İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

Belleğimizde: 5 Ağustos

1400- Matbaanın mucidi Jean Gütenberg, Almanya’da doğdu.

1583 – Humphrey Gilbert, Kuzey Amerika’daki ilk İngiliz kolonisini kurdu: bugünkü Newfoundland.

1634 – IV. Murad içki yasağı ilan ederek meyhaneleri yıktırdı.

1858 – ABD ve Avrupa arasında ilk transatlantik kablo çekildi.

1884- New York limanının girişindeki Özgürlük Anıtı’nın ilk taşı konuldu.

1895- Karl Marx ile birlikte modern sosyalist teoriyi kuran Friedrich Engels öldü. Almanya’da bir fabrikatörün oğlu olarak dünyaya gelen Engels kırk yıl boyunca uluslararası işçi hareketinin teorik ve siyasal önderliğini yürüttü. “Anti -Dühring”, “Doğanın Diyalektiği” ile “Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni” adlı eserleri en bilinen yapıtlarıdır.

1897 – Edison ilk reklam filmini üretti.

1912- Padişah Sultan Reşat Meclis-i Mebusan’ı feshetti ve 14 Mayıs 1914’e kadar kadar Osmanlı Meclisi toplanamadı.

1914- Amerikalı Mary Pheps Jacob, sutyen patenti aldı. İlk sutyen pembe bir kurdeleyle birbirine bağlanmış bir çift mendilden oluşuyordu.

– İlk elektrikli trafik lambası, aynı gün, Amerika’da Cleveland’da Euclid Caddesi’nde kullanıldı.

1921- Mustafa Kemal, Türkiye Büyük Millet Meclisi Orduları Başkomutanlığı’na seçildi.

1927- New York’ta Sacco-Vanzettti’nin ölüm cezasına çarptırılmalarına karşı gösteriler yapıldı. İtalyan asıllı Amerikalı anarşistler Nicola Sacco ve Bartolomeo Vanzetti işlemedikleri soygun ve cinayet suçlarından 1921’de ölüme mahkum edilmişlerdi.

1944- Nazilerden kaçan Yahudileri taşıyan Mefkure gemisi 383 yolcuyla 3 Ağustos günü Romanya Köstence Limanı’ndan ayrıldı. Kurtulanların anlatımına göre; 5 Ağustos gecesi bir denizaltı ateşe başladı. Kaybolan ya da ölenlerin sayısı 372 idi.  

1949 – Ekvador’da deprem: 50 köy yıkıldı, 6.000’den fazla kişi öldü.

1955- Türkiye Avrupa Para Antlaşması’na katıldı.

1956- İtalya’da yapılan “9. Salon Fıkraları Yarışması”nda Aziz Nesin ve Brezilya’dan L.Elyaçar birinci gelerek Altın Palmiye’yi paylaştı; Aziz Nesin ayrıca “Filin Tevkifi” adlı hikayesiyle birinci oldu. Karikatür yarışmasında da Turhan Selçuk ikinci oldu.

1959- Kütahya Cezaevi’nde isyan çıktı. Polisler gaz bombası atarak isyanı bastırdı.

1960 – Burkina Faso, (eski adıyla Yukarı Volta), Fransa’dan bağımsızlığını ilan etti.

1962- Nelson Mandela tutuklandı.

– ABD’li sinema oyucusu Marilyn Monroe öldü. 36 yaşındaki Monroe’nin intihar ettiği açıklandı.

1964- ABD Başkanı Lyndon Johnson, bir Amerikan destroyerine ateş açıldığı iddiasıyla Kuzey Vietnam’ın bombalanması emri verdi.

1965- Diyanet İşleri Başkanlığı, “aydın müftü” olarak tanınan Diyarbakır/Kulp ilçesi müftüsü Mehmet Emin Bozarslan’ı ifadesine dahi başvurmadan görevinden el çektirerek Bakanlık emrine aldı.
Yeni Diyanet İşleri Teşkilat Kanunu nedeniyle düzenlenen 1 haftalık seminer 638 müftünün katılımıyla Ankara’da başladı. Seminerin sonunda katılımcılara ”Komünizmle Mücadele” ve “Misyonerlerin Müslümanlık Aleyhindeki Faaliyetleri” konulu iki konferans verilecek.

