644 – 1 Kasım 644’te Medine’de sabah namazında hançerle saldırıya uğrayan Ömer ibn Hattab öldü.
1875- “Kadınlar için Ayine” dergisi Selanik’te yayına başladı.
1879- ABD’li James J. Ritty, yazar kasayı geliştirdi.
1909- Bağdat Demiryolları kapsamında yapılan Haydarpaşa Garı törenle açıldı.
1918- I. Dünya Savaşı: Avusturya-Macaristan İtalya’ya teslim oldu.
– 1924’de Yunanistan Komünist Partisi (KKE) adını alacak olan Yunanistan Sosyalist Emek Partisi (SEKE) kuruldu.
1919- İkinci Bozkır Ayaklanması bastırıldı.
1922- Son Osmanlı hükümeti (Tevfik Paşa kabinesi) istifa etti ve Osmanlı devletinin resmi gazetesi ‘Takvim-i Vakayi’ yayınını durdurdu.
– İngiliz arkeolog Howard Carter ve ekibi, Tutankamon’un mezarını keşfetti.
1940- İngiltere, Girit’i işgal etti.
1946- Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü, UNESCO kuruldu.
1947- Bulgaristan Halk Cumhuriyeti ilan edildi.
1950- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve “Bölgesel ve Azınlık Diller Avrupa Şartı” kabul edildi. Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Bildirisi’ni imzaladı.
1951- Din dersi ilkokullarda ders programına alındı.
– “Komünist Tudeh Partisi’nin faaliyet merkezi haline geldiği” gerekçesiyle 2 bin öğrenci dışarı atılarak Tahran Üniversitesi kapatıldı.
1956- SSCB güçleri Macaristan’a girdi.
1965- Türkiye’nin ilk gökdeleni Ankara’da alıcı bekliyor. Emekli Sandığı’na ait, 23 katlı Kızılay İşhanı 50 milyon liraya maloldu. Handaki işyerlerinin fiyatları 350 ile 1000 lira arasında değişiyor.
1967- Yaklaşık 300 üyesi bulunan Türkiye Tiyatrocular Sendikası (Tİ-SEN) İstanbul Belediyesi’ne bağlı tiyatrolarda grev kararı aldı.
1968- “Samsun-Ankara Mustafa Kemal Yürüyüşü”ne Ankara’dan 50 kişilik bir grup daha katıldı. Atilla Sarp’ın başkanlığında 7 kişilik bir “Yürüyüş Komitesi” oluşturuldu. Gençler geceyi Çavuşlar Köyü’nde geçirdi, köylülerle “memleket meseleleri” konuşuldu.
1969- Yılın ilk boykotu Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde başladı.
– 7 Ekim’de Taylan Özgür’ün öldürüldüğü gün tutuklanan Deniz Gezmiş’in ilk duruşmasında İÜ Hukuk Fakültesi Dekanı Orhan Aldıkaçtı da tanık oldu. Duruşmaya gelen arkadaşları Deniz’i omuzlara alıp slogan attı. Duruşmaları olan Işık Mühendislik Yüksek Okulu’nun islamcı öğrencileri Adliye’de devrimcilerle slogan savaşı yaptı.
– Cumhuriyet Senatosu 27 Mayıs 1960’da siyasi hakları ellerinden alınan eski Demokrat Partililerin haklarını iade etti.
1974- TBMM, altı ilde sıkıyönetimi kaldırdı. İstanbul, Ankara, Adana ve İçel’de 1 ay süreyle uzattı.
1976- “Kara Çarşaflı Gelin” filmi gösterime girdi. Öykü: Bekir Yıldız, Senaryo: Vedat Türkali, Yönetmen: Süreyya Duru, Oyuncular: Aytaç Arman, Semra Özdamar, Hakan Balamir.
1977- Birleşmiş Milletler, Güney Afrika’ya silah satışını yasakladı.
– Sinematek Derneği, sinema emekçilerinin 5 Kasım’da Beşiktaş’tan başlayıp 7 Kasım’da Ankara’da sonlanacak “Sansüre Karşı Yürüyüş”üne katılacağını açıkladı.
1979- İran’ın başkenti Tahran’da İslam Devrimi günlerinde Amerikan Elçiliği’ni basan İranlı öğrenciler 60 elçilik personelini rehin aldı.
– Almanya Yeşiller Partisi kuruldu.
-Urfa Siverek’te TKP/ML taraftarı Aziz Gözetmen (1979- Urfa), sol-içi çatışmada öldürüldü.
