Belleğimizde: 3 Eylül

1260- Memlûkler, Moğolları Filistin’de Ayn Calut Savaşında yendi.
1683 – Viyana Kuşatması, başarısızlıkla sonuçlandı.
1783- İngiltere, Paris’te imzalanan anlaşmayla Amerika Birleşik Devletleri’nin bağımsızlığını tanıdı.
1807- Amerikan kongresi, herhangi bir yabancı krallık, yer veya ülkeden köle ithalatını yasakladı.
1855- Nebraska’da 700 ABD askeri, Sioux köyüne saldırdı; 100 kızılderiliyi öldürdü.
1859- (Auguste-Marie-Joseph-) Jean Jaurès doğdu. Ünlü Fransız sol gazete L’Humanite’nin kurucularından sosyalist önder Jaures, üç dönem milletvekilliği de yapmıştı. Fransız solunun çeşitli fraksiyonlarının tek bir çatı altında örgütlenmesini sağlamasıyla da bilinen Jaures II. Enternasyonal’in Fransa Şubesi’ni oluşturdu.
1869- İstanbul’da ”Atlı Tramvay”, Konstantin Karopana tarafından çalıştırıldı.
1883- Rus yazar İvan Sergeyeviç Turgenyev (DY-1818), Paris yakınlarında öldü.
1895- İlk profesyonel futbol maçı yapıldı. Latrobe, Jeanette’i 12-0 yendi.
1908- Türkiye’deki ilk haftalık mizah dergisi ”Kalem” yayımlanmaya başlandı.
1912- Deniz kuvvetlerine yiyecek sağlamak için, dünyanın ilk konserve fabrikası İngiltere’de açıldı.
1938- Troçki’nin eski dostlarından Fransız Alfred Rosner’in banliyödeki evinde, neredeyse kimseye duyurmadan yapılan bir toplantıda, on bir ülkeyi temsil eden yirmi beş delege, IV. Enternasyonal’i kurduklarını ilan ettiler.
1939- Almanya’nın Polonya’yı işgalinden iki gün sonra Fransa, Birleşik Krallık, Yeni Zelanda, ve Avustralya Almanya’ya savaş ilan etti.
1941- Mihver devletleri Yugoslavya’yı işgal etti. Almanlar Yunanistan’a girdi, Türk deniz sınırına kadar Doğu Akdeniz’i savaş bölgesi ilan etti. Türkiye, bunun üzerine Edirne ve Uzunköprü’de demiryolu köprülerini havaya uçurdu.
1943- Müttefiklerin istilası üzerine İtalya, koşulsuz teslim oldu.
1944- Memur ve emeklilere “ayni yardım” yapılması kararlaştırıldı. Karara göre memur ve emeklilere üç ay için 45 lira yardım yapılacak. Mahsupları bu paradan yapılmak üzere 120 kuruştan 6’şar kilo şeker, 42 kuruştan da 12’şer kilo has un verilecek.
1950- Belediye seçimlerinde 600’ü aşkın Cumhuriyet Halk Partili belediyeden 560’ı Demokrat Partiye geçti.
1962- İran’da deprem: 20.000 kişi öldü.
1975- Ereğli Demir Çelik’te işverenle DİSK’e bağlı Maden-İş Sendikası arasında toplu sözleşme görüşmelerinde anlaşma sağlandı. Asgari işçi ücreti brüt 400 liraya yükseltilirken ilk ve ikinci yıl saat başına 425 kuruş ve ücret artışı sağlandı.
1967- Güney Vietnam’da Nguyen Van Thieu devlet başkanı seçildi.
1969- İstanbul Üniversitesi Hukuk anfisinde devrimci öğrencilerin Forum’unun hemen ardından bildiri dağıtan MTTB’li “Akıncılar” tartaklandı.
1971- Katar bağımsızlığını ilan etti.
1975- Antalya Altın Portakal’da Yılmaz Güney’in filmleri Endişe, Arkadaş ve Zavallılar “En İyi Film” dalında ilk 3 sırayı paylaştı.
– Malatya’da, Ecevit’in kısa bir filminin gösterildiği yazlık Yeni Melek Sineması’nın tuvaletinde bomba patladı: 1’i ağır 30 yaralı.
1976- İçinde insan olmayan Amerikan uzaygemisi ‘Viking 2’ Mars’ a indi ve ilk kez gezegenin yüzeyinin yakından renkli fotoğrafları çekildi.