1969- 5 gündür işgalde olan Eyüp Demir-Döküm Fabrikası’na yapılan müdahalede 64 polis, 14 işçi yaralandı; asker aracılığıyla işgal sonlandı. İşveren, Çelik-İş’ten topluca istifa edip DİSK/Maden-İş’e geçen işçilerle toplu sözleşme yapmayı kabul etmeyince işgal başlamıştı.

1970- TÖS Tiyatrosu’nu Fakir Baykurt’la birlikte kuran oyuncu, yönetmen ve oyun yazarı Sermet Çağan hayata veda etti. 

1971- Türkiye, Çin Halk Cumhuriyeti’ni resmen tanıdı.

– Yazar Sevgi Soysal tutuklandı.

1975- Hilton Oteli’nde 250 işçi direnişe başladı. Türk-İş bağlı Oleyis sendikasından DİSK’e bağlı Turizm-İş Sendikası’na geçtikleri için işveren tarafından bazı haklarının kısıtlandığını öne süren 250 işçi direnişe geçince otelde hizmetler önemli ölçüde aksadı.

1978- Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği, TÖB-DER, 5 yılda dernek üyesi 37 öğretmenin öldürüldüğünü açıkladı.

1980- 1969’da ABD uçağını kaçırarak adını duyuran Leyla Halid BM’in Kadın Konferansı’nda Filistin’i temsil edecek.

– Türkeş’in ”CHP Gençlik Kolları 50 bin silahlı militan yetiştirmek üzere kamplar kurdu” iddiasını cevaplayan CHP Gençlik Kolları Başkanı Hasan Belovacıklı: “MHP’nin silahlı eylemci yetiştirdiği kampları ve faşist suç örgütlerini örtbas etmek ve haklı göstermek istiyor”.

– “Sürü” filminin Kuzey Kıbrıs’taki galası Lefkoşa’da Vakıflar Sineması’nda yapıldı. Gala gecesine KTFD Başkanı Rauf Denktaş ve Türkiye Büyükelçiliği Maslahatgüzarı İnal Batu katılmadı.
Ali Özgentürk’ün “Hazal” adlı filmi Fransa’nın “PRADES” film festivalinde birincilik ödülünü aldı. 

1985- Hollanda kökenli 23 kültür kuruluşu, Barış Derneği davasında tutuklu bulunan ressam Orhan Taylan’a resim ve çizim malzeme gönderdi.

1988- Öğretim Üyeleri Derneği Genel Sekreteri Tahir Hatipoğlu: “1980 sonrası 1402 Sayılı Sıkıyönetim Yasası ile üniversitelerden 1.182 öğretim üyesi atıldı. ODTÜ’den 324, Ankara Üniversitesi’nden 198 ve İstanbul Üniversitesi’nden 135 öğretim üyesi uzaklaştırıldı.”

1989- Eskişehir Özel Tip Cezaevi’nde açlık grevindeyken Aydın E Tipi Cezaevi’ne nakledilen 259 mahpustan 247’si açlık grevini sürdürüyor, 8’inin durumu ağırlaştı.
TAYAD’lı 40 tutuklu-hükümlü yakını Aydın Devlet Hastanesi bahçesinde oturma eylemi yaptı, 10’u gözaltına alındı. 
10 kadın yazar cezaevlerindeki baskıları protesto için AKM önünde kitaplarının üzerine siyah boya döktü. 
Adalet Bakanlığı 1 Ağustos 1988 Genelgesi’nde bazı değişiklikler yaptı: Cezaevlerinde açlık grevinde iken tedaviyi kabuĺ etmeyen mahpus ağırlaştığında sağlık kurumlarına sevkedilecek, avukat görüşmelerini izleyen görevliler konuşmaları işitmeyecek uzaklıkta olacak. 
Kartal Belediyesi’nin Kartal Stadyumu’nda düzenlediği Zülfü Livaneli konserine yaklaşık 50 bin kişi katıldı, konserde ”Tutsaklara Özgürlük” pankartı açıldı. Konser sonrası yaklaşık 1.000 kişi Eskişehir Özel Tip Cezaevi’nden nakilleri Belediye’ye yürüyüşle protesto etti. 

