M.Ö. 470- Yunanlı Filozof Sokrates doğdu.
M.Ö. 781 – Tarihte ilk kez bir güneş tutulması Çin’de kayıtlara geçti.
980- “Davranışların en iyisi iyi niyetten doğandır. Niyetin en iyisi ise bilimden ortaya çıkandır” diyen bilim adamı İbn-i Sina doğdu.
1783 – Montgolfier Kardeşler, sıcak hava balonlarını halka tanıttılar.
1844- Almanya’da Silezya bölgesinde dokumacılar ayaklandı.
1876 – 30 Mayıs 1876 Darbesi ile tahttan indirilen Osmanlı Padişahı Abdülaziz, gözaltında bulundurulduğu Feriye Sarayları’nda bilekleri kesilmiş olarak ölü bulundu. Doktorlar tarafından intihar ettiğine karar verilmişse de yaygın kanı öldürüldüğü yönündedir.
1877- Osmanlı Devleti ile İngiltere arasında savunma anlaşması imzalandı. Anlaşma gereğince toprak mülkiyeti Osmanlı Devleti’ne ait olarak kalmak üzere Kıbrıs’ın idaresi İngiltere’ye veriliyordu. Uygulama 1 yıl sonra, 4 Haziran 1878 tarihinde gerçekleştirildi.
1930- Türk Tarihi Tetkik Heyeti ilk toplantısını yaptı. Ekip 16 kişiden oluşuyordu. Heyet başkanlığına Tevfik Bey (Bıyıklıoğlu) seçildi.
1932- Türkiye’deki yabancıların kamu işlerinde çalışması yasaklandı.
1933- Modern şiirin öncülerinden Ahmed Haşim, İstanbul’da 46 yaşında yaşamını yitirdi.
1936- Fransa’da seçimleri sol kazandı; sosyalistler ve radikaller, komünistlerin dışarıdan desteğiyle “Halk Cephesi” hükümetini kurdu, sosyalist Leon Blum başbakan oldu.
1937- Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası Kanunu Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edildi.
1940 – II. Dünya Savaşı: Alman güçleri Paris’e girdi. Şehri ancak 10 gün sonra (14 Haziran 1940) tam olarak kontrol altına alabileceklerdir.
1943- Toprak mahsullerinden vergi alınmasını öngören yasa kabul edildi. Buna göre her çeşit toprak ürünü vergiye tabi oluyor.
1944- II. Dünya Savaşı sırasında Alman harp gemileri ticaret gemisi biçimine sokularak Boğazlardan geçiyordu. İngiltere bu durumu Türkiye nezdinde protesto etti. Aynı gün Müttefik kuvvetler Roma’yı ele geçirdi.
1945- Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde tartışmalara neden olan Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu kabul edildi.
1961- Amerika Birleşik Devletleri Başkanı John F. Kennedy ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Başkanı Nikita Kruşçev Viyana’daki zirvede bir araya geldi.
1964- Türk Hükümeti, Londra ve Zürih Antlaşmalarının verdiği yetkiyle Kıbrıs’a müdahale kararı aldı. Bu karar üzerine ABD Başkanı Lyndon B. Johnson, Türk Hükümeti Başbakanı İsmet İnönü’ye bir yazı gönderdi. Johnson Mektubu olarak anılan yazıda ; Türkiye‘nin elinde bulunan silahların, muhtemel bir Sovyet müdahalesine karşı kullanılmak üzere yardım amacıyla verildiğini, bu yüzden Kıbrıs’a müdahale için kullanılamayacağını belirtiyordu.
1966- Şiirlerinde komünizm propagandası yaptığı iddiasıyla tutuklanan Aşık İhsani’nin eşi Aşık Güllüşah 8 yaşındaki oğlu ile birlikte Sultanahmet Cezaevi önünde saz çalarak eşi için yazdığı şiiri okudu.