– Devrimci Öğretmen saflarında mücadele eden İskender Şenol (1954- Aydıncık), Yozgat/ Aydıncık Kazankaya’da sağcı militanların saldırısıyla çıkan, sağcı militanlardan da 3 kişinin yaralanıp, 1 kişinin de öldüğü çatışmada vurularak öldürüldü.
1980- Askeri Yargıtay 3.Daire, Erdal Eren hakkında verilen ölüm cezası kararını TCK 50. maddenin (hafifletici sebeplerle hapis cezası) uygulanmadığı gerekçesiyle bozdu.
-MHP Genel Başkanı Türkeş’in bankalardaki paraları bloke edildi.
– Cumhuriyetçi aday, eski sinema oyuncusu Ronald Reagan Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimlerini kazandı.
1981- Milli Güvenlik Konseyi, Yüksek Öğretim Kanununu onayladı. Yükseköğretim Kurulu (YÖK) daha sonra bu kanuna göre kuruldu.
1982- “Şeyhülmuharrin” unvanlı gazeteci Burhan Felek öldü.
1983- Altmışlı yıllarda “Milli Demokratik Devrim” tezinin önde gelen savunucularından yazar, gazeteci ve siyasetçi Doğan Avcıoğlu (57) hayata veda etti.
1984- Şair Ümit Yaşar Oğuzcan, 58 yaşında öldü.
1985- Adıyaman Vali Yardımcısı İdris Kurtkaya hakkında, PKK’yı övücü konuşmalar yaptığı gerekçesiyle dava açıldı.
1990- TBMM Milli Eğitim Komisyonu’nun ANAP’lı üyelerinin oyuyla, Milli Eğitim Bakanlığı Teşkilat Yasası’ndaki Din Öğretimi Genel Müdürlüğü ile ilgili maddede “öğretim” sözcüğü ”eğitim”olarak değiştirildi. Okullarda din dersinin ”uygulamalı” olarak yapılmasına kapı aralandı.
– İHD Genel Kurulu’nda Kürtçe konuştuğu için 8 gündür gözaltında olan Diyarbakır delegesi Vedat Aydın ile konuşmayı Türkçeye çeviren Avukat Ahmet Zeki Okçuoğlu “milli duyguları zayıflatmayı amaçlayan propaganda yaptıkları” iddiasıyla DGM’ce tutuklandı.
– Diyarbakır Cezaevi’nde 116 tutuklu ve hükümlünün açlık grevi 27.günü doldurdu. 10 eylemci ölüm orucunda.
– Nazım Hikmet’in son eşi Vera Tulyakova 10 günlük bir ziyaret için İstanbul’a geldi; karşılayan sanatçılar ve yazarlarla birlikte -Nazım Hikmet’in isteğini yerine getirerek- Boğaz’da rakı içip balık yedi.
1992- Demokrat aday Bill Clinton Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimlerini kazandı.
1993 – Org.Eşref Bitlis’in ölümü sonrasında askerlikten istifa eden binbaşı Cem Ersever Elmadağ’da öldürülmüş olarak bulundu.
1994- 1992’de öldürülen çocuklarını anmak için gittikleri Gazi Mezarlığı’nda 29 Ekim’de gözaltına alınıp 6 gün süreyle fiziki ve psikolojik işkenceye tabi tutulduklarını ileri süren aileler İHD İstanbul Şube’de basın toplantısı yaptı.
– SEKA’nın İzmit Müessesindeki 2200 işçinin, toplu sözleşme ücret farklarını 6 ay ertelemesi nedeniyle hükümet aleyhine açtıkları dava sonuçlandı. Mahkeme işçilere, en yüksek işletme faizi esas alınarak gecikme faizi ödenmesine karar verdi.
– Cumhuriyet Gazetesi Yayın Koordinatörü Hikmet Çetinkaya’nın Fethullah Gülen hakkında 15 Ekim 1993’de yayınlanan”Engerek Yuvaları” başlıklı yazısı nedeniyle Gülen’in açtığı 200 milyon TL tazminat istemli davada, Hikmet Çetinkaya 5 milyon TL tazminat ödemeye mahkum oldu.
Cumhuriyet’te 5 Ağustos 1993’de yayınlanan “Tarikat Liseleri” başlıklı haber nedeniyle Yazı İşleri Müdürü Celal Başlangıç ile muhabirler Ahmet Şık, Gündüz İmşir ve Levent Gencelli aleyhine Fethullah Gülen’in açtığı davada 200 milyon TL’lık tazminat talebi reddedildi.
