1809 – İsviçre’nin Aargau kantonu Yahudileri vatandaşlık haklarından mahrum etti.
1818- Alman düşünür ve komünizmin kurucusu Karl Marx doğdu.
1862- Cinco de Mayo kutlamaları. Meksika ordusu III. Napolyon komutasındaki Fransız ordularını Puebla’da mağlup etti.
1865 – ABD’deki ilk tren soygunu Cincinnati (Ohio) yakınlarında gerçekleşti.
1875- Karl Marx, Alman Sosyalist İşçi Partisi için hazırlanan “Gotha Programı” taslağına eleştirilerini bir mektup eşliğinde geri gönderdi.
1916- Amerikan Deniz Piyadeleri Dominik Cumhuriyeti’ni işgal etti.
1917- 1.Petrograd Şehir Konferansında, Lenin’in “Geçici hükümete karşı tavır alınması” önerisi kabul edildi.
1920- Türkiye Büyük Millet Meclisi ilk toplantısını yaptı.
– İki anarşist işçi Nicola Sacco ve Bartolemeo Vanzetti cinayet iddiasıyla Amerika’da tutuklandı.
1925- Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal’e suikast girişimi gerekçesiyle ölüm cezasına çarptırılan Manok Manukyan idam edildi.
– Şeyh Said yargılanmak üzere Diyarbakır’a gönderildi. 26 Mayısta yargılama başladı. Savcı hazırladığı iddianamede isyanın nedenini “dinsel düzen kurma ve Sultanlığı ihya” olarak tespit ediyordu. 27 Haziranda idam kararları açıklandı. 28 Haziranda 49 kişi idam edildi.
1930- Hindistan’da Mahatma Gandhi tutuklandı. Gandhi Nisan ayında, hükümetin tuz üretimi tekeline karşı 300 mil yürümüştü.
1936 – İtalyan birlikleri Addis Ababa’yı (Etiyopya) işgal etti.
1947- Belçika, İngiltere, Danimarka, Fransa, Hollanda, İrlanda, İsveç, İtalya, Lüksemburg, Norveç bir araya gelerek Avrupa Konseyi’ni kurdular. Türkiye Avrupa Konseyi’ne Ağustos 1949’da katıldı.
1952- Kibrit tekeli kalktı.
1954 – Paraguay’da askeri darbe gerçekleşti.
1955 – Batı Almanya tam egemenlik hakkına kavuştu.
1960 – Ankara’da öğrenciler 555K (beşinci ayın beşinde saat 17.00’de, Kızılay’da) koduyla bir gösteri yaptı. Demokrat Partililer hükümete destek için Ankara Kızılay’da bir gösteri düzenlemeye karar verdiler. İktidara karşı gençler de aynı gün, aynı saat, aynı yerde gösteri yaptılar. Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve başbakan Adnan Menderes alanda protestolarla karşılandı.
– Sovyetler Birliği, bir süredir kayıp olan ABD’ye ait casus uçağı U-2’yi düşürdüğünü açıkladı.
1961- Amerika Birleşik Devletleri uzaya insan gönderdi; Alan Shepard uzayda 15 dakika kaldı.
1963- Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan sivil haklar yürüyüşünde 1000 kişi tutuklandı.
1968- Fransa’da, Vietnam savaşı nedeniyle Amerikan karşıtı gösterilerde 6 öğrenci tutuklanması üzerine Daniel Cohn-Bendit liderliğinde 30.000 öğrenci barikatlar kurarak Paris’te ayaklandı; Sorbonne Üniversitesi kapatıldı.
1969- Yargıtay Başkanı İmran Öktem’in cenazesine saldırıyı protesto için İstanbul Üniversitesi’nden Sultanahmet Adliye’ye yürüyen öğrencilerin Adliye’den Vilayet’e yürümesine polis engel oldu.
– İstanbul Üniversitesi Uzman ve Asistanları Cemiyeti’nin olağanüstü toplantısında, üniversite reformu ve tazminatlar konusunda AP hükümetinin adım atmaması üzerine derslere girmeme kararı alındı. Robert Koleji’nde de öğrenciler 2 günlük boykota gidiyor.
1970- Eyüp Sungurlar Isı Kazan’da DİSK/Maden-İş üyesi işçiler 4 Mayıs’ta başlattıkları oturma eylemini fabrika işgaline dönüştürdü.