1969- TÖS’ün Eğitim Bildirisi’nden: “31 bin 882 ilkokula karşı 40 bin Kur’an kursu var; yalnızca 12 bini resmi izne sahip.”
1970- Manisa’da “mini etekli” bir Emniyet Sandığı çalışanı öğle yemeğinden sonra işyerine dönerken ana caddede yaklaşık 200 kişilik bir grubun saldırısından zorlukla kaçıp bir işyerine sığındı. Gece de ”Çocuk Parkı”nı basanlar, oturan gençlerin sakal ve bıyıklarını kesti, ardından Golf Kulübü’nü bastı.
– “Altın Portakal” Sinema Ödülünü başrolünü Yılmaz Güney’in oynadığı Bir Çirkin Adam filmi kazandı.
– İstanbul Üniversitesi Senatosu, asistanların ve öğrencilerin “yönetime katılma” talebini Anayasa’ya aykırı bulmakla birlikte “prensipte” kabul etti
1972- California Üniversitesi profesörlerinden siyah eylemci Angela Yvonne Davis, gizli örgüt kurmak, cinayet ve adam kaçırma suçlarından beraat etti. Jürinin bütün üyeleri beyazdı.
– 204 belediye ve 3995 muhtarlık için seçim yapıldı; Adalet Partisi 100 belediye başkanlığı kazandı.
1973- Yavuz Zırhlısı, Gölcük’te yapılan törenle donanmadan çıkarıldı. Birinci Dünya Savaşı’nda, Alman zırhlıları ”Goben” ve ”Breslau” Osmanlı Devleti’ne sığınmış; bu zırhlılara bayrak çekilerek, ”Yavuz” ve ”Midilli” adları verilmişti.
1974- Uluslararası Hukukçular Komitesi. Uganda’da İdi Amin’in iktidarı ele geçirmesinden bu yana 250 bin kişinin öldürüldüğünü açıkladı.
1975- Bursa İş Mahkemesi 5 bin işçinin çalıştığı TOFAŞ Otomobil Fabrikası’nda toplu pazarlık yapma yetkisini DİSK’e bağlı Maden-İş Sendikası’na verdi.
1978- Kıbrıs’ta Halkçı Parti Başkanı Alper Orhon: “Kıbrıs’ta 10 köy MHP’lilerle dolduruldu. Kamu iktisadi kuruluşlarının başındakiler AP, MHP ve MSP’li”
1979- 813 sanıklı K.Maraş Katliamı Davası başladı; 19-25 Aralık 1978 tarihleri arasında 111 kişi dinci-faşistlerce katledilmişti.
1980- MHP Genel Başkan Yardımcısı Gün Sazak’ın öldürülmesinin ardından Kayseri’de kaçırılıp işkence edilen eski Milli Eğitim Müdürü TÖB-DER üyesi Çetin Soysal tabancayla öldürülerek yola atıldı. Lise öğrencisi Ali Koç da ülkücülerin silahlı saldırısında hayatını kaybetti.
Çorum’da Yahya Bakan ve Osman Aksu adlı sağ görüşlü kişiler, bir inşaatta öldürülmüş olarak bulundular.
1981- Milli Güvenlik Konseyi’nin ölüm cezasını onayladığı sağ eylemci Cevat Karakaş idam edildi.
1984- Tokat Reşadiye’ye bağlı Cihet köyüne, kolluk güçleri tarafından düzenlenen operasyon sonucu Devrimci Yol güçleriyle çıkan çatışmada militanlardan Ahmet Pehlivan (1953/ Artvin) ve Ayhan Gökvelioğlu (1956/ Tokat- Çamlıbel) öldürüldü.
1986- İzmir 9 Eylül Üniversitesi’nde bir kız öğrenci “ramazan günü okula askılı elbiseyle geldiği” için polis tarafından dövüldü.