– Halk ozanları Hüseyin Aydın, Veysel Demir ve Necdet Şahin Ankara DGM’ce 3 ay ile 5 yıl arası hapis cezasına çarptırıldı.
1977- Onarım gerekçesiyle 17 Ağustos’ta polisçe bir gecede boşaltılan İzmir İnciraltı Öğrenci Yurdu’nun 500 öğrencisi çadırlarda yaşıyor.
1978- Sivas’ta dinci ve ülkücüler Alevilerin yaşadığı Alibaba mahallesine saldırdı; 5 kişi öldü, ev ve işyerleri tahrip edildi.
– Öldürülen Devrim Çelenk’in yerine vekaleten görev yapan Atatürk Öğrenci Sitesi Müdür Muavini Ahmet Bölükbaş Laleli’de ülkücülerce bıçaklandı.
– CHP Şişli İlçe binasına yerleştirilen bombanın patlaması sonucu 1’i ağır 4 kişi yaralandı, 5 katlı bina tahrip oldu.
– Doğan Kardeş Matbaacılık’ta Türkiye Gazeteciler Sendikası üyesi işçilerin grevi 2.ayını doldurdu.
– İran’da Şah’ın atadığı yeni hükümet dinci taleplere yanıt olarak “pornografik vb. müstehcen yayınları” da yasakladı.
1983- Nail Çakırhan, Ağa Han Mimarlık Ödülü’nü aldı.
1984- Filipinler’de tayfun: 1000 kişi öldü.
1986- Avrupa ülkeleri radyasyon taşıdığı gerekçesiyle Türkiye’den fındık alımını durdurdu.
1987- İzmir İleri Kitabevi’nde iki gündür kitaplarını imzalayan Aziz Nesin’in, 6 yıl önce İstanbul Ağır Ceza Mahkemesi’nce aklandığı halde, “Az Gittik Uz Gittik” adlı kitabı kitabevinden polislerce toplatıldı.
– Gazetecilere açılan 8 hapishanede 15 günlük incelemede ortaya çıkan tablo: Kitap ve gazetelere sansür uygulanıyor; işkence ve dayak örtbas ediliyor; Tüzük ve yönetmelikler, keyfi yorumlanıyor; Tek tip elbise, yakınma konusu; kelepçe ve sevk zincirine itirazda, dayak var…
– Gercüş’te tarlasına inen helikopterden açılan ateşle öldürülen 65 yaşındaki H.Kaya’nın eşi, “devlete” dilekçe yazdı: “Öldürülen kocam terörist değildi.”
1988- Irak ordusundan kaçan binlerce Iraklı Kürt Türkiye sınırlarına yığılmaya devam ediyor. Sığınmacı sayısı 100 bini geçti.
Kürtlere karşı Irak Ordusunun Türkiye sınırına doğru operasyonunu protesto için Irak’ın İstanbul Başkonsolosluk binasına siyah çelenk koymak isteyen SHP’liler polisçe coplandı.
– OHAL’de ilk sürgün uygulaması: Olağanüstü Hal Bölge Valiliği, eski SHP Siirt İl Başkanı Avukat Zübeyir Aydar ve Y.K.üyesi M.Ali Sevilgen’in 48 saat içinde evlerini terk edip OHAL uygulanan 8 ve 3 mücavir il dışında bir yere gitmeleri için tebligatta bulundu.
1990- İstanbul Anakent Belediyesi’nin ekmek fiyatlarını serbest bırakmasının ardından Ekmek İşverenleri Sendikası’na bağlı 600 fırıncı bir araya gelerek ekmeğin fiyatını yeniden belirlediler. 320 gramlık ekmeğin fiyatı yüzde 50 artışla 600 liraya çıkarıldı. Anakent Belediyesi yetkilileri ekmeğin fiyatının koşullu olarak serbest bırakıldığını, kararın yeniden gözden geçirileceğini bildirdiler.
1993- SSK Genel Müdürlüğü’ne bağlı 7 bin 700 çalışanı kapsayan toplu iş sözleşmesi imzalandı. Sözleşmeyle ortalama 3 milyon 861 bin lira olan çıplak ücret 8 milyon 144 bin liraya yükseldi.
– İstanbul Gaziosmanpaşa Belediyesi’nde çalışan işçiler, birikmiş ödenmeyen maaş vb. alacakları için yürüdüler.
1997- Musa Anter Barış Heyeti’nin yabancı üyeleri, kaldıkları otelin lobisinde polisçe dövülerek gözaltına alındı.