1995- İsrail Başbakanı İzak Rabin fanatik dinci bir yahudi genci tarafından öldürüldü.
– İstanbul’da Özgür Bilim ve Sanat Merkezi tarafından kurulan “Özgür Üniversite İnsani Bilimler Fakültesi” Tünel’de öğretime başladı; ilk dersi üniversitenin rektörü Doç.Dr. Fikret Başkaya verdi
– İHD-Düşünce Suçuna Karşı Girişim Hareketi tarafından TÜYAP Kitap Fuarı girişine konulan “Utanç Anıtı” açıldı.
– İzmir’de sel: 65 ölü, yüzden fazla yaralı.
1997- Çankırı Cezaevi’nde bulunan Avukat-yazar Eşber Yağmurdereli’nin “Akrep” adlı oyunu Kadıköy Halk Eğitim Merkezi’nde sahnelenmeye başlandı. Oyunun başında ve sonunda Yağmurdereli’nin cezaevinden gönderdiği mesaj okundu.
1998- Reis Çelik’in, “üç fidan”ı anlatan “Hoşçakal Yarın” filminin galası Beyoğlu Sineması’nda yapıldı.
1999- Susurluk kazasının 3.yıldönümünde İHD İstanbul Şubesi üyeleri, şube binası önünde mumlarla basın açıklaması yaptı.
– Server Tanilli, 1981’de ayrıldığı Türkiye’ye 18 yıl sonra TÜYAP Kitap Fuarı’nın konuğu olarak geldi. Tanilli: “Demokrasisiz bir devrimin soluğu kesilir; ama laik cumhuriyete arkasını dönmüş bir demokrasi de kolayca yozlaşır ve nereye götüreceği belli olmayan rezil bir oyuna dönüşür.” (Cumhuriyet röportajı)
2000- Siyanürlü altına karşı mücadele eden Bergamalı köylüler, DGM’ce haklarında “yasadışı örgüt kurmak” iddiasıyla dava açılmasını Beşiktaş’daki DGM önünde protesto etti. Köylüler 19.TÜYAP Kitap Fuarı için gelen küreselleşme karşıtı Fransız çiftçi J.Bove’yi de ziyaret etti.
– Okmeydanı Piyalepaşa’da 500 imzalı dilekçe verilmesine rağmen mahallede 3.baz istasyonu kurulmasına karşı protesto gösterisi yapıldı.
– Susurluk kazasının yıldönümünde Gazi Mahallesi ve Ümraniye’de yürüyüşler yapıldı.
– Öğrenciler YÖK Başkanı Kemal Gürüz’ün rektörleri ”gizli damgalı zarfla” uyarmasına rağmen Ankara/Tandoğan’da YÖK’ü protesto etti.
2001- Kocaeli Sendikalar Birliği “Yolsuzluğa, Yoksulluğa, Savaşa Hayır” mitingi düzenledi. 10 bin çalışanın katıldığı mitingde ekonomik kriz ve işten çıkarmalar protesto edildi.
– Cumhuriyet gazetesinin imtiyaz sahibi Berin Nadi, 91 yaşında öldü.
2002- Seçimde tek başına iktidara gelen AKP’nin Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 4 ayrı yolsuzluk davasında toplam 32 yıl hapsi isteniyor. Gerici faaliyetler veya yolsuzluk iddialarıyla davalık olan birçok isim genel seçimde AKP’den Milletvekili seçilerek dokunulmazlık kazandı.
Recep Tayyip Erdoğan “Gizli islami gündemlerinin olup olmadığı”nı soran yabancı gazeteciye: “Din eksenli parti olmadığımızı programımıza koyduk.”
2004- Paris’te tedavi gören Filistin lideri Yaser Arafat’ın beyin ölümünün gerçekleştiği duyuruldu. Filistin liderinin bazı yetkileri Başbakan Ahmed Kuney’e devredildi.
– Ege Üniversitesi’nden bir solcu öğrencinin önceki akşam Bornova’da ülkücülerce bıçaklanmasına karşı yaklaşık 200 öğrenci kampüsten Bornova ilçe merkezine yürüdü
2005- Paris’te iki göçmen gencin polisten kaçarken ölmesi üzerine başlayan isyan Dijon kentine de sıçradı. Paris’te sadece bugün 400 otomobil, 27 otobüs ve iki tekstil deposu yakıldı. 78 kişi gözaltına alındı. İçişleri Bakanı Nicolas Sarkozy ise “Şiddet olayları iyi örgütlenmiş ve önceden planlanmış dedi.
