Belleğimizde: 4 Ocak

1755- Haliç dondu.
1885 – İlk başarılı apandisit ameliyatı Dr. William W. Grant tarafından gerçekleştirildi.
1927- Servet-i Fünun dönemi yazar ve şairlerinden Süleyman Nazif İstanbul’da öldü.
1932 – Hindistan’da Mahatma Gandhi tutuklandı.
1939 – Japonya’da faşist Hiranuma başbakan oldu
1944 – Sovyet askerleri Batı’ya ilerlerken, savaş öncesi Polonya sınırını geçti.
1948 – Burma bağımsızlığını ilan etti.
1951 – Komünist birlikler Kore’de Seul’e girdiler.
1954 – Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Kayseri’de Türkiye’nin ilk İşçi Bankası’nı açtı.
1960 – Amerikan Ajansı’nın yıllık raporunda Türk basını için, “Doğrudan doğruya sansür mevcut olmamakla beraber, sıkı kanunlar basın üzerinde kontrole yol açmaktadır” dendi.
– Veba adlı romanıyla ünlü Fransız yazar Albert Camus öldü.
1961- Bakanlar Kurulu toplu olarak istifa etti.
1962 – ABD Başkanı John F. Kennedy, Güney Vietnam’a daha fazla asker göndereceklerini açıkladı.
1963- “Ataç Dergisi” Yazı İşleri Müdürü Afşar Timuçin ile yazar Doç.Adnan Benk “Marksçılık ve Varoluşçuluk” başlıklı yazıda “Komünizm propagandası yapıldığı” suçlamasıyla tutuklandı.
1965- Osmanlı Bankası İstanbul Yenicami Şubesi’nde Bank-İş üyesi 105 çalışanın grevi sürerken şube 30 kişiyle faaliyetini sürdürüyor.
– Amerikan asıllı İngiliz şair ve oyun yazarı T. S. Eliot öldü.
1966- Diyanet İşleri Başkanı İbrahim Elmalı yaptığı basın toplantısında bir soru üzerine Ayasofya Müzesi’nin yeniden cami haline getirilmesini kendisinin de arzuladığını söyledi.
1967- MTTB’lilerin İTÜ lokalini ve Talebe Birliği odasını basarak tahrip etmeleri, 2.500 kadar Teknik Üniversite öğrencisi tarafından Taksim’de protesto edildi. Teknik Üniversite Talebe Birliği Başkanı Taksim Anıtı önünde konuşma yaptı.
1969 – Her türlü ırk ayrımcılığının kaldırılmasına dair uluslararası sözleşme imzalandı. Türkiye bu sözleşmeyi 2001’de onayladı.
1969 – Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi (CKMP) Genel Başkan Yardımcısı Hakkı Yılanlıoğlu, “Bu memleket Moskof uşaklarının değil, Ergenekon aslanlarınındır” dedi.
1972 – Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı bir açıklama yaptı: Arananları ihbar edenlere 100 bin lira verilecek.
1975 – Aliağa rafinerisinde 800 işçi toplu iş sözleşmesi anlaşmazlığı nedeniyle greve başladı.
1976- Çanakkale’de antik Truva kentinin bulunduğu yere 12 metre yüksekliğinde ”Truva Atı” yapıldı.
1977 – THY’de grev kararı alındı. Karar yurtiçi ve yurtdışındaki 5600 işçiyi kapsıyor. Sivil Havacılık Sendikası 1976’da imzalanan toplu sözleşmenin şartlarının yerine getirilmediğini öne sürdü.
– İstanbul’da belediye işçilerinin maaşlarını alamadıkları için başlattıkları ve 20 gündür sürdürdükleri direniş sona erdi. Varılan anlaşmaya göre işçilerin 4 aylık ücret farkı olan 36 milyon lira ile 8.6 milyon lira tutan elbise yardımları derhal ödenecek.
1979- Anadolu Ekspresi ile Boğaziçi Ekspresi, Sincan yakınlarında çarpıştı. Kazada 19 kişi öldü, çok sayıda kişi yaralandı.
1980- Ankara’da 1 hafta önce kaçırılan İ.Şehirlioğlu (19) Siteler’deki bir evde vücudunun çeşitli yerlerine kızgın demirle “MHP” ve “ÜGD” yazılarak işkence edilmiş halde bulundu.
1982 – 100.000 kişinin yurtdışına çıkışının yasaklandığı açıklandı.
