Belleğimizde: 31 TEMMUZ

1492 – Yahudilerin İspanya’dan kovulacağını gerekçeleriyle bildiren Elhamra Kararnamesi imzalanarak yürürlüğe girdi.
1886- Macar piyanist ve besteci Franz Liszt hayata veda etti.
1908- II. Abdülhamit döneminde resmi bir göreve dönüşen hafiyelik resmen ortadan kaldırıldı.
1914- Fransız Sosyalist Partisi’nin (1901) ve L’Humanité gazetesinin (1904) kurucusu, demokratik sosyalizmin öncülerinden, sosyalist-savaş karşıtı politikacı ve yazar Jean Jaures (55) silahlı saldırıda bir deli tarafından öldürüldü.
1921- Yunan Kralı Konstantin Eskişehir’e geldi.
1922- İstiklal Mahkemeleri Kanunu TBMM’de kabul edildi.
1932- Almanya’da Hitler’in lideri olduğu Nazi Partisi (NSDAP) seçimlerde 230 milletvekilliğiyle oyların % 37.3’ünü alarak, ilk kez 1.parti oldu. sosyal demokratlar 133, komünistler 89 milletvekili çıkardılar. NSDAP 2 yıl önce 14 Eylül 1930’da yapılan seçimlerde %18.3 ile 2.parti olmuştu. NSDAP’ın oyu 4 yıl önceki seçimlerde ise yalnızca % 2.8’di.
1936- İspanya’da General Franco’nun faşist güçleri Madrid’i kuşattı.
1944- ‘Küçük Prens’ kitabının yazarı Antoine de Sait Exupery Fransa’nın Nazilerin işgali altındaki güney bölgesi üzerinde F-5B ile uçmak üzere Korsika’dan havalandıktan sonra Akdeniz semalarında kayboldu.
1945- “Sosyal demokrat” ve “Günizm” adlı partileri kurmak isteyenlerin başvurusu reddedildi.
1949- Veliefendi Hipodromu’nda seyirciler at yarışlarına hile karıştığı iddiasıyla hakem kulesini ve tribünleri yaktı.
1950- Demokrat Parti hükümetinin Kore’ye asker gönderme kararının ardından ABD Akdeniz Donanması’na ait gemiler İstanbul ve İzmir limanlarına demirledi.
1952- Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ) kuruldu. Türk-İş Türkiye’nin ilk sendikal konfederasyonudur.
– Üreticiler, ilan edilen üzüm, incir, fındık ve pamuk fiyatlarından memnuniyetleri nedeniyle Başbakan Adnan Menderes’e teşekkür telgrafları çektiler.
1959- Türkiye Avrupa Ekonomik Topluluğu’na (AET) üyelik için resmen başvurdu.
– Kısa adı ETA olan Bask Yurdu ve Özgürlüğü örgütü kuruldu.
1962- Paris’te “Türkiye’ye Yardım Kulübü” kuruldu. Dokuz ülkeli konsorsiyum Ortak Pazar ve Avrupa Yatırım Bankası ile işbirliği yapacak.
1965- Alpaslan Türkeş Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi genel başkanlığına seçildi.
– İngiliz televizyonunda sigara reklamları yasaklandı.
1966- Chicago, New York ve Cleveland’da ırkçı gösterilere polis müdahale etti. Sonuç: 6 ölü, 84 yaralı.
1967- Singer fabrikası, satış mağazaları ve Anadolu şubelerinde çalışan işçiler sendikal çalışmaları nedeniyle işten çıkarılan arkadaşları ile dayanışma amacıyla direnişe geçti. Fabrikaya girmek isteyen Amerikalı işverene kimlik soran bir işçinin yüzünde sigara söndürülmesi üzerine büyük bir gerginlik yaşandı. Grev yapan işçilere saldırılar yapıldı, bazı işçiler dövüldü. 19 Eylül’de grevin yasalara uygun olmadığı kararı alındı, ancak işçiler direnişini sürdürdü.
