Belleğimizde: 3 Haziran

1098 – Birinci Haçlı seferi: 8 ay süren kuşatma sonunda Antakya haçlıların eline geçti.
1839 – Çin’in “Humen” limanında İngiliz tacirlerden ele geçirilen 1.2 milyon kg afyon Çinli yetkililerce imha edilince Birleşik Krallık bunu bir savaş nedeni saydı (casus belli) ve böylelikle “Birinci Afyon Savaşı” başlamış oldu.
1875- Carmen operasının yaratıcısı, Fransız besteci George Bizet öldü.
1889- Askeri Tıbbiye Mektebi öğrencilerinden İshak Sukuti, İbrahim Temo, Abdullah Cevdet, Mehmet Reşit ve Hikmet Emin, İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin temelini oluşturan İttihadi Osmani Cemiyetini kurdular. Amaçları Kanun-i Esasi’nin yeniden yürürlüğe sokulması yani meşruti sisteme tekrar geçilmesi idi. Bu cemiyet gizli olarak başladığı çalışmalarını yurtdışını merkez alarak sürdürmüş ve 1908 yılında amacına ulaşarak meşrutiyetin tekrar ilanını sağlamış ve İttihat Ve Terakki Partisi adını alarak 1918 yılı sonuna kadar yönetimde etkili olmuştur. I.Dünya Savaşı sonrasında lağvedilmiştir.
1899- Besteci Johann Strauss öldü.
1912- İstanbul’un İshakpaşa semtinde çıkan yangında bin 111 ev, 118 dükkân, altı cami, üç hamam, beş okul kül oldu.
1924- Çek yazar Franz Kafka yaşamını yitirdi.
1925- Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kapatıldı. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk muhalefet partisiydi.
1930- Ağrı’da isyan halindeki İhsan Nuri ve arkadaşlarına destek vermek isteyen Hoybun cemiyeti mensubu bir grup Kürt, Mardin’e saldırmayı deneyip Mazı dağına çekildiler. Bu sıra Seyh Ahmet Barzani komutasındaki 500 kişilik silahlı bir grup Oramar’daki askeri kışlaya baskın düzenledi. Önceden öğrenilen baskın harekati geri püskürtüldü. Ancak bu olay Oramar ve Şemdinan yöresindeki Benavik ve Sikan Aşiretlerini isyana katılmasına yol açtı. İsyanın bir anda büyüyecek gibi olması üzerine, bölgeye takviye kuvvetler gönderilirken; isyancıların bulundukları bölgeler de uçaklarla bombalandı.
1935- Almanya’da düzenlenen binicilik yarışmalarında Sami Polatkan birinci oldu.
1942- Kişi başına ekmek miktarı 300 grama çıktı.
– Midway deniz savaşı başladı. İki gün süren savaşta Japonlar ağır kayıplar verdiler ve Japonların Pasifikteki ilerleyişi durulduruldu.
1948 – Amasya’yı sel bastı, 92 kişi boğularak can verdi.
1950- İran Devlet Televizyonu, 59 Kürt gencinin idam edilişini gösterdi.
1955 – Messina Konferansı Avrupa Ekonomik Topluluğu’nun doğuşu.
1957- Türkiye Güreş Milli Takımı serbest stilde Dünya Güreş Şampiyonu oldu.
1959- İzmir’de Demokrat gazetesi 1 ay kapatıldı. Gazeteci Adnan Düvenci ve Şeref Bakşık 16’şar ay hapis cezasına çarptırıldılar.
– Polis Zonguldak Maden İşçileri Kongresini dağıttı.
1963- Şair Nazım Hikmet Ran, Moskova’da sürgünde geçirdiği kalp krizinde 61 yaşında öldü. 20 Kasım 1901’de Selanik’te doğmuş, 1938’de Türkiye Komünist Partisi yöneticisi olarak girdiği cezaevinden 1950’de çıkmış, siyasi baskılar ve hayatına kastedildiği kuşkusuyla 1950’de Türkiye’den ayrılmış ve ölene kadar sürgünde yaşamıştı.
1964- Futbolun “Ordinaryüs”ü Lefter Küçükandonyadis, Fenerbahçe-Beşiktaş arasında oynanan jübile maçıyla futbola veda etti.
1965- Edward White uzayda ilk yürüyüşü gerçekleştirdi.
1966- “Sosyalist Türkiye”kitabından dolayı Akçaabat Yargıcı Ali Faik Cihan 7 yıl 6 ay hapis, 5 yıl Yozgat’ta “zorunlu ikamet”cezası aldı.
1967- Halk ozanı Aşık Nesimi yararına düzenlenen “Dost Gecesi” Can Yücel ve Hasan Hüseyin’in sunuculuğunda Aşık Mahzuni dahil 10 halk ozanının ve TMTF folklor ekibinin katılımıyla İstanbul Açıkhava Tiyatrosu’nda yapıldı.
1974- Yitzak Rabin, İsrail’in yeni başbakanı oldu.
– Ressam Fikret Mualla’nın Fransa’dan getirilen kemikleri İstanbul Karacaahmet Mezarlığına gömüldü.