1987- Siirt Cumhuriyet Savcılığı, SHP MKYK üyesi Turgut Atalay’ın Nisan ayında SHP’nin Siirt Bölge Toplantısı’nda yaptığı konuşmada “Kürtçülük propagandası yaptığı” iddiasıyla hazırladığı soruşturma dosyasını 7.Kolordu ve Sıkıyönetim Komutanlığı Savcılığı’na sevketti.
– Ankara Valiliği, 12 Eylül 1980 sonrasında feshedilen Türk Dil Kurumu’nun üyelerince 18 Nisan 1987’de kurulan “Dil Derneği”nin faaliyetini durdurdu. Gerekçe: “Türk Dil Kurumu’nun yerine kanunla Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu’nun kurulmuş olması.”
– Tek tip öğrenci derneğini protesto için 14 Nisan’da Aksaray’dan Beyazıt’a “yasadışı yürüyüş yaptıkları” iddiasıyla yargılanan 63 öğrenciden, aralarında Metin Göktepe’nin de bulunduğu tutuklu 24 öğrenci tahliye edildi.
1989- Polonya’da ilk serbest seçimler yapıldı. Seçimleri Dayanışma kazandı.
– İran’ın dini lideri Ayetullah Humeyni’nin ölümü nedeniyle Türkiye’de bayraklar yarıya indirildi.
– Çin Halk Cumhuriyeti’nde 1.5 aydır gösteri yapan, 3 haftadır da Tiananmen Meydanı’nı işgal eden öğrencilere ordu müdahalesi: yüzlerce ölü, binlerce yaralı.
1990- Türkiye Birleşik Komünist Partisi (TBKP) resmen kuruldu. Nihat Sargın Genel Başkan, Haydar Kutlu (Nabi Yağcı) Genel Sekreter oldu.
1992- III. İzmir İktisat Kongresi toplandı
1994- Kaçırılan Kürt işadamı Savaş Buldan ve 2 arkadaşı Melen Çayı’nın kenarında işkence edilip kurşunlanarak öldürülmüş olarak bulundu.
– Türkiye’nin Atina Büyükelçiliğinde müsteşar olarak görev yapan Haluk Sipahioğlu, Ermeni militanlar tarafından düzenlenen bir suikastta öldü.
– Radikal İslamcılar, Bangladeşli yazar Teslime Nesrin hakkında ölüm emri verdi. Yazar Teslime Nesrin İslam toplumunda kadının baskı altında olduğunu savunuyor.
– Ankara Büyükşehir Belediyesi‘nin RP’li Başkanı Melih Gökçek, heykeltraş Mehmet Aksoy’un eseri olan ve Altınpark’a dikiliyken 21 Mayıs’ta kaldırtıp depoya attırdığı 2 heykel için ATV’de “Ahlaksızlığın adını sanat koymuşlar. Ben böyle sanatın içine tükürürüm” dedi.
1995- 12 Eylül döneminde kapatılmış olan Adalet Partisi yeniden kuruldu.
1997 – Irak’ın kuzeyinde terör örgütü PKK’ya karşı yürütülen Çekiç Harekatı’na katılan askeri bir helikopter, Zap Kampı yakınlarında düştü. Hakkari’de görevli sekiz subay, iki astsubay ve bir er öldü.
1998 – Karadeniz Ekonomik İşbirliğini (KEİ) uluslararası bir örgüte dönüştüren KEİ Şartı, 11 ülke tarafından Ukrayna’nın Yalta kentinde imzalandı.
2000- İsrail’de ‘Duvarın Kadınları’ grubu 11 yıllık mücadele sonunda kadınların da Ağlama Duvarı önünde dua etme hakkını kazandı.
2001 – Gaffar Okkan suikastıyla ilgili olarak, Hizbullah mensubu biri kadın 10 kişi yakalandı.
– Öğretim Elemanları Sendikası (ÖES) yeni öğretim yılında derslerin ilk 10 dakikasında Dünya Bankası ve IMF politikalarını eleştirme kararı aldı.