1969- Türkiye’de bira sanayiinin gelişmesi nedeniyle Emniyet Müdürlüğü birayı alkollü içki saymamaya karar verdi.
1971- Amerikalı astronotlar Davit Scott ve James Irvin ay yüzeyinde 4 tekerlekli bir araçla gezdiler.
– Yeni Gazete ile Yeni İstanbul gazeteleri, ekonomik nedenlerle yayın durdurma kararı aldılar.
1972- 154 sanıklı Devrimci Gençlik Dernekleri Federasyonu (Dev-Genç) davası İstanbul Sıkıyönetim Mahkemesi’nde başladı. Sanıklardan 78’i tutuklu, 28’i firarda.
1980- Türkiye’nin Atina Büyükelçiliği İdari Ataşesi Galip Özmen ile kızı Neslihan Atina’da silahlı saldırı sonucu öldürüldü.
1981- Bir derginin 15 Haziran tarihli sayısında kendisini hedef alan bir yazı ihbar kabul edilerek 10 gün önce gözaltına alınan TYS Yönetim Kurulu üyesi şair ve gazeteci Tekin Sönmez “komünizm propagandası yaptığı” gerekçesiyle Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi’nce tutuklandı.
1983- Sosyal Demokrasi Partisi’nin (SODEP) veto edilen eski genel başkanı Erdal İnönü SODEP’ten milletvekili adayı olacağını açıkladı.
1986- Bazı Sosyal Demokrat Halkçı Partililer hakkında Kürtçe konuştukları gerekçesiyle soruşturma açıldı.
– Besteci ve piyanist Franz Lizst öldü.
1987- Askeri cezaevi ve tutukevlerindeki baskıları protesto için tutuklu ve hükümlülerin açlık grevleri devam ediyor. Tutuklu ve hükümlü aileleri Adalet Bakanlığı önünde oturma eylemi başlattı. Aileleri İHD, TTB, Ziraatçılar Derneği, Veteriner Hekimler Birliği, SHP yöneticileri ve Milletvekilleri ziyaret ederek eyleme destek oldu.
1988 – Malezya’nın Butterworth kentinde bir feribot terminali çöktü: 32 kişi öldü, 1674 kişi yaralandı.
1989- Mustafa Hayrullahoğlu’nun ölümüne dair Danimarka Adli Tıp Bilim Adamları Komitesi’nce fotoğraflar üzerinden yapılan inceleme sonuçları avukatlara raporlandı: “Hayrullahoğlu’nun ölümü işkenceden.” İşkenceden yargılanan polisler 1989’da beraat etmiş, temyize gidilmişti.
– Eskişehir Özel Tip Cezaevi’nde 280 mahpusun sürdürdüğü açlık grevinin 34.gününde tutuklu yakınları İHD Ankara Şubesi’nde kefenli açıklama yaptı. İstanbul Sağmalcılar Cezaevi önünde toplanan tutuklu/ hükümlü yakınlarından 6 kişi gözaltına alındı.
1990- Bakkallar ve Bayiler Federasyonu kola boykotundan sonra yabancı içki ve sigara satmama kararı aldı.
1992- Özgür Gündem Gazetesi Gercüş muhabiri Yahya Orhan evinin yakınında uğradığı silahlı saldırıda hayatını kaybetti.
1993- 28 Temmuz’da Bitlis’te kaçırılan Özgür Gündem muhabiri Ferhat Tepe’nin babası DEP Bitlis İl Başkanı İshak Tepe’yi telefonla arayan bir kişi “Osmanlı-Türk İntikam Tugay’ı” adına fidye ve PKK’nin kaçırdığı 4 Fransız turistin serbest bırakılmasının sağlanmasını istedi.
1994- Erzincan Kılıçkaya köyünde, devlet güçleriyle çıkan çatışmada TKP/ML- TİKKO mensubu olduğu idida edilen Özlem Sürgeç (1974- Dersim) ve Fethi Özdemir (1967- Pertek) öldürüldü.
1998- Gazete promosyonlarına kısıtlama getiren yasa tasarısı Meclis’te kabul edildi.
