protesto eden İstanbul Üniversitesi Rektörü Sıddık Sami Onar ve İstanbul Teknik Üniversitesi Rektörü Fikret Narter görevlerinden istifa ettiler.
1962- Küba Füze krizi sürüyor, Sovyetler Birliği lideri Nikita Kruşçev Küba’daki füze üslerini kaldıracaklarını açıkladı.
1968- Prag’da on binlerce Çek, Sovyet işgalini protesto etti.
1969- Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğrenci Derneği ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi Öğrenci Birliği, “siyasetle uğraşıldığı” gerekçesiyle mahkemece kapatıldı.
1975- Sinematek Derneği, 10.Yıl etkinlikleri kapsamında Şişli Kent Sineması’nda Rahmi Saltuk’un sunduğu “Halk Türküleri Resitali”ni gerçekleştirdi. Dernek daha önce 10-11-12 Eylül tarihlerinde İstanbul Açıkhava Tiyatrosu’nda Romanya Halk Dansları gösterisini düzenlemişti.
1977- Merkez Bankası yurtdışına çıkışı yıl sonuna kadar yasakladı.
– Ülkü Ocakları üyesi 3 kişi tarafından dövülen avukat Ali Şen’in avukatlığını İstanbul Barosu Yönetim Kurulu üstlendi.
1978- Sivas Eğitim Enstitüsü öğretmenlerinden Yunus Şendeniz’in bir düğün salonunda yapılan nikah törenini basan ülkücülerin açtığı ateşte Ruhi Özver adlı öğrenci hayatını kaybetti. Silahlı 4 ülkücü olaydan bir süre sonra yakalandı.
1980- Türk-İş’e bağlı Petrol-İş Sendikası “sendikal faaliyet yasağına uymadığı” gerekçesiyle kapatılıp mühürlendi.
1981- Ömer Faruk Toprak anısına konulan şiir ödülü, eşi Füruzan Toprak tarafından şair Hasan Hüseyin Korkmazgil’e verildi.
– Heavy metal müzik grubu Metallica, San Francisco’da kuruldu.
1982- Yalçın Küçük’ün “Bir Yeni Cumhuriyet İçin” adlı kitabından dolayı yargılandığı davada Askeri Savcı Küçük’ün beraatini istedi.
– Felipe Gonzalez liderliğindeki sosyalistler, İspanya’da seçimlerinde büyük bir zafer kazandı.
1983- Grenada Adası işgali için ABD Başkanı Reagan: “Grenada’yı biz işgal etmeseydik Küba işgal edecekti”. Küba Dışişleri Bakanlığı: “Grenada’da 800 Kübalı vardı, 100’ü işgalden bu yana hayatını kaybetti.”
1984- Çin Komünist Partisi (ÇKP), ekonomik durumu düzeltmek amacıyla serbest girişime ve rekabete izin verileceğini açıkladı.
– Ankara’dan sonra İstanbul ve İzmir’de de “işçi çıkarma yasağı” kaldırıldı.
1986- 23. Antalya Ulusal Altın Portakal Film Yarışması’nın sonuçları açıklandı. Altın Portakal’ı Atıf Yılmaz’ın yönettiği “Aaah Belinda” kazandı.
1988- “Gençlik Şurası”nda polisin öğrencileri tartaklamasını protesto eden bir grup öğrenci İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü binasına “Örgütlenme, söz ve karar haklarımız engellenemez” yazılı pankart astı.
1989- Rahmi Saltuk’un “Hoynare” kasetinin ardından, Saltuk Plakçılık’tan çıkan Grup Yorum’un “Gün Ola” ve Emekçi’nin “Yıkılası İstanbul” kasetleri de yasaklandı.
– Görev süresi sona eren Cumhurbaşkanı Kenan Evren için düzenlenen “veda yemeğinde” konuşan Başbakan Turgut Özal: “Bize 12 Eylül’ün ürünü diyorlar. Doğrudur. Eğer 12 Eylül olmasaydı, belki siyasete girmemiz mümkün olmazdı.”
– Ankara Gölbaşı Sineması’nda vereceği konser son anda valilik tarafından yasaklanan Ahmet Kaya toplanan kalabalığa seslendi: “Bu adamlar halka saygı duymuyorlar. Yeter bu şerefsizlik. Halktan korkanlar nasıl cumhurbaşkanı olabilir?”
– 22 Ekim akşamı Esenler’den Aksaray’a gitmek için taşıt beklerken bir ekip otosuna zorla bindirilerek Esenler Karakolu’na götürülen ve “sol içerikli şarkı söyledikleri” gerekçesiyle sabaha kadar coplanıp falakaya yatırılan 3 genç, 2 polis hakkında suç duyurusunda bulundu.