– Nikaragua’da genel seçimler yapıldı Sandinista Ulusal Kurtuluş Cephesi çoğunluğu kazandı.

1992- Özgür Gündem gazetesinin Diyarbakır muhabiri Burhan Karadeniz silahlı saldırıda ağır yaralandı. Türkiye’de 82 yılda 28 gazeteci öldürülmüşken, son 6 ayda 6 gazeteci öldürüldü, 1’i ağır yaralandı. 

1994- Asgari Ücret Tespit Komisyonu, Türk-İş temsilcilerinin katılmadığı toplantıda, asgari ücreti işveren ve hükümetin isteği doğrultusunda belirledi.

1995- Kamu kesimi toplu iş sözleşmesindeki tıkanıklığı protesto amacıyla Ankara’da düzenlenen “Emeğe Saygı” mitingi tam bir gövde gösterisine dönüştü. Tandoğan Meydanı’na sığmayan yaklaşık 100 bin işçi, Kızılay’a yürüdü.  

–  II. Akkuyu Nükleer Karşıtı Şenliği yapıldı.

– İHD’liler, ABD’de bir polisi öldürmekten idama mahkum edilen Abu-Jamal için Galatasaray Postanesi’nden Pensilvanya’ya faks çekti.

1997- 21 gün süren Petlas grevi anlaşmayla sonuçlandı. İşçilerin 1 Mart-9 Mayıs tarihlerini kapsayan geriye dönük alacaklarının üç ay içinde 4 eşit taksitte ödenmesi karara bağlandı.

1998- Özelleştirilme kapsamında olan Türkbank, 600 milyon dolara Korkmaz Yiğit’e verildi.

– Ordu Valisi Kemal Yazıcıoğlu “PKK casusu barındırdıkları” iddiasıyla mevsimlik işçilere iş verilmesini yasakladı. 

– İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Tayyip Erdoğan Milliyet Gazetesi’ni ziyaret ederken: ”Gebze-Çorlu hattını birbirine bağlayacak en kuzeyde bir çevre yoluyla köprü düşünülürse, buna sıcak bakabilirim.” (Haber Milliyet’te ”Erdoğan: 3.Köprü cinayettir” başlığıyla çıktı”)

1999- Polis yüksek okullarına imam hatip mezunlarının da girebilmesine yol açan değişiklik Meclis Komisyonu’nda DSP-ANAP ve FP Milletvekillerinin önergesiyle kabul edildi. “Genel liselerden mezun olanlar” ibaresi “lise ve dengi okullardan mezun olanlar” şeklinde değiştirildi.

2000- F Tipi cezaevlerini protesto için G.Saray’da toplanıp açıklama yapmak isteyen tutuklu ve hükümlü yakınlarından 70 kişi dövülerek gözaltına alındı. 

2001- Cezayir Devlet Başkanı Abdülaziz Buteflika, Berberiler için genel af ilan etti. Berberiler, siyasi ve kültürel haklarının tanınması ve ekonomik şartlarının düzeltilmesini istiyorlar.  

2002- Paşabahçe/Beykoz Cam’ın kapatılıp 165 çalışanın işten çıkarılması tüm fabrikalarda protesto edildi: 16:00 vardiyasında işçiler fabrikadan ayrılmadan bekledi. 

2003 – Endonezya’nın başkenti Cakarta’da bir araca yerleştirilen bomba infilak etti; 12 kişi öldü, 150 kişi yaralandı.

2004- Yüksek Askeri Şura (YAŞ) kararları açıklandı.Cumhurbaşkanı da onayladı. Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na Orgeneral Yaşar Büyükanıt, 1.Ordu Komutanlığı’na Ege Ordu Komutanı Hurşit Tolon getirildi. 12 askerin ihraç kararına Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül şerh koydu.

2005- Ereğli Demir Çelik Fabrikası T.A.Ş (Erdemir) ihalesi için önyeterlilik alan firmalar arasında bulunan Rusya Federasyonu’ndan firma yetkilileri tesiste inceleme yapmak isteyince işçiler iş yerini terketmeme eylemi yaptı.