– Dünya Gençleri’nin Bergama Buluşması gerçekleşti; 25 ülkeden yaklaşık 2 bin genç bir araya geldi.
2000- Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, 9 Eylül Üniversitesi Rektörlüğü’ne Emin Atıcı’yı atadı. Atıcı Yüksek Öğrenim Kurulu listesinde üçüncü sıradaydı.
– Ankara Tutuklu Aileleriyle Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (TAYAD) ve F Tipine Karşı Aydın ve Sanatçı Girişimi üyesi bir grup, Ankara’da basın açıklaması yapmak istedi. TAYAD’lıların Güvenpark’taki F Tipi Cezaevleri protestosunda yazar ve Özgür Üniversite Başkanı Prof.Fikret Başkaya’nın da aralarında olduğu 18 kişi gözaltına alındı. TAYAD’lılar daha sonra Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde basın açıklaması yaptı.
– Dünya Gençleri’nin Bergama Buluşması gerçekleşti ; 25 ülkeden yaklaşık 2 bin genç bir araya geldi.
2001- AİHM, Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılan RP yöneticilerinin 1998’de yaptığı başvuruyu karara bağladı. Mahkeme, RP’nin kapatılmasında Türkiye’yi haklı buldu. Necmettin Erbakan “karar siyasi, itiraz edeceğiz” dedi.
2002- TBMM’de 3 Kasım’da genel seçim kararı 449 kabul 62 ret ve 3 çekimser oyla kabul edildi. Sadece DSP sandığa gitmeye karşı çıktı.
– İsrail’in intihar bombacılarının ailelerini Gazze’ye sürme kararının ardından, Kudüs’te İbrani Üniversitesi’nde bomba patladı: 7 kişi öldü, 85 yaralı var.
2003- Talim ve Terbiye Kurulu’nun üst kadrosunu tamamen değiştiren, Başkanlığa Ziya Selçuk’u getiren Milli Eğitim Bakanı H.Çelik, tümü kitap inceleme komisyonlarında görevli 160 öğretmeni ”hatalı eğitim araçlarını onaylayıp üst kurula gönderdikleri” iddiasıyla görevden aldı.
2004- Siyasi yasaklı olduğu 26 yıl boyunca ülkeye dönemeyen Ali Asker Ceylan memleketi Dersim’de konser verdi.
2005- İtalya’da terörle mücadele yasası parlamentoda kabul edildi. 20 komünist ve yeşil milletvekili yasaya ‘hayır’ oyu verdi. Yasayla, terör zanlılarını 12 saat yerine 24 saat gözaltında tutma, avukatsız sorgulama, güvenlik güçlerine telefon dinleme ve interneti kontrol etmek dahil geniş yetki veriliyor.
2006- Hükümet, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt’ı Yüksek Askeri Şura’yı beklemeden Genelkurmay Başkanlığı’na atadı. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer de hemen onayladı.
– İsrail, Kana katliamının ardından tepkiler üzerine ilan ettiği ’48 saatlik ateşkes’e rağmen Lübnan’ı vurdu. Beyoğlu’nda İsrail’in Lübnan ve Filistin’e saldırılarını ve AKP’nin tavrını protesto için Tünel’den yürüyüşe geçen bir gruba Odakule’de ara sokaklardan çıkan siviller sopalarla, polis gaz ve copla müdahale etti, bazı eylemciler de taş attı; çatışma 3 saat sürdü.
– Manisa’dan Ankara’ya gelen çiftçiler AKP’nin tarım politikalarına tepki olarak ürünlerini TBMM önünde Akay kavşağına döktü. Köylüler daha sonra TBMM Çankaya kapısı önünde toplanarak Atatürk Bulvarı’na yürüdü. Bergamalı köylüler adına Oktay Kaynar bir konuşma yaptı.