1990- Sanayi odası devam eden ve başlayacak toplu sözleşmelerle ilgili bir deklarasyon hazırladı. Deklarasyonda toplu sözleşmelerin işçi sendikalarının “Anormal ve ölçüsüz talepleri” nedeniyle büyük bir çıkmaza girdiği belirtilerek, ücretlerin enflasyon oranında yükseltilmesi, yan ödemelerin çıplak ücretle birleştirilmesi, beklenen enflasyona göre ikinci yıl zammının belirlenmesi önerildi. Deklarasyonun TOBB tarafından başta hükümet olmak üzere ilgili kuruluşlara iletileceği bildirildi.
– İHD Genel Kurulu’nda Kürtçe konuşma yapan Diyarbakır Şubesi delegesi Vedat Aydın ile sözlerini tercüme eden avukat Ahmet Zeki Okçuoğlu ve salonda Vedat Aydın’a destek çıkan HEP Diyarbakır İl Başkanı Mustafa Özer gözaltına alındı, DGM Başsavcılığı soruşturma başlattı.
– “Komünistler” Türkiye’de 70 yıl aradan sonra ilk kez yasal bir kongre yaptı: 5 ay önce kurulan TBKP’nin Bakırköy İlçe örgütü kongresi yapıldı.
– Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Boris Yeltsin ekonomik krize acil çözüm olarak “kapitalizme hızlı geçiş programı”nı açıkladı: “Fiyat ve ücretler serbest bırakılacak; Toprak mülk olarak satılabilecek; küçük ve orta ölçekli işletmelerin %50’si üç ay içerisinde özelleştirilecek…”
– TAYAD üyesi tutuklu ve hükümlü yakınları ile bir grup genç Meclis’te bekletilen idam cezası dosyalarını ve “haksız savaş”ı Karacaahmet Mezarlığı’nda protesto etti, sembolik bir darağacını yaktı
1991- İslami Cihad örgütü Ankara’da iki bombalı saldırı düzenledi; bir Amerikalı subay öldü, Mısırlı bir diplomat yaralandı.
– Dersim Hozat Koçeri köyünde, kolluk güçleriyle çıkan çatışmada, TKP/ML- TİKKO üyesi Huriye Çıtak (1968- Çorum/ Alaca) öldürüldü.
1993- Hakkari, Üzümlü Jandarma Sınır Bölüğü’ne saldıran PKK’lilerden 57’sinin ve TSK’dan 10 erin çatışmalarda öldüğü bildirildi.
– Türkiye’ye dönüşte havalimanında gözaltına alınan Sarp Kuray “illegal çete oluşturduğu” gerekçesiyle DGM’ce tutuklandı.
1994- Eğitimde Katkı Payı’nın kaldırılmasını istemiyle İstanbul Valisi ile görüşmek isteyen öğrenci, öğretmen ve veliler Cağaloğlu’nda polis ablukası altında basın açıklaması yaptı.
– Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Ebelik Bölümü’ndeki ”Türbanla uygulamalı derslere girilsin” başlıklı imza kampanyasına katılan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı R.Tayyip Erdoğan: ”Batı ülkelerindeki bazı hastanelerde rahibeler kendi inançları doğrultusunda giyinerek hizmet veriyor.”
1995 – Bakü’de dünyanın en ölümcül metro kazası yaşandı. 28’i çocuk 300 kişi öldü, 265 kişi yaralandı. Azerbaycan genelinde üç günlük yas ilan edildi.
1998- Özelleştirme Yüksek Kurulu, SEKA İzmit Fabrikası’nın kapatılmasına karşı 31 Ekim’de yapılacak mitingden önce, kapatılmaya ilişkin 14 Eylül 1998 tarihli karar ile istihdam sorunu çözülünceye kadar kararın durdurulmasına ilişkin 6 Ekim 1998 tarihli kararı iptal etti.
– Londra Yüksek Mahkemesi, Şili’de kaybolan/öldürülen yüzlerce İspanyol’la ilgili İspanya’da yargıçlar Carson ve Castellon’un yürüttüğü soruşturma kapsamındaki başvuruları üzerine, Pinochet’nin tutuklanmasının İngiliz yasalarına uygun olmadığına, ancak, İspanya hükümetini temsil eden avukatların kararın temyizini isteyebileceklerini dikkate alarak tutukluluk halinin devamına karar verdi.
2000- Galatasaray’da F Tipi cezaevlerinde tecriti protesto etmek isteyen mahpus yakınlarına müdahale eden polis 4 kişiyi gözaltına aldı. ÖDP’liler Adalet Bakanlığı’na Kadıköy Postanesi’nden siyah kart gönderdi.
– Kosova tarihinin ilk demokratik seçimleri yapıldı. 1 milyon Arnavut oy verirken, Sırplarla Türkler seçimleri boykot etti. Pasifist lider İbrahim Rugova’nın partisi Kosova Demokratik Birliği (LDK) yüzde 60 oyla kazandı. Kosova’da 110 bin Sırp ve 60 bin Türk de yaşıyor. Rugova Arnavutluk’tan da Sırbistan’dan da bağımsız bir Kosova tasarlıyor.