2006- Uluslararası Küresel Isınmaya Karşı Hareket Günü’nde dünyanın çeşitli ülkelerinde milyonlarca çevreci eylem yaptı. Küresel ısınmaya karşı önlem içeren Kyoto Anlaşması’nın uygulanmasını istedi. Türkiye’de Küresel Eylem Grubu’nun organize ettiği eylemin sloganı; “Küresel Isınmayı Durdurun! Türkiye Kyoto’yu İmzala!”
– YÖK karşıtı kitle örgütleri, partiler ve öğrencilerden yaklaşık 1.000 kişi Haydarpaşa’dan Kadıköy İskele’ye yürüyerek miting yaptı.
2007- Cerattepe ve Kaz Dağları’ndaki maden aramaları Artvin ve Çanakkale’deki gösterilerle protesto edildi.
2008 – ABD’de Demokrat aday Barack Obama başkanlığı kazandı ABD’nin ilk siyah başkanı oldu.
2009- Rusya’nın Perm şehrindeki bir gece kulübünde, havai fişekli kutlamaların yol açtığı yangında 109 kişi öldü.
– Türk Dişhekimleri Birliği üyesi 33 meslek odasının başkan ve yöneticileri, sorunlarına dikkat çekmek için Sağlık Bakanlığı’na yürüdü.
– Karadeniz Teknik Üniversitesi’ni ziyaret eden İsrail’in Ankara Büyükelçisi’ne Öğrenci Kolektifi üyesi bir grup genç yumurta attı.
2010- Halk Cepheliler toplu ulaşım ücretlerine yapılan zamları Taksim Meydanı’nda protesto etti.
2011- Ankara 11.Ağır Ceza Mahkemesi’nin Susurluk Davası’nda Mehmet Ağar hakkında verdiği 5 yıl hapis cezasının gerekçeli kararında “Kurulan silahlı örgütün yöneticisi olduğu, Abdullah Çatlı’nın yakalanmaması ve yasal takipten kurtulması için belge temin ettiği” belirtildi.
– AKP hükümetinin KHK ile TÜBA’ya atama yetkisini Akademi’den almasının ardından, Prof.Dr.Naci Görür dahil 50’ye yakın bilim insanı TÜBA’dan istifa etti. KHK ile, 300 üyeden oluşan TÜBA’ya 100 üye TÜBİTAK’tan, 100 üye YÖK’ten atanırken 100 üyeyi de Akademi seçecek.
– 13 yaşındayken 26 kişinin cinsel istismarına uğrayan N.Ç. için “rızası vardı” yönündeki mahkeme kararını Yargıtay’ın onaması 11 kadın örgütünce Çağlayan Adliyesi önünde protesto edildi.
– 94 meslek örgütü tarafından kurulan “Gazetecilere Özgürlük Platformu” üyeleri bir kez daha tutuklu arkadaşları için yürüdü.
2012- Ankara Cumhuriyet Savcı Yardımcısı Doğan Öz’ün öldürülmesinden 4 kez ölüm cezası istemiyle yargılanıp 1984’de beraat eden İbrahim Çiftçi, MHP’nin 10.Olağan Büyük Kurultayı’nda 6.kez Genel Başkan seçilen Devlet Bahçeli’nin listesinde yer alıp MYK’ya seçildi.
– İran, Basra Körfezi ve buradaki adaların savunma gücü ile güvenliğini artırmaya yönelik yeni bir askeri üs kurdu.
2013- Genç-Sen’liler Erdoğan’ın “kızlı-erkekli..” sözlerine tepki olarak YURTKUR’un Ankara Temsilciliği’ni işgal etti.
– 13. Frankfurt Türk Film Festivali’nde ilk kez verilen “Altın Elma” ödülünü, yönetmenliğini Ali Aydın’ın yaptığı, oğlunu arayan bir babanın öyküsünü anlatan “Küf” isimli filmi kazandı.
2015- Şair ve insan hakları savunucusu Gülten Akın 82 yaşında, Ankara’da tedavi gördüğü hastahanede yaşamını yitirdi.
2016- HDP’lilere yönelik gece yarısı operasyon düzenlendi. Gözaltına alınan HDP Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ ile 7 milletvekili tutuklandı.
Yorumlar kapatıldı.