1984- 8 Kasım 1983’de Sultanahmet Cezaevi Reviri’nde askeri doktorla aralarında geçen bir olaydan dolayı hakkında yeni bir dava açılıp tekrar tutuklanan Doç.Dr.Yalçın Küçük çıkarıldığı duruşmada tahliye edildi.
1985- Devlet Bakanı İsmail Özdağlar yolsuzlukla suçlandı ve görevinden istifa etti.
1986- Eski MHP MYK üyesi ve Konya milletvekili Agah Oktay Güner “Nokta”dergisine demeç verdi: ”MHP Davası duruşmasında da ifade ettiğim gibi,yönetime el koyan askerler bizim fikirlerimizi uygulamaya koyulmuşlardır. Kendileri tutuklu, fikirleri iktidar tek siyasi kadro biziz.”
– İstanbul Boğazı’nda, 2. Köprü yapımına başlandı.
1987- Siyasi yasaklı S.Demirel: “Cumhuriyetçiliğimin sınırları var, Türkiye’nin parçalanmasına karşıyım. Antikomünist, antifaşist ve antimilitaristim; devletin şeklini bu gayelere matuf biçimde değiştirmek isteyen partilerin kurulmasına karşıyım.” (Yalçın Doğan söyleşisi)
– SHP Genel Başkanı İnönü 48 gündür grevde olan Otomobil-İş üyesi NETAŞ işçilerini ziyaret etti, nöbet tuttu. İnönü: ”Özal hükümeti, greve giden sendikaları cezalandırmak, grevleri siyasal bir görüntüye sokarak grevcileri yalnız bırakmak eğiliminde, bunlar ilkel davranışlar.”
1988- Malatya DGM’de açılan bir dava nedeniyle Ankara DGM’de yargıç önüne çıkarılan tutuklu TKP Genel Sekreteri Haydar Kutlu (Nabi Yağcı) duruşma salonundan çıkarken gazetecilere “tekrar ediyorum, işkence gördük” diye seslendi.
1990- Danıştay, Yılmaz Güney filmlerinin haklarını İsviçre’nin Cactüs firmasından satın alan Efes Film’in (2000’e Doğru Dergisi) başvurusu üzerine, Güney’in ”Umut” filminin Türkiye’de gösterimini yasaklayan 18 Mayıs 1983 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı’nın yürütmesini durdurdu.
– Pakistan’ın Sindh bölgesinde bir yolcu treni, bir yük treni ile çarpıştı: 300 kişi öldü.
1991 – 35 günden beri grevde olan Zonguldak maden işçileri, bu sabah Zonguldak-Çankaya yürüyüşünü başlattı. Eş ve çocuklarıyla birlikte otobüslerle Ankara’ya gitme kararı alan işçiler, otobüslerin şehre sokulmaması üzerine yürümeye karar verdiler. 3 kilometre uzunluğunda bir kortej oluşturan işçilere yol boyunca köylüler ekmek ve su verdi. Kortej 11:10’da Zonguldak Kapalı Cezaevi’nin önünden geçerken mahpuslar “Genel af çıksın, zindanlar boşalsın” yürüyüşçüler “Zonguldak işçisi, demokrasi bekçisi” sloganlarını attı. 12:10’da Asma, 13:30’da 17 km.uzaklıktaki Sapça Tüneli’ne ulaşıldı. Yüz bin kişiyi bulan topluluk, “Ölüm olsa sonumuz, Ankara’dır yolumuz” sloganları atarak, 278 kilometrelik etabın 23 kilometresini 7 saatte aldı. İşçiler geceyi Devrek’te açık arazide ateşler yakarak geçirdi.
Ankara Valiliği, Çağdaş Gazeteciler Derneği’nin düzenlediği, Ülkü Özen tarafından çekilen 26 dakikalık “Zonguldak Madenci Direnişi” belgeselinin Kızılırmak Sineması’ndaki gösterimini yasakladı.
1992- Tüm Sağlık-Sen üyeleri, Sirkeci Garı önünde DYP-SHP hükümetinin memur zammını protesto edip Sirkeci Postanesi’nden telgraf çekmek için dağılırken polis saldırdı: 15 gözaltı.
1994- Meclis Anayasa ve Adalet Komisyonu, dosyaları bulunan 112 milletvekilinden yalnızca 4 DEP’li Mv’nin dokunulmazlığının kaldırılmasına karar verdi.
– İSKİ (İstanbul Su ve Kanalizasyon İşletmesi) Skandalı’na adları karışan İstanbul Belediye Başkanı Nurettin Sözen ve Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) İl başkanı Yüksel Çengel beraat ettiler.
