1363- Osmanlı Devleti’nde Yeniçeri Ocağı kuruldu.
1712- ‘Toplumsal Sözleşme’ adlı eseriyle Fransız Devrimi liderlerini etkileyen Fransız filozof Jean Jacques Rousseau doğdu.
1854- Osmanlı Devleti ilk dış borçlanma sözleşmesini imzaladı.
1862- ‘Tasviri Efkar’ gazetesi, Şinasi tarafından çıkarılmaya başlandı.
1892 – İngiliz tarihçi, yazar Edward Halett Carr doğdu.
1894 – İşçi Bayramı, Amerika Birleşik Devletleri’nde resmi tatil olarak kabul edildi.
1914- Sırp öğrenci Gavrilo Princip Avusturya Macaristan veliahtı Franz Ferdinand ve karısını Saraybosna’da öldürdü; 1. Dünya Savaşı başladı.
1919- Birinci Dünya Savaşı’nı resmen sona erdiren Versailles Antlaşması imzalandı.
1928- Almanya’da sosyalist Herman Müller şansölye olarak göreve başladı.
1930- Komelaya Jına Kurd örgütü kuruldu.
1931- İspanya’da genel seçimleri sosyalistler kazandı.
1936 – Japonya, Kuzey Çin’de Mengjiang adında bir kukla devlet kurdu.
1938- Türk Basın Birliği kuruluş kanunu kabul edildi.
1940 – Romanya, Basarabya (bugünkü Moldova) bölgesini Sovyetler Birliği’ne bıraktı.
1943- Şair Yahya Kemal Cumhuriyet Halk Partisi’nin sanat danışmanı oldu.
1945- Gazeteci Yunus Nadi Abalıoğlu öldü. Yunus Nadi, Cumhuriyet ve Yeni Gün gazetelerinin kurucusuydu. Cumhuriyet gazetesi tarafından 1946’dan bugüne, anısını yaşatmak için, çeşitli dallarda Yunus Nadi Armağanı Yarışması düzenleniyor.
1948 – Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti, Kominform’dan ihraç edildi.
1956- Amerikalı oyun yazarı Arthur Miller ile sinema oyuncusu Marilyn Monroe Londra’da evlendiler.
1963- Musa Anter ve Medet Serhat’ın da aralarında olduğu 13 kişi “gizli komünist-kürtçü faaliyet” iddiasıyla savcılığa sevk edildi.
1965- Toplum polisine tam otomatik tabanca ve zırhlı araçlar verilmesi kararlaştırıldı.
1967 – İsrail, Doğu Kudüs’ü ele geçirdi.
1968- İTÜ ve Teknik Okul İşgal Konseyleri, Senato’nun 3 gün mühlet vermesine karşın işgale son vermeyeceklerini bildirdi. Yıldız Teknik Yüksek Okulu ve Akşam Teknik Yüksek Okulu’nda boykot ve işgal başlatıldı.
22 Haziran’da boykot ve işgalin kaldırıldığı Ankara Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nde öğrenciler yeniden boykot ve işgale başladı.
– Yunus Nadi Armağanı’nı Yorgun Savaşçı romanıyla Kemal Tahir kazandı.
1969 – New York’ta Stonewall ayaklanmaları başladı. Stonewall Inn isimli bir barda polislerin eşcinsellere uyguladığı şiddetle başlayan Stonewall ayaklanmaları, günümüzdeki LGBT hakları için sürdürülen dayanışmaların ve bu yolda yapılan eylemlerin temelini attı.
1970- Türk-İş Genel Sekreteri Halil Tunç, DİSK’li işçilerin 15-16 Haziran’daki direnişi için “Bu bir ihtilal provasıydı” dedi.