2002- Tayland’da Birmanya sınırında bir okul otobüsüne ateş açıldı; altı öğrenci öldü, 11’i ağır 15’i yaralandı.
2003- Enerji, Sanayi ve Maden Kamu Emekçileri Sendikası (ESM) ile Tek Gıda-İş Sendikası üyesi çalışanlar, TEKEL Ankara İçki Fabrikası önünde TEKEL’in özelleştirilmesini protesto etti. Çalışanlar “Tayyip’i alana Unakıtan bedava” sloganını da attı.
İstanbul Sendikalar Birliği’ne üye bir grup sendikacı, 22 Mayıs’ta TBMM’de kabul edilen yeni İş Yasası’nı veto etmesi için Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’e Sirkeci Postanesi’nden telgraf çekti.
– KESK Genel Başkanı Sami Evren, oyuncu Mustafa Alabora ve oğlu Memet Ali Alabora’nın da aralarında bulunduğu 38 kişi hakkında, 26 Ocak 2003’de ABD’nin Irak’a müdahalesine karşı Beyazıt’ta “izinsiz gösteri düzenledikleri”gerekçesiyle 3 yıl hapis istemiyle dava açıldı.
– ABD Başkanı George Bush, Filistin başbakanı Mahmud Abbas (Ebu Mazen) ile İsrail başbakanı Ariel Şaron’u Ürdün’ün Akabe kentinde buluşturdu. Akabe zirvesinde iki lider çatışmanın sonlandırılmasına yönelik sözler verdi.
– Kudüs’te ilk kez Ortodoks bir Yahudi belediye başkanlığına seçildi. Evinde televizyon bulunmayan 12 çocuklu Uri Lupolianski oyların yüzde 52’sini aldı. Kudüs’te yaşayan 220 bin Filistinli seçimi boykot etti.
2004- İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi Marquis de Sade’nin “Yatak Odasında Felsefe” kitabının toplatılıp imha edilmesine karar verdi. Kitap yazılışından 207 yıl sonra Ayrıntı Yayınları tarafından Türkçeye çevrilebilmişti.
– Tüketici fiyatları 32 yıl sonra ilk kez 8.88 oranında artarak tek haneyi gördü.
2005- Birçok kentten Ankara’ya gelen Eğitim-Sen’liler sendikanın kapatılma kararını Sıhhiye Meydanı’nda protesto etti.
– Kuzey Irak’ta Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) ve Kürdistan Demokrat Partisi (KDP), kendi parlamentolarının ilk oturumunu yaptı. Irak Devlet Başkanı ve KYB lideri Celal Talabani “Irak’ın federal, demokratik, birleşik ve çoğulcu bir Irak olmasını arzu ediyoruz” dedi.
2006- Peru’da başkanlık seçimlerinin ikinci turunda, sosyal demokrat Alan García zaferini ilan etti ve Alejandro Toledo’nun yerine devlet başkanı oldu.
2007- Tunceli’nin Pülümür ilçesinde Kocatepe Karakoluna düzenlenen saldırıda 7 asker yaşamını yitirirken 7 asker yaralandı.
2008- İzmit-Adapazarı Goodyear, Pirelli ve Brisa fabrikalarında Lastik-İş üyesi yaklaşık 4 bin işçi grev oylamasında “Evet” dedi.
– İstanbul Halkevleri’nden bir grup, ulaşıma yapılan % 10’luk zammı Gezi Parkı’ndan Saraçhane’ye ayakkabısız yürüyüşle protesto etti
2009- Hong Kong’da yaklaşık 150 bin kişi, Tiananmen Katliamı’nın 20. yılı anması için toplandı.
– Masum Türker’in, Demokratik Sol Parti’nin genel başkanlığına seçilmesinin ardından, partinin kurucu genel başkanı Rahşan Ecevit DSP’den istifa etti. Rahşan Ecevit’in ardından, DSP milletvekili Emrehan Halıcı da istifasını verdi.
