Belleğimizde: 31 Ocak

1729- Matbaa Türkiye’ye girdi. “Vankulî Lûgatı” basıldı.Türkiye’de matbaanın yerleşmesi, Katip Çelebi ve Macar asıllı İbrahim Müteferrika’nın çabalarıyla gerçekleşti.
1865 – ABD Temsilciler Meclisi, köleliği yasaklayan yasayı onayladı.
1914- Şair ve roman yazarı Recaizade Mahmud Ekrem Paşa, İstanbul’da öldü.
1915 – I. Dünya Savaşı: Almanya Ruslara karşı zehirli gaz kullandı.
1923- Türkiye ile İngiltere arasında, Musul’un kime verileceği konusunda çıkan anlaşmazlığın giderilmesi için Milletler Cemiyeti’ne başvurulması karara bağlandı. Milletler Cemiyeti, İngiltere lehine karar verdi.
1924 – Kültür magazin dergisi Resimli Ay kapandı.
1927- Müttefiklerin Almanya üzerindeki denetimi sona erdi; bundan sonra Almanya’nın yeniden silahlanmasını Milletler Cemiyeti denetleyecek.
1931- Yarın gazetesi başyazarı Arif Oruç ve sorumlu müdürü İzmit’te birer yıldan fazla hapse mahkum oldular.
1934 – Nazım Hikmet, Nail Vahtedi, Tosun Ömer ve Yonga Ömer beş yıl hapis cezasına mahkûm edildi.
1943- Stalingrad’da Kızılordu’nun 3 hafta önce başlattığı taarruzun sonunda Alman Başkomutan F.Paulus teslim oldu.
1946 – SSCB’den esinlenen yeni Yugoslavya anayasasına göre ülke altı cumhuriyetten oluşuyor: Bosna-Hersek, Hırvatistan, Makedonya, Karadağ, Sırbistan ve Slovenya.
1949- Milli Eğitim Bakanlığı, 15 Şubat’ta başlayacak olan “ilkokullarda ihtiyari din dersleri”ne ilişkin valiliklere tamim gönderdi.
1950 – Amerika Birleşik Devletleri başkanı Harry S. Truman hidrojen bombası geliştirme programı yürüttüklerini açıkladı.
1952- Kelkit’ten bir grup yurttaş, cumhurbaşkanı, başbakan ve Gümüşhane milletvekillerine şu telgrafı çektiler: “Vilayeti:Gümüşhane; Kazası: Kelkit; Kaymakam: Yok; Doktor: Yok; Askerlik şubesi başkanı: Yok; Yargıç: Yok; Mal müdürü: Yok; Özel idare müdürü: Yok; Tapu sicil müdürü: Yok; Ortaokul müdürü: Yok; PTT müdürü: Yok. İşte biz böyle bir kazada Devleti Ali’nin yurttaşları olarak huzur ve güven içinde yaşıyoruz!..”
1956- “Nesebi sahih olmayan çocukların tescili” hakkındaki kanun Meclis’te kabul edildi.
1962- Küba, “Marksist-Leninist bir hükümetin Amerikalılararası sistemin ilke ve amaçlarıyla bağdaşmayacağı” gerekçesiyle Amerika Devletleri Teşkilatı’ndan ihraç edildi. ABD’nin ısrarlı girişimleriyle oylanan karar 1’e (Küba) karşı 14 oyla alındı, 6 ülke çekimser kaldı.
1964- Kıbrıs sorununu görüşmek üzere toplanan III. Londra Konferansı 19 günlük çalışmanın ardından bir sonuç alınamadan dağıldı.
1965 – Sağlık Bakanlığı bir açıklama yaptı; Türkiye’de ortalama insan ömrü 33 yıl.
1966 – “Paşabahçe Şişe ve Cam Fabrikası”nda çalışan 2400 işçi bu sabah saat beşte greve başladı. Şişe ve Cam Fabrikaları Genel Müdürü Şahap Kocatopçu grevin kanunsuz olduğunu öne sürerek durdurulması için mahkemeye başvurduklarını açıkladı.
1968 – Vietkong büyük bir saldırıya geçti; Saygon’daki Amerikan elçiliği 6 saat işgal edildi.
1969 – Sümerbank’ta uygulanan ve 10 bini aşkın işçinin katıldığı grev, toplu sözleşmede anlaşmaya varılmasıyla sona egözrdi.
– İstanbul Ünv.işgalinden 17 öğrenci yargılandı. 6 tutukludan 4’ü tahliye edilirken Deniz Gezmiş ve Celal Doğan tahliye edilmedi.