1976- Avrupa Komünizmi deyimi ilk kez İtalyan Komünist Partisi lideri Enrico Berlinguer tarafından kullanıldı.
– DİSK’e bağlı Tekstil Sendikası Karadeniz İplik Fabrikası’nda yapılan toplu sözleşmeyle ücretlere birinci yıl 20, ikinci yıl 25 lira zam sağladı. 300 işçinin yararlandığı sözleşme şartları işçileri memnun etmedi.
1977- Bülent Ecevit “Türk halkı bu düzeni değiştirmeye karar vermiştir, ben duralarsam beni de aşarak amacına erişir,” dedi.
1978- Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi öğrencisi ve AYÖD sorumlusu Ali Canpolat (Pülümür- 1957) Ankara Dışkapı’da, bir taksiden ateş açılarak öldürüldü.
1980- Çorum’da CHP üyesi Musa Kireççi, Osmancık caddesinde ülkücülerin saldırısı sonucu öldürüldü.
– SBF öğretim üyesi Doç.Dr.Kurthan Fişek: “Türkiye’de spor yönetimi yıllardır felç. Sporun kilit noktalarını tepeden inme gelmiş veya kendi kendini seçmiş insanlar tutmuş”. (Cumhuriyet röportajı)
1982- Danimarkalı bir gazeteciye verdiği demecin bir Norveç gazetesinde yayınlandığı gerekçesiyle tutuklu yargılanan Bülent Ecevit sorgusu, savunması, tanıkların dinlenmesi ve Askeri Savcı Nurettin Soyer’in “tutukluluğun kaldırılması” talebinin ardından tahliye edildi.
1983- 1978’de yayınlanan “Çizgilerle Nazım Hikmet” adlı kitaplarında “komünizm propagandası yaptıkları” ve “hükümetin manevi şahsiyetini tahkir ettikleri” iddia edilen Savaş Dinçel ve Müjdat Gezen’in birbirlerine kelepçeli olarak çıkarıldıkları ilk duruşmada Mahkeme “Davanın zamanında açılmadığı için düşürülmesine ve sanıkların tahliyesine” karar verdi; Gezen ve Dinçel salıverildi.
– İngiltere’de Amerikan Hava Kuvvetleri’ne ait üsleri protesto eden 752 kişi tutuklandı.
1986- Demokratik Sol Parti Genel Başkanı Bülent Ecevit hakkında bir konuşması nedeniyle dava açıldı.
1987- Tek tip öğrenci derneği yasa tasarısını protesto için 14 Nisan’da otobüsle Ankara’ya giderken İzmit’te otobüsten inip “yasadışı gösteri yürüyüşü yaptıkları” iddiasıyla 3 yıla kadar hapis istemiyle yargılanan 21 öğrenci ilk duruşmada beraat etti.
1988- 1987’de yayınlanan ve 2.baskısı yapılan “Che’nin Ardından” kitabı toplatıldı.
1989- Pekin’de Tienanmen Meydanı’ndaki büyük gösteriye asker müdahale etti: 2 bin civarında öğrenci öldü.
1992- Meclis Hayali İhracat Araştırma Komisyonu Başkanı Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ı ifade vermeye çağırdı. Özal’ın başbakanlığı döneminde hayali ihracata imkan sağladığı ve soruşturmaları geciktirdiği öne sürülüyordu.
1994- Kürt işadamı Savaş Buldan ile arkadaşları Adnan Yıldırım ve Hacı Karay, sabah İstanbul Çınar Hotel çıkışında polis telsizli sivil kişiler tarafından kaçırıldı. Buldan ve arkadaşlarının kaçırıldığı 3 otomobil Sapanca Gölü yakınlarında terkedilmiş olarak bulundu.
1995- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Aydın Güven Gürkan, Kilis, Yalova ve Karabük’ün il yapılması kararnamesini imzaladı. Sonra da, uygulamanın haksızlık olduğunu söyleyerek bakanlıktan istifa etti.
– CHP’li Kültür Bakanı Ercan Karakaş, RP’li Ankara Anakent Belediye Başkanı Melih Gökçek’in Altınpark’tan kaldırttığı heykellerin Kültür Bakanlığı’na devrini istedi. Gökçek ise, ”heykellere ödenen paraların kendilerine ödenmesi halinde devredilebileceğini” bildirdi.
1996- Birleşmiş Milletler himayesinde düzenlenen Habitat-II İnsan Yerleşimleri Konferansı’nın resmi açılışı İstanbul’da yapıldı.
2000- Mardin Cumhuriyet Savcılığı, beş çocuk annesi Kamile İğci’ye gözaltında tecavüz ettiği saptanan yedi polis hakkında toplam 112 yıl hapis istemiyle dava açtı. Savcılık ilk kez resmi bir kurum dışında İnsan Hakları Vakfı’nın verdiği raporu delil kabul etti.
2001- Peru’da son 14 ay içinde dördüncü kez devlet başkanlığı seçimi yapıldı. İnka asıllı Toledo Alenjandro devlet başkanı seçildi.