– Meksika’da Zapatista’lar ellerinde tuttukları 5 kasabanın sonuncusundan da çekildi, çatışmalarda resmi açıklamalara göre 86 kişi öldü.
1995- İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İtfaiye Müdürü hakkında, itfaiye işçilerinin toplu sözleşmeden gelen birikmiş fazla mesai ücretini mahkeme kazanıldığı halde ödemedikleri için işçilerin avukatınca 175 işçi adına Valiliğe suç duyurusunda bulunuldu.
– Basın Konseyi’nin 1994 yılına ilişkin raporu: Öldürülen gazeteci 1; silahlı saldırıya uğrayan gazeticiler 6; emniyet, kamu görevlileri, parti görevlileri ve üçüncü şahısların saldırısına uğrayan gazeteciler 22; gözaltına alınan gazeteciler 57; tutuklanan gazeteciler 56; bombalı saldırıya uğrayan gazete bürosu 10; toplatma 172; kapatma 38; suikast 1.
1996- Cezaevlerinde peş peşe gelen ölümleri protesto için sayım vermeme eylemi yapılan Üsküdar E Tipi (Ümraniye) Cezaevi’ne düzenlenen operasyonda Orhan Özen, Abdulmecit Seçkin, Rıza Boybaş ve Gültekin Beyhan isimli tutuklular öldürüldü, 2’si ağır 32 mahpus yaralandı. Yenibosna ve Okmeydanı’nda protesto gösterileri yapıldı.
– Yüzde 300’lere varan harç zamlarını protesto için Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi’nde 20 öğrenci açlık grevine başladı. İstanbul Yıldız Üniversitesi’nde açlık grevi yapan 17 öğrenciye destek için İstanbul Üniversitesi İngilizce İktisat bölümünde eylem yapıldı.
1997- Bir sempozyumda konuşan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı R.Tayyip Erdoğan ile İsatnbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç.Dr.Burhan Kuzu “Anayasa değiştirilmeli, cumhurbaşkanını halk seçmeli ve başkanlık sistemine geçilmeli” dedi.
– Emniyet Genel Müdürlüğü, Susurluk’ta ölen Abdullah Çatlı’nın 1978’de ÜGD Başkan Yardımcılığı’na getirilişi sonrasında çeşitli tarihlerde toplam 15 kişinin öldürülmesiyle irtibatlı olduğunu açıkladı.
1999- Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde ülkücülerden satırlı saldırı: 10 öğrenci ve Cumhuriyet Gazetesi muhabiri yaralandı.
2000 – Fransa’da La Grand Combe kasabasında yerel mahkemenin iki kız öğrencinin okula türbanla gitmesine izin vermesi üzerine öğretmenler greve gitti.
– ABD’de Attica Hapishanesi isyan davasında mahkeme, güvenlik güçlerinin isyandan sonra yüzlerce mahkuma işkence yaptığına karar verdi. New York Eyaleti Attica’nın o dönemdeki 1. 281 mahkumuna 8 milyon dolar tazminat ödeyecek.1971’deki isyanda 11 gardiyan ve 32 mahkum ölmüştü.
2001- Hayata Dönüş operasyonları sonrası F tipi cezaevlerine nakledilen mahpusların sürdürdüğü ölüm oruçları 78.gününe, TAYAD’lı 4 annenin destek ölüm orucu da 53.gününe girdi. ÇHD İstanbul Şube üyesi bir grup avukat Hayata Dönüş operasyonlarından dolayı Başbakan Ecevit ile İçişleri, Adalet, Sağlık bakanları ve diğer görevliler hakkında suç duyurusunda bulundu.
– İstanbul Üniversitesi Rektörü K.Alemdaroğlu’nun, Azerbaycan’da darbe girişimine katıldığı iddiası bulunan ülkücü Yrd. Doç.Dr.Ferman Demirkol’u ”Anayasa Hukuku” dersini tek başına vermek üzere görevlendirmesine, bölümünde Prof.Dr.Burhan Kuzu dışındaki öğretim üyeleri tepki gösterdi.
2003 – Brezilya’nın ilk işçi kökenli sosyalist Devlet Başkanı Luiz Inacio “Lula” da Silva ilk kabine toplantısında ülkesinin 760 milyon dolarlık savaş uçağı alımını iptal etti. O paranın öncelikli sorun olan açlığa son vermek için kullanılacağını açıkladı.
– “Ankara Savaş Karşıtı Platform” üyeleri, ABD’nin Irak’a hazırlıklarını yaptığı olası bir savaşa Türkiye’nin katılmamasını, topraklarını kullandırtmamasını istedi.