1971- Türkiye’de afyon ekimi yasak; Amerikalılar’la yapılan prensip anlaşmasına göre 1972’den itibaren Türkiye’de haşhaş ekimine tamamen son verilecek. Buna karşılık Amerikalılar haşhaş ekimi yapan 7 ildeki üreticiye mahsullerine verilen baş fiyatın iki katı kadar tazminat ödeyecek. Amerika’nın bir yıl için ödeyeceği tazminatın tutarı 10 milyon doları geçiyor. Türkiye İlaç Sanayi için gerekli olan haşhaş devlet üretme çiftliklerinde yetiştirilecek, bu iş için yapılan masraflar da Amerikalılar tarafından karşılanacak.
1974- Çetin Altan’ın oğlu Ahmet Altan’ın Basınköy’deki evi sabaha karşı 00:04’te kimliği bilinmeyen kişilerce kurşunlandı.
– Asgari ücret Türkiye’nin her yerinde günlük 40 lira olarak saptandı. 16 yaşından küçük işçiler için ise bu rakam 34 lira. Daha önce asgari ücret 4 ayrı bölge üzerinden saptanıyordu. Birinci bölge 25, ikinci bölge23.50, üçüncü bölge 23.4, dördüncü bölge, 22 lira olarak uygulanıyordu. “Tek tip ulusal ücret” aybaşında yürürlüğe giriyor.
1975- Ana muhalefet CHP’nin Genel Başkanı Ecevit yaklaşık 100 bin kişinin katıldığı Taksim Mitingi’nde Milliyetçi Cephe iktidarını eleştirdi: “Geleceğe güvenle bakabilirsiniz, Türkiye faşist olmayacaktır”.
1976- Anayasa Mahkemesi, Cumhuriyet Savcılığı’nın başvurusunu karara bağladı ve MHP’ye, yurt dışındaki şubelerini kapatmasını bildirdi.
1978- Manisa/Alaşehir’de bir parkta oturanlara ülkücülerce açılan ateşte bir ortaokul öğrencisi öldü, biri Dev-Genç’li 2 kişi yaralandı. Alaşehir’de 2 kişinin gece ülkücülerce silahla öldürülmesinin ardından kalabalık bir grup ülkücü de CHP’lilere ait 4 ev ile 3 işyerini tahrip etti. İclal Aydın’ın öldürüldüğünde 13 aylık olan bebeği olan Eylem Akın’ın, annesinin hayatını anlattığı “Yabancı” adlı 2012 yılı yapımı filmin yönetmenliğini Filiz Alpgezmen yaptı.
Diyarbakır’da da, bir ilkokul öğretmeni Ülkü-Bir’li bir öğretmen tarafından silahla öldürüldü.
1980- Eskişehir’de “ülkücüler”, devrimci Osman Demir’i öldürdüler.
1981- Tahran’da İslam Cumhuriyeti Partisi merkezinde bomba patladı; 72 politikacı ve görevli öldü.
1982- Televizyon, radyo ve gazetelerde banker reklamlarının yapılması yasaklandı.
1983- “Az Gittik Uz Gittik” adlı kitabında komünizm propagandası yaptığı iddiasıyla yargılanan Aziz Nesin beraat etti.
1984- Avrupa ülkeleri ve ABD’den 2 bin bilim insanı, sanatçı ve politikacı “Aydınlar Dilekçesi”‘nde dile getirilen görüşleri tümüyle desteklediklerini açıkladı.
1989- Veliefendi hipodromundaki at yarışları, yaklaşık 1.200 seyisin yarışlara çıkmaması sonucu yapılamadı; bahisçiler protesto etti. Seyisler sigortasız çalıştırıldıkları, maaşlarının düşük olduğu, acil durumlar için doktor yokluğu vs. sebepleri gerekçe gösterdi.
– Sabah gazetesinde yayınlandıktan 1 gün sonra Başbakan Özal’ın şikayeti üzerine mahkeme kararıyla durdurulan Bekir Coşkun’un “Hasbahçede Sonbahar” adlı yazı dizisiyle ilgili olarak Turgut Özal ve eşi tarafından 6 aydan 3 yıla kadar hapis istemiyle ”hakaret” davası açıldı.