2003- 1985’ten beri ilk kez toptan eşya fiyatları (TEFE) binde 6 indi. Tüketici fiyatları ise (TÜFE) yüzde 1,6 arttı.
– Doç.Dr.Fikret Başkaya’nın “Paradigmanın İflası”kitabının 8. baskısında”bölücülük propagandası”ndan 4 yıla kadar hapis istemiyle 2. kez yargılanmasına başlandı. Başkaya, aynı kitaptan 20 ay hapis yatmış ve AİHM’de açtığı davada 8 Temmuz 1999’da tazminat kazanmıştı.
– Avusturya’da emeklilik yasasını protesto, İtalya’da Alitalia’nın 400 hostesi işten çıkarma planı için çalışanlar greve gitti. İtalya’da 225 uçuş iptal oldu.
– Vatan Dergi Grubu koordinatörü gazeteci Ercan Arıklı otobüs çarpması sonucu, 63 yaşında.
2004- Ankara 10.İdare Mahkemesi, TÜPRAŞ’ın % 65.67’lik kamu hissesinin Efremov-Zorlu konsorsiyumuna blok satışına ilişkin 13 Ocak 2004 tarihli İhale Komisyonu kararını iptal etti. Özelleştirme İdaresi, kararı temyiz edeceğini bildirdi.
2006- Karadağ bağımsızlığını resmen ilan etti. 21 Mayıs’ta yapılan referandumla Sırbistan’dan ayrılma kararı alınmıştı.
2012- Binlerce kadın, Başbakan Erdoğan’ın kürtaj-sezaryen karşıtı sözlerini ve yasak getiren yasa hazırlıklarını Kadıköy’de protesto etti.
– Güre’de düzenlenen ”Ulusal Çalıştay”da sonuç bildirgesi açıklandı: ”Kaz Dağları’nda 285 ayrı noktada 5 bin 657 dekarlık alandaki altın arama ve işletme faaliyetleri durdurulmalı, tüm Kaz Dağları Milli Park sınırlarına dahil edilmeli, özel bir yasa çıkarılmalıdır.”
– Hayvan Partisi, Hayırsız Ada’da (Sivriada)’da 1910 yılında adada ölüme terk edilen 80 bin köpeğin anısına bir “anı taşı” dikti.
2013- Gezi eylemlerinde, Abdullah Cömert Antakya’da 23:30’da yakın mesafeden başına sıkılan gaz kapsülü nedeniyle hayatını kaybetti. İzmir/ Gündoğdu’da Gezi protestolarına polis müdahale etti; akşam sokaklarda polise takviye “eli sopalı siviller” türedi. İzmir/ Karşıyaka’da AKP İlçe Binası’na yürüyen bir grup protestocu binayı ateşe verdi. Beşiktaş İnönü Stadyumu önündeki devasa kepçe Dolmabahçe’de TOMA’ya karşı sürüldü ve “POMA” doğdu. Kızılay Meydanı’ndaki Gezi protestolarında yaklaşık 700 kişi gözaltına alındı. Yer sorunundan dolayı nezarethanelere konulamayan onlarca kişi Ankara Emniyeti’nin içindeki spor salonunda geceyi geçirdi. Bloomberg’de Ali İhsan Varol’un sunduğu “Kelime Oyunu Yarışması”ndaki soru ve cevaplarda “Gezi propagandası” yapıldı.
– Nazım Hikmet’in ölümünün 50.yıldönümünde Türkiye’den Moskova’ya giden 100kişilik sanatçı-yurttaş grubu mezarı başında anma yaptı
2016- “Kelebek gibi uçarım, arı gibi sokarım” sözleriyle efsaneleşen boksör Muhammed Ali Clay (d. 1942) yaşamını yitirdi. Müslüman olmadan önceki ismi Cassius Marcellus Clay Jr. olan Muhammed Ali, 1960 Roma Olimpiyatları’ndan 18 yaşında altın madalyayla ülkesine döndükten sonra; gittiği bir restoranda siyahlara servis yapılmadığının söylenmesi üzerine kazandığı altın madalyayı nehre atar. Muhammed Ali ABD Ordusu’na katılmayı ve Vietnam Savaşı’na gitmeyi, inancı nedeniyle reddetti. Vicdani retçi olduğu ve askere alınmayı reddettiği için Teksas’ta tutuklandı ve “Savaş, Kuran-ı Kerim öğretilerine aykırıdır. Askerlikten kaçmaya çalışmıyorum. Allah ya da peygamber emretmediği sürece hiç bir savaşa katılmamalıyız” diyen Muhammed Ali, “Vietnamlılar bana hiç bir kötülük yapmadılar ki onlarla savaşayım” cümlesinden dolayı da 5 yıl hapis cezasına ve 10 bin dolar para cezasına çarptırıldı, sonrasında da şampiyonluk ünvanı ve lisansı iptal edildi. Hakkında verilen cezaların, 1971 yılında Yüksek Mahkeme tarafından bozulması üzerine döndüğü ringlerde yeniden Dünya Ağır Sıklet Boks şampiyonu olmayı başardı.