1971- Bakanlar Kurulu, Demiryolu İşçileri Sendikası’nın aldığı grev kararını “milli güvenliğe” aykırı olduğu gerekçesiyle 29 gün erteledi.
1972- Askerin emir almadan da silah kullanabilmesi yasalaştı.
1973 – Şair Arkadaş Zekai Özger öldü.
1976- Yeraltı Maden-İş’in örgütlü olduğu Yeni Çeltek Kömür ve Madencilik AŞ işyerinde çalışan 980 işçi greve başladı. Bu grev madencilik işkolunda ilgili yasalar uyarınca yapılan ilk grev olması bakımından özel bir öneme sahip oldu. 23 gün süren grev sırasında maden işçileri ile işletmede hissesi bulunan Pancak Üreticileri Kooperatifi üyesi köylüler arasında sıkı bir dayanışma sağlandı.
– Fatih Halkevi, gece ülkücülerce basılıp tahribat yapıldı; saldırganlar 1 TV ile 2 telefonu alarak kaçtı.
Yıldız Devlet Mimarlık Mühendislik Akademisi’nde sabah solcu öğrencilerin derslere girmesini engelleyen ülkücüler, zorla girdikleri bir sınıfı boşaltmalarına karşı çıkan Prof.Dr.Necmettin Tufan ile Asistan Ünal Sevinç’i bazı öğrencilerle birlikte dövdü.
1977- Niğde’de gece ülkücülerin silahlı saldırısında Ticaret Lisesi son sınıf öğrencisi Özalp Koç hayatını kaybetti, 3 kişi de yaralandı. Olayı protesto eden Ticaret Lisesi öğrencileri sabah derslere girmedi.
– 20 Aralık 1976 akşamı Gaziantep’te fabrika önlerinde “Emeğin Birliği” adlı gazeteyi satarken gözaltına alınıp tutuklanan 3 işçi 4’er yıl 2’şer ay hapse mahkum oldu.
1979- 1 Mayıs yasağına karşı 30 Nisan’da “çalışmama” eylemi yapan DİSK’in Genel Başkanı Abdullah Baştürk ve yardımcısı ile 3 GYK üyesi ve 3 sendika başkanı tutuklandı.
1981- IRA militanı Bobby Sands açlık grevinin sonunda İngiltere’de hapishanede öldü. Sands ve yoldaşları kendilerine “siyasi tutuklu statüsü” tanınması, tek tip elbiseye ve tecrite son verilmesi talepleriyle açlık grevine başlamışlardı. Sands açlık grevine başlamadan önce hapishanede tek tip elbise giymeyi reddedip 4 yıl boyunca bir battaniyeye sarınarak yaşamıştı. Sands açlık grevindeyken milletvekilliği için IRA’nın siyasi kanadı Sinn Fein listesinden parlamentoya aday gösterildi ve seçildi. Sands’ın cenazesine Belfast’ta yaklaşık 100 bin kişi katıldı.
– 123’ü tutuklu 139 sanıklı Marksist Leninist Silahlı Propaganda Birliği (MLSPB), THKP-C Savaşçıları ve Cephe Yolu davaları Metris Askeri Cezaevi müştemilatında başladı. 56 sanığın idamı isteniyor.
1982- DİSK davasında sorgusu yapılan Genel Başkan Abdullah Baştürk: “DİSK’in Temel İlkeleri Kitabı’ndaki sosyalizm hedefinden, sömürüsüz toplumdan kastedilen, sermayeye karşı sendikalar aracılığıyla verilecek mücadeleyle artı-değerin bölüşümünde adaleti sağlamaktır.”
1985- KKTC’de Kurucu Meclis’in hazırladığı anayasa %70.18 evet oyuyla kabul edildi. Rauf Denktaş %71 oy ile cumhurbaşkanı oldu. 23 Haziran’da yapılan genel seçimle de 7 partiden 50 milletvekili ile Cumhuriyet Parlamentosu oluştu.
– Arjantin’de askeri Cunta dönemi soruşturmalarında yeni ortaya çıkan belgeler, cuntacı generallerin solcu sendikacılara ve gerillalara karşı yürütülen birçok kaçırma,işkence ve yok etme eylemlerinin gizli talimatlarını vermiş olduğunu gösteriyor.