1971- Sinematek’in Şubat ayı programında 28 günde 26 adet “Sessiz filmler başeseri” gösterilecek.
1973 – Devlet Güvenlik Mahkemelerinin kurulmasına ilişkin kanun kabul edildi.
– Çetin Altan’ın 4,5 yıl hapsi istendi; karikatürist Turhan Selçuk’u döven 3 polis hapse mahkûm edildi.
1974 – Seyfi Demirsoy’un ölümüyle boşalan Türk-İş genel başkanlığına Halil Tunç seçildi.
1976 – Ankara/ Tandoğan’da İlerici Kadınlar Derneği’nin düzenlediği ve öğrenci örgütlerinin desteklediği “Evlat Acısına Son” mitingi yapıldı.
– İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğrencisi ve İYÖKD üyesi Cahit Şenyüz’ü polisin öldürdüğünü savunan öğrenciler Morg’tan Sirkeci’ye yürüdü.
1978 – Zonguldak’ta ikramiyesi ödenmeyen 20 bin maden işçisi direnişe geçti.
1980 – TARİŞ’te 11 bin işçinin 8 gündür sürdürdüğü direniş, DİSK’in aldığı kararın işyerlerinde oylanıp onaylanmasının ardından sona erdi. Fabrika ve kombina kapılarındaki barikatları kaldıran işçiler işbaşı yaptı.
1985 – Başbakan Turgut Özal, Gökova’da termik santral kurulacağını açıkladı.
1986 – Nokta dergisinde, askeri yönetim sırasında siyasi tutuklulara yapılan işkenceler konusunda itiraflarda bulunan polis memuru Sedat Caner, Ankara Cumhuriyet Savcılığı’na teslim oldu; savcılık sorgusunun ardından tutuklanarak cezaevine konuldu.
– Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) İçel Milletvekili Fikri Sağlar, Türkiye’de 5 yılda 800’den fazla insanın “kayıp” olduğunu söyledi.
1990 – Atatürkçü Düşünce Derneği ve Türk Hukuk Kurumu Başkanı Prof. Dr. Muammer Aksoy, 73 yaşında Ankara’da evinin önünde kurşunlanarak öldürüldü.
– Moskova’da ilk McDonald’s açıldı.
1994- Türk-İş’e bağlı 48 sendikanın şube başkanı düzenledikleri basın toplantısında, Petrol-İş Sendikası Başkanı Münir Ceylan’ın 20 ay hapis cezasına çarptırılmasını protesto etti. SHP Meclis Grup Başkanvekili Ercan Karakaş da M.Ceylan’ı İstanbul’da ziyaret etti. Münir Ceylan, haftalık “Yeni Ülke” dergisinde Temmuz 1991’de yayınlanan ve Anti-Terör Yasası’nı eleştiren “Yarın Çok Geç Olacaktır” başlıklı yazısı nedeniyle “bölücü propaganda”dan 20 ay hapis cezasına mahkum olmuştu.
– İYÖ-DER’li öğrenciler, gözaltında kaybolan Ali Efeoğlu’na ilişkin açıklama talebiyle SHP İstanbul İl Merkezi’ni işgal etti.
1996 – Patlayıcı yüklü bir kamyon Kolombo’da (Sri Lanka) merkez bankasının kapılarına çarparak infilak etti: en az 86 kişi öldü, 1.400 kişi yaralandı.
– Show TV’de yayınlanan ve gözaltında öldürülen Metin Göktepe’nin “gizli örgüt üyesi” olduğunu ileri süren program Show TV önünde protesto edildi.
1999- ÖDP ve EMEP üyeleri ABD’nin Irak’a yönelik hava harekatında İncirlik Üssü’nü kullanmasını İstiklal Caddesi ve Tepebaşı’nda basın açıklamalarıyla protesto etti.
– Pop şarkıcısı, besteci ve şarkı sözü yazarı Barış Manço öldü.
2000- MLKP üyesi oldukları iddiasıyla gözaltına alınan 15 kişiye işkence yapmakla suçlanan polislerin duruşmasında slogan atan 4 izleyici gözaltına alındı. Süleyman Yeter, işkenceci polisleri teşhis edeceği duruşma öncesi gözaltına alınmış ve işkencede hayatını kaybetmişti
2001- “Beyaz Enerji Operasyonu” adı verilen yolsuzluk soruşturmasını yöneten DGM Savcısı Talat Şalk Dünya Bankası, IMF ve AB temsilcilerinden enerji ihaleleri için bilgi ve belge istedi. Başbakan Bülent Ecevit, “savcı devletin saygınlığına gölge düşürmüştür.Gereken yapılır” dedi.