– Diyarbakır’da geçim zorluğu çeken binlerce aile, ekmeğini fındıktan ve Pamuktan çıkarmak için Akdeniz ve Karadeniz Bölgesi’ne doğru umut yolculuğuna başladı. Yoksul insanlar fındık toplamak üzere bindiği umuda yolculuk treni, Diyarbakır’dan hareket etti. Başta Adana ve Adapazarı olmak üzere, çeşitli illere gidecek olan mevsimlik işçiler, fındık ve pamuk tarlalarında günde 12 saat ve 12 YTL karşılığında çalıştıkları tespit edildi.
2007- Britanya ordusu, Kuzey İrlanda’da 38 yıldır sürdürdüğü, resmi adıyla ‘barışı koruma görevi’ni sona erdirdi. Böylece Britanya tarihinin en uzun süreli askeri operasyonu noktalandı.
– Eski DTP Genel Başkan Yardımcısı Muş Milletvekili Sırrı Sakık, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in TBMM’ye giren partilerin genel başkanlarıyla görüşme programına DTP’yi almamasını eleştirdi; “Ayrımcılık yapıyor” dedi.
– AİHM 6 davada,işkence yapıldığı ve adil yargılamanın ihlal edildiğine karar vererek, Türkiye’yi toplam 229 bin 200 euro tazminata mahkum etti.
2012- Çeşitli kadın örgütleri gözaltında işkenceden 11 ay ceza alan, gözaltında tecavüz suçlamasına muhatap olan Sedat Selim Ay’ın Diyarbakır TEM’den Terörle Mücadeleden Sorumlu İstanbul Emniyet Müdür Yardımcılığı görevine atanmasını İstanbul Emniyet Müdürlüğü önünde protesto etti.
2013- Yoğun bakımdaki Berkin Elvan’ın ailesinin Taksim Meydanı’ndaki basın açıklaması polislerce kalkanlarla engellenmek istendi. Baba Sami Elvan’ın konuşmasının hemen ardından polis tazyikli su, gaz ve plastik mermiyle toplanan kitleyi dağıttı.
– Anadolu Kadın Hareketi ile Edremit Çamcı Köyü muhtarlığının Çamcı Köyü’nde düzenlediği ”Gezi’den Kaz Dağları’na Uzanan Demokrasi” konulu etkinliğine CHP ve Halkevleri yöneticileri, CHP Mamak ve Çankaya belediye başkan adayları ve gazeteciler katıldı.
– TÜMTİS’in (Türkiye Motorlu Taşıtlar Sendikası) uluslararası üst kuruluşu ITF ile birlikte yürüttüğü DHL’deki sendikal örgütlenme kampanyasına sanatçı, yazar ve akademisyenler de ortak bir bildiriyle destek verdi.
2015- Koalisyon kurulamıyorsa, erken seçime çatışmasızlık koşullarında gidilmesi gerektiğini söyleyen Selahattin Demirtaş “Halk sesini güçlü bir şekilde çıkarırsa, Kandil’dekiler de halkın bu sesine kulak vermek zorunda kalırlar.”
Şanlıurfa Cumhuriyet Savcılığı HDP Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ hakkında “Sırtımızı YPG’ye, YPJ’ye ve PYD’ye yaslıyoruz” dediği iddiasıyla soruşturma başlattı. Demirtaş, CB Erdoğan ve BB Davutoğlu için”yargı görevi yapanları etkilemek”ten suç duyurusunda bulundu.
Büyük kentlerde, özellikle de İstanbul’da birbiri ardına yapılan bomba ihbarları ve Vali’nin Emniyet birimleri ile özel güvenlik şirketlerine gönderdiği uyarı yazılarının sosyal medyaya düşmesi, metroları ve AVM’leri etkiledi.
– ABD Dışişleri Bakanlığı, Suudi Arabistan’a yaklaşık 5,4 milyar dolar değerinde balistik füze satışı için onay verdi.
2016- Milli güvenliğe tehdit oluşturduğu gerekçesiyle, FETÖ aidiyeti, iltisakı veya irtibatı bulduğu ileri sürülen bin 389 askeri personel, kanun hükmünde kararnameyle TSK’dan ihraç edildi.