2004- Gürcistan’da, halk isyanıyla devrilen Eduard Şevardnadze’den boşalan devlet başkanlığı için seçim yapıldı. 22 Kasım’daki isyanın başını çeken ve muhalif partilerin ortak adayı olan Mihail Saakaşvili yüzde 96.41 oyla başkan seçildi.
– Afganistan’da Loya Jirga (Büyük Şura) yeni anayasayı üç haftalık çalışmanın ardından kabul etti.160 maddelik anayasa taslağına göre, Afganistan “İslam Cumhuriyeti” olacak. Anayasa hiçbir kanunun dini inançlara karşı olamıyacağını, kadın ve erkeğin yasa önünde eşit olduğunu öngörüyor. Güçlendirilmiş başkanlık sistemi de kabul edildi.
2005- İsrail tankları Gazze Şeridi’nde Beyt Lahiya kasabasına ateş açtı. Tarlada çalışan altısı aynı aileden yedi Filistinli çocuk öldü. Filistin Kurtuluş Örgütü Genel Sekreteri Mahmud Abbas “İsrail siyonist düşman” dedi.
2006- Adana TEKEL Sigara Fabrikası’nın kapatılması kararına karşı fabrikayı terk etmeyen işçilere destek artıyor. Kararın geri alınması için DİSK, KESK, TMMOB ve TTB üyeleri kent merkezinden Fabrika’ya yürüdü. EMEP imza kampanyası başlattı.
– İsveç’te fikri mülkiyet yasalarının kaldırılmasını ve kişisel bilgilerin gizliliğini savunan ‘Korsan Partisi’ (Piratpartiet) adıyla bir parti kuruldu.9 milyon nüfuslu İsveç’te 1 milyon kişi internette dosya paylaşıyor.
– New York Belediye Meclisi Başkanlığı seçimini sıfıra karşı 50 oyla ilk kez bir kadın ve eşcinsel Christine Quinn kazandı.1998’de meclise girmeden önce, kiracı hakları hareketi liderliği ve Şiddete Karşı Gay ve Lezbiyenler Projesi’nin yöneticiliğini yapmıştı.
2009- 20 bin kadar İsrail askeri, yoğun tank ateşi ve F-16 uçaklarıyla birlikte Gazze’ye girdi. İsrail’in Gazze’ye yönelik havadan ve karadan yürüttüğü kanlı saldırıları, 70 demokratik kitle örgütü ve meslek odasının üye olduğu “Herkese Sağlık ve Güvenli Gelecek Platformu” tarafından yaklaşık 1.000 kişilik kortejle Taksim’den Tünel’e yürüyüşle protesto edildi.
2010- İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nde çalışan itfaiyecilerin işten çıkarılmasını protesto eden çeşitli parti ve sendika üyelerinden oluşan kalabalık grup Taksim’den Galatasaray’a yürüdü
2011- Yargıtay 9. Ceza Dairesi, tutukluluk sürelerini belirleyen CMK’nın 102. maddesinin yürürlüğe girmesiyle aralarında Hizbullah’ın üst düzey sorumlularının da bulunduğu 10 sanığı tahliye etti.
2012- BDP’li kadınlar Taksim Tramvay Durağı’nda Roboski Katliamı’nı protesto edip Erdoğan’ın istifasını istedi.
2013- 4 aydır ücretlerini alamadıkları için 2012’nin son aylarında protesto eylemlerine başlayan İstanbul Ticaret Odası-Teknopark işçileri İTO önündeki basın açıklamasının ardından yolu trafiğe kapatınca, polis biber gazıyla saldırarak topluluğu dağıttı.
– Taksim’de Genç-Sen, Dolmabahçe’de Genç-Der üyeleri YÖK Yasa Tasarısı’nı protesto edip ODTÜ’ye destek açıklaması yaptı.
– “Sakıncalı” görülen Vasconcelos’un “Şeker Portakalı” ile Steinbeck’in “Fareler ve İnsanlar”ı İzmir Konak Meydanı’nda okundu.
2014- Rize’de 15 yıldır yayın hayatını sürdüren Gelişim TV, Lazca yayına başladı.
2018- CHP’li Beşiktaş Belediye Başkanı Murat Hazinedar, İçişleri Bakanlığı tarafından görevinden uzaklaştırıldı.
– İran, ülkede devam eden protestolarla ilgili içişlerine karışmakla suçladığı ABD’yi Birleşmiş Milletlere (BM) şikayet etti.