1987- Mardin’in Gercüş İlçesi Güzelöz köylülerinden SHP Genel Başkanı Erdal İnönü’ye şikayet: Jandarma karakolunda elektrik işkencesi, çırılçıplak toplu dayak.
1989- Gazeteciler, M.A.Dalcı’nın cenazesinde polisin saldırısını protesto için Vilayet’e yürüdü.
1990- Federal ve Demokratik Almanya’nın birleşmesi ve Birleşik Almanya’nın askeri ittifaklarda üstleneceği rolün belirlenmesi konusunun görüşüldüğü “2 + 4” toplantılarının ilki Bonn’da SSCB, ABD, İngiltere, Fransa ve iki Almanya’nın dışişleri bakanlarının katılımıyla yapıldı.
– Nikaragua’da ABD desteğinde Sandinist yönetime karşı savaşan “Contra” gerillalar silah bırakıyor. Karşılıklı görüşmeler sonunda, kontraların silahlarını Birleşmiş Milletler güçlerine 10 Haziran’a kadar teslim etmeyi kabul ettiği açıklandı.
– İlk özel televizyon kanalı olan, Magic Box şirketinin Star 1 televizyonu programlı yayına başladı.
1992- Sait Faik Hikaye Armağanı “Elveda Alyoşa” adlı kitabıyla Oya Baydar’a verildi.
1993- Özelleştirme yoluyla Kamu Ortaklığı İdaresi’nden Uzanlar’ın Rumeli Holding’ine devredilen Türk Otomotiv Endüstrisi’nden (TOE) tazminatsız çıkarılan 447 işçinin 29 Nisan’da başlattığı “fabrikayı işgal” eylemi sürüyor.
Ülke genelinde 400 belediye de 100 bin işçi, 2.5 trilyon TL’lık ödenmeyen alacakları için 1 günlük iş bırakma eylemi gerçekleştirdi.
Refah Partili Kağıthane Belediyesi’nden atılan 340 işçiden 120’sinin 22 gün süren Ankara yürüyüşü sona erdi.
– 30 Nisan’da Bahariye’de bir evde İstanbul Üniversitesi öğrencileri Şengül Yıldıran ve Uğur Yaşar Kılıç’ın polislerce infazında kaçarak kurtulan görgü tanığından videolu açıklama: “Ev hücre evi değildi, evde silah yoktu.”
– 1977 yılında Manisa DEV-GENÇ’in kuruluşuna öncülük eden, 1979 yılı Nisan ayında Devrimci Yol Manisa Sorumlusu olarak gözaltına alındıktan sonra, Emniyetin 5.katından atılması sonucu felç kalan ve 1989 yılında Almanya’ya iltica eden Ahmet Özdil (1955/ Artvin), yakalandığı mesane kanseri sonucu yaşamını yitirdi.
– Keramik-İş Sendikası Genel Başkanı Mustafa Aktulgalı, 12 Eylül’ün vücudunda yarattığı tahribat nedeniyle yakalandığı hastalıktan kurtulamayarak yaşama veda etti.
1995- Yaşar Kemal Der Spiegel Dergisi’ndeki “Yalanlar Seferi” başlıklı yazısında “bölücülük propagandası yaptığı” iddiasıyla yargı önüne çıktı.
– Birleşik Taşımacılık Sendikası’na üye TCDD çalışanları sürgünleri protesto için 5 yerde tren seferlerini durdurdu.
1998- Seyrantepe’de bir konfeksiyon atölyesinde çalışan HADEP üyesi Bilal Vural (20) akşam arkadaşlarıyla eve dönerken kapalı olan Seyrantepe Ülkü Ocakları yanında iki ülkücü tarafından darp edilip pompalı tüfekle vurularak öldürüldü, 2 kişi yaralandı; ülkücüler yakalandı.
– İstanbul Vezneciler’de bir araya gelen tüm öğrenci örgütleri artan ırkçı-faşist saldırılara karşı İstanbul Üniversitesi Merkez Kampüsü’ne yürüdü.