2006- İsrail, Filistin Meclis Başkanı Aziz Duveyk’i evini basarak esir aldı. İsrail ordusu, Lübnan’a savaş başlattığı 12 Temmuz’dan bu yana en büyük hava saldırısını gerçekleştirdi. Bölgeye yedi saat içinde 4 binden fazla bomba ve top mermisi atıldı.  

– Hasankeyf’i Yaşatma Girişimi bileşenlerinin yaptığı değerlendirme toplantısında konuşan Baydemir, Başbakan Erdoğan ve Ilısu Barajı yapımından yana olanlara seslenerek, “Ya bizi ikna edin ya da kapıları açın biz sizi ikna edelim” dedi. Baydemir, Başbakan’ın Hasankeyf davetine gelmeyişini Dicle’deki timsahtan çekinmesine bağlayarak, “Timsahı ikna edeceğiz, Hasankeyf’e gelin”dedi.

2007- Danıştay 13. Dairesi, Yapı-Yol Sen’in İstanbul Levent’teki Karayolları Genel Müdürlüğü arazisinin satışının iptali ve yürütmenin durdurulması istemini reddetti. 96 bin 500 metrekarelik arazi için yapılan ihaleyi Zorlu Gayrımenkul kazanmıştı.

– Tekstil-Senliler 1 yıldır tutuklu yargılanan genel başkanları Ayşe Yumli Yeter’in serbest bırakılmasını istedi. 

2009- ÖDP’liler ve Devrimci 78’liler Federasyonu üyeleri, Gülhane Askeri Tıp Akademisi’ne (GATA) kaldırılan Kenan Evren’i bina önünde protesto etti. 

– Çeşitli illerden Ankara’ya gelen “ataması yapılmayan öğretmenler”Abdi İpekçi Parkı’nda çadır kurarak 2 günlük açlık grevine başladı. 

2011- Hrant Dink’i korumadığı gerekçesiyle 100 bin TL tazminata mahkum edilen İçişleri Bakanlığı’nın savunması: “Tazminat miktarı amacına aykırı ve fahiş. Hrant Dink koruma istememişti, buna rağmen gereken önlemler alındı”.

2013- Hatay Halkevi’nin Yaz Okulu’na katılan çocuklar “Çapulcuyuz biz” yazılı tişört giydikleri için polis, çocukların müze gezisini engelleyip ceza kesmek istedi. 

2014- Ergenekon Davası’nda karar açıklandı. 66’sı tutuklu 275 sanık arasında yer alan eski Genelkurmay Başkanı emekli Orgeneral İlker Başbuğ, CHP Milletvekilleri Mustafa Balbay, Mehmet Haberal ve Sinan Aygün hakkında da çeşitli hapis cezaları verildi.

2015- HDP-CHP teması ve HDP’lilerin Kamu Güvenliği Müsteşarı ile bir araya gelişinin ardından “barış trafiği” hareketlendi: S.Demirtaş PKK/KCK’ye mesaj iletmek için Brüksel’e gitti. Temmuz’dan bu yana Habur’da bekletilen YPG’lilerin cenazelerinin nakline izin verildi.

– AKP hükümeti, Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Yasası’nın Uygulanmasına Dair Yönetmelik’te -İç Güvenlik Yasası’na paralel- özgürlükleri daraltan değişiklikler yaptı: Vali ve kaymakamlar toplantı ve gösterileri yasaklayabilecek, tüm kamu personeli emirlerine girecek.

2016- İzmir’de, 15 Temmuz darbe girişimine ilişkin, örgütün lideri Fetullah Gülen hakkında mahkemece “tutuklamaya yönelik yakalama” kararı çıkarıldı.

– Sudan’da sağanak yağışların Nil Nehri’nde yol açtığı taşma ve sel felaketi nedeniyle en az 152 kişi yaşamını yitirdi.

2017- Balistik füze denemelerini sürdüren Kuzey Kore’nin ihracat gelirlerini yeni yaptırımlarla üçte bir oranında azaltmayı hedefleyen BM Güvenlik Konseyi karar tasarısı oy birliğiyle kabul edildi.

Paylaş

Yorumlar kapatıldı.