2011- Adana’da sendikalar, meslek örgütleri, partiler ve sol gruplar Hopa’da Metin Lokumcu’nun ölümüyle sonuçlanan olayları protesto etti.
2012- Adana’da Alevi Bektaşi Federasyonu sendika ve meslek örgütlerinin de desteklediği “Savaşa Hayır” mitingini gerçekleştirdi.
2013- Gezi parkı eylemleri sürüyor: KESK iş bırakma eylemini 1 gün önceye çekip 2 güne yaydı. 2 bin KESK’li işçi G.Saray’dan Gezi Parkı’na yürüdü. Polis Gümüşsuyu/Gazhane Caddesi üzerinde kurulan barikatları dağıtmak için gece müdahale etti. Beşiktaş/ Çarşı grubu akşam üzeri Divan Otel tarafından meşalelerle Gezi Parkı’na girdi. Polis Gümüşsuyu/ Gazhane Caddesi üzerinde kurulan barikatları dağıtmak için gece müdahale etti. “Boyun eğme” pankartının ardından AKM’nin ön cephesine başka pankartlar da asılmaya başlandı. Kadınlar Taksim Meydanı civarında duvarlara yazılan ırkçı-cinsiyetçi küfürleri sildi. İstanbul Çapulcular Orkestrası -“Gezi Flarmoni” akşam Gezi Parkı’nda konser verdi. Çağlayan Adliyesi’nde avukatlar Gezi Parkı eylemlerine destek gösterisi yaptı. İstanbul Sarıgazi’de Hakan Yaman gece eve dönerken gaz kapsülüyle yaralandı, polislerce gözüne bir cisim sokuldu ve ateşe atıldı.
Abdullah Cömert’in cenazesi akşama doğru Armutlu Mezarlığı’nda toprağa verildi, sonrasında polisle çatışma çıktı. Samsun’da yaklaşık 2.500 kişi Gezi Direnişi’ne destek yürüyüşü yaptı. İzmir’de Gezi protestocuları Enternasyonal Fuar Alanı’nın önünde barikat kurup polisle çatıştı. Zonguldak’ta 300 kadar lise öğrencisi Gezi Direnişi’ne destek için okul kıyafetleriyle yürüyüş yaptı. Edirne’de 10 bin kişi akşam destek yürüyüşü yaptı. Malatya’da yaklaşık 1.000 kişi yürüdü, AKP İl binasına yönelen gruba polis engel oldu. Antalya’da yaklaşık 600 avukat Gezi Direnişi’ne destek için Antalya Müzesi’nden Cumhuriyet Anıtı’na yürüdü.
Bologna’da öğrenciler Gezi Direnişi’ne destek için Plazza Verdi Meydanı’na bir fotinya dikip altına Nazım’ın bir şiirinden bir dize koydu: ”Yürümek iyiye, haklıya, doğruya / Dövüşmek yolunda iyinin, haklının, doğrunun / Zapt etmek iyiyi, haklıyı, doğruyu”. Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin Duhok kentinde çalışan işçiler Gezi protestocularına destek selamı gönderdi. Yunanistan Komünist Partisi üyeleri Gezi Direnişi ile dayanışma için Atina sokaklarına indi
2015- Gana’nın başkenti Akra’da akaryakıt istasyonunda meydana gelen patlamada 150 kişi hayatını kaybetti. Felaketin ardından ülkede üç günlük yas ilan edildi.
2019- 22 Mart’ta Zorlu PSM’deki konserinde Deniz Gezmiş,Yusuf Aslan,Hüseyin İnan ve Berkin Elvan’ın fotoğraflarını göstererek “Sıradaki şarkım, devlet tarafından zalimce katledilen bu güzel insanlara gelsin” diyen Alpay hakkında bir seyircinin ihbarı üzerine soruşturma başlatıldı.
Yorumlar kapatıldı.