– Ataol Behramoğlu, 1980 öncesi bir gazetede işkenceyle ilgili demecinde “hükümetin manevi şahsiyetini tahkir ettiği” gerekçesiyle çarptırıldığı 1 yıllık hapis cezasının Barış Derneği davası tutukluluğundan mahsup edildiğinin belirlenmesinin ardından serbest bırakıldı.
1990- Olağanüstü Hal Bölge Valiliği’nin talebiyle İstanbul’da 2000’e Doğru ve Halk Gerçeği dergileri süresiz, basımı yapan matbaa 10 gün süreyle kapatıldı.
1991- Emekli Korgeneral İ.Selen’in öldürülmesi olayından dolayı Dev-Sol bağlantılı “gizli örgüt kuryeliği” ile suçlanan gazeteci Deniz Teztel tutuklandı.
– İstanbul Beşiktaş’ta, “hücre evi”ne baskında ağır yaralı olarak yakalanan Devrimci Sol militanı Perihan Demirer’in, polis otosunda öldürüldüğü açıklandı.
1994- Doğan Şirketler Grubu sahibi Aydın Doğan Hürriyet Holding’in yüzde elli hissesini satın aldı.
– İstanbul Belediyesi’nin İSTON’da işten çıkardığı, 15 gündür direnen 107 işçi için 24 sendika ve örgüt platform oluşturdu.
1995- Memurlar grevli-toplu sözleşmeli sendika hakkında “3 maymunu oynayan” Meclis’e karşı Galatasaray’da sessiz protesto yaptı.
– Ankara’da Enerji Yapı Yol-Sen üyesi kamu emekçileri bugün de iş bırakarak Başbakanlık’a yürüdü.
1996- Arjantin Cuntası’nın 1976-1983 arasında “kaybettirdikleri”için “Plaza de Mayo Anneleri” bininci kez yürüdü.
– “Yasak Tümceler” adlı romanında “Allah’a, dine, peygambere, kutsal kitaba yayın yoluyla hakaret ettiği” gerekçesiyle türkolog/yazar Abdullah Rıza Ergüven 1 yıl 8 ay hapis, kitabın yayıncısı İsmet Arslan ağır para cezasına çarptırıldı; Ergüven’in cezası tecil edildi.
1997- Bergama’daki Ovacık Altın Madeni sahasını dün akşam kuşatan köylülerin eylemi bugün de devam etti.
2000- Amerika Birleşik devletleri, Küba’ya karşı 41 yıldır uyguladığı ambargoyu yumuşatma kararı aldı.
– KESK’e bağlı Enerji Yapı-Yol-Sen üyesi memurlar yurt genelinde iş bırakma eylemi yaptı. Özlük haklarının iyileştirilmesini istiyorlar.
2001- F Tipi Cezaevleri’ne karşı yapılan ölüm orucunun 254. gününde tutuklu ve hükümlülerden 46’sı hakkındaki tutukluluk kararı kaldırıldı. Adli Tıp raporuna göre açlık nedeniyle Wernicke Korsakoff hastalığına yakalanan tutuklu ve hükümlülerin tek başına yaşamaları mümkün değil.
”Hayata Dönüş Operasyonu” sonrası ”devlet malına zarar vermek”ten dava açılan 20 mahpus dahil 46 mahpus hakkında mahkemece “sağlık durumu nedeniyle tutuksuz yargılama” kararı verildi.
– Kapatılan Fazilet Partisi’nin eski il başkanlarının toplantısında siyasi yasaklı N. Erbakan’ın mesajlarını toplantıya getiren eski İstanbul İl Başkanı Numan Kurtulmuş, “yeni oluşum” hareketinin lideri R. Tayyip Erdoğan’ı “CIA güdümünde hareket etmekle” suçladı.
– Oğlu Hasan Ocak’ın şahsında tüm “Kaybedilenlerin” bulunması için mücadele eden Baba Ocak kalbine yenik düştü.
