1727 – İngiliz matematikçi ve fizikçi Isaac Newton öldü.
1823- Sovyet gerçekçiliğinin en büyük temsilcilerinden oyun yazarı Aleksandr Nikolayeviç Ostrovskiy doğdu.
1872- Rusya’da toplumsal göreneklerin ve kadının konumunun kökten değişmesi için verdiği çabalarla ünlü, dünyanın ilk kadın büyükelçisi Sovyet devrimci yazar ve diplomat Aleksandra Mihaylovna Kollontay doğdu.
1889 – Paris’te, 1789 Fransız Devrimi’nin 100’üncü yıldönümü için, Gustav Eiffel tarafından yapılan Eiffel Kulesi açıldı.
1917- Moskova Kooperatifler Birliği’nin çağrısıyla ilk kez bir “Köylü Temsilcileri Sovyeti” kuruldu.
– ABD, Virgin Adaları’nın bir bölümünü Danimarka’dan 25 milyon ABD doları karşılığında satın aldı.
1925 – Şeyh Sait Ayaklanması’nın olduğu bölgede, Divan-ı Harb tarafından verilen idam cezalarının ayrıca onay gerektirmeden yerine getirilmesi hakkındaki kanun kabul edildi.
1931 – Nikaragua’nın başkenti Managua’daki depremde 2.000 kişi öldü.
1944- Krom adlı yük gemisi Marmaris açıklarında torpillenerek batırıldı.
1945 – Alman günlük yazarı Anne Frank öldü.
1959- Adana’da İncirlik NATO üssünde bir Amerikan askeri uçağı düştü; 4 kişi öldü, 9 kişi yaralandı.
1961- “Akıl Hastası Ressamlar Sergisi” Bakırköy Akıl Hastanesi’nde açıldı.
1964 – Brezilya’da askeri darbe yapıldı.
1965 – ABD, Vietnam’a 3 bin 500 deniz piyadesi göndererek sıcak savaşa girdi. Vietnam’ın 20.yüzyıl tarihinin 30 senesinde savaş hüküm sürdü. Komünistlerin Fransız koloni kuvvetlerine karşı 1940’lı yıllarda başlattıkları mücadele, Saygon ve ülkenin tamamının kontrolünün 1975’te ellerine geçmesine dek sona ermedi.
1966- 2 aydır grevde olan Paşabahçe’nin bine yakın işçisi Karaköy’deki Cam Sanayi Genel Müdürlüğü önüne yürüdü.
1975- Süleyman Demirel başkanlığında Adalet Partisi, Milli Selamet Partisi, Cumhuriyetçi Güven Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi’nden oluşan ve Demokrat Parti tarafından dışarıdan desteklenen Milliyetçi Cephe hükümeti Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk tarafından onaylanarak göreve başladı.
– Devlet memurlarına zam ve tazminat öngören kararname Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. 1 Mart 1975’ten geçerli olacak kararnameye göre işgüçlüğü zammı 50-450, iş riski 50-350, eleman teminindeki güçlük için 50-400 ve mali sorumluluk zammı ise 50-150 lira arasında tespit edildi.
– Northern Electric Fabrikası’nda çalışan bin üç yüz işçi DİSK/ T. Maden-İş sendikasına geçti. İşveren sendikayı tanımadığı açıkladı ve 20 işçiyi işten çıkardı. Direnişe geçen işçilere 13 Mart’ta polisler saldırdı. Direniş 31 Mart’ta işverenin tüm koşulları kabul etmesiyle sonuçlandı.
– Turizm ve Ticaret Yüksek Okulu öğrencisi Veli Yıldırım’ın ülkücülerce dövülerek öldürülmesini protesto eden 500 kadar İTÜ’lü Taksim’e yürüdü.
1976- Rasih Nuri İleri, kendi yayınevi bünyesinde çıkardığı “Kurtuluş” gazetesinde 1919-1920 dönemi Kurtuluş’undan derlediği yazıları bastığı için “kanunun suç saydığı fiilleri övmek”ten 14 ay hapis ve 233 TL para cezasına çarptırıldı.
1977 – Sivas ve Site öğrenci yurtları arasındaki sokak savaşı sabaha kadar sürdü. Polis panzerlerle kapıları kırarak içeri girebildi. Niğde ve Sakarya’daki öğrenci yurtlarında da çatışma çıktı. Toplam 460 öğrenci gözaltına alındı.
– Adalet Partisi Genel Başkanı Süleyman Demirel’in yeğeni Yahya Demirel hakkındaki “mobilya yolsuzluğu” davasını incelemek üzere Meclis’te Soruşturma Hazırlıkları Komisyonu kuruldu. Komisyon, Süleyman Demirel ile dönemin ticaret ve maliye bakanları hakkında ön soruşturma açılmasına karar verdi.
1978- 4 yıl önce yazılıp Şişli Siyasal Bilimler Yüksek Okulu’nda ders olarak okutulan “Uygarlık Tarihi” adlı kitabında “komünizm propagandası yaptığı”na dair 2 öğrencisinin ihbarı üzerine 2 yıldır yargılanan İstanbul Üniversitesi Anayasa Hukuku Doçenti Server Tanilli beraat etti.
1979- Malta’daki son İngiliz birlikleri de adadan çekildi.
1980 – 58 tutuklu Van Cezaevi’nden kaçtı, kaçanlardan 13’ü aynı gün yakalandı.
1982 – 28 Martta gözaltına alınan TKP/ ML militanı Veysel Yıldız’ın sorguda öldürüldüğü bildirildi.
– “Devletin yurtdışındaki nüfuzunu kıracak şekilde asılsız ve mübalağalı konuştuğu” gerekçesiyle yargılanan Tarık Akan beraat etti.
1987-Antep Cezaevi’nde yatan Dr. İsmail Beşikçi’yi, iki Avusturyalı parlamenter Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterdiler.
– Petrol-İş sendikasının 32 işyerinde daha grev uygulamaya başlamasıyla grevdeki işçi sayısı 9 bine, işyeri sayısı 57’ye yükseldi.
1988- Cumhuriyet yazarları İlhan Selçuk ve Ali Sirmen ile Yazı İşleri Müdürü Okay Gönensin “MGK kararlarını kötülemek” gerekçesiyle açılan davalardan beraat etti
1989- Grevleri ANAP hükümeti Bakanlar Kurulu’nca 60 gün süreyle ertelenen Karabük Demir Çelik çalışanları, kararı protesto için servislerden erken inerek 1 km’lik fabrika girişi ile işyeri arasını topluca yürüdü.
– “12 Eylül ve Edebiyatımız” seminerinde Aziz Nesin: “12 Eylül, yazarların yapısalcılık akımına yönelmelerine ortam hazırladı.”
– Devrimci Sol Davası’nda ortak savunmayı okuyan D.Karataş: “Asıl af dilemesi gerekenler halka ve insanlığa karşı suç işleyenlerdir.”
1990 – 9.İstanbul Uluslararası Film Festivali’nde yer alan “Karartma Geceleri” Denetim Kurulu’nca gösterimden kaldırıldı. Rıfat Ilgaz’ın otobiyografik izler taşıyan aynı adlı romanından filme aktarılan Karartma Geceleri’ni Yusuf Kurçenli yönetmiş, başrolde Tarık Akan oynamıştı.
1992 – Halkın Emek Partisi (HEP) kökenli 14 milletvekili 31 Mart 1992 tarihinde Sosyaldemokrat Halkçı Parti’den (SHP) istifa etti. 6 HEP kökenli milletvekili ise -şimdilik- SHP’de kaldı.
– Anayasa Mahkemesi Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun (DİSK) 12 Eylül yönetimince el konulan malvarlığının iade edilmesine karar verdi.
– İHD Genel Sekreteri Akın Birdal Cizre ziyaretindeki izlenimlerini Cumhuriyet’te anlattı: “Cizre’de ilk saldırı devletten geldi.”
1994- SHP’den Zülfü Livaneli ve ANAP’tan İlhan Kesici’nin RP’li R.Tayyip Erdoğan’ın gerisinde kaldığı İstanbul Büyükşehir Belediye seçimlerinde, Refah Partisi dışındaki partilerin seçim kurullarına yaptıkları itirazların çoğu ”fail belirsizliği” vb. gerekçelerle reddediliyor. İstanbul’da sayım dışı kalan oy pusulaları ve listelerin tamamının RP’nin kazandığı ilçelerle bu ilçelerden hareket eden çöp kamyonlarında bulunması üzerine çeşitli partilerden yetkililer çöplükleri taradı; Fatih, Güngören, Bağcılar’da oy kullanılan bazı okulların bahçesindeki çöplüklerde ve Halkalı çöplüğünde SHP ve DSP’ye mühür basılan oy pusulaları ile tutanaklar bulundu. İstanbul’da Bahçelievler, Pendik, Üsküdar, Ümraniye ve Şişli’de bazı camilerin avluları ile okul bahçelerinden seçmen listeleri çıkarken, Fatih’te bir apartmanın kalorifer kazanında, Sarıyer’de de bir futbol sahasında çok sayıda kullanılmış oy pusulası çıktı.
SHP’den Zülfü Livaneli ve ANAP’tan İlhan Kesici’nin RP’li R.Tayyip Erdoğan’ın gerisinde kaldığı İstanbul Büyükşehir Belediye seçimlerinde Refah Partisi dışındaki partilerin seçim kurullarına yaptıkları itirazların çoğu”fail belirsizliği” vb.gerekçelerle reddediliyor.
RP’li Melih Gökçek’in önde bitirdiği Ankara’da, SHP’liler Keçiören’de büyükşehir belediyesi için kullanılan geçerli oyun seçmen sayısından fazla olduğunu saptadı. SHP’nin Büyükşehir adayı Korel Göymen, ilçe seçim kurullarına 800’den fazla itirazda bulunduklarını söyledi. Ankara Büyükşehir Belediyesi seçimlerinde, RP dışındaki partilerin onaylandığı oy pusulaları çöplük, depo ve kalorifer dairelerinde bulundu. Mamak Çöplüğü’nden ise oy pusulaları, zarflar, mühürlü-imzalı tutanaklar ve seçmen kartları çıktı. Ankara’da çöplerden oy pusulası, tutanak vs. evrak çıkmaya devam ederken İl Seçim Kurulu Altındağ ve Keçiören İlçe Seçim Kurulu’nun oyların yeniden sayılması kararını kaldırdı. İl Seçim Kurulu Başkanı Ankara Büyükşehir için mazbatayı hazırlamak üzere olduklarını söyledi.
RP Genel Başkanı Erbakan, İstanbul ve Ankara belediyelerini kazanan R.Tayyip Erdoğan ve Melih Gökçek’le birlikte basın toplantısı yaptı: ”İstiklal Savaşı’nda düşmana karşı halkımız nasıl ayaklandı ise, aynı ruh şahlandı. Batı taklitçisi zihniyetleri denize dökeceğiz.”
1995 – Kuzey Irak harekatını izleyen Reuters haber ajansı muhabiri Fatih Sarıbaş ile Ajans France Press muhabiri Kadri Gürsel, Cizre-Nusaybin yolunu kesen PKK militanları tarafından kaçırıldı.
1997 – Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, hükümetin derhal istifa etmesini istedi. Daha önce de Türk-İş, DİSK ve TİSK de aynı yolda açıklamalar yapmıştı.
2000- Adana Barosu’na bağlı 65 avukat bir bildiri ile, Cumhuriyet Savcısı Sacit Kayasu’nun Kenan Evren hakkında hazırladığı iddianameyi yerinde bulduklarını belirtti.
– Yargıtay, ‘Müjde’ anlamına gelen ‘Mizgin’ isminin nüfusa kaydedilebileceğine karar verdi. Kararını, ‘İsim kişinin onurudur. Seçme özgürlüğü vardır’ gerekçesine dayandırdı.
2001- Eski Sovyet lideri ve NTV danışma grubunun başkanı Mihail Gorbaçov, Rusya’nın başkenti Moskova’da özel televizyon kanalı NTV’nin bağımsızlığı ve ülkede basın özgürlüğünü savunulması amacıyla yürüyüş düzenledi.
2002 – İsrail çatışmaların sürdüğü Ramallah’ı kapalı bölge ilan edip gazetecilere bölgeden çıkma emri verdi. İsrail askerleri ev ev arama yapıp erkekleri gözaltına aldı. Filistin lideri Arafat’ın karagahında İsrail askerleri Arafat’ın bürosunun yanındaki odaya kadar girdi.
2003- Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, iş güvencesinin yürürlüğe girişini 30Haziran’a erteleyen yasayı yeniden görüşülmek üzere TBMM’ye gönderdi. Sezer iade gerekçesini, devletin Anayasa’nın 2. ve 5. md’ndeki “sosyal hukuk devleti”ne uygun tedbirleri alması zorunluluğuna dayandırdı.
– Bakanlar Kurulu’nda bir yurttaşın mektubunu okuyan Başbakan R.Tayyip Erdoğan, savaşın ekonomide yarattığı sıkıntıların giderilmesine katkı için bu kişinin maaşının yarısını devlete bağışladığını, Irak savaşının sonuna kadar bağış yapmaya devam edeceğini yazdığını söyledi. Erdoğan, milletvekillerinin de maaşlarının yarısını bağışlayarak projeye öncülük edebileceklerini belirtti.
– İstanbul 2.İdare Mahkemesi ceza zamanaşımı süresince faillerin yakalanamamasından ötürü, 23 yıl önce faşist saldırıda hayatını kaybeden Türk Tabipleri Birliği Merkez Konsey üyesi Sevinç Özgüner’in kızına İçişleri Bakanlığı’nın 3 bin TL tazminat ödenmesine karar verdi.
– Irak’a müdahaleyi protesto eden bir grup Halkevleri üyesi, ABD’nin Ankara Büyükelçiliği binası bahçe demirlerine kendilerini zincirledi.
2004 – İspanya’da Sosyalist İşçi Partisi (PSOE) lideri ve Başbakan Zapatero 16 üyeli kabineyi 8 kadın 8 erkek eşitliğiyle kurdu. İlk kez bir kadını, Fernandez de la Vega’yı da başbakan yardımcısı yaptı.
– Sırbistan parlamentosu, eski Devlet başkanı Slobodan Miloseviç’i de kapsayan, haklarında savaş suçu davası açılmış Sırplara alamadıkları maaşları ve hukuki masraflarını karşılamak için yasa çıkardı. Kararın ardından ABD,Sırbistan’a verilecek yardımı askıya aldı.
2005 – AİHM, Türkiye’yi KKTC’li gazeteci Kutlu Adalı’nın 1996’da KKTC’de evinin önünde öldürülmesinin ardından “yeterli soruşturma yapmadığı” gerekçesiyle 95 bin avro tazminata mahkum etti. Adalı, Yenidüzen gazetesindeki yazılarında Rumlarla Türklerin tek bir Cumhuriyet altında yaşamaları gerektiğini savunuyordu.
– Bursa’da yerel ve ulusal medyadan 200 çalışan, yeni Türk Ceza Kanunu taslağının basın özgürlüğüne aykırı hükümlerini protesto yürüyüşü yaptı.
2006 – Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac, İlk İş Sözleşmesi Yasası’nı (CPE) onaylayacağını açıkladı. İki değişiklik önerdi; Deneme süresi iki yıldan bir yıla inmeli ve iş akti sona erdirildiğinde de çalışan bunun nedenini bilmeli.
2008- “Tecrite Karşı Sanatçılar” ABD’nin Irak’ı işgalinin 5.yılında Bush’u suçlu bulup kararı G.Saray Postanesi’nden Bush’a yolladılar.
2011- Ahmet Şık tarafından yazılan ve henüz yayınlanmadan hakkında toplatma kararı verilen “İmamın Ordusu” kitabının 298 sayfalık taslağı “Dokunan Yanar” başlığıyla Twitter’dan paylaşıma sunuldu.
2012- Sivas davasının firari sanıkları için verilen zamanaşımı kararını onbinlerce kişi Kadıköy’de protesto etti.
2013- Emek Sineması’nın yıkılmasını protesto eden 50 kişilik bir grup binayı işgal etti. “Emek Bizim İstanbul Bizim İnisiyatifi”nin çağrıyla Emek Sineması’nın bulunduğu sokakta toplanan yüzlerce kişiden 50 kadarı, yıkıma başlanmasını protesto ve “Alternatif Festival Açılışı”için polise rağmen sinema salonunu işgal etti, üst katlardan pankart sallandırdı.
2015- Berkin Elvan’ın ölümüne ilişkin soruşturmayı yürüten İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Memur Suçları Bürosu Savcısı Mehmet Selim Kiraz, DHKP-C’liler tarafından adliyedeki odasında rehin alındı. 9 saat süren müzakereler sonrası akşam saatlerinde başlatılan operasyon sonrası eylemciler Şafak Yayla ve Bahtiyar Doğruyol öldürülürken, savcı Kiraz, ağır yaralı olarak hastaneye kaldırıldı. Kiraz, yapılan tüm müdahalelere rağmen kurtarılamayarak hayatını kaybetti.
– Türkiye’de elektrik sistemi çöktü. 79 il genelinde 10 saate kadar uzanan kesintiler yaşandı.
2016- Diyarbakır’ın merkez Bağlar ilçesinde polis servis aracının geçişi sırasında PKK’lılarca düzenlenen saldırıda 8 polis memuru yaşamını yitirdi, 14 polis memuru ile 15 sivil yaralandı.
– Hindistan’da tadilat halindeki bir köprünün işlek bir yolun üzerine çökmesi sonucu 23 kişi öldü, 80 kişi yaralandı. Köprüyü inşa eden şirketin yetkilileri gözaltına alındı
2017- Sinema ve tiyatro sanatçısı Halit Akçatepe (79), Ataşehir’de bir süredir tedavi gördüğü özel bir hastanede yaşamını yitirdi.
Yorumlar kapatıldı.