2000- Emniyetçe aranırken İstanbul DGM Başsavcısı ile aynı araçta trafik kazası geçiren işadamı M.Giray’ın marketler zincirinin, Sedat Peker’in tutuklu olduğu dönem Bayrampaşa Cezaevi’ne her hafta 40-50 koyun gönderdiği, buzdolabı, müzik seti vb.armağan ettiği açıklandı.
2006- Ankara 11.Ağır Ceza Mahkemesi, ABD’de yaşayan Fethullah Gülen hakkında Ankara 2 No’lu DGM’nin 10 Mart 2003 tarihinde verdiği “kamu davasının kesin hükme bağlanmasının 5 yıl süreyle ertelenmesi” kararının kaldırılarak beraatine karar verdi. AKP TMY’de değişiklik yaparak, terör örgütünden söz edilebilmesi için ”cebir ve şiddet koşulu” getirmiş, F.Gülen’in avukatları da Emniyet Genel Müdürlüğü’nden “Gülen cemaatinin TMY 1.maddesi kapsamında bir örgüt olmadığı”na dair 3 Mart 2006 tarihli bir yazı alıp mahkemeye sunmuştu.
– Türk sinemasının usta yönetmeni Atıf Yılmaz Batıbeki 81 yaşında İstanbul’daki evinde yaşama veda etti.
2008- TTB Başkanı Prof.Dr. Gençay Gürsoy’un sabaha karşı gözaltına alınması İstanbul Tabip Odası üyelerince Valiliğe yürüyüşle protesto edildi.
2009- Üniversitelerden atılma tehlikesiyle karşı karşıya kalan araştırma görevlileri İstanbul Üniversitesi Rektörlük binasının karşısına çadır kurdu.
2010- Yunanistan’da sendikaların çağrısıyla sokağa çıkan yaklaşık 100 bin kişi kemer sıkma tedbirlerine karşı parlamentoya yürüyüşe geçtiği sırada ateşe verilen bir bankada iki kadın ve bir erkek işçi hayatını kaybetti.
– Avrupa Parlamentosu’nda oylanarak kabul edilen karar ile, AB ülkelerinde siyanürlü yöntemle işletilen madenler yasaklandı. Yasak, 2011 yılı sonundan itibaren yürürlüğe girecek.
2011- Mersin’de, YGS’den aldığı düşük puan nedeniyle intihar eden Erdemli Lisesi son sınıf öğrencisi Sıdıka Soydan için Dev-Lis üyeleri KESK önünden Belediye’ye yürüdü.
– İnsan hakları savunucusu, Deniz Gezmişlerin avukatı, eski Türkiye İşçi Partisi (TİP) yöneticisi Halit Çelenk öldü. Halit Çelenk TİP’te GYK üyeliği, sonraları ÇHD başkanlığı, TİHV ve TİHAK kuruculuğu yaptı. Aydınlar Dilekçesi’ni kaleme alanlar arasındaydı.
2012- İzmir Barosu’nun öncülüğünde çok sayıda baroya bağlı avukatlar özel yetkili mahkemelerin kaldırılması talebiyle miting yaptı.
– 11 Eylül’ün beyni kabul edilen Halid Şeyh Muhammed ile 4 arkadaşı, Küba’daki Guantanamo Deniz Üssü’ndeki askeri mahkemeye çıkarıldılar ve savunma yapmayı reddettiler.
– Japonya’da önceki sene yaşanan Fukuşima felaketinin ardından başlatılan güvenlik programı çerçevesinde son nükleer reaktörün de bakım için kapatılmasıyla ülke 1970’den beri ilk kez nükleer santrallerde üretilen elektrik enerjisini kullanmamaya başladı.
2013- İdamlarının yıldönümünde Denizler’i anmak için İstiklal Caddesi’nden Taksim’e yürüyen TKP’lilere engel olup biber gazı ve tazyikli suyla müdahale eden polisin barikatını yaran partililer Taksim Meydanı’nda basın açıklaması yaptı.
– 1 Mayıs’ta gaz kapsülüyle ağır yaralanan lise öğrencisi Dilan Alp için ailesi ve arkadaşları Bahçelievler’de “Yaşam Nöbeti” tuttu.
2014- Denizler’i ve Gezi Direnişi’nde katledilen 8 genci anmak için 2 Mayıs’ta İstanbul’dan Hatay’a yürümeye başlayan FKF’liler Ankara’ya ulaştı.
Yorumlar kapatıldı.