– Yugoslavya hükümeti eski Yugoslavya Devlet Başkanı Slobodan Miloseviç’i işlediği suçlar nedeniyle Lahey’deki Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi’ne teslim etti. Miloseviç USSM’ye teslim edilen ilk devlet başkanı oldu.
2003- KKTC’de “Barış ve Demokrasi Hareketi” adlı bir siyasi birlik oluşturuldu. Toplumcu Kurtuluş Partisi, BDH, Birleşik Kıbrıs Partisi, Kıbrıs Sosyalist Partisi, bazı sendika temsilcileri, sanatçılar, akademisyenler kurucular arasında.
– Özelleştirmelere karşı bir grup ÖDP’li Başbakan Erdoğan’ın Ankara/Keçiören’deki evine yürüdü.
2004- NATO Zirvesi 20 ülkenin liderlerinin katılımıyla İstanbul’da başladı. “NATO ve Bush Karşıtı Birlik” üyeleri NATO zirvesini protesto eylemleri yaptı. NATO zirvesine karşı KESK’liler eski TÜYAP önünden Saraçhane Parkı’na yürüdü. Belediye-İş üyesi işçiler 2 saatlik iş bırakma eylemi yaptı.
Okmeydanı’nda NATO zirvesini protesto için yürüyenleri Perpa altında durduran polis biber gazı, tazyikli su ve copla saldırdı. Molotof kokteyl ve sapanlarla karşılık veren gruplar barikat kurarak uzun süre çatıştı, jandarma devreye girdi: 26’sı polis 60 yaralı.
Zirve Vadisi’ne yürümek üzere Mecidiyeköy Metro durağında toplanıp oturma eylemi yapmak isteyen aralarında Emek Partisi, SDP, Kaldıraç ve öğrencilerin bulunduğu gruplara polis biber gazı ile saldırdı; Şişli Meydanı’nda tekrar toplanan grupları yine gazla dağıttı.
ÖDP’liler Tarlabaşı Bulvarı’nda yolu keserek sloganlarla Taksim Meydanı’na yürüdü, Meydan’da etrafı sarılan ÖDP’lileri polis plastik mermi de kullanarak dağıttı: 9 gözaltı. Beyoğlu İlçe önünde toplanan TKP’liler Fransız Konsolosluğu’na yürüyerek pankart astı.
Greenpeace üyesi bir grup NATO nükleer silahlarına karşı Boğaziçi Köprüsü’ne 30 metrelik İngilizce bir pankart astı. Pankartla birlikte ip kullanarak köprüden aşağı sarkan 5 eylemci ve kendilerini korkuluklara zincirleyenler dahil 17 kişi gözaltına alındı.
Küresel Barış ve Adalet Komisyonu üyeleri Başbakan Erdoğan, İçişleri Bakanı ve İstanbul Valisi hakkında suç duyurusunda bulundu.
Balıkesir, Diyarbakır, Eskişehir, Muş’ta da NATO protesto edildi.
– ABD Irak’ta yetkiyi geçici hükümete devretti. ABD’nin sivil yöneticisi Paul Bremer, yetkilerini geçici Devlet Başkanı Gazi el-Yaver ile Başbakan Iyad Allavi’ye bırakarak Irak’tan ayrıldı.
2005- Trabzon İdare Mahkemesi, Karadeniz Sahil Yolu’nun Fındıklı geçişi hakkında yürütmeyi durdurma kararı verdi. Fındıklı 3. derece sit alanı. İptal davasını açan Avukat Cihan Eren, karar öncesi vurulmuştu.
– İstanbul 2. Asliye Mahkemesi, iki yıl önce müstehcenlikten imha kararı çıkarttığı Marquis de Sade’nin “Yatak Odasında Felsefe” adlı kitabını yeniden yargıladı. Bu sefer müstehcen bulmadı. Kitap aklandı.
– Kanada, aynı cinsler arasında evliliği yasal kılan üçüncü ülke oldu.
2006- Kuveyt’te genel seçimler yapıldı. Tarihinde ilk kez kadınlar da oy kullandı. 28 kadın vekil adayından hiçbiri seçilemedi. Radikal dinci muhalefet bloku seçimi kazandı.
– Fransa’da İçişleri Bakanı Nicolas Sarkozy eşinin yeni sevgilisiyle fotoğraflarını basan Paris-Match editörü Alain Genestar’ı işten attırdı. Dergi çalışanları editörün siyasi nedenlerle kovulduğu gerekçesiyle 57 yıllık tarihinde ilk kez grev kararı aldı.
– Şırnak’ın Silopi ilçesinde bulunan Habur Sınır Kapısı’nda yapılan kaçak akaryakıt ve rüşvet operasyonunda 30 gümrük memuru gözaltına alındı.
– Av. Behiç Aşçı’nın F tipi cezaevlerinde tecrite karşı 5 Nisan’da başlattığı ölüm orucuna Grup Yorum’dan destek geldi.
2009- Honduras’ta 2005’te göreve geldiğinden bu yana siyasi seçkinlerin ve iş çevrelerinin tepkisini çeken Manuel Zelaya, ordu darbesiyle devrildi.
2010- ABD, AB ile imzaladığı yeni anlaşmayla, terör finansmanını izlemek gerekçesiyle, bireylerin banka işlemleri dökümlerine erişim hakkı kazandı.
2011- 12 Haziran 2011 seçimleri sonucu meclise girmeye hak kazanan bazı milletvekillerinin tutuklu olması ve tahliye edilmemesi ile Hatip Dicle’nin vekilliğinin düşürülmesi sonucu BDP’nin desteklediği bağımsız milletvekilleri ve CHP milletvekilleri TBMM’de 24. dönemin ilk oturumunda ve yemin töreninde yemin etmedi.
– DİSK/ Genel-İş, Torba Yasa içinde çalışanların sürgüne gönderilmesini içeren ve Ağustos’ta yürürlüğe girecek maddelerin iptali için Saraçhane Parkı’na yürüdü.
– Adana’da Eğitim-Sen’liler şubelere yapılan baskın, gözaltı ve tutuklamaları İnönü Parkı’nda protesto etti.
2012- Kürdistan Topluluklar Birliği adı altında yapılan soruşturma kapsamında 25 Haziran’da gözaltına alınan Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) üyesi 22 kişi tutuklandı.
– Soruşturması 6 aydır ilerlemeyen Roboski katliamı için DTK, siyasi partiler ve STK’ların başlattığı “Roboski’ye Adalet Nöbeti”ne jandarma tazyikli suyla müdahale etti.
2013- Lice/ Kayacık köyündeki karakola ek binalar yapımına karşı yürüyen kitleye açılan ateşte Medeni Yıldırım (18) hayatını kaybetti.
Kadıköy ve Beşiktaş’ta Medeni Yıldırım için yürüyüşler yapıldı.
Antakyalılar hayat mücadelesi veren Ali İsmail Korkmaz için Sevgi Direniş Parkı’ndan Ekinci beldesindeki evine yürüdüler.
16 Haziran’dan beri yoğun bakımda yaşam mücadelesi veren Berkin Elvan’ın babası Sami Elvan, görevli polislerin tespiti ve kamera görüntülerinin incelenmesi talepleriyle İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulundu.
Diyarbakır’da BDP İl Binası önünde oturma eylemi vardı. 83 sanatçı/ yazar, “sanatı ve sanatçıları hedef gösteren kutuplaştırıcı söylemlere karşı” bildiri yayınladı.
– İşten çıkarılan ve paralarını alamayan Kazova Tekstil işçilerinin bir kısmı kendilerini fabrikaya kilitledi.
2016- İstanbul Atatürk Havalimanı’nda 3 canlı bomba patladı! 42 kişi hayatını kaybetti, 239 yaralı var.
Yorumlar kapatıldı.