1999- Genelkurmay Başkanı Org. Hüseyin Kıvrıkoğlu 28 Şubat sürecinin bitmediğini, gerekirse bin yıl süreceğini söyledi.
2000- “Beyoğlu’nda miting yasağı”na karşı ÖDP, HADEP, EMEP, KESK ve İHD’li yaklaşık 3 bin kişi Mis Sokak’tan İHD’ye yürüdü.
– DİSK Nakliyat-İş Başkanı ve 40 sendika üyesi, grevlerinin 7.gününde Eminönü Belediyesi işçilerine destek ziyaretinde bulundu.
– İdamla yargılanırken 1987 sonunda tahliye edilen şair Nevzat Çelik: “Cezaevleri Cunta döneminden daha kötü, katliam yapabiliyorlar”.
– Lübnan’da yapılan seçimi muhalefetin adayı eski Başbakan Refik el-Hariri kazandı. 22 yıldır İsrail’in işgali altında yaşayan Güney Lübnan halkı 30 yıldır ilk kez sandık başına gitti.
2002- İsrail Yüksek Mahkemesi, “Filistinli terör zanlılarının yakınlarının, güvenlik için tehdit olduklarına karar verilmesi” durumunda, Batı Şeria ve Gazze Şeridi’nden sürülebileceğine karar verdi.
2003- ABD’nin Florida eyaletinde kürtaj yapan doktor ile korumasını öldürmekten ölüme mahkum edilen kürtaj karşıtı Paul Hill’in cezası zehirli iğneyle infaz edildi.
– Ankara Savaş Karşıtı Platform üyeleri, Irak’a asker gönderilmesine ilişkin ABD’li komutan ile yürütülen görüşmeleri protesto etti.
2004- Rusya Federasyonu’na bağlı Kuzey Osetya’nın Beslan kentinde bir ilkokulda üç gün süren rehineleri kurtarma operasyonu kanlı bitti: Çoğu çocuk 322 ölü, 542 yaralı.
2005- İmralı Adası’nda hapis yatan Abdullah Öcalan’a destek amacıyla Güneydoğu’nun birçok il ve ilçesinden 1500 kişi otobüslerle Bursa Gemlik’e hareket etti. Polis otobüslerin Gemlik’e girişlerinin engelleneceğini bildirdi.
2006- İstanbul Fatih’te İsmailağa Camisi’nin emekli imamı Bayram Ali Öztürk bıçaklanarak öldürüldü. Öztürk’ü bıçaklayan Mustafa Erdal camide bulunanlar tarafından linç edildi.
2007- DİSK/Emekli-Sen üyeleri sendikaya açılan kapatma davasına karşı Meclis’e yürüdü, aralarından seçtikleri temsilciler partilerin grup başkanvekilleri ve milletvekilleriyle görüştü
2008- Kıbrıs’ın Kuzey ve Güney ülkelerinin Türk ve Rum liderleri görüşmeleri başlatma kararı aldılar.
– 1999’da kurulan “Santour” şirketinde genel müdür yardımcısı iken ”Sancak Line” şirketinin Genel Müdürü Binali Yıldırım’ın oğluna gemi alımı için borç para verdiği iddia edilen Deniz Feneri e.V Genel Müdürü Mehmet Taşkan’ın, Almanya’daki soruşturmada 3 yıl hapsi isteniyor.
– Nikaragua Devlet Başkanı Daniel Ortega, hükümetinin Abhazya ve Güney Osetya’nın bağımsızlığını tanıdığını açıkladı.
2009- Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın Diyarbakır gezisinde Şırnak’ın Cizre İlçesi’nde ‘’polise taş atmak’’tan yargılanan 18 yaşındaki Osman Acu ile 20 yaşındaki Mehmet Selim Bağana’yı toplam 21 yıl 8 ay hapse mahkum etti.
2013- Borsa İstanbul Başkanı İbrahim Turhan İslami finansman enstrümanlarının daha fazla kullanımını amaçladıklarını, Kanal İstanbul, köprü, havalimanı gibi mega projeler” İslami finansman yapısı ile çok uyumlu olduğu için” bu enstrümanlardan yararlanılabileceğini söyledi.
– Bingöl’de bir çocuğa “cinsel istismar ve alıkoyma”dan sanık 8 uzman çavuşun duruşmasında BDP’liler Adliye’ye yürüdü.
2016- Türk Silahlı Kuvvetleri zırhlıları, Suriye’de Çobanbey ilçesine girdi.