2001- New York’ta bine yakın gösterici ABD’nin Afganistan harekatını protesto etti. İtfaiyeciler, araçlarının sirenlerini açarak savaş karşıtlarının sloganlarını bastırmaya çalıştı. Bazı Amerikalılar ise bayrak sallayıp laf atarak karşı gösteride bulundu.
2003- İstanbul Üniveritesi Merkez Kampüs ve Edebiyat Fakültesi öğrencileri Irak tezkeresine, YÖK’e, eğitimin özelleştirilmesine karşı Beyazıt’ta gösteri yaptı.
“İşgale ve tecrite karşı”Ankara’ya yürümek isteyen Gençlik Dernekleri Federasyonu Girişimi’nden 28 kişi gözaltına alındı
– Ermeni kökenli Amerikalı müzisyen Vigen, 74 yaşında öldü. “İran pop müziğinin kralı” olarak bilinen Vigen Farsça ve Ermenice caz söylemişti.
2004- Dev-Sol üyesi oldukları için 12 yıldır yargılanan 35 kişiden 10’u müebbet hapse mahkum oldu.
2005- İsrail Savunma Bakanı Şaul Mofaz, mevcut Filistin kuşağıyla barış şansının kalmadığını savundu. “Barış için bir sonraki kuşağı beklemek zorundayız. Gelecek yıllarda Filistin devletini göreceğimizi zannetmiyorum” dedi.
– Ankara Üniversitesi eskir rektörü ve Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi eski Dekanı Prof. Dr. Tahsin Özgüç 89 yaşında vefat etti.
2007- Arjantin’de Cristina Fernandez de Kirchner cumhurbaşkanlığına seçilerek ülkenin ilk seçilmiş kadın cumhurbaşkanı oldu.
– Roma Katolik Kilisesi, İspanya İç Savaşı’nda ölen ve çoğu Francisco Franco destekçisi olan 498 din adamını Vatikan’da düzenlenen törende toplu halde kutsal ilan etti.
2008- Çocuğun cinsel istismarı suçundan Bursa 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde tutuklu yargılanan Hüseyin Üzmez’in tahliyesi kararlaştırıldı. Üzmez, 1952 yılında lise öğrencisiyken gazeteci Ahmet Emin Yalman’a suikast girişiminde bulundu ve Yalman’ı öldürmeye teşebbüs suçundan mahkum olarak 10 yıl hapis yattı. Cezaevinden çıktıktan sonra hukuk fakültesini bitiren Hüseyin Üzmez, bir dönem Turgut Özal Hükümeti’nde Sağlık Bakanı Mehmet Aydın’ın özel danışmanı olarak görev yaptı. Ayrıca Üzmez, bazı sağ partilerde görev aldı ve MÇP’de genel başkan adayı oldu. Son döneme kadar Vakit Gazetesi’nde köşe yazarlığı yaptı.
2009- Viyana’da Bologna sürecinde eğitimin paralılaştırılmasına karşı akşam 30 bin öğrenci yürüdü. Harçlara karşı öğrencilerin gösterilere başladığı Avusturya’da 22 Ekim’de Viyana Üniversitesi öğrencilerce işgal edilmiş ve 2 gün sürmüştü.
– Pakistan’ın Peşaver kentindeki bir pazar yerinde meydana gelen patlamada, en az 100 kişi öldü, 200’den fazla kişi yaralandı.
2011- Prof. Dr. Büşra Ersanlı ve yayıncı-yazar Ragıp Zarakolu’nun da aralarında bulunduğu 23 kişi KCK operasyonu kapsamında gözaltına alındı.
2013- Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü, müzik alanında, özgün müzik sanatçısı şarkıcı ve besteci Ahmet Kaya’ya verildi.
– Ankara’da görülen Ethem Sarısülük davası için gelen topluluğa mahkeme çıkışında polis biber gazı ile müdahale etti.
2014- Karaman’ın Ermenek ilçesinde bir maden ocağında su baskını nedeniyle 18 işçi mahsur kaldı. Günlerce işçilere ulaşılamadı. 18 ölü.
2015- F.Gülen’e yakın Koza Holding’e bağlı Bugün Gazetesi ve Kanaltürk TV’ye sabah erken saatlerde TOMA’lar ve çevik kuvvet desteğinde giren kayyımlar yönetimi devraldı. Baskında gazeteciler tartaklandı, bina dışındaki kalabalık gaz ve tazyikli suyla dağıtıldı.
2017- Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek, 23 yıldır (8617 gün) sürdürdüğü görevinden, cumhurbaşkanının isteği üzerine, istifa etti.
Yorumlar kapatıldı.