– Lockerbie faciası davası sonuçlandı. 1988’te bir Amerikan yolcu uçağının İskoçya’nın Lockerbie kasabası üzerinde patlamasıyla 270 kişinin hayatını kaybettiği davada yargılanan iki Libyalıdan biri suçlu, biri suçsuz bulundu. Mahkeme “komplonun fikir, planlama ve uygulamasının Libya kaynaklı olduğu” hükmüne vardı.
2002 – AİHM, 1996’da esrarengiz bir şekilde öldürülen KKTC’li gazeteci yazar Kutlu Adalı’ya ilişkin davaya başladı. Türkiye AİHS’nin dokuz maddesini ihlal etmekle suçlanıyor. Kutlu Adalı’nın eşi İlkay Adalı ifadesinde cinayetten Türkiye ve KKTC’yi sorumlu tuttu.
2004 – Britanya’da Blair hükümetinin Irak savaşını meşrulaştırmak için Saddam’ın kitle imha silahlarıyla ilgili istihbaratı abarttığı haberlerini bilim insanı Dr. David Kelly’e dayanarak veren BBC muhabiri Andrew Gilligan istifa etti. Açılan soruşturmada hükümet aklamış, BBC suçlu bulunmuştu.
– TL’den 6 sıfır atılması ve Türkiye Cumhuriyeti devleti para biriminin Yeni Türk Lirası olmasını öngören yasa, Resmi Gazete’de yayımlandı.
2005- Talim ve Terbiye Kurulu’ndaki görevlerinden alınıp yargı kararıyla Kurul’a dönen 103 öğretmenden 55’i, sürgün müddetince uğradıkları maddi zararların karşılanmayacağı yönünde Başkan Ziya Selçuk’un verdiği yanıt üzerine MEB ve ilgili birimler hakkında suç duyurusunda bulundu.
– Dünyaca ünlü pop yıldızı Michael Jackson hakkında 13 yaşındaki bir çocuğa tacizde bulunduğu gerekçesiyle dava açıldı.
2006- PKK lideri Abdullah Öcalan’ın avukatlarından İrfan Dündar, müvekkilinin yeniden yargılanmaya ilişkin dilekçesini, bu konuda yetkili olan Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesine göndererek başvuruda bulunduğunu bildirdi.
– 2005 yılı dış ticaret açığının 42.900.000.000 dolar olduğuaçıklandı. Bütçe açığı ise 9.700.000.000 TL olarak gerçekleşti.
– Şili’nin tarihindeki ilk kadın devlet başkanı Michelle Bachelet kabinedeki 20 bakanlığın yarısına kadınları atadı.
– Venezüella Devlet Başkanı Huga Chavez, Amerikalı yoksullara ucuz yakıt verme kararını ABD’deki büyük gazetelere tam sayfa ilan vererek duyurdu. Slogan; “Venezüella sayesinde evlerdeki ocaklar tütecek”.
– Danimarka’nın Jyllands-Posten gazetesi, 30 Eylül’de yayımladığı 12 serilik Hz.Muhammed karikatürleri için “Bir çok Müslüman rahatsız oldu. Özür diliyoruz” dedi. Aynı karikatürleri 10 Ocak’ta ifade özgürlüğü adına yeniden yayımlayan Norveç gazetesi Magazinet de “Karikatürler, Müslümanların onurunu kırdıysa üzgünüz” dedi.
2008- İstanbul Davutpaşa’da kaçak havai fişek ve maytap üreten bir atölyedeki maytapların yanarak doğalgaz kazanını patlatmasıyla oluşan olayda 23 kişi öldü, 100’den fazla kişi yaralandı.
– AİHM, Türkiye’nin, Özgür Ülke gazetesi okuduğu ve Med TV izlediği gerekçesiyle disiplin soruşturmasıyla görev yeri değiştirilen Hakim Mehmet Emin Albayrak’a tazminat ödemesine karar verdi.
2011- Mısır’da halk İskenderiye, Mensure, Demanhur ve Süveyş kentlerinde de ayaklandı.
– Çapa ve Cerrahpaşa Tıp Fakülteleri öğretim üyeleri “Tam gün olarak performansa dayalı” çalışmayı protesto etti.
2014- 221 gündür komada olan Berkin Elvan için ifadesi alınan 7 polis olay günü nerede görev yaptıklarını